Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Kaliszu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

K., dnia 20 lipca 2016 r.

Sąd Rejonowy w Kaliszu w V Wydziale Gospodarczym w składzie:

Przewodniczący: SSR Magdalena Berczyńska – Bruś

Protokolant: Anna Woźniakowska

po rozpoznaniu w dniu 13 lipca 2016 r. w Kaliszu

na rozprawie

sprawy z powództwa – A. J.

przeciwko – C. S. (1)

o zapłatę

1. zasądza od pozwanego C. S. (1) na rzecz powoda A. J. kwotę 2 106,45 złotych (dwa tysiące sto sześć złotych czterdzieści pięć groszy) z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 22 września 2014 roku do dnia zapłaty,

2. zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 100,00 złotych ( sto złotych) tytułem zwrotu kosztów sądowych oraz kwotę 617,00 złotych (sześćset siedemnaście złotych ) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego.

SSR Magdalena Berczyńska – Bruś

Sygn. akt V GC 1246/15

UZASADNIENIE

Powód A. J. prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą (...) A. J. w J. pozwem z dnia 10 października 2014r. wniósł o zasądzenie od pozwanego C. S. (1) prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą Przedsiębiorstwo Usług (...) w O. nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym kwoty 2.106,45 zł z ustawowymi odsetkami liczonymi od 22 września 2014r. do dnia zapłaty oraz o zasądzenie zwrotu kosztów postępowania.

W uzasadnieniu powód wskazał, że w dniu 12 stycznia 2014r.strony zawarły umowę zlecenia, której przedmiotem było wykonanie pracy polegającej na pomocy w prawidłowym działaniu rozruchu, regulacja, częściowe odbiory, udział w oficjalnych testach akceptacyjnych, pomiary dźwięku i pomiary wydajności urządzeń wentylacyjnych, w tym przygotowanie i wykonywanie wszystkich zamówionych i koniecznych protokołów itp. dla wszystkich części obiektu w zakresie systemów wentylacyjnych powietrza bytowego i systemów wentylacyjnych związanych z bezpieczeństwem obiektu. Miejscem wykonywania prac było Centrum Handlowo Biurowe (...) 2oo5” w W.. Strony ustaliły comiesięczne wynagrodzenie w kwocie 14,50 euro za godzinę. Umowa była wykonywana wspólnie z małżonką Ł. J.. W trakcie realizowania przedmiotowej umowy pomiędzy stronami nastąpił silny konflikt polegający na wielokrotnym zwracaniu się przez pozwanego do powoda w sposób powszechnie uznawany za obraźliwy, podważając przy tym jego kompetencje zawodowe oraz jakość wykonywanej usługi. Awantury i poniżanie powoda nasiliły się. Takie zachowanie pozwanego uniemożliwiło jakiekolwiek porozumienie stron umowy i dalszą realizację jej postanowień. Pismem z dnia 1 września 2014r. powód złożył pozwanemu prawidłowo wypełniony rachunek nr (...) za wykonaną usługę na kwotę 10.526,9839 zł. Powód wykonał zlecenie w wymiarze 199,9 godzin pracy. Powód na podstawie art.746 § 2 i 3 k.c. w dniu 1 września 2014r. wypowiedział umowę zlecenia łączącą strony. Pismem z dnia 5 września 2014r. pozwany wezwał powoda do wykonania umowy podważając zasadność złożonego wypowiedzenia umowy. Pismem z dnia 20 września 2014r. pozwany złożył oświadczenie o odstąpieniu umowy i naliczaniu kary wraz z oświadczeniem o potrąceniu kwoty 500 euro wynikającej z § 5 umowy i potrąceniu tej kwoty z należnym powodowi wynagrodzeniem. W dniu 23 września 2014r. pozwany dokonał zapłaty na rzecz powoda w kwocie 10.104,85 zł jako zapłatę za rachunek (...) pomniejszoną o potrącenie kary wynoszącej 500 euro, według przelicznika 4,2129 zł/euro.

Do pozwu załączono wymienione w nim dokumenty.

W dniu 7 stycznia 2015r. Referendarz Sądowy w Sądzie Rejonowym w Kaliszu wydała nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, sygn. akt V GNc 5503/14 zgodnie z żądaniem pozwu.

