Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Kaliszu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

K., dnia 22 lipca 2020 r.

Sąd Rejonowy w Kaliszu w V Wydziale Gospodarczym w składzie:

Przewodniczący: sędzia Magdalena Berczyńska – Bruś

Protokolant: Magdalena Grzesiak

po rozpoznaniu w dniu 22 lipca 2020 r. w Kaliszu

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Spółki Akcyjnej w L.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w W.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanego Towarzystwu (...) Spółki Akcyjnej w W. na rzecz powoda (...) Spółki Akcyjnej w L. kwotę 4002,86 zł (cztery tysiące dwa 86/100 złotych) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 20 listopada 2017r. do dnia zapłaty,

2.  umarza postępowanie co do kwoty 129,37 zł,

3.  oddala powództwo w pozostałym zakresie,

4.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 189,30 zł (sto osiemdziesiąt dziewięć 30/100 złotych ) tytułem zwrotu kosztów postępowania,

5.  zwraca powodowi kwotę 136,00 zł (sto trzydzieści sześć złotych) tytułem niewykorzystanej zaliczki na poczet opinii biegłego.

sędzia Magdalena Berczyńska-Bruś

Sygn. akt V GC 1750/18

UZASADNIENIE

Powód (...) Spółka Akcyjna w L. (poprzednio (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w L.) pozwem z dnia 9 marca 2018r. wniósł o zasądzenie nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej w W. kwoty 9.969,60 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 20 listopada 2017r. do dnia zapłaty oraz o zasądzenie zwrotu kosztów procesu.

W uzasadnieniu pozwu podano, że w wyniku kolizji komunikacyjnej z dnia 19 sierpnia 2017r. został uszkodzony pojazd marki M. (...) o numerze rej. (...), stanowiący własność (...) Spółki Akcyjnej. Pozwany jako ubezpieczyciel odpowiedzialności cywilnej pojazdu sprawcy tej kolizji uznał swoją odpowiedzialność za szkodę i wypłacił bezsporną cześć odszkodowania. W związku z uszkodzeniem pojazdu poszkodowany J. W., korzystający z pojazdu na podstawie umowy leasingu, został zmuszony do wynajęcia pojazdu zastępczego. Poszkodowany korzystał z pojazdu zastępczego wynajętego od powoda w okresie od dnia 29 sierpnia 2017r. do dnia 9 października 2017r. Poszkodowanemu za wynajęcie pojazdu zastępczego została wystawiona faktura VAT nr (...) z dnia 31 sierpnia 2017r. na kwotę 541,20 zł brutto, faktura VAT nr (...) z dnia 30 września 2017r. na kwotę 8.118 zł brutto oraz faktura VAT nr (...) z dnia 9 października 2017r. na kwotę 2.435,40 zł brutto. Kwoty wskazane w tych fakturach zostały wyliczone jako iloczyn dni korzystania przez poszkodowanego z pojazdu zastępczego oraz stawki najmu za dzień (41 dni x 220 zł netto = 9.020 zł netto, co po doliczeniu podatku VAT w wysokości 23% daje kwotę 11.094,60 zł). W dniu 9 października 2017r. powód nabył wierzytelność obejmującą odszkodowanie za szkodę wynikającą z konieczności najmu pojazdu zastępczego. Pozwany wypłacił na rzecz powoda odszkodowanie z tytułu kosztów najmu pojazdu zastępczego w wysokości 1.125 zł. Z decyzji pozwanego wynika, że odszkodowanie wypłacono za 15 dni korzystania z pojazdu zastępczego oraz że pozwany przyjął stawkę w wysokości 75 zł netto za jeden dzień najmu pojazdu. Dochodzona pozwem kwota stanowi różnicę pomiędzy kosztami najmu pojazdu zastępczego określonymi na fakturach VAT wystawionych poszkodowanemu, a odszkodowaniem wypłaconym z tego tytułu przez pozwanego tj. 11.094,60 zł – 1.125 zł = 9.969,60 zł. Między stronami sporny jest okres 26 dni korzystania przez poszkodowanego z pojazdu zastępczego, za który nie wypłacono odszkodowania, oraz wysokość stawki za dobę wynajmu pojazdu zastępczego. Pozwany bezpodstawnie nie uwzględnił całego okresu korzystania przez poszkodowanego z pojazdu zastępczego.

