Treść orzeczenia V GC 1425/16 - Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Kaliszu

V GC 1425/16 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Rejonowy w Kaliszu z 2017-06-14

Sygn. akt V GC 1425/16

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14.06.2017 r.

Sąd Rejonowy w Kaliszu Wydział V Gospodarczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Magdalena Wilner

Protokolant: Alicja Pomykała

po rozpoznaniu w dniu 31.05.2017 roku w Kaliszu

na rozprawie

sprawy z powództwa: (...) Sp. z o.o. Sp. k. z/s K.

przeciwko : (...) Sp. z o.o. Sp. k. z/s K.

o zapłatę

I. Zasądza od pozwanego (...) Sp. z o.o. Sp. k. z/s K. na rzecz powoda (...) Sp. z o.o. Sp. k. z/s K. kwotę 2 765,99 zł. ( dwa tysiące siedemset sześćdziesiąt pięć złotych 99/100) z ustawowymi odsetkami liczonymi od kwoty 2 598,21 zł. ( dwa tysiące pięćset dziewięćdziesiąt osiem złotych 21/100) od dnia 31.07.2015 r. do dnia zapłaty.

II. Zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1 317,00 tytułem zwrotu kosztów procesowych.

Sygn. VGC 1425/16

UZASADNIENIE

Powód (...) Sp. z o.o. Sp. k. z/s K. pozwem w postępowaniu upominawczym wniesionym dnia 07.07.2016 r. wniósł o zasądzenie od pozwanego (...) Logistyk Sp. z o.o. Sp. k. z/s K. kwoty 2 765,99 zł. Z ustawowymi odsetkami liczonymi od kwoty 2 598,21 zł. od dnia 31.07.2015 r. do dnia zapłaty. Wniósł ponadto o zasądzenie kosztów procesowych.

W uzasadnieniu pozwu, powód podał, iż w dniu 29.05.2015 r. strony zawarły umowę – zlecenie transportowe nr (...) na przewóz towarów w cenie 627,32 euro ( brutto) z miejscowości S. Q. we Francji do miejscowości C. w Polsce.

Przewóz został wykonany bez żadnych uwag i zastrzeżeń, w związku z czym powód wystawił na rzecz pozwanego fakturę VAT nr (...) na kwotę 2 598,21 zł ( brutto) z terminem płatności – 30.07.2015 r.

W związku z brakiem płatności w/w faktury VAT powód wezwaniem z dnia 04.06.2016 r. wezwał pozwanego do dobrowolnej zapłaty; okazało się to bezskuteczne.

Poza w/w kwotą powód nin. pozwem dochodzi ponadto kwoty 167,78 zł. stanowiącej równowartość kwoty 40 euro na podstawie art. 10 ustawy z dnia 08.03.2013 r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych. W/w kwota 167,78 zł. określona została wg. kursu euro NBP z dn. 30.06.2015 r.

Sąd Rejonowy w Kaliszu Wydział V Gospodarczy nakazem zapłaty w postepowaniu upominawczym, wydanym dnia 03.08.2016 r. w sprawie sygn. V GNc 2564/16 orzekł zgodnie z żądaniem pozwu.

Pozwany w ustawowym terminie wniósł sprzeciw od w/w nakazu zapłaty, zaskarżył go w całości, wnosząc o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów postępowania.

W uzasadnieniu sprzeciwu pozwany podniósł, iż strona powodowa pominęła , że pozwana spółka złożyła powodowi oświadczenie o potrąceniu należności, wskutek czego należność dochodzona w nin. pozwie wygasła.

Roszczenia pozwanej spółki w poniżej wskazanych kwotach, które objęte zostały potrąceniem, wynikały z wym. poniżej faktur VAT :

- kwota 132,25 zł. tytułem niezapłaconej części faktury nr (...)

- kwota 151,80 zł. tytułem niezapłaconej części faktury nr (...)

- kwota 276,93 zł. tytułem niezapłaconej części faktury nr (...)

- kwota 179,68 zł. tytułem niezapłaconej części faktury nr (...)

- kwota 200,30 zł. tytułem niezapłaconej części faktury nr (...)

- kwota 199,16 zł. tytułem niezapłaconej części faktury nr (...)