Nakaz zapłaty stracił moc w wyniku wniesienia przez pozwanego w ustawowym terminie sprzeciwu od nakazu zapłaty. Sprzeciw został wniesiony co do całości nakazu. Pozwany zakwestionował zasadność dochodzonego roszczenia. Powód zaprzestał realizacji łączącej strony umowy zawartej dnia 12 stycznia 2014r. Pismem z dnia 5 września 2014r. został wezwany do jej wykonania. Pozwany za bezpodstawne i nieskuteczne uznał złożone przez powoda oświadczenie o rozwiązaniu umowy. Przedmiotowa umowa obligowała powoda do jej realizacji do dnia 31 grudnia 2014r. Wobec stwierdzenia zwłoki w wykonaniu prac objętych umową z dnia 12 stycznia 2014r. przekraczającej 10 dni, na podstawie §5 umowy pozwany odstąpił od umowy i zażądał zapłaty kary umownej w wysokości 500 euro. Pozwany pismem z dnia 20 września 2014r. kwotę tę potrącił z należnego powodowi wynagrodzenia. Roszczenie powoda objęte żądaniem pozwu wygasło na skutek dokonanego potrącenia wzajemnej wierzytelności pozwanego.

Doręczając odpis sprzeciwu od nakazu zapłaty Przewodnicząca zobowiązała powoda do ustosunkowania się do jego treści w terminie dwutygodniowym.

W odpowiedzi na sprzeciw pełnomocnik powoda podtrzymała dotychczasowe stanowisko w sprawie wskazując, że powód skutecznie wypowiedział umowę i dalsze pisma pozwanego dotknięte były sankcją bezskuteczności, w tym wezwanie do wykonania umowy z dnia 5 września 2014r. oraz oświadczenia pozwanego o odstąpieniu od umowy i naliczeniu kary wraz z oświadczeniem o potrąceniu. Bezpodstawne było naliczenie kary umownej w wysokości 500 euro. Zgodnie bowiem z art. 746 §2 k.c. umowa zlecenia może zostać wypowiedziana przez każdą ze stron niezależnie czy istnieją ku temu ważne przyczyny czy też nie.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Pozwany prowadzi od 2005r. działalność gospodarczą związaną z regulacją instalacji wentylacyjnej. W 2012r. podjął pracę w W. na zlecenie austriackiej firmy (...). Do wykonywania rozruchów i pomiarów nowo zainstalowanej instalacji wentylacyjnej potrzebni są specjaliści i pozwany spełniał te wymogi. Od października 2013r. powód i Ł. J., córka pozwanego współpracowali z pozwanym w W.. Pozwany był pośrednikiem pomiędzy zlecającym podmiotem austriackim. Najpierw podpisano umowę na trzy miesiące, a potem powód podpisał umowę z pozwanym na rok od stycznia 2014r.

Dowód: zeznania Ł. J. (00:12:28 – 00:22:24 minuta protokołu

rozprawy z dnia 16.03.2016r.)

W dniu 12 stycznia 2014r. strony zawarły umowę, na podstawie której powód zobowiązał się do pomocy przy prawidłowym działaniu rozruchu, regulacji, częściowych odbiorach, do udziału w oficjalnych testach akceptacyjnych, pomiarach dźwięku i pomiarach wydajności urządzeń wentylacyjnych, w tym przygotowania i wykonania wszystkich zamówionych i koniecznych protokołów itp. dla wszystkich części obiektu w zakresie systemów wentylacyjnych powietrza bytowego i systemów wentylacyjnych związanych z bezpieczeństwem obiektu. Miejscem wykonywanych prac było Centrum Handlowo – Biurowe (...), bezpośrednimi osobami nadzorującymi i wydającymi polecenia byli C. S. (2) i C. S. (1). Osobami do współpracy w zakresie dokumentacji technicznej M. S. i J. J..

W § 2 umowy powód zobowiązał się podjąć czynności służące wykonaniu prac najpóźniej w dniu 12 stycznia 2013r. i ukończyć wykonanie prac umowy do 31 grudnia 2014r., przy jednoczesnym wydawaniu pozwanemu wykonywanych prac zgodnie z harmonogramem budowy, dostarczonym przez firmę (...). Odbiory prac miały następować w okresach comiesięcznych, na podstawie protokołu odbioru przepracowanego czasu, podpisanego przez obie strony umowy i zaakceptowanego przez firmę (...).

