Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Kaliszu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

K., dnia 03 lutego 2020r.

Sąd Rejonowy w Kaliszu, V Wydział Gospodarczy w składzie:

Przewodniczący: sędzia Katarzyna Górna-Szuława

Protokolant: sekr. sąd. Anna Zakrzewska

po rozpoznaniu w dniu 03 lutego 2020r. w Kaliszu

na rozprawie

sprawy z powództwa: (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka komandytowa z siedzibą w O.

przeciwko: (...) SPÓŁKA – Spółka Jawna z (...) w Ł.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanego (...) SPÓŁKA – Spółka Jawna
z siedzibą w Ł. na rzecz powoda (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka komandytowa z siedzibą w O. kwotę 12.195,73 zł (dwanaście tysięcy sto dziewięćdziesiąt pięć złotych 73/100)
z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w transakcjach handlowych liczonymi od kwoty 12.023,73 zł od dnia 14 stycznia 2019r. do dnia 03 lutego 2020r.,

2.  zasądzoną w punkcie 1 należność rozkłada pozwanemu (...) SPÓŁKA – Spółka Jawna z (...) w Ł. na 5 rat: 4 raty w kwocie po 2.500,00 zł oraz 5 rata w wysokości 2.195,73 zł powiększona
o należne odsetki ustawowe za opóźnienie w transakcjach handlowych, płatnych w terminie do 15-go dnia każdego miesiąca, począwszy od uprawomocnienia się wyroku, z odsetkami ustawowymi za opóźnienie na wypadek uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat,

3.  zasądza od pozwanego (...) SPÓŁKA – Spółka Jawna
z siedzibą w Ł. na rzecz powoda (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka komandytowa z siedzibą w O. kwotę 3.917,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 3.617,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

sędzia Katarzyna Górna-Szuława

Sygn. akt V GC 2333/19

UZASADNIENIE

Pozwem wniesionym do Sądu Rejonowego w Kaliszu V Wydziału Gospodarczego
w dniu 29 lipca 2019 r. (data wpływu) powódka (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka komandytowa z siedzibą w miejscowości O. reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika domagała się orzeczenia nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym, że pozwany (...) SPÓŁKA Spółka jawna z siedzibą w Ł. ma zapłacić jej kwotę 12.195,73 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w transakcjach handlowych liczonymi od kwoty 12.023,73 zł dnia 14 stycznia 2019 r. do dnia zapłaty. Nadto wniosła o zasądzenie od pozwanego na swoją rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych oraz opłaty skarbowej od pełnomocnictwa w kwocie 17,00 zł.

W uzasadnieniu pozwu powódka wskazała, iż pozwany zamówił u niej towar, który został dostarczony i odebrany przez pracownika pozwanego bez zastrzeżeń. Z tego tytułu wystawiła pozwanemu fakturę VAT nr (...) na kwotę dochodzoną pozwem,
z terminem płatności oznaczonym na dzień 13 stycznia 2019 r. Powódka podniosła, że mimo upływu tego terminu pozwany nie dokonał zapłaty. W związku z tym wezwała go do zapłaty zarówno telefonicznie, jak i pisemnie, jednakże bezskutecznie.

Wskazała, że obok należności wynikającej z faktury VAT w wysokości 12.023,73 zł domaga się również zapłaty kwoty 172,00 zł tytułem rekompensaty za koszty odzyskiwania należności.

W dniu 04 września 2019 r. Starszy Referendarz Sądowy wydał w sprawie sygn. akt V GNc 4355/19 nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, którym orzekł zgodnie
z żądaniem pozwu.

W dniu 02 października 2019 r. (data wpływu) pozwany reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika złożył sprzeciw od nakazu zapłaty, którym zaskarżył go
w całości. Wniósł o oddalenie powództwa i obciążenie powódki kosztami procesu według norm przepisanych, a w przypadku uznania roszczenia za zasadne, o rozłożenie zasądzonej należności na 22 raty po 500,00 zł, a ostatnia rata w wysokości 1.195,73 zł, płatnych do 15-go dnia każdego miesiąca.