- kwota 227,73 zł. tytułem niezapłaconej części faktury nr (...)

- kwota 172,64 zł tytułem niezapłaconej części faktury nr (...)

- kwota 200,25 zł. tytułem niezapłaconej części faktury nr (...)

- kwota 1 032,68 zł. tytułem niezapłaconej części faktury nr (...)

co łącznie daje kwotę w wysokości 2 598,21 zł. , które to roszczenia następnie zostały potrącone z dochodzoną w nin. procesie kwotą wynikającej z faktury VAT powoda nr (...) z dnia 29.05.2015 r. za realizację zlecenia transportowego nr (...) na trasie z (...) Q. (...) Francja do C.- (...)’’ 500 Polska.

Oświadczenie o potrąceniu zostało złożone powodowi pismem z dnia 08.04.2016 r., a dotarło do niego w dniu 11.04.2016 r., a zatem na wiele miesięcy przez złożeniem pozwu przez powoda.

Strona pozwana wskazała także, że wszystkie przewozy wymienione z jej faktur wskazanych powyżej dotyczyły przewozów podlegających konwencji CMR. Powyższe oznacza, że zastrzeżenie kar umownych na rzecz powoda dot. opóźnienia w przekazaniu dokumentów, jako sprzeczne z przepisami statuującymi odpowiedzialność przewoźnika, były sprzeczne z prawem i nie obowiązują. Podniosła też , iż argumentacja powoda, że należności wynikające z faktur pozwanego wygasły wskutek potrącenia nie zasługuje na uwzględnienie.

Nadto ( nieskutecznie) wymierzone przez powoda kary umowne dot. transportów: (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...) były nadmiernie wygórowane (zarzut miarkowania kary umownej) albowiem stanowiły 20% całej należności przysługującej pozwanej. Samo uchybienie nie miało natomiast żadnego znaczenia; nie powstało opóźnienie w transporcie, a tylko i to w niektórych wypadkach - opóźnienie w dostawie dokumentów, a zatem uchybienie miało znaczenie bagatelne. Nadto odnośnie wszystkich ww. faktur powód dysponował internetowymi skanami dokumentów, które otrzymał w następujących datach:

Faktura; data potwierdzenia : data rozładunku :

(...).05.15 e-mail 24.04.2015 r.

(...).06.15 e-mail 18.05.2015 r

(...).06.15 e-mail 21.05.2015r.

(...).06.15 e-mail 22.05.2015 r.

(...).06.15 e-mail 20.05.2015 r.

(...).06.15 e-mail 26.05.2015 r.

(...).06.15 e-mail 28.05.2015 r.

(...).06.15 e-mail 01.06.2015 r.

(...).06.15 e-mail 03.06.2015 r.

Reasumując, pozwanemu przysługiwały roszczenia wobec powoda z 10 faktur VAT o nr: (...), a swoje roszczenie zaspokoił wobec powoda w ten sposób, że złożył oświadczenie o potrąceniu z roszczeniem dochodzonym w niniejszym pozwie.

Pozwany podniósł też , że jednocześnie ewentualna argumentacja powoda, że w/w. roszczenia pozwanego wygasły wskutek jego oświadczenia o potrąceniu z przysługującymi mu rzekomo karami umownymi nie zasługują na uwzględnienie albowiem powód nie miał żadnych roszczeń o zapłatę kar umownych ze względu na nieważność zapisów przewidujących wymierzenie kar, nie wystąpiło opóźnienie uzasadniające wymierzenie kar a same kary były nadmiernie wygórowane.

Powód w odpowiedzi na sprzeciw z dnia 15.11.2016 r. podtrzymał swoje dotychczasowe stanowisko w sprawie, zaś odnośnie oświadczenia pozwanego o potrąceniu z dnia 08.04.2015 r. uznał je za nieskuteczne.

Podniósł, iż przedstawione przez pozwanego do potracenia wierzytelności zostały już uprzednio skutecznie potrącone w wym. poniżej oświadczeniach o potrąceniu tj. :

- NOT_O/26/07/2015/ (...) z dnia 11.08.2015 r. (odebrane dn. 12.08.2015 r.)