W § 3 umowy strony ustaliły comiesięczne wynagrodzenie powoda stanowiące kwotę wynikającą z przemnożenia ilości przepracowanych godzin i stawki 12,50 euro/godz., w oparciu o rachunek powoda, doręczony pozwanemu najpóźniej w terminie pięciu dni od dnia zakończenia miesiąca roboczego.

W § 5 przewidziano, że jeżeli powód będzie pozostawał w zwłoce co do wykonywania prac, przekraczającej 10 dni pozwany może od umowy odstąpić i żądać od powoda zapłaty kary umownej za to, że zamówione prace nie zostały wykonane, w kwocie ryczałtowej 500 euro.

Dowód: umowa z 12 stycznia 2014r. (k. 9 – 11, 88 - 90 akt)

Już w listopadzie 2013r. były pierwsze konflikty pomiędzy stronami. Powód i jego żona Ł. J. wykonywali prace na polecenie pozwanego, a czasami W. G., który podlegał bezpośrednio firmie (...). Codziennie byli na budowie razem z pozwanym, który wydawał dyspozycje co należy robić. Pozwany odpowiadał za całość robót. Jego rola sprowadzała się w zasadzie do kierowania powodem i jego żoną. Nie było możliwości aby powód pozostał w zwłoce co do wykonania prac. Gdy wykonano część prac, pozwany dzwonił do kogoś z firmy (...) albo do pana G. i ustalał termin odbioru. Ani jakość wykonywanych prac ani brak opóźnień nie mogły być przyczyną konfliktu. Powód radził sobie dobrze, do jego pracy nie było zastrzeżeń. Dwa, trzy razy w tygodniu pozwany wywoływał awantury, zwracał się do powoda i jego żony obraźliwie.

Dowód: zeznania Ł. J. (00:12:28 – 00:51:24 minuta protokołu

rozprawy z dnia 16.03.2016r.)

Codziennie rano odbywała się odprawa z pozwanym, który przekazywał powodowi i jego żonie ich obowiązki. Już w listopadzie 2013r. była pierwsza awantura. Pozwany obrażał powoda i jego żonę, że źle wykonują pracę, że może wziąć z ulicy osoby, które wykonają ją taniej. Nie było żadnego powodu, by tak ich traktować albowiem nie było żadnych uwag co do jakości ich pracy. Sukcesywnie po wykonywaniu pewnych etapów były wykonywane odbiory przy udziale inwestora i nie było żadnych uwag. Pozwanego nie można było zadowolić ani gdy wykonywano pracę samodzielnie, ani gdy powód kierował się jedynie jego poleceniami. Za każdym razem był niezadowolony i straszył, że ich zwolni. Ciągle ich obrażał. Doszło nawet do mediacji przeprowadzonej przez przełożonego pozwanego W. G.. Powodowi zależało na tej pracy. Razem z żoną planowali pracować z pozwanym trzy lata aby spłacić kredyt, zarabiali lepiej niż w Polsce. Zależało im na tej pracy. W lipcu lub sierpniu doszło do kolejnej awantury pomiędzy pozwanym a żoną powoda, którą wyzywał a nawet chciał uderzyć. Powód obawiał się pozwanego, uważał że jest on zdolny do wszystkiego. Obawiał się o ich zdrowie psychiczne. W połowie sierpnia uprzedzili W. G., że rezygnują z umowy. Miał on wówczas czas na załatwienie pracowników.

Dowód: zeznania powoda (00:17:45 – 00:43:18 minuta protokołu

rozprawy z dnia 16.03.2016r.)

Powód i jego żona prowadzili własną działalność gospodarczą. Za każdy miesiąc był sporządzany rachunek po uprzednim dokonaniu rozliczenia godzin. Pozwany płacił na ich podstawie wynagrodzenie powodowi i jego żonie gotówką.

Dowód: zeznania Ł. J. (00:23:13 – 00:41:33 minuta protokołu

rozprawy z dnia 16.03.2016r.)

Pozwany dokonał rozliczenia godzin pracy wykonanych w sierpniu 2014r. przez powoda - Projekt H. nr (...). Rozliczenie zawiera podpisy stron, w tym pozwanego, złożone 30 sierpnia 2014r.