W uzasadnieniu sprzeciwu pozwany zakwestionował roszczenie pozwu co do zasady
i co do wysokości. Wskazał, iż nie posiada wiedzy, by powódka spełniła na jego rzecz świadczenie objęte pozwem. Podniósł, że na fakturze załączonej do pozwu brak jest imienia
i nazwiska pracownika odbierającego towar, jak również jego pieczątki. Nadto pozwany wniósł o nieobciążanie go kosztami procesu w oparciu o treść art. 102 kpc wskazując, iż powódka wytoczył mu kilka procesów i w każdym domaga się zasądzenia kosztów procesu, co jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.

W odpowiedzi na sprzeciw z dnia 29 listopada 2019 r. (data wpływu) powódka podtrzymała dotychczasowe stanowisko w sprawie. Jednocześnie wyraziła zgodę na rozłożenie pozwanemu dochodzonej należności na raty w wysokości po 2.500,00 zł każda.

Sąd ustalił, następujący stan faktyczny.

Powódka (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka komandytowa
z siedzibą w miejscowości O. jest wpisana do rejestru przedsiębiorców prowadzonego w ramach Krajowego Rejestru Sądowego pod numerem (...). Zaś pozwany (...) SPÓŁKA Spółka jawna z siedzibą w Ł. jest wpisany do rejestru przedsiębiorców prowadzonego w ramach Krajowego Rejestru Sądowego pod numerem (...).

(fakty bezsporne).

Strony współpracowały ze sobą w ramach prowadzonej działalności gospodarczej
w okresie około 3 lat. Każdorazowo pozwany kupował od powódki matę kokosową przeznaczoną do wypełniania materacy. W przypadku, gdy to powódka dostarczała pozwanemu zamówiony towar, kierowca miał ze sobą dokument WZ i fakturę VAT, które przekazywał wraz z zamówieniem. W przypadku, gdy to pracownik pozwanego odbierał matę, wraz z nią otrzymywał dokument WZ i fakturę VAT.

(fakt bezsporny, a nadto: lista faktur k. 67, potwierdzenia przelewu k. 68-74, faktury VAT k. 75-79, zeznania świadków: S. Z. k. 89-90, e-protokół rozprawy z dnia 03.02.2020r. 00:02:23-00:09-10, S. B. k. 90, e-protokół rozprawy z dnia 03.02.2020r.00:09:19-00:14:15).

W dniu 14 grudnia 2018 r. pozwany zakupił u powódki matę kokosową. Z tego tytułu powódka wystawiła mu fakturę VAT nr (...) na kwotę 12.023,73 zł brutto
z terminem płatności oznaczonym na dzień 13 stycznia 2018 r. Po odbiór zakupionego towaru przyjechał pracownik pozwanego. Faktura została podpisana przez pracownika powódki oraz kierowcę pozwanego, jako osobę uprawnioną do jej odbioru.

(dowód: faktura k. 12, zeznania świadków: S. Z. k. 89-90, e-protokół rozprawy z dnia 03.02.2020r. 00:02:23-00:09-10).

Po dostawie pozwany nie kwestionował ilości ani jakości zakupionego towaru. Nie zgłaszał zastrzeżeń co do treści faktury. Nie odesłał jej, ani nie zwracał się o jej korektę. Nie odesłał również towaru objętego sporną fakturą.

(dowód: zeznania świadków: S. Z. k. 89-90, e-protokół rozprawy z dnia 03.02.2020r. 00:02:23-00:09-10, S. B. k. 90, e-protokół rozprawy z dnia 03.02.2020r.00:09:19-00:14:15).

Pozwany nie uregulował należności wynikającej z faktury w zakreślonym w niej terminie.

(fakt bezsporny).

Powódka wzywała pozwanego do zapłaty telefonicznie i pisemnie. W trakcie rozmów pozwany nie kwestionował zasadności, ani wysokości roszczenia. Obiecywał, że zapłaci należność wynikająca z faktury. Bark zapłaty uzasadniał problemami finansowymi.

(dowód: zeznania świadka S. Z. k. 89-90, e-protokół rozprawy z dnia 03.02.2020r. 00:02:23-00:09-10).