- NOT_ (...) z 4.09.2015 r.,

- NOT_O/16/08/2015/ (...) z 4.09.2015 r.,

- NOT_O/15/08/2015/ (...) z 4.09.2015 r.,

- NOT_O/ 13/08/2015/ (...) z 4 09.2015 r.,

- NOT_O/12/08/2015/ (...) z 4.09.2015 r. poz. (2-9 odebrane dn. 9.09.2015 r.)

Z uwagi na okoliczność, iż wskazane w piśmie z dnia 8.04. 2016 r. przez pozwaną spółkę wierzytelności zostały już uprzednio rozliczone to ich potrącenie z wierzytelnością wynikającą z faktury VAT nr (...) było niemożliwe, o czym pozwana spółka została poinformowany w piśmie z dnia 15.04. 2016r.

Powód wskazał, że w powyżej wym. oświadczeniach powód potrącił należne mu roszczenia określone w notach obciążeniowych. Noty obciążeniowe zostały wystawione w związku z nieprawidłowym wykonaniem obowiązków wskazanych w wiążących strony umowach transportowych, tj. punktu 1A warunków zlecenia, który nakazywał zleceniobiorcy (pozwanej) przesłać w ciągu 14 dni od daty zakończenia transportu oryginały dokumentów biorących w nim udział pod rygorem obniżenia przez Zleceniodawcę stawki przewoźnego o 22% lub 1B, który uprawniał powódkę do nałożenia kary umownej w wysokości przewoźnego w przypadku nie przesiania dokumentacji transportowej w terminie 30 dni od daty zakończenia transportu w związku z punktem 2 warunków zlecenia.

W każdym z niżej wym. przypadków pozwany wyżej opisanych terminów nie dotrzymał:

- w oświadczeniu o potrąceniu (...) (...) z dnia 11.08.2015 r. potrącono kwotę 1032,68 zł. (całe przewoźne) na podstawie noty obciążeniowej z dnia 28.07.2015 r. wystawionej w związku z nieprawidłowym wykonaniem zlecenia nr (...) (...) z dnia 2.06.2015 r., w którym rozładunek nastąpił 3.06.2015 r., a dokumenty biorące udział w transporcie dotarły do powódki dopiero 3.07.2015 r., a więc 31 dni po dacie rozładunku;

- w oświadczeniu o potrąceniu NOT_ (...) z dnia 4.09.2015 r. potrącono kwotę 227,73 zł. (22% przewoźnego) na podstawie noty obciążeniowej z dnia 27.08.2015 r. wystawionej w związku z nieprawidłowym wykonaniem zlecenia nr 2A (...) PF z dnia 27.05.2015 r., w którym rozładunek nastąpił 28.05.2015 r., a dokumenty biorące udział w transporcie dotarły do powódki dopiero 16.06.2015 r., a więc 20 dni po dacie rozładunku;

- w oświadczeniu o potrąceniu NOT_ (...) z dnia 4.09.2015 r. potrącono kwotę 199,16 zł. (22% przewoźnego) na podstawie noty obciążeniowej z dnia 27.08.2015 r. wystawionej w związku z nieprawidłowym wykonaniem zlecenia nr 8A (...) z dnia 22.05.2015 r., w którym rozładunek nastąpił 26.05.2015 r., a dokumenty biorące udział w transporcie dotarły do powódki dopiero 12.06.2015 r., a więc 18 dni po dacie rozładunku;

- w oświadczeniu o potrąceniu NOT_ (...) z dnia 4.09.2015 r.

potrącono kwotę 200,30 zł. (22% przewoźnego) na podstawie noty

obciążeniowej z dnia 26.08.2015 r. wystawionej w związku z nieprawidłowym wykonaniem zlecenia nr 10A (...) z dnia 19.05.2015 r., w którym rozładunek nastąpił 20.05.2015 r., a dokumenty biorące udział w transporcie dotarły do powódki dopiero 10.06.2015 r., a więc 20 dni po dacie rozładunku;

- w oświadczeniu o potrąceniu NOT_ (...) z dnia 4.09.2015 r.