Dowód: rozliczenie godzin pracy powoda za sierpień 2014r. (k. 16 akt),

zeznania powoda ( 00:17:45 – 00:22:56 minuta protokołu rozprawy

z 13.07.2016r.)

W dniu 30 sierpnia 2014r. powód wystawił w W. wobec pozwanego rachunek nr (...) z tytułu wykonywania prac regulacyjnych zgodnie z kontraktem zawartym w dniu 12 stycznia 2014r. na kwotę 10.526,9839 zł za 199,9 godzin. Termin płatności wskazano na 21 dni.

Dowód: rachunek nr (...) z 30.08.2014r. (k. 13 akt)

Rachunek został nadany w urzędzie pocztowym w P. w dniu 3 września 2014r.

Dowód: dowód nadania rachunku nr (...) (k.23 akt)

W dniu 1 września 2014r. powód dokonał korekty rachunku nr (...), korygując oczywistą pomyłkę pisarską polegającą na ujęciu w rachunku błędnej waluty oraz podania niewłaściwego numeru konta bankowego.

Dowód: pismo powoda z dnia 1.09.2014r. (k. 12 akt)

W dniu 1 września 2014r. powód wypowiedział umowę zawartą w dniu 12 stycznia 2014r., zgodnie z art. 746 § 2 k.c. Jako przyczynę wypowiedzenia wskazał niemożliwy do przezwyciężenia brak porozumienia między stronami umowy.

Dowód: wypowiedzenie umowy z 1.09.2014r. (k. 22 akt)

W dniu 3 września 2014r. powód nadał w urzędzie pocztowym w P. koło W. wypowiedzenie umowy, adresując je do pozwanego pod adresem w Polsce w miejscowości (...), (...)-(...) C.. Pozwany potwierdził odbiór przesyłki w dniu 12 września 2014r.

Dowód: dowód nadania i potwierdzenie odbioru wypowiedzenia umowy (k.

14 – 15 akt)

Pozwany otrzymał wypowiedzenie umowy e-mailem w dniu 3 lub 4 września 2014r. Od razu skontaktował się z pełnomocnikiem i potraktował to pismo jako nieskuteczne. Pracownik zgłoszony przez W. G. nie podjął pracy.

Dowód: zeznania pozwanego (01:25:18 – 01:39:48 minuta protokołu

rozprawy z dnia 13.07.2016r.)

Wypowiedzenia umowy dokonała również żona powoda. Na dzień wypowiedzenia umowy ani powód ani jego żona nie mieli żadnych opóźnień w wykonaniu prac. Zorganizowano nawet zastępstwo po ich wyjeździe. Ponadto zastąpić miał ich K. O., osoba która pracowała wcześniej z pozwanym.

Dowód: zeznania Ł. J. (00:51:24 – 01:08:45 minuta protokołu

rozprawy z dnia 16.03.2016r.)

Wypowiedzenie umowy nie zakłóciło w żaden sposób organizacji pracy na budowie. Pozwany rozmawiał z K. O., który miał przyjechać na miejsce powoda i jego żony. Po powrocie do Polski powód szukał pracy ponad rok.

Dowód: zeznania powoda ( 00:43:18 – 00:58:03 minuta protokołu

rozprawy z dnia 16.03.2016r.)

Pełnomocnik pozwanego pismem z dnia 5 września 2014r. wezwała powoda do wykonania umowy, stwierdzając że złożone pismem z dnia 1 września 2014r. wypowiedzenie jest bezpodstawne i bezskuteczne. Brak jest bowiem rzekomego braku porozumienia uniemożliwiającego współpracę, a sprawy rodzinne nie stanowią żadnej podstawy do uchylania się od realizacji zobowiązań wynikających z zawartej umowy. W związku z tym pełnomocnik pozwanego wezwała powoda na adres w J. do stawienia się w W. i przystąpienia do realizacji umowy w terminie 3 dni. W przeciwnym wypadku pozwany zagroził dochodzeniem odszkodowania liczonego w tysiącach euro.

Dowód: pismo pełnomocnika pozwanego z 5.09.2014r. (k. 17, k.85 akt)

Powód odebrał wezwanie powoda do wykonywania umowy w dniu 9 września 2014r.