Pismem z dnia 12 lipca 2019 r. powódka wezwała pozwanego do zapłaty kwoty
w łącznej wysokości 33.951,09 zł wynikającej z faktur VAT nr (...) w wysokości 19.323,30 zł, (...) w wysokości 12.023,73 zł, (...) w wysokości 8.539,89 zł oraz (...) w wysokości 4.384,17 zł w terminie 7 dni od daty otrzymania wezwania, pod rygorem skierowania sprawy na drogę procesu sądowego. Wezwanie zostało nadane
w urzędzie pocztowym w dniu tego samego dni i doręczone pozwanemu w dniu 18 lipca 2019 r.

(dowód: wezwanie do zapłaty k. 13, wyciąg z pocztowej książki nadawczej k. 15, śledzenie przesyłek - T.).

W dniu 31 grudnia 2018 r. średni kur waluty euro wynosił 4,3000 zł.

(dowód: tabela A kursów średnich k. 14).

Wartość aktywów pozwanego na dzień 01 stycznia 2018 r. wynosiła 13.726.392,33 zł, zaś na dzień 31 grudnia 2018 r. 15.190.231,52 zł. Wartość pasywów pozwanego na dzień 01 stycznia 2018 r. wynosiła 13.726.392,33 zł, zaś na dzień 31 grudnia 2018 r. 15.190.231,52 zł. Zysk netto na dzień 31 grudnia 2017 r. wynosił 1.188.960,46 zł, zaś strata na dzień 31 grudnia 2018 r. 1. (...).38 zł.

(dowód: bilans k. 41-43, rachunek zysków i strat k. 44-46).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie powołanych wyżej dokumentów, załączonych do akt przez strony oraz zeznań świadków S. Z. i S. B..

Sąd uznał za wiarygodne w całości dokumenty, z których dowód przeprowadzono
w toku postępowania. Nie nasuwały one żadnych zastrzeżeń co do swojej prawdziwości
i zgodności z prawdą zawartych w nich oświadczeń mimo, iż pozwany kwestionował podpis osoby uprawnionej do odbioru faktury znajdujący się na dokumencie załączonym do pozwu, co zostanie omówione niżej.

Za prawdziwe Sąd uznał również zeznania słuchanych w sprawie świadków, gdyż były one spontaniczne, spójne i logiczne i znalazły potwierdzenie w pozostałym materiale dowodowym zgromadzonym w sprawie. Nadto nie zostały zakwestionowane przez strony procesu (art. 230 kpc). W szczególności Sąd uznał za prawdziwe zeznania świadka S. Z., że po towar objęty fakturą będącą przedmiotem sporu przyjechał pracownik pozwanego, który ten towar odebrał bez zastrzeżeń oraz podpisał tą fakturę.

Na rozprawie w dniu 03 lutego 2020 r. Sąd pominął dowód z przesłuchania stron, albowiem wezwane na termin do osobistego stawiennictwa pod rygorem pominięcia dowodu z ich przesłuchania i skutków z art. 6 kc nie stawiły się.

Zarządzeniem z dnia 04 grudnia 2019 r. Przewodnicząca zobowiązała pełnomocnika pozwanego do przedłożenia w terminie 14 dni dokumentacji księgowej wraz
z dokumentami źródłowymi za okres od dnia 01 grudnia 2018 r. do dnia 31 marca 2019 r. – pod rygorem skutków z art. 232, 233 kpc i art. 6 kc. Zakreślony termin upłynął bezskutecznie.

Na rozprawie w dniu 03 lutego 2020 r. pełnomocnik powódki cofnął wniosek
o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego sądowego celem ustalenia, czy faktura objęte pozwem została zaksięgowana przez pozwanego, dlatego też Sąd go nie przeprowadził.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo jako zasadne, zasługiwało na uwzględnienie w całości.

W przedmiotowej sprawie powódka dochodziła od pozwanego zapłaty za sprzedany towar objęty fakturą VAT dołączoną do pozwu.

W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwany zakwestionował powództwo co do zasady
i co do wysokości. Wskazał, że powódka nie wykazała, że strony łączył stosunek zobowiązaniowy, że podpis figurujący na fakturze załączonej do pozwu jest podpisem jego pracownika, ani że towar objęty fakturą został mu faktycznie wydany.