Do pozwu załączono decyzję pozwanego o wypłacie odszkodowania, umowę wynajmu pojazdu zastępczego z aneksami, umowę cesji wierzytelności zawiadomienie o przelewie wierzytelności i faktury za najem.

W dniu 26 kwietnia 2018r. Referendarz Sądowy w Sądzie Rejonowym w Kaliszu wydała nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, sygn. akt V GNc 1338/18.

Pozwany, zachowując ustawowy termin, wniósł sprzeciw od nakazu zapłaty zaskarżając go w całości, wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie zwrotu kosztów postępowania.

W uzasadnieniu sprzeciwu pozwany co do zasady nie zakwestionował swojej odpowiedzialności za zaistniałe zdarzenie komunikacyjne z dnia 19 sierpnia 2017r., o czym świadczy przyznane i wypłacone odszkodowanie tytułem zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego w wysokości 1.254,37 zł z uwzględnieniem 50% VAT. Pozwany jako zasadny czas najmu uznał okres 15 dni obejmujący okres od dnia wynajęcia pojazdu zastępczego do dnia przesłania wyceny szkody całkowitej oraz dodatkowo 7 dni na zagospodarowanie wraku pojazdu. Jednocześnie pozwany zweryfikował dobową stawkę najmu pojazdu zastępczego do kwoty 75 zł netto dla pojazdu klasy C. Pozwany wskazał, że powód błędnie obliczył wartość przedmiotu sporu uwzględniając dokonaną przez pozwanego wypłatę w kwocie 123,37 zł. Żądanie zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego za okres pozostałych 6 dni, zgodnie z przedłożonymi przez powoda fakturami VAT jest nieuzasadnione. Dla określenia kosztu najmu pojazdu zastępczego w przypadku szkody całkowitej nie ma bowiem znaczenia faktyczna wypłata odszkodowania oraz sprzedaż pozostałości pojazdu, lecz jedynie czas obejmujący okres niezbędny na sprzedaż wraku pojazdu i zakup pojazdu o zbliżonych parametrach oraz jego rejestracji. Zdaniem pozwanego zasadny okres zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego w przypadku szkody całkowitej obejmuje zsumowane okresy cząstkowe, na które składają się okres od dnia zgłoszenia szkody do dnia oględzin przez przedstawiciela ubezpieczyciela oraz otrzymania przez poszkodowanego informacji o zakwalifikowaniu szkody jako całkowitej – 7 dni oraz okres niezbędny na sprzedaż wraku pojazdu i zakup innego pojazdu o zbliżonych parametrach oraz jego rejestracji – zwyczajowo jest to okres 7 dni. Z uwagi na powyższe uzasadniony jest według pozwanego okres 15 dni. Ponadto stawka czynszu najmu stosowana przez powoda jest zawyżona i nie występuje powszechnie na rynku lokalnym. Pozwany podczas zgłaszania szkody poinformował poszkodowanego o możliwości weryfikacji dobowej stawki najmu pojazdu zastępczego w przypadki wynajęcia pojazdu od innej firmy. Pozwany w dniu 21 sierpnia 2017r. o godzinie 14.56 wysłał na adres email wskazany przez osobę zgłaszającą szkodę tj. (...) instrukcję organizacji pojazdu zastępczego przez (...) oraz organizacji pojazdu zastępczego przez inną firmę, o czym poinformował poszkodowanego. Osoba zgłaszająca szkodę wyraziła zgodę na przekazywanie informacji i dokumentacji szkody drogą elektroniczną. W związku z tym pozwany był uprawniony do weryfikacji stawki za dobę wynajmu do stawki, za którą poszkodowany miał możliwość wynajęcia pojazdu zastępczego bezpośrednio od pozwanego, a z której to sposobności nie skorzystał. Ponadto najem pojazdu zastępczego od powoda rozpoczął się w dniu 29 sierpnia 2017r., zatem poszkodowany bez trudu mógł zapoznać się zarówno z przesłaną przez pozwanego instrukcją najmu jak i stawkami najmu obowiązującymi w miejscu jego zamieszkania. Ponadto pozwany podniósł, że inne wypożyczalnie w miejscu siedziby poszkodowanego stosują stawki znacznie niższe niż ta oferowana przez powoda.