Dowód: potwierdzenie odbioru z 9.09.2014r. (k. 87 akt)

W odpowiedzi na pismo pełnomocnik powoda podniosła, że konflikt pomiędzy stronami trwał od kilku miesięcy i nie miał nic wspólnego ze sprawami rodzinnymi. Pozwany wielokrotnie zwracał się do powoda w sposób powszechnie uznawany za obraźliwy, podważając jednocześnie przy współpracownikach jego kompetencje zawodowe oraz jakość wykonywanej przez niego pracy.

Dowód: pismo pełnomocnika powoda z 11.09.2014r. (k. 18 - 19 akt)

Pismem z dnia 20 września 2014r. pozwany oświadczył, że złożone pismem z dnia 1 września 2014r. wypowiedzenie konsekwentnie uznaje za bezpodstawne i nieskuteczne. W związku ze stwierdzeniem zwłoki w wykonaniu prac objętych umową z dnia 12 stycznia 2014r. przekraczającej 10 dni, na podstawie § 5 umowy pozwany odstąpił od umowy i zażądał zapłaty kary umownej w wysokości 500 euro. Jednocześnie pozwany oświadczył, że kwotę 500 euro potrącił z należnego powodowi wynagrodzenia.

Dowód: oświadczenie pozwanego z 20.09.2014r. (k.20 akt)

W dniu 23 września 2014r. pozwany przelał na rzecz powoda kwotę 8.420,53 zł, tytułem zapłaty rachunku nr (...) minus potrącenie 500 euro x 4,2129 zł/euro.

Dowód: potwierdzenie wykonania dyspozycji z 23.09.2014r. (k.21 akt)

Sąd ustalił powyższy stan faktyczny na podstawie powołanych wyżej dokumentów, zeznań świadka Ł. J. oraz zeznań powoda i częściowo pozwanego.

Sąd nie dał wiary zeznaniom pozwanego, że powód w ogóle nie orientował się w tym co robił, że był złośliwy wobec pozwanego, że wykonywał pracę złośliwie i wolniej. O prawidłowości prac wykonywanych przez powoda świadczą zeznania Ł. J., powoda, protokoły odbioru robót przez inwestora, wpisy w dzienniku budowy, które nie wykazywały opóźnień ani złej jakości wykonanych robót. Ponadto gdyby powód wykonywał swoje obowiązki wadliwie pozwany nie zawarłby z nim umowy od 1 stycznia 2014r., po wygaśnięciu umowy zawartej na trzy miesiące od 1 października 2013r. do 31 grudnia 2013r.

Sąd zważył co następuje:

Strony łączyła umowa pisemna o świadczenie usług. Zgodnie z art. 750 kodeksu cywilnego do umów o świadczenie usług, które nie są uregulowane innymi przepisami stosuje się odpowiednio przepisy o zleceniu. Świadczenie usług występuje w przypadku wszelkich umów obligujących do dokonywania czynności faktycznych (jednorazowych, wielokrotnych, w tym wykonywanych stale). Co do zasady do umów o świadczenie usług mogą być wprost stosowane przepisy dotyczące reguły odpłatności zlecenia i kryteriów określenia wysokości wynagrodzenia (art. 735 kodeksu cywilnego). Zobowiązanie pozwanego do zapłaty wynagrodzenia wynika jednak wprost z łączącej strony umowy pisemnej.

Zgodnie z art. 746 § 2 k.c. przyjmujący zlecenie może je wypowiedzieć w każdym czasie. Jednakże gdy zlecenie jest odpłatne, a wypowiedzenie nastąpiło bez ważnego powodu, przyjmujący zlecenie jest odpowiedzialny za szkodę.

Zgodnie z § 3 tego przepisu nie można zrzec się z góry uprawnienia do wypowiedzenia zlecenia z ważnych powodów.