potrącono kwotę 276,93 zł. (22% przewoźnego) na podstawie noty

obciążeniowej z dnia 26.08.2015 r. wystawionej w związku z nieprawidłowym wykonaniem zlecenia nr(...) (...) z dnia 21.05.2015 r., w którym rozładunek nastąpił 21.05.2015 r., a dokumenty biorące udział w transporcie dotarły do powódki dopiero 10.06.2015 r., a więc 20 dni po dacie rozładunku;

-w oświadczeniu o potrąceniu NOT_ (...) z dnia 4.09.2015 r.

potrącono kwotę 172,64 zł. (22% przewoźnego) na podstawie noty

obciążeniowej z dnia 26.08.2015 r. wystawionej w związku z nieprawidłowym wykonaniem zlecenia nr 3 (...) (...) z dnia 1.06.2015 r., w którym rozładunek nastąpił 1.06.2015 r., a dokumenty biorące udział w transporcie dotarły do powódki dopiero 19.06.2015 r., a więc 17 dni po dacie rozładunku;

- w oświadczeniu o potrąceniu NOT_ (...) z dnia 4.09.2015 r.

potrącono kwotę 151,80 zł. (22% przewoźnego) na podstawie noty

obciążeniowej z dnia 26.08.2015 r. wystawionej w' związku z nieprawidłowym wykonaniem zlecenia nr 1 (...) AM z dnia 15.05.2015 r., w którym rozładunek nastąpił 18.05.2015 r., a dokumenty biorące udział w transporcie dotarły do powódki dopiero 5.06.2015 r., a więc 21 dni po dacie rozładunku;

-w oświadczeniu o potrąceniu NOT_ (...) z dnia 4.09.2015 r.

potrącono kwotę 132,25 zł. (22% przewoźnego) na podstawie noty

obciążeniowej z dnia 25.08.2015 r. wystawionej w związku z nieprawidłowym wykonaniem zlecenia nr 1 (...) JK z dnia 23.04.2015 r., w którym rozładunek nastąpił 24.04.2015 r., a dokumenty biorące udział w transporcie dotarły do powódki dopiero 11.05.2015 r., a więc 17 dni po dacie rozładunku;

w oświadczeniu o potrąceniu NOT_ (...)/ (...) z dnia 4.09.2015 r.

potrącono kwotę 200,25 zł. (22% przewoźnego) na podstawie noty

obciążeniowej z dnia 26.08.2015 r. wystawionej w związku z nieprawidłowym wykonaniem zlecenia nr 1 TA (...) OM z dnia 2.06.2015 r., w którym rozładunek nastąpił 3.06.2015 r., a dokumenty biorące udział w transporcie dotarły do powódki dopiero 22.06.2015 r., a więc 19 dni po dacie rozładunku;

Podsumowując swoje stanowisko powód wskazał, że miał prawo naliczyć pozwanej spółce kary umowne, które następnie zostały potrącone z wzajejmnym8i wierzytelnościami pozwanej. Oświadczenie o potrąceniu z dnia 08.04.2016r. było niemożliwe do dokonania, a faktura VAT nr (...), której zapłacenie stanowi przedmiot niniejszej sprawy jest wciąż aktualne.

Powód podniósł także, że konsekwencje opóźnień w dostarczeniu dokumentacji transportowej nie zostały szczegółowo określone w K. CMR, nie podlegają więc rygorowi przewidzianemu w art. 41 ust. 2 Konwencji pozostawiając ustalenie tych kwestii umawiającym się stronom.

Zdaniem powoda, miał on pełne prawo do naliczenia pozwanej spółce kar umownych. Dokonał skutecznego potrącenia kar umownych z wzajemnymi roszczeniami pozwanej spółki . Na skutek powyższego oświadczenie o potrąceniu dokonane przez pozwaną spółką było nieskuteczne. W tym stanie rzeczy dochodzenie przez powoda zapłaty kwoty określonej w fakturze VAT nr (...) jest całkowicie uzasadnione.

W kolejnym piśmie procesowym z dnia 8.03.2012r. powód potrzymał swoje dotychczasowe stanowisko w sprawie.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Strony są podmiotami gospodarczymi, prowadzącymi działalność gospodarczą w oparciu o wpisy do KRS.

Dowód: odpis z KRS stron –k. 6-13 i k. 34-37.

Strony współpracowały ze sobą zawierając wiele umów – zleceń transportowych.