Do sprzeciwu załączono decyzję pozwanego z dnia 20 lutego 2018r. o dopłacie do wypłaconego wcześniej odszkodowania w kwocie 129,37 zł, instrukcję organizacji pojazdu zastępczego, wydruki ofert wypożyczalni samochodów, zapis rozmowy rejestracyjnej na płycie CD.

W odpowiedzi na sprzeciw powód podtrzymał żądania pozwu. Cofnął pozew co do kwoty 129,37 zł ze zrzeczeniem się roszczenia. Na okoliczność ustalenia, czy stawka najmu zastosowana przez powoda mieści się w maksymalnych stawkach rynkowych najmu pojazdu zastępczego właściwych dla rynku lokalnego oraz klasy uszkodzonego pojazdu oraz czy jest uzasadniona przy uwzględnieniu warunków najmu, a także na okoliczność czy pojazd wynajęty przez poszkodowanego od powoda należy do tej samej klasy pojazdów co uszkodzony pojazd poszkodowanego wniósł o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Poszkodowany J. W. prowadzi firmę transportową oraz restaurację. Uszkodzony samochód M. (...) wykorzystywał zarówno na cele prywatne jak i na cele działalności gospodarczej. W czasie wypadku samochód prowadziła jego wspólniczka, załatwiając sprawy związane z działalnością gospodarczą. Samochód spalił się doszczętnie i od początku było wiadome, że nie będzie naprawiany. Zgłosił szkodę u pozwanego w dniu zdarzenia lub w dniu następnym. Zależało mu na wynajęciu samochodu zastępczego ze względu na potrzeby działalności gospodarczej. Leasingodawca zasugerował mu ponowny kontakt z pozwanym, aby zapytał jakie pozwany proponuje warunki najmu pojazdu zastępczego. Pozwany zaproponował mu S. (...). Powiedziano mu również, że pozwany zrekompensuje samochód zastępczy w kwocie 300 zł brutto, a następnie zaproponowano 500 zł jednorazowej rekompensaty. Leasingodawca (...) pomógł mu nawiązać kontakt z powodem. Przez telefon ustalił warunki najmu. Zapewniono go, że nie będzie płacił żadnych kosztów. Otrzymał samochód marki T. (...), tej samej klasy co pojazd uszkodzony. Z pojazdu zastępczego korzystał do czasu wypłaty odszkodowania. Oprócz samochodu uszkodzonego dysponował jeszcze dwunastoma samochodami dostawczymi. Są to półciężarówki. Samochodem zastępczym pokonywał dziennie około 50 km. Z samochodu zastępczego poszkodowany korzystał do czasu wypłaty odszkodowania przez pozwanego plus 3.4 dni spowodowane zamieszaniem wywołanym przez pozwanego ze względu na nieprawidłową wypłatę, ponieważ cześć odszkodowania powinien dostać leasingodawca. Konkretny dzień zwrotu pojazdu zastępczego ustalił z powodem.

Dowód: zeznania świadka J. W. (00:11:59 – 00:52:34

minuta rozprawy z dnia 18.01.2019r., k. 183v - 184 akt)

J. W. w dniu 21 sierpnia 2017r. skontaktował się z pozwanym, zgłaszając szkodę z dnia 19 sierpnia 2017r. W trakcie rozmowy rejestracyjnej wskazał swój adres mailowy do kontaktu z pozwanym. Ze strony przedstawicielki pozwanego otrzymał ogólną informację o możliwości wynajęcia pojazdu zastępczego. Nie wskazano wówczas stawki najmu, do jakiej pozwany zweryfikuje koszty najmu pojazdu zastępczego wynajętego w firmie nie wskazanej przez pozwanego.

Dowód: nagranie rozmowy rejestracyjnej (płyta CD k.125 akt), odsłuchanie

nagrania – 00:04:02 – 00:11:59 minuta protokołu rozprawy z dnia

16.01.2019r.)