Przepis art. 746 k.c. uznaje za dopuszczalne wypowiedzenie zlecenia w każdym czasie przez każdą ze stron ze skutkiem natychmiastowym (ex nunc), bez względu na to, czy dany stosunek zlecenia ma charakter trwały, czy został zawarty na czas oznaczony itd. Strony mogą zmodyfikować reguły dotyczące jednostronnego rozwiązania zlecenia, z tym że nie mogą zrzec się z góry uprawnienia do wypowiedzenia zlecenia z ważnych powodów. R. omawianego rozwiązania polega na zagwarantowaniu każdej ze stron możliwości natychmiastowego rozwiązania zlecenia w przypadku utraty zaufania do drugiej strony lub z innych ważnych powodów.

Umowa zlecenia wygasa na ogół przez wykonanie zleconej czynności. Poza tym, zastosowanie znajdują zwykłe przyczyny ustania stosunku prawnego według przepisów części ogólnej zobowiązań. Dodatkowo jednak, ze względu na charakter zlecenia jako stosunku opartego na szczególnym zaufaniu, ustawodawca dopuszcza szczególny tryb jego przedwczesnego zakończenia w wyniku wypowiedzenia, które może zostać dokonane przez każdą ze stron ze skutkiem natychmiastowym.

Omawiany przepis przyznaje każdej ze stron uprawnienie kształtujące do jednostronnego rozwiązania zlecenia. Pomimo iż zlecenie przeważnie nie jest zobowiązaniem trwałym, rozwiązanie to nazwane zostało wypowiedzeniem. "Wypowiedzenie zlecenia" następuje ze skutkiem natychmiastowym – ex nunc.

Wypowiedzenie może zostać dokonane w każdym czasie. Dotyczy to również zlecenia zawartego na czas oznaczony (tak m.in. SN w wyr. z 28.9.2004 r., IV CK 640/03, OSN 2005, Nr 9, poz. 157).

Wypowiedzenie dokonywane jest przez oświadczenie złożone drugiej stronie (art. 61 k.c.). Dla jego skuteczności nie jest wymagane zachowanie formy szczególnej. Jeżeli jednak umowa zlecenia miała taką formę, wypowiedzenie wymaga zachowania formy pisemnej pod rygorem ograniczeń dowodowych. Wymóg ten nie dotyczy stosunków zlecenia w obrocie profesjonalnym ( art. 77 § 2 i 3 w zw. z art. 74 k.c.).

Zgodnie z art. 60 k.c. z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, wola osoby dokonującej czynności prawnej może być wyrażona przez każde zachowanie się tej osoby, które ujawnia jej wolę w sposób dostateczny, w tym również przez ujawnienie tej woli w postaci elektronicznej (oświadczenie woli).

Wysłane przez powoda oświadczenie o wypowiedzeniu umowy, przesłane drogą mailową wywołało skutek prawny. Pozwany potwierdził otrzymanie tego e-maila w dniu 3 lub 4 września 2014r. Oświadczenie zawierało wskazanie ważnego powodu wypowiedzenia. Ten ważny powód został potwierdzony w toku postępowania dowodowego. Pismo pełnomocnika pozwanego z dnia 5 września 2014r. wzywające powoda do realizacji umowy zostało wystosowane do powoda po skutecznym rozwiązaniu umowy. Również oświadczenie pozwanego z dnia 20 września 2014r. o odstąpieniu od umowy i naliczeniu kary umownej zostało złożone po rozwiązaniu umowy przez powoda. Powód nie mógł pozostawać w zwłoce w wykonaniu prac objętych umową, skoro umowę tę wcześniej wypowiedział i już go nie wiązała.

Ustawa nie określa terminów wypowiedzenia. Oświadczenie o wypowiedzeniu wywołuje zatem skutek prawokształtujący – w postaci wygaśnięcia zobowiązania –natychmiast, tj. w chwili, gdy dotarło ono do drugiej strony w taki sposób, że mogła ona zapoznać się z jego treścią. Uznaje się, że skuteczność oświadczenia o wypowiedzeniu nie zależy od wskazania przyczyny wypowiedzenia w jego treści, ani od tego, czy taka przyczyna obiektywnie istniała. Odmienne stanowisko wyraża się jednak w odniesieniu do wypowiedzenia z ważnych powodów, ze względu na skutki prawne z nim związane – wyr. SN z 9.2.2001 r. (III CKN 304/00, Legalis) i K. Kołakowski, [w:] Bieniek, Komentarz. Zobowiązania, 2011, art. 746, pkt 1.