Zgodnie z wynikającą z art. 6 kc regułą rozłożenia ciężaru dowodu na stronach spoczywa ciężar udowodnienia wskazywanych przez siebie faktów. Ta strona, która twierdzi, że określony fakt miał miejsce obowiązana jest zgłosić dowody wykazujące jego istnienie. Strona, która powołuje się na nieistnienie określonego faktu powinna również udowodnić swoje twierdzenie, zgłaszając dowody dla wykazania faktów przeciwnych. Ciężar udowodnienia faktu należy zatem rozumieć z jednej strony jako obarczenie strony procesu obowiązkiem przekonania sądu dowodami o słuszności swoich twierdzeń, a z drugiej konsekwencjami poniechania realizacji tego obowiązku lub jego nieskuteczności. Tą konsekwencją jest zazwyczaj niekorzystny dla strony wynik procesu (por. wyrok SN z dnia 07 listopada 2007 r., II CSK 239/07).

W myśl art. 232 kpc zd. 1 strony są obowiązane wykazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Podkreślić przy tym należy, iż rzeczą Sądu nie jest zarządzenie dochodzeń w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie. Sąd nie jest też zobowiązany do przeprowadzenia z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy. Obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach (art. 3 kpc), a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 kpc) spoczywa na stronie, która wywodzi z tych faktów skutki prawne (art. 6 kc) (por. wyrok SN z dnia 17 grudnia 1996 r., I CKU 45/96, Legalis z glosą A. Zielińskiego). Zaś zgodnie z treścią art. 233§1 kpc Sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału.

Na poparcie swojego stanowiska powódka zaoferowała fakturę VAT podpisaną przez pracownika pozwanego, wezwanie do zapłaty wraz z wyciągiem z książki nadawczej oraz zeznania świadków S. Z. i S. B., które w toku procesu nie zostały zakwestionowane przez pełnomocnika pozwanego.

W myśl przytoczonych przepisów, w następstwie twierdzeń i dowodów złożonych przez powódkę, to na pozwanym spoczywał ciężar udowodnienia faktów uzasadniających brak istnienia wymagalnego roszczenia objętego pozwem. Zaniechanie możliwości obrony poprzez wskazywanie dowodów mających służyć uwolnieniu się od odpowiedzialności działa na niekorzyść pozwanego. W realiach przedmiotowej sprawy podkreślić należy, iż
w toku procesu pozwany reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika nie podjął żadnej aktywności w formie wniosków dowodowych celem podważenia roszczenia powódki, ograniczając się do zaprzeczenia zasadności jej twierdzeń. Pozwany nie stawił się również na terminie rozprawy wyznaczonym celem jego przesłuchania i nie usprawiedliwił należycie swojej nieobecności. Nie stawił się również jego pełnomocnik. Pozwany zaś, zaprzeczając faktom przytoczonym w pozwie przez powódkę, winien swoje twierdzenia udowodnić. Proste zaprzeczenie pozwanego nie rodzi „obowiązku” dowodowego.

Odnosząc się do zarzutów pozwanego w pierwszej kolejności należy wskazać, że słusznie podniósł, iż faktura VAT ma walor dokumentu prywatnego (art. 245 kpc) i może jedynie dowodzić, iż osoba, która ją podpisała, złożyła oświadczenie w niej zawarte. Jednakże bezspornym jest, że stanowi powszechnie przyjęty dokument rozliczeniowy. Jej doręczenie umożliwia dłużnikowi podjęcie czynności mających na celu sprawdzenie, czy świadczenie jest zasadne tak co do zasady, jak i co do wysokości. Umożliwia też podjęcie czynności finansowych zmierzających do spełnienia świadczenia. Faktura, jako dokument rozrachunkowy, nie stanowi dowodu wykonania umowy w sposób uzasadniający żądane wynagrodzenie. Z punku jednak widzenia zasad doświadczenia życiowego powszechnie znanym jest, iż w kontaktach handlowych pomiędzy przedsiębiorcami, szczególnie
w zakresie sprzedaży towarów, na potwierdzenie dokonanej transakcji wystawiane są faktury służące obu stronom do rozliczeń. Często samo wystawienie faktury zastępuje sporządzanie umów na piśmie. Przy czym podkreślić należy, iż obecnie obowiązujące przepisy prawa, zarówno krajowego, jak i unijnego, nie przewidują wymogu podpisania faktury przez osobę do tego uprawnioną.