W dniu 29.05.2015r. zawarły m.in. umowy - zlecenie transportowe nr (...) na przewóz towarów w cenie 627,32 euro (brutto) z miejscowości S. Q. we Francji do miejscowości C. w Polsce.

Przewóz został wykonany bez żadnych uwag i zastrzeżeń, w związku z czym powód wystawił na rzecz pozwanego fakturę VAT nr (...) na kwotę 2598,21 zł brutto z terminem płatności na dzień 30.07.2015r.

W związku z brakiem płatności w/w faktury VAT powód wezwaniem z dn. 4.06.2016r. wezwał pozwanego do dobrowolnej zapłaty; okazało się to bezskuteczne.

Dowód: - odpis zlecenia transportowego nr (...) -k. 145, k. 222-223

- odpis dokumentu CMR – k.15

- odpis faktury VAT nr (...) –k. 16

- odpis wezwania do zapłaty z dnia 4.04.2016r. – k.17-19

- tabela kursu euro NBP –k.20

Pozwany złożył w dn. 8.04.2016r. powodowi oświadczenie o potrąceniu w/w należności z wym. poniżej swoimi należnościami wobec powoda tj.

- kwota 132,25 zł. tytułem niezapłaconej części faktury nr (...)

- kwota 151,80 zł. tytułem niezapłaconej części faktury nr (...)

- kwota 276,93 zł. tytułem niezapłaconej części faktury nr (...)

- kwota 179,68 zł. tytułem niezapłaconej części faktury nr (...)

- kwota 200,30 zł. tytułem niezapłaconej części faktury nr (...)

- kwota 199,16 zł. tytułem niezapłaconej części faktury nr (...)

- kwota 227,73 zł. tytułem niezapłaconej części faktury nr (...)

- kwota 172,64 zł. tytułem niezapłaconej części faktury nr (...)

- kwota 200,25 zł. tytułem niezapłaconej części faktury nr (...)

- kwota 1 032,68 zł. tytułem niezapłaconej części faktury nr (...)

Wszystkie przewozy wymienione w w/w fakturach VAT dotyczyły przewozów podlegających Konwencji CMR.

Dowód: - odpisy w/w faktur - k. 38,42,45,48, 52,55, 58,60, 63,66;

- odpisy dokumentów CMR - k. 39-41,43-44,49-51,53-54, 56-57,

59,61-62, 64-65, 67-69;

- zeznania świadka M. D.- k.214;

- zeznania M. M. (1) – członka zarządu pozwanego ,

złożone w charakterze strony - k. 228 ;

- zeznania M. M. (2) - członka zarządu powoda ,

złożone w charakterze strony – k. 227

Powód złożone przez pozwanego oświadczenie o potrąceniu z dn. 08.04.2016 r. uznał za nieskuteczne, wobec faktu, iż przedstawione w nim przez pozwanego do potracenia wierzytelność zostały już uprzednio skutecznie potrącone w wym. poniżej oświadczeniach o potraceniu.

- NOT_O/26/07/2015/ (...) z dnia 11.08.2015 r. (odebrane dn. 12.08.2015 r.)

- NOT_ (...) z 4.09.2015 r.,

- NOT_O/16/08/2015/ (...) z 4.09.2015 r.,

- NOT_O/15/08/2015/ (...) z 4.09.2015 r.,

- NOT_O/ 13/08/2015/ (...) z 4 09.2015 r.,

- NOT_O/12/08/2015/ (...) z 4.09.2015 r. poz. (2-9 odebrane dn. 9.09.2015 r.)

Z uwagi na okoliczność, iż wskazane w piśmie z dnia 08.04. 2016 r. przez pozwaną spółkę wierzytelności zostały już uprzednio rozliczone to ich potrącenie z wierzytelnością wynikającą z faktury VAT nr (...) było niemożliwe, o czym pozwana spółka została poinformowany przez powoda w piśmie z dnia 15.04. 2016r.