W dniu 21 sierpnia 2017r. pozwany przesłał na skrzynkę mailową (...) dodatkowe informacje i instrukcje dotyczące pojazdu zastępczego. W informacji przesłanej w mailu pozwany zaproponował poszkodowanemu organizację pojazdu zastępczego, a w przypadku gdyby poszkodowany zdecydował się na wynajem pojazdu zastępczego przez inną firmę zastrzeżono, że pozwany pokrywa tylko ekonomicznie uzasadnione koszty stanowiące normalne następstwo zdarzenia w wyniku którego doszło do uszkodzenia pojazdu. Pozwany zastrzegł sobie również prawo weryfikacji stawek czynszu najmu i okresu korzystania z pojazdu zastępczego zgodnie z załączonym cennikiem, w którym cenę najmu auta w klasie C powyżej 7 dni wskazano na 75 zł netto za dzień, a cenę najmu auta w klasie K powyżej 7 dni wskazano na 115 zł netto za dzień.

Dowód: mail pozwanego z dnia 21.08.2017r. (k. 80 – 82 akt)

J. W. prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą P.H.U. (...) w S. w dniu 29 sierpnia 2017r. zawarł z powodem umowę najmu pojazdu zastępczego. Otrzymał samochód T. (...) klasy K o nr rej. (...). Strony umowy uzgodniły czynsz najmu za każdą rozpoczętą dobę na kwotę 220 zł netto. Umowę zawarto do 31 sierpnia 2017r. Następnie strony zawarły umowy od 31 sierpnia 2017r. do 5 września 2017r., od 5 września 2017r. do 12 września 2017r., od 12 września 2017r. do 19 września 2017r., od 19 września 2017r. do 26 września 2017r., od 26 września 2017r. do 30 września 2017r., od 30 września 2017r. do 3 października 2017r. i od 3 października 2017r. do 9 października 2017r.

Dowód: umowa wynajmu samochodu Nr (...) z protokołem

wydania pojazdu (k. 43 akt), ogólne warunki wynajmu samochodu

zastępczego (k. 44 akt), umowy od 31.08.2017r. do 9.10.2017r. z

ogólnymi warunkami wynajmu samochodu zastępczego (k. 29 –

42 akt)

W dniu 31 sierpnia 2017r. powód wystawił wobec J. W. P.H.U. (...) w S. Fakturę VAT nr (...) z tytułu najmu samochodu T. (...) od dnia 29 sierpnia 2017r. do dnia 31 sierpnia 2017r. (2 dni) na kwotę 541,20 zł, płatną do dnia 14 września 2017r.

Dowód: faktura VAT nr (...) (k. 27 akt)

W dniu 30 września 2017r. powód wystawił wobec J. W. P.H.U. (...) w S. Fakturę VAT nr (...) z tytułu najmu samochodu T. (...) od dnia 31 sierpnia 2017r. do dnia 5 września 2017r. (5 dni), od dnia 5 września 2017r. do dnia 12 września 2017r.( 7 dni), od 12 września 2017r. do 19 września 2017r. (7 dni), od 19 września 2017r. do 26 września 2017r. (7 dni) i od 26 września 2017r. do 30 września 2017r. (4 dni) na łączną kwotę 8.118 zł, płatną do dnia 14 października 2017r.

Dowód: faktura VAT nr (...) (k. 26 akt)

W dniu 9 października 2017r. powód wystawił wobec J. W. P.H.U. (...) w S. Fakturę VAT nr (...) z tytułu najmu samochodu T. (...) od dnia 30 września 2017r. do dnia 3 października 2017r. (3 dni) i od dnia 3 października 2017r. do dnia 9 października 2017r.( 6 dni) na łączną kwotę 2.435,40 zł, płatną do dnia 23 października 2017r.

Dowód: faktura VAT nr (...) (k. 25 akt)

W dniu 9 października 2017r. powód podpisał z poszkodowanym J. W. prowadzącym działalność gospodarczą pod nazwą P.H.U. (...) w S. umowę cesji wierzytelności nr (...), na mocy której na powoda przeniesione zostało prawo do odszkodowania wobec TU z tytułu niemożności korzystania przez cedenta z jego pojazdu oraz wynikających stad kosztów wynajęcia przez cedenta pojazdu zastępczego.