Jeżeli wypowiedzenie zlecenia odpłatnego nastąpiło bez ważnych powodów, przyjmujący zlecenie jest odpowiedzialny za wynikającą stąd szkodę. Szkodą tą mogą być np. wydatki poniesione przez dającego zlecenie na realizację zleconej czynności w inny sposób (pomniejszone jednak o zaoszczędzone wskutek wypowiedzenia wynagrodzenie) oraz innego rodzaju uszczerbek majątkowy powstały wskutek niedokonania zleconej czynności (w granicach art. 361 § 1 k.c.). Nawet gdyby pozwany podtrzymywał twierdzenia, że oświadczenie o wypowiedzeniu umowy nastąpiło bez ważnego powodu, to nie wykazał, że poniósł jakąkolwiek szkodę związaną z wypowiedzeniem umowy przez powoda.

Ważnymi powodami rozwiązania umowy mogą być natomiast zarówno zjawiska o charakterze powszechnym (np. zmiany stosunków społecznych i gospodarczych, zmiany regulacji prawnych itp.), jak i czynniki odnoszące się indywidualnie do stron.

Dla zleceniobiorcy ważną przyczyną wypowiedzenia zlecenia może być np. nieudzielenie mu przez zleceniodawcę zaliczki na wydatki związane z realizacją zlecenia (art. 743 k.c.) albo udzielenie mu przez zleceniodawcę takich wskazówek dotyczących sposobu wykonania czynności, które okażą się dla niego z uzasadnionych względów niemożliwe do zaakceptowania. Powód wykonywał zlecone czynności pod bezpośrednim kierownictwem pozwanego. Dyskredytowanie fachowości powoda nie było przejawem braku zaufania do niego, skoro pozwany przedłużył z nim umowę i jej nie rozwiązywał, a jedynie manifestowaniem negatywnego osobistego stosunku do powoda, co nie miało związku z prawidłowością wykonywanych przez powoda czynności. Złe zachowanie pozwanego, który sprawował bezpośredni nadzór nad powodem stanowiło dla powoda ważną przyczynę wypowiedzenia umowy,

Artykuł 746 § 3 k.c. wyklucza zrzeczenie się z góry uprawnienia do wypowiedzenia zlecenia z ważnych powodów. Przepis ten ma charakter bezwzględnie wiążący. Strony nie mogą zatem ani w umowie, ani w późniejszej czynności prawnej, dokonywanej przed zaistnieniem przyczyny wypowiedzenia, wyłączyć uprawnienia do wypowiedzenia zlecenia z takiej przyczyny.

Jeżeli zatem umowa ogólnie przewiduje możliwość wypowiedzenia z zachowaniem określonego terminu, termin ten nie ma zastosowania, gdy istnieje ważny powód wypowiedzenia. Z kolei postanowienia umowne precyzujące pojęcie "ważny powód" mogą mieć znacznie wyłącznie w zakresie wykładni umowy. Nie mogą jednak pozbawiać stron możliwości wypowiedzenia zlecenia z ważnych powodów w umowie niewymienionych (P. Machnikowski, [w:] Gniewek, Komentarz 2011, art. 746, Nb 8).

Z uwagi na powyższe należy stwierdzić, że powód miał prawo skorzystać ze swojego uprawnienia do wypowiedzenia umowy, a pozwany po jej rozwiązaniu nie mógł wzywać powoda do jej wykonywania, a jako sankcję obciążyć powoda karą umowną. Złożone więc przez pozwanego oświadczenie o potrąceniu należności powoda z należnością z tytułu kary umownej nie wywołało skutków prawnych.

Roszczenie powoda co zapłaty nie uiszczonej w wyniku niezasadnego potrącenia części wynagrodzenia określonego rachunkiem nr (...) podlegało uwzględnieniu w terminie płatności określonym na rachunku.

Na skutek opóźnienia wobec pozwanego powstał obowiązek uiszczenia przez pozwanego odsetek ustawowych. Jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi (art. 481 § 1 k.c.).

Roszczenie powoda podlegało więc w całości uwzględnieniu.

Orzeczenie o kosztach postępowania wydano na podstawie wynikającej z art. 98 k.p.c. zasady odpowiedzialności za wynik sprawy i obciążono nimi w całości pozwanego. Na koszty te złożyła się opłata sądowa w kwocie 