Zgodnie z treścią art. 97 kc osobę czynną w lokalu przedsiębiorstwa przeznaczonym do obsługiwania publiczności poczytuje się w razie wątpliwości za umocowaną do dokonywania czynności prawnych, które zazwyczaj bywają dokonywane z osobami korzystającymi z usług tego przedsiębiorstwa. R. legis powołanego przepisu przemawia za koniecznością stosowania przewidzianej w nim ochrony do czynności prawnych dokonywanych także poza lokalem przedsiębiorstwa (M. Pazdan, w: Pietrzykowski, Komentarz KC, t. 1, 2013, s. 359; J. Strzebinczyk, w: E. Gniewek, P. Machnikowski, Komentarz KC, 2016, s. 250). Także wówczas zaufanie podmiotów chronionych przez ten przepis, że dokonują czynności z osobą umocowaną do działania w imieniu potencjalnego kontrahenta może być uzasadnione racjonalnie ocenianymi okolicznościami zewnętrznymi. Mechanizm przypisania przedsiębiorcy skutków prawnych czynności dokonywanych przez osobę wskazaną w art. 97 kc działa tylko w odniesieniu do czynności prawnych zwykle dokonywanych z odbiorcami usług (klientami) przedsiębiorstwa. Sformułowanie użyte w tym przepisie nie oznacza jednakże, iż czynności te ograniczają się do umów o świadczenie usług. Należy przyjąć, że są to czynności typowe, dokonywane na bieżąco w toku działalności przedsiębiorstwa i zgodne z jej profilem (J. Strzebinczyk, w: E. Gniewek, P. Machnikowski, Komentarz KC, 2016, s. 250; J. Grykiel, w: M. Gutowski, Komentarz KC, t. 1, 2016, s. 657; por. M. Pazdan w: K. Pietrzykowski, Komentarz KC, t. 1, 2015, s. 416).

Z uwagi na powyższe rozważania, a także treść zeznań słuchanych w sprawie świadków, które nie były kwestionowane przez pozwanego Sąd uznał, iż towar wraz
z fakturą został wydany osobie umocowanej do działania w imieniu pozwanego – jego kierowcy.

Mając na uwadze dokonane ustalenia Sąd stwierdził, że strony łączyła umowa sprzedaży.

Zgodnie z treścią art. 535§1 kc przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę. Ponadto jeżeli rzecz sprzedana ma być przysłana przez sprzedawcę, kupujący obowiązany jest zapłacić cenę dopiero po nadejściu rzeczy na miejsce przeznaczenia i po umożliwieniu mu jej zbadania. Z tą chwilą, przy takich okolicznościach sprzedaży, sprzedawca – przenosząc własność i wydając rzecz – spełnia swoje zobowiązanie (art. 535 kc), a kupujący – odbierając rzecz – obowiązany jest wykonać swoje, tj. zapłacić sprzedawcy cenę (por. uchwała SN z dnia 18 listopada 1994 r., III CZP 144/94, OSNC 1995, nr 3, poz. 47). Wymagalność zaś roszczenia sprzedawcy o zapłatę ceny powstaje z chwilą, gdy sprzedawca spełni swoje świadczenie wzajemne, czyli wyda nabywcy przedmiot sprzedaży (por. wyrok SN z dnia 15 listopada 1989 r., III CRN 354/89, OSP 1991, z. 7, poz. 187). Konsensualny, odpłatny i wzajemny charakter umowy sprzedaży przesądza o tym, iż samo przyjęcie towaru za oferowaną na fakturze cenę stosownie do art. 488§1 kc rodzi natychmiastowy obowiązek zapłaty, o ile strony uprzednio nie zawierały umowy odmiennie regulującej warunki zapłaty (por. wyrok SA w Katowicach z dnia 17 stycznia 1992 r., I ACr 3/92, OSA 1992, z. 7, poz. 61).