W powyżej wymienionych oświadczeniach powód potrącił należne mu roszczenia określone w notach obciążeniowych. Noty obciążeniowe zostały wystawione w związku z nieprawidłowym wykonaniem obowiązków wskazanych w wiążących strony umowach transportowych, tj. punktu 1A warunków zlecenia, który nakazywał zleceniobiorcy (pozwanej) przesłać w ciągu 14 dni od daty zakończenia transportu oryginały dokumentów biorących w nim udział pod rygorem obniżenia przez Zleceniodawcę stawki przewoźnego o 22% lub 1B, który uprawniał powódkę do nałożenia kary umownej w wysokości przewoźnego w przypadku nie przesiania dokumentacji transportowej w terminie 30 dni od daty zakończenia transportu w związku z punktem 2 warunków zlecenia.

W każdym z niżej wymienionych przypadków pozwany wyżej opisanych terminów nie dotrzymał:

-w oświadczeniu o potrąceniu NOT_ (...) z dnia 4.09.2015 r. potrącono kwotę 199,16 zł. (22% przewoźnego) na podstawie noty obciążeniowej z dnia 27.08.2015 r. wystawionej w związku z nieprawidłowym wykonaniem zlecenia nr 8A (...) z dnia 22.05.2015 r., w którym rozładunek nastąpił 26.05.2015 r., a dokumenty biorące udział w transporcie dotarły do powódki dopiero 12.06.2015 r., a więc 18 dni po dacie rozładunku;

-w oświadczeniu o potrąceniu NOT_ (...) z dnia 4.09.2015 r.

potrącono kwotę 200,30 zł. (22% przewoźnego) na podstawie noty

- w oświadczeniu o potrąceniu NOT_ (...) z dnia 4.09.2015 r.

potrącono kwotę 276,93 zł. (22% przewoźnego) na podstawie noty

obciążeniowej z dnia 26.08.2015 r. wystawionej w związku z nieprawidłowym wykonaniem zlecenia nr 4A (...) z dnia 21.05.2015 r., w którym rozładunek nastąpił 21.05.2015 r., a dokumenty biorące udział w transporcie dotarły do powódki dopiero 10.06.2015 r., a więc 20 dni po dacie rozładunku;

- w oświadczeniu o potrąceniu NOT_ (...) z dnia 4.09.2015 r.

potrącono kwotę 172,64 zł. (22% przewoźnego) na podstawie noty

- w oświadczeniu o potrąceniu NOT_ (...) z dnia 4.09.2015 r.

potrącono kwotę 151,80 zł. (22% przewoźnego) na podstawie noty

- w oświadczeniu o potrąceniu NOT_ (...) z dnia 4.09.2015 r.

potrącono kwotę 132,25 zł. (22% przewoźnego) na podstawie noty

- w oświadczeniu o potrąceniu NOT_ (...)/ (...) z dn. 4.09.2015 r.

potrącono kwotę 200,25 zł. (22% przewoźnego) na podstawie noty

Dowód:

- oświadczenie o potrąceniu wraz z zpo oraz wezwanie z dnia 15.04.2016 r. wraz z zpo , noty obciążeniowe wymienione w punktach 1-9, zlecenia transportowe (nr określone w pkt-ach 1-9), listy przewozowe CMR (i inne dokumenty potwierdzające wykonanie transportu) przyporządkowane do

zleceń transportowych, faktury VAT:

( (...),FV\ (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), , daty odbioru, potwierdzenia ze śledzenia przesyłek z poczty polskiej ( potwierdzające datę przesłania dokumentacji transportowej przez powoda) - k. 93-199.

Powód naliczył pozwanej spółce kary umowne, które następnie zostały potrącone przez pozwanego z wzajemnymi wierzytelnościami pozwanej spółki. oświadczeniem z dnia 08.04.2016 r.

Oświadczenia o potrąceniu z dnia 08.04.2016 r. powód nie uznał z w/w przyczyn ; faktura VAT nr (...) jest nadal niezapłacona.

Powyższy stan faktyczny ustalił Sąd w oparciu o w/w dokumenty, których prawdziwość i autentyczność nie budziła zastrzeżeń i wątpliwości oraz na podstawie zeznań świadka M. D. oraz zeznań stron.