Dowód: umowa cesji wierzytelności (k. 28 akt)

Przedstawicielka powoda, mailem z dnia 20 października 2017r. przesłała pozwanemu dokumenty dotyczące zgłoszenia roszczenia z tytułu wynajmu auta zastępczego, zgodnie z fakturą VAT nr (...) na kwotę 11.094,60 zł. Jednocześnie, zgodnie z zawartą umową cesji wierzytelności zwróciła się o udostępnienie akt likwidacji szkody. Do pisma załączyła fakturę za wynajem auta zastępczego, zawiadomienie o przelewie wierzytelności, umowy wynajmu samochodu zastępczego, oświadczenie i pełnomocnictwo.

Dowód: mail z dnia 20.10.2017r. (k. 24 akt)

Pismem z dnia 8 listopada 2017r., skierowanym do (...), pozwany potwierdził przyznanie odszkodowania – dopłaty uznając roszczenie w wysokości 1.125 zł za szkodę powstałą w dniu 19 sierpnia 2017r. z tytułu odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu mechanicznego. W piśmie wyjaśniono, że przedstawione faktury VAT (...) zostały zweryfikowane pod względem zasadności kosztów przedstawionych do refundacji. Za zasadny uznano okres 15 dni najmu ( od 29 sierpnia 2017r. do 12 września 2017r.), tj. od dnia wynajmu pojazdu do dnia przesłania wyceny szkody całkowitej oraz uwzględniając 7 dni na zagospodarowanie pojazdu. Pozostały okres wynajmu pojazdu wg opinii pozwanego był nieuzasadniony. Koszt wynajmu pojazdu zastępczego za dobę zweryfikowano na 75 zł netto za pojazd klasy C, zaznaczając, że pozwany zaproponował udostępnienie poszkodowanemu pojazdu zastępczego na czas likwidacji szkody zaistniałej w wyniku przedmiotowego zdarzenia. Wypłacona kwota świadczenia odszkodowawczego była kwotą netto z uwagi na fakt posiadania przez osobę uprawnioną do otrzymania odszkodowania statusu podatnika podatku od towarów i usług.

Dowód: decyzja pozwanego z 8.11.2017r. (k. 22 - 23 akt)

Pismem z dnia 20 lutego 2018r. pozwany poinformował powoda, że uznał roszczenie w wysokości 129,37 zł z tytułu szkody komunikacyjnej z dnia 19 sierpnia 2017r. W uzasadnieniu wskazano, że po zapoznaniu się ze zgłoszonymi uwagami dokonano ponownej analizy zgromadzonej w toku likwidacji szkody dokumentacji i zdecydowano o dopłacie 50 % wartości podatku VAT z tytułu najmu pojazdu zastępczego. Przelewu kwoty 129,37 zł dokonano w dniu 21 lutego 2018r.

Dowód: pismo pozwanego z dnia 20.02.2018r. (k. 76 – 77 akt), potwierdzenie

realizacji przelewu z 21.02.2018r. (k. 79 akt)

Średnia stawka za najem pojazdu z segmentu V. stosowana przez podmioty zajmujące się najmem pojazdów zastępczych z OC sprawcy w okresie sierpnia 2017r. z zastosowaniem współczynników korekcyjnych wynosiła 235,78 zł brutto. Stawka zastosowana przez powoda wynosiła 270,60 zł brutto. Pojazd wynajęty poszkodowanemu przez firmę powoda był z tego samego segmentu co uszkodzony pojazd poszkodowanego. Wynika z tego, że stawka wynikająca z załączonych do pozwu faktur VAT jest wyższa od ustalonej przez biegłego stawki średniej o około 15% i niższa o około 1% od maksymalnej stawki stosowanej przez podmioty zajmujące się najmem pojazdów zastępczych na rynku lokalnym właściwym dla miejsca zamieszkania poszkodowanego, zatem mieści się w maksymalnych stawkach rynkowych i jest uzasadniona biorąc pod uwagę warunki najmu pojazdu zastępczego wynikające z umowy zawartej pomiędzy powodem i pozwanym.

Pojazd, którego dotyczy sprawa jest minivanem wyposażonym w pięć miejsc siedzących. Posiada cechy klasycznego minivana z drzwiami z tyłu nadwozia pozwalającymi na wygodny załadunek przestrzennych ładunków. Ponadto wysokość na jakiej usytuowane są siedziska siedzeń jest wyższa niż w klasycznych pojazdach typu hatchback czy kombi z segmentu C. W załączniku do instrukcji najmu stworzonej przez powoda segment pojazdów dotyczących minivanów nie wymienia konkretnych marek i modeli samochodów, zawiera jednak wyłączenie w postaci ilości miejsc siedzących wynoszących 7. Mimo to, pojazdowi marki M. (...) na pewno znacznie bliżej jest do segmentu K, gdzie powinien być zaklasyfikowany, niż do segmentu C, z którym ma niewiele wspólnego.

Dowód: opinia biegłego sądowego mgr. inż. P. L. (k. 164 – 183

akt), opinia uzupełniająca (k. 201 – 202 i 233 – 234 akt)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie powołanych wyżej dokumentów, częściowo zeznań świadka J. W., nagrania rozmowy rejestracyjnej oraz opinii biegłego sądowego mgr. inż. P. L..

Sąd nie dał wiary zeznaniom świadka J. W., że nie otrzymał wcześniej żadnej wiadomości od pozwanego zawierającej wysokość stawek samochodów zastępczych, albo że trafiła ona do spam lub ją usunął. Świadek sam zadeklarował w czasie rozmowy rejestracyjnej, że wybiera kontakt mailowy z pozwanym. W tej formie przychodziły do niego informacje od pozwanego związane z postępowaniem likwidacyjnym. Poszkodowany nie był zainteresowany najmem pojazdu zastępczego od pozwanego ponieważ już wcześniej, za pośrednictwem leasingodawcy uzgodnił najem pojazdu zastępczego od powoda.

Sąd zważył, co następuje:

Podstawą niekwestionowanej przez pozwanego odpowiedzialności za szkodę wywołaną przez sprawcę kolizji drogowej w dniu 19 sierpnia 2017r. była umowa ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych, zgodnie z którą pozwany przyjął na siebie odpowiedzialność za szkody wyrządzone osobom trzecim wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający lub ubezpieczony (art. 822 § 1 kodeksu cywilnego).

Odpowiedzialność sprawcy szkody wynika z przepisu art. 436 § 1 k.c., zgodnie z którym odpowiedzialność określoną w art. 435 k.c. ponosi również samoistny posiadacz mechanicznego środka komunikacji poruszanego za pomocą sił przyrody. W art. 435 §1 kodeksu cywilnego przewidziano odpowiedzialność za szkodę na osobie lub mieniu, wyrządzoną komukolwiek przez ruch przedsiębiorstwa lub zakładu, chyba że szkoda nastąpiła na skutek siły wyższej albo wyłącznie z winy poszkodowanego lub osoby trzeciej, za którą nie ponosi odpowiedzialności.

Zgodnie zaś z art. 35 ustawy z dnia 22 maja 2013r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (tekst jedn. Dz.U. z 2013r., poz. 392 ze zm.) ubezpieczeniem OC posiadaczy pojazdów mechanicznych jest objęta odpowiedzialność cywilna każdej osoby, która kierując pojazdem mechanicznym w okresie trwania odpowiedzialności ubezpieczeniowej, wyrządziła szkodę w związku z ruchem tego pojazdu. W art. 36 ust. 1 ustawy wskazano, że odszkodowanie ustala się w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem mechanicznym. Oznacza to, że o rodzaju i wysokości świadczeń należnych od zakładu ubezpieczeń decydują przepisy kodeksu cywilnego, a w szczególności art. 361-363 oraz 444 – 447.

Uprawniony do odszkodowania w związku ze zdarzeniem objętym ubezpieczeniem odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczenia bezpośrednio od ubezpieczyciela (art. 8 ust. 4 ustawy o działalności ubezpieczeniowej). Ubezpieczyciel odpowiada w granicach odpowiedzialności sprawcy szkody, na zasadach określonych w kodeksie cywilnym. Odpowiada więc za normalne następstwa działania bądź zaniechania, z którego szkoda wynikła. W tych granicach naprawienie szkody powinno obejmować wszystkie straty, które poszkodowany poniósł wskutek zaistnienia szkody (art. 361 § 2 k.c.). Przedstawione reguły nakazują przestrzeganie zasady pełnego odszkodowania w granicach adekwatnego związku przyczynowego. Podstawową funkcją odszkodowania jest bowiem kompensacja, co oznacza, że odszkodowanie powinno przywrócić w majątku poszkodowanego stan rzeczy naruszony zdarzeniem wyrządzającym szkodę. Utrata możliwości korzystania z rzeczy wskutek jej uszkodzenia stanowi szkodę majątkową. W piśmiennictwie podkreśla się, że normalnym następstwem w rozumieniu art. 361 § 1 k.c. jest bardzo często niemożność korzystania z samochodu przez poszkodowanego w sytuacji jego uszkodzenia. Jeżeli więc poszkodowany poniósł w związku z tym koszty, które były konieczne, na wynajem samochodu zastępczego, to mieszczą się one w granicach skutków szkodowych podlegających wyrównaniu.

Obowiązek pozwanego pokrycia kosztów najmu pojazdu zastępczego wynika również z wytycznych Komisji Nadzoru Finansowego. Zgodnie z rekomendacją (...) z dnia 1.12.2009r. poszkodowany może żądać pokrycia kosztów najmu pojazdu zastępczego za okres, w którym nie było możliwe korzystanie z pojazdu, który uległ uszkodzeniu. Okres najmu winien być uzasadniony. Długość tego okresu warunkowana jest lojalnym zachowaniem się poszkodowanego wobec ubezpieczyciela.

Sytuacja, gdy doszło do poniesienia przez poszkodowanego wydatków na uzyskanie pojazdu zastępczego w okresie remontu uszkodzonego pojazdu albo przez okres niezbędny do nabycia nowego pojazdu stanowi wydatki poniesione w następstwie zdarzenia szkodzącego, które by nie powstały bez tego zdarzenia, prowadzące do powypadkowego zmniejszenia majątku poszkodowanego, czyli straty (art. 361 § 2 k.c.). Przeważa w piśmiennictwie stanowisko, że muszą to być wydatki zmierzające do wyłączenia lub ograniczenia szkody i niewątpliwie są nimi koszty wynajmu pojazdu zastępczego w celu kontynuowania działalności gospodarczej lub zawodowej, ponieważ zapobiegają utracie określonych dochodów (art. 361 § 2 k.c.) Szkodę stanowią również konieczne wydatki związane ze zdarzeniem szkodzącym. Przy takim ujęciu, stratą w rozumieniu art. 361 § 2 k.c. są objęte także wydatki, które służą ograniczeniu (wyłączeniu) negatywnych następstw majątkowych doznanych przez poszkodowanego w wyniku uszkodzenia (zniszczenia ) pojazdu. Zwrotowi mogą podlegać tylko wydatki rzeczywiście poniesione na taki najem…. (OSNC 2012/3/28, LEX nr 1011468, Biul.SN 2011/11/5).

Wierzytelność, której powód dochodzi w niniejszym postępowaniu została nabyta w drodze umowy cesji. Powód stał się wierzycielem pozwanego na skutek umowy przelewu wierzytelności. Zgodnie bowiem z art. 509 § 1 k.c. wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.

Postępowanie dowodowe wykazało, że poszkodowanemu zaproponowano najem pojazdu zastępczego, z czego jednak poszkodowany nie skorzystał. Pozwany miał więc prawo, zgodnie z treścią zastrzeżenia ujętego w mailu informującym o postępowaniu w przypadku organizacji pojazdu zastępczego przez inną firmę do skorygowania stawki czynszu najmu. Decyzja z dnia 8 listopada 2017r., uznająca za zasadny okres najmu przez 15 dni oraz korygująca stawkę najmu do 75 zł netto za dobę za pojazd klasy C nie była jednak adekwatna do szkody poniesionej przez poszkodowanego. Powód wynajął poszkodowanemu pojazd klasy K odpowiadający standardom pojazdu uszkodzonego, co potwierdził również biegły sądowy. Zastosowanie więc przez pozwanego stawki najmu pojazdu klasy C było nieuprawnione. Nieuprawnione było również ograniczenie długości najmu do 15 dni, w sytuacji gdy poszkodowany korzystał z pojazdu zastępczego przez okres do dnia otrzymania odszkodowania z tytułu szkody całkowitej. Pozwany wbrew zobowiązaniu Sądu nie przedłożył ani akt szkody ani decyzji o wypłacie odszkodowania z tytułu szkody całkowitej uniemożliwiając weryfikację daty wypłaty tego odszkodowania. Nie zakwestionował jednak zeznań poszkodowanego, że najem trwał do trzech dni po wypłacie odszkodowania. Sąd uznał więc, że data ta odpowiada okresowi najmu pojazdu zastępczego przez poszkodowanego. Uzasadniony czas najmu pojazdu zastępczego do czasu wypłaty odszkodowania, a nawet powiększony o czas niezbędny na zakup nowego pojazdu potwierdza cytowane przez powoda orzecznictwo Sądu Najwyższego. Sąd uznał więc, że okres najmu wynikający z umów zawartych pomiędzy powodem i poszkodowanym, wynoszący 41 dni jest zasadny. Uznając prawo powoda do weryfikacji stawki czynszu najmu zgodnie z przesłanym poszkodowanemu cennikiem, Sąd przyjął, że adekwatne do uszkodzonego pojazdu będzie zastosowanie stawki 115 zł netto za dobę, stosowanej przez pozwanego dla pojazdów klasy K powyżej siedmiodniowego okresu najmu.

Z uwagi na powyższe, Sąd ustalił, że odszkodowanie za najem pojazdu zastępczego w niniejszej sprawie wynosi iloczyn 41 dni uzasadnionego najmu i stawki 115 zł netto za dobę (4.714 zł netto), powiększony o 50% stawki VAT (542,23 zł) albowiem uszkodzony pojazd wykorzystywany był zarówno na cele prywatne, jak i do prowadzonej przez poszkodowanego działalności gospodarczej. Łącznie należne odszkodowanie wyniosło kwotę 5.257,23 zł. Sąd uwzględnił roszczenie powoda, pomniejszając wyliczoną powyżej kwotę o kwoty 1.125 zł i 129,37 zł wypłacone przez powoda na rzecz pozwanego przed wniesieniem pozwu.

Z uwagi na cofnięcie przez powoda pozwu co do kwoty 129,37 zł, Sąd na podstawie art. 355 § 1 k.p.c. umorzył postępowanie w tej części.

W pozostałym zakresie powództwo podlegało oddaleniu.

O odsetkach rozstrzygnięto na podstawie art. 817 §1 k.c.

Orzeczenie o kosztach postępowania wydano na podstawie art. 100 zd.1 k.p.c., zgodnie z którym w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone, stosunkowo je rozdzielając.

Sąd uwzględnił powództwo w 40,15%. Na koszty postępowania złożyły się opłata sądowa w kwocie 499 zł, wynagrodzenie biegłego w kwocie 864 zł i wynagrodzenia pełnomocników stron ustalone w kwotach po 1.800 zł w oparciu o § 2 pkt 4 rozporządzeń Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. z 2015r. poz. 1800 ze zm.) i w sprawie opłat za czynności radców prawnych ( Dz.U. z 2015r. poz. 1804 ze zm.) wraz z opłatami skarbowymi od pełnomocnictw. Łącznie koszty postępowania wyniosły 4.997 zł, co oznacza, że powód powinien ponieść 59,85 % kosztów, czyli kwotę 2.990,70 zł, a poniósł koszty w kwocie 3.180 zł (opłata sądowa od pozwu, wynagrodzenie biegłego i wynagrodzenie pełnomocnika). Różnicę tych kwot winien powodowi zwrócić pozwany. Ponadto Sąd zarządził zwrot powodowi niewykorzystanej zaliczki na poczet opinii biegłego.

sędzia Magdalena Berczyńska-Bruś