Powódka wykazała, za pośrednictwem przedłożonych dokumentów i zeznań zgłoszonych przez nią świadków, że wydała pozwanemu zakupiony przez niego towar. Pozwany nie wykazał natomiast, aby spełnił podstawowy obowiązek, jaki na nim ciążył z tytułu zawarcia z powódką umowy sprzedaży, tj. aby zapłacił dochodzoną pozwem cenę za zakupiony u niej towar. Znamiennym jest także to, że pozwany nie podniósł, a tym bardziej nie wykazał, aby do dnia wniesienia sprzeciwu od nakazu zapłaty zgłaszał powódce okoliczność braku umowy łączącej strony, jak i braku dostarczenia towaru. Przy czym należy mieć na uwadze, że pozwany nie uczynił tego pomimo wystosowanego przez powódkę i odebranego przez niego wezwania do zapłaty, czego nie kwestionował. Zatem należy uznać, że jego twierdzenia zawarte w sprzeciwie są gołosłowne, niezasadne
i stanowią efekt przyjętej linii obrony.

Podkreślić przy tym należy, iż w sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwany złożył wniosek o rozłożenie zasądzonej należności na raty. Było to tzw. uznanie niewłaściwe roszczenia, które zachodzi w każdym wypadku wyraźnego oświadczenia woli lub też innego zachowania się dłużnika wobec wierzyciela, z którego wynika, że uważa on roszczenie za istniejące (por. wyrok SA w Gdańsku z dnia 22 marca 1991 r., I ACr 60/91, OSP 1991/11/282). Uznanie to powinno było zindywidualizowane i określone co do wysokości (por. orz. SN z dnia 23 czerwca 1972 r., CR 142/72, OSN 1973/61) i takie było. Dla skuteczności uznania nie jest wymagana żadna szczególna forma. Może być ono także dorozumiane, np. na skutek częściowego wykonania zobowiązania, uiszczenia odsetek, prośby o odroczenie płatności itd. (por. A. Szpunar, Wpływ uznania roszczenia na bieg przedawnienia, NP 1973, nr 7-8, s. 1004). Czynność taka stanowi oświadczenie wiedzy i jest oświadczeniem nieodwołalnym.

Tym samym Sąd uznał roszczenie powódki w zakresie należności objętej fakturą VAT dołączoną do pozwu za uzasadnione w całości.

Strony wiązała umowa sprzedaży, zaś wystawione faktury VAT wskazywały sposób
i termin spełnienia świadczenia. Z uwagi na okoliczność, że pozwany spóźnił się ze spełnieniem świadczenia w zakreślonym terminie ziściły się przesłanki do uwzględnienia żądania powódki również w zakresie odsetek za czas opóźnienia.

O obowiązku zapłaty odsetek w wysokości ustawowej za opóźnienie w transakcjach handlowych Sąd orzekł na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 08 marca 2013 r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych (tj. Dz.U. z 2016 r., poz. 684 ze zm.), zgodnie z którym
w transakcjach handlowych – z wyłączeniem transakcji, w których dłużnikiem jest podmiot publiczny – wierzycielowi, bez wezwania, przysługują odsetki ustawowe za opóźnienie
w transakcjach handlowych, chyba że strony uzgodniły wyższe odsetki, za okres od dnia wymagalności świadczenia pieniężnego do dnia zapłaty, jeżeli są spełnione łącznie następujące warunki: wierzyciel spełnił swoje świadczenie i wierzyciel nie otrzymał zapłaty w terminie określonym w umowie i zasądził żądane odsetki dochodzonej należności od pierwszego dnia po upływie terminu płatności wskazanego w fakturze do dnia zapłaty.

W przedmiotowej sprawie powódka domagała się również od pozwanego zapłaty rekompensaty za koszty odzyskiwania należności od obu faktur objętych pozwem.

Zgodnie z treścią art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 08 marca 2013 r. o terminach zapłaty
w transakcjach handlowych (tj. Dz.U. z 2016 r., poz. 684 ze zm.) w brzmieniu obowiązującym od dnia 01 stycznia 2016 r. wierzycielowi, od dnia nabycia uprawnienia do odsetek,
o których mowa w art. 7 ust. 1 lub art. 8 ust. 1, przysługuje od dłużnika, bez wezwania, równowartość kwoty 40 euro przeliczonej na złote według średniego kursu euro ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski ostatniego dnia roboczego miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym świadczenie pieniężne stało się wymagalne, stanowiącej rekompensatę za koszty odzyskiwania należności.