Sąd zważył co następuje :

Zawarta między stronami umowa z dn. 29.05.2015 r. jest umową przewozu. Umowa ta miała być wykonana według postanowień zawartych w Konwencji o umowie międzynarodowego przewozu drogowego towarów sporządzonych w Genewie dnia 19.05.1962 roku zwaną powszechnie Konwencją CMR ( Dz. U. Nr 49, poz. 238 z 14.09.1962 r.), co wynika zarówno ze sformułowania zawartego w zleceniu przewozu, wykonywania przewozu na podstawie dokumentów CMR. jak i z art. 1 ustęp 1 tejże konwencji CMR. według którego konwencja znajduje zastosowanie do każdego zarobkowego przewozu drogowego dokonywanego pojazdami, niezależnie od miejsca zamieszkania i przynależności państwowej stron umowy o ile miejsce przyjęcia przesyłki do przewozu i miejsce przewidziane dla jej dostawy znajdują się w dwóch różnych krajach, z których przynajmniej jeden jest krajem umawiającym się, jak to ma miejsce w przedmiotowej sprawie.

Ponieważ jednak konwencja CMR nie reguluje w całości wszystkich kwestii związanych z umową przewozu, a w szczególności nie zawiera samej definicji umowy przewozu, to do stosunków prawnych powstałych na gruncie przewozów międzynarodowych podlegających konwencji CMR znajdują zastosowanie pomocniczo, w kwestiach nie uregulowanych konwencyjnie, przepisy ustawy z dnia 15.11. 1984 r. prawo przewozowe ( tekst jednolity Dz. U. Nr 50. poz. 601 z 2000 r. ze zm.), a także przepisy kodeksu cywilnego.

Zgodnie z treścią art. 774 k c przez umowę przewozu przewoźnik zobowiązuje się w zakresie swego przedsiębiorstwa do przewiezienia za wynagrodzeniem osób lub rzeczy . Powód wykonał swoje zobowiązanie powstałe z umowy przewozu - zlecenia transportowego nr (...) pozwany nie zapłacił za to mu wynagrodzenia w kwocie 2 598,21 zł. , objętego fakturą VAT nr (...) , ponieważ złożył oświadczenie o potrąceniu z dnia 08.04.2016 r.

Zgromadzony materiał dowodowy wykazał , iż stanowisko to było nieuzasadnione.

W myśl art. 498 § 1 kc gdy dwie osoby są jednocześnie względem siebie dłużnikami i wierzycielami, każde z nich może potrącić swoją wierzytelność z wierzytelnością drugiej Strony, jeżeli przedmiotem obu wierzytelności są pieniądze, a obie wierzytelności są wymagalne i mogą być dochodzone przed sądem albo innym powołanym do tego organem.

W przedmiotowej sprawie pozwanemu nie przysługiwała w stosunku do powoda wierzytelność do potrącenia na podstawie oświadczenia z dnia 08.04.2016 r. albowiem zostały one już wcześniej potrącone w oświadczeniach z dnia 11.08.2015 r. i z dnia 04.09.2015 r.

Dopuszczalne jest w wypadku umowy przewozu regulowanej przepisami Konwencji zastrzeżenie kary umownej za opóźnienie. W szczególności zastrzeżenie kar umownej za opóźnienie dostawy nie narusza art. 41 pkt 1 Konwencji, zgodnie z którym jest nieważna i pozbawiona mocy każda klauzula, która stanowi klauzuli pośrednio lub bezpośrednio naruszającej postanowienia Konwencji (W. Wesołowski. K. Górski ..Komentarz do przepisów o umowie przewozu i spedycji” Gdańsk 2006. sir. 315). Zastrzeżenie w umowie przewozu kary umownej nie narusza żadnego z przepisów Konwencji, ponieważ oznacza to tylko wprowadzenie obok ogólnego obowiązku naprawienia szkody, zryczałtowanej postaci odszkodowania w postaci obowiązku zapłaty pewnej sumy pieniężnej w razie nie wykonania zobowiązania.

Konsekwencje późnień w dostarczeniu dokumentacji transportowej nie zostały szczegółowo określone w Konwencji CMR, nie podlegają więc rygorom przewidzianym w art. 41 ust.2 Konwencji. , pozostawiając ustalenie tych kwestii umawiającym się stronom.