Ustawodawca zatem przewidział dla wierzyciela swoisty ryczałt będący rekompensatą za koszty starań w celu odzyskania należności w wysokości równowartości 40 euro. Ta stała rekompensata przysługuje od dłużnika, przy czym wierzyciel nie jest zobligowany do wykazania poniesienia w tej wysokości wydatków.

Na podstawie ustalonego stanu faktycznego Sąd uznał, iż w niniejszej sprawie powód wykazał, że należy mu się zwrot kwoty stanowiącej równowartość 40 euro według średniego kursu euro ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski ostatniego dnia roboczego miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym świadczenie pieniężne stało się wymagalne, gdyż poznany nie uregulował należności we wskazanym w fakturze terminie. Dlatego też Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powódki również kwotę 172,00 zł.

W sprzeciwie pozwany złożył wniosek o rozłożenie zasądzonej należności na raty.

Zgodnie z treścią art. 320 kpc w szczególnie uzasadnionych wypadkach Sąd może
w wyroku rozłożyć na raty zasądzone świadczenie. Uprawnienie to przysługuje Sądowi
w sytuacjach, w których ze względu na stan majątkowy, rodzinny lub zdrowotny jednorazowe spełnienie świadczenie przez pozwanego byłoby dla niego niemożliwe do wykonania lub bardzo utrudnione i narażałoby jego lub jego bliskich na niepowetowaną szkodę. Trudności w spełnieniu świadczenia mogą być obiektywne, mogą być jednak także spowodowane działaniem samego dłużnika. Zasądzając świadczenie, Sąd może więc
w uzasadnionych przypadkach rozłożyć je na raty, określając dokładnie ich wysokość i czas zapłaty.

Na podstawie art. 320 kpc Sąd nie może modyfikować samego rozstrzygnięcia wynikającego z dokonanych przez siebie ustaleń faktycznych i prawidłowej subsumcji prawnej, lecz może jedynie dostosować treść sentencji orzeczenia do trudności ekonomicznych i finansowych występujących po stronie pozwanego (por. Komentarz do kodeksu postępowania cywilnego, Część pierwsza, Postępowanie rozpoznawcze, tom 1 pod red. T. Erecińskiego, WP Lewis Nexis, Warszawa 2012, wydanie 4 zmienione, s. 609).

Rozłożenie na raty należności na podstawie uprawnienia przewidzianego w treści art. 320 kpc nie eliminuje konieczności uwzględnienia żądania powódki zasądzenia na jej rzecz odsetek za okres do dnia wydania wyroku zasądzającego świadczenie, sprawia natomiast, że nie przysługują mu odsetki od świadczeń ratalnych za okres pomiędzy wydaniem wyroku
a data płatności poszczególnych rat (por. m.in. SN z dnia 22 września 1970 r., III CZP 11/70).

Samo rozłożenie świadczenia na raty nie uchyla więc samego obowiązku płacenia
i zasądzenia odsetek za opóźnienie lub zwłokę. Rozłożenie na raty spłaty należności dochodzonej pozwem nie pozbawi powódki uzyskania od pozwanego dodatkowych należności będących konsekwencją naruszenia przez niego warunków umowy.
W zasądzonej kwocie mieszczą się bowiem odsetki za nieterminowe uregulowanie ceny za zakupiony przez pozwanego towar.

W piśmie procesowym z dnia 28 listopada 2019 r. powódka wyraziła zgodę na rozłożenie dochodzonej należności na raty po 2.500,00 zł. Przy czym Sąd nie znalazł podstaw, by raty te ustalić w wysokości żądanej przez pozwanego, tj. 22 raty w kwocie 500,00 zł, a ostatnia w wysokości 1.195,73 zł. Przy takiej wysokości spłacanych kwot należność zostałaby uregulowana po upływie prawie 2 lat. Sama wysokość miesięcznej spłaty nie byłaby odczuwalna przez powódkę. Zaś zła kondycja finansowa pozwanego, na którą sam wskazywał, nie daje gwarancji jego wypłacalności w takim okresie czasu.

Mając na uwadze powyższe rozważania Sąd uznał zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 12.195,73 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w transakcjach handlowych liczonymi od kwoty 12.023,73 zł od dnia 14 stycznia 2020 r. do dnia 03 lutego 2020 r. (data wyrokowania), zaś zasądzoną w pkt 1 wyroku należność rozłożył pozwanemu na 5 rat: 4 raty w kwocie po 2.500,00 zł oraz 5 rata w wysokości 2.195,73 zł, powiększona
o należne odsetki ustawowe za opóźnienie w transakcjach handlowych, płatnych do 15-go dnia każdego miesiąca, począwszy od uprawomocnienia się wyroku, z odsetkami ustawowymi za opóźnienie na wypadek uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat, o czym orzekł w pkt 1 i 2 sentencji wyroku.

Pozwany przegrał sprawę w całości i podstawie art. 98§1 i 2 kpc winien zwrócić powodowi jego koszty, zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu.

Na koszty te w rozpoznawanej sprawie złożyła się opłata sądowa od pozwu w kwocie 300,00 zł obliczona zgodnie z art. 28 ust. 4 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. tj. z 2014 r., poz. 1025 ze zm.), koszty zastępstwa procesowego stron w kwocie po 3.600,00 zł obliczone zgodnie z §6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2015 r., poz. 1804 ze zm.) oraz kwota po 17,00 zł tytułem opłaty od pełnomocnictwa wynikająca z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej (Dz.U. Nr 225, poz. 1635 ze zm.).

W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwany wniósł o nieobciążanie go kosztami procesu w oparciu o treść art. 102 kpc wskazując, iż powódka wytoczył mu kilka procesów i w każdym domaga się zasądzenia kosztów procesu, co jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.

Zgodnie z treścią art. 102 kpc w wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami.

Pojęcie wypadków szczególnie uzasadnionych należy powiązać z okolicznościami związanymi z samym przebiegiem procesu, jak i leżącymi na zewnątrz. Do pierwszych zaliczane są sytuacje wynikające z charakteru żądania poddanego rozstrzygnięciu, jego znaczenia dla strony, subiektywne przekonanie strony o zasadności roszczeń, przedawnienie, prekluzja. Drugie wyznacza sytuacja majątkowa i życiowa strony, z tym zastrzeżeniem że niewystarczające jest powoływanie się jedynie na trudną sytuację majątkową, nawet jeśli była podstawą zwolnienia od kosztów sądowych i ustanowienia pełnomocnika z urzędu (por. m.in. wyroki: SA we W. z dnia 10 października 2017 r., III AUa 661/17, SA w L. z dnia 25 maja 2017 r., AUa 1290/16, SA w K. z dnia 28 kwietnia 2017 r.).

Zgodnie z treścią art. 5 kc nie można czynić ze swego prawa użytku, który by był sprzeczny ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tego prawa lub z zasadami współżycia społecznego. Takie działanie lub zaniechanie uprawnionego nie jest uważane za wykonywanie prawa i nie korzysta z ochrony.

Pozwany nie regulował należności wynikających z faktur wystawionych przez powódkę w zakreślonych w nich terminie, mimo wielokrotnych wezwań do zapłaty. Musiał za term ponieść tego konsekwencje w postaci wytoczenia powództwa i obciążenia kosztami procesu. Przy czym zdaniem Sądu chybiony jest zarzut rozdrobnienia roszczeń. W każdej ze spraw powódka dochodzi całego roszczenia, wynikającego z nieopłaconej faktury VAT. Nie podzieliła kwot wynikających z faktur na mniejsze, pozwany takiej okoliczności nie wykazał, a to jego zgodnie z treścią art. 6 kc obciążał w tym zakresie obowiązek dowodowy. Podkreślić ponownie należy, iż gdyby płacił cenę za kupiony od powódki towar w terminie, nie doszłoby do procesu. Dlatego tez Sad uznał, iż brak jest podstaw do zastosowania wobec pozwanego dobrodziejstwa art. 102 kpc.

Mając na uwadze powyższe rozważania Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 3.917,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 3.617,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, o czym orzekł w pkt 3 sentencji wyroku.

sędzia Katarzyna Górna-Szuława