Zgodnie z uchwałą składu 7 sędziów Sadu Najwyższego dnia 6.11.2003 r. III CZP 61/2003 publikowanej OSNC’ 2004/5/69, zastrzeżenie kary umownej na wypadek niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania nie zwalnia dłużnika z obowiązku jej zapłaty w razie wskazania, że wierzyciel nie poniósł szkody.

W uzasadnieniu tego orzeczenia Sąd Najwyższy stwierdził, że dla dochodzenia zapłaty kary umownej nie jest konieczne wykazanie szkody, natomiast strona zobowiązana do zapłaty kary może, w razie braku szkody, domagać się miarkowania wysokości kary umownej. Rozstrzygnięcie Sądu Najwyższego znajdowało uzasadnienie w rozważaniach prawno porównawczych, z których wynikało, że w różnych europejskich systemach prawnych warunkiem dochodzenia kar umownych nie jest wykazanie szkody. Konwencja CMR samodzielnie nie reguluje kwestii kar umownych, konieczne jest więc odwołanie się do zasad ogólnych.

W ocenie Sądu podniesiony przez pozwanego zarzut, ze nałożone przez powoda na pozwaną spółkę kary umowne są nadmiernie wygórowane był nieuzasadniony, gdyż pozwana spółka sama stosuje podobne kary umowne za opóźnienie w dostarczeniu przez jej podwykonawców dokumentów transportowych a twierdzenia pozwanego , iż zapisów tych nie egzekwuje są bez znaczenia dla rozstrzygnięcia w nin. sprawie.

Treść pkt.24 zlecenia nr (...) z dnia 29.05.2015 r. stosowanego przez pozwaną spółkę stanowi : „ Zleceniobiorca jest zobowiązany w terminie 14 dni licząc od dnia rozładunku doręczyć Zleceniodawcy fakturę VAT wraz z wymaganymi dokumentami - oryginał CMR i inne. W przypadku nie dotrzymania w/w terminu, zastrzegamy sobie prawo do obniżenia frachtu o kwotę 50 euro”

Należy zaznaczyć, że obciążenia zastosowane przez powoda we wszystkich przypadkach, w których pozwany dopuścił się opóźnienia w przekazaniu dokumentów transportowych przez czas 14 dni, kwotowo było bardzo zbliżone do poziomu odpowiedzialności zastosowanego przez pozwanego. W jednym wypadku obciążenie było dużo wyższe, jednak tam termin na dostarczenie dokumentacji przekroczono o 30 dni. Należy także pamiętać, że wysokość zastrzeżonych kar umownych jest warunkowana przede wszystkim wolą stron, a jej wysokość może być oderwana od poniesionych szkód.

Z istoty instytucji kary umownej, przewidzianej w art. 483 k.c. wynika, że wierzyciel, dla którego zastrzeżona została kara umowna nie ma obowiązku wykazania faktu poniesienia szkody oraz jej wysokości, a do realizacji przysługującego mu roszczenia o zapłatę kary umownej wystarczy wykazanie istnienie i treść zobowiązania łączącego go z dłużnikiem, a także faktu niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania (vide wyrok SN z dnia 7.07. 2004 r. V CK.869/04.

Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy jednoznacznie wskazał , ze powód miał prawo naliczyć pozwanej spółce kary umowne, które następnie zostały potracone z wzajemnymi wierzytelnościami pozwanej spółki . Oświadczenie o potraceniu z dnia 08.04.2016 r. było zatem niemożliwe do dokonania ; żądanie zapłaty należności objętej fakturą VAT nr (...) było uzasadnione. Zasadne też było żądania powoda kwoty 167,78 zł. stanowiącej równowartość kwoty 40 euro dochodzonej na podstawie art. 10 ustawy z dnia 08.03.2013 r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych.

Wobec powyższego uznając w pełni zasadność żądań powoda, należało orzec jak w pkt. I sentencji wyroku

O kosztach postępowania ( pkt. II sentencji wyroku) rozstrzygnięto w myśl art. 98 par. 1 kpc.

Dodano: 28 marca 2018, Opublikował(a): Piotr Atłas
Podmiot udostępniający informację: Sąd Rejonowy w Kaliszu
Osoba, która wytworzyła informację: Magdalena Wilner
Data wytworzenia informacji: 14 czerwca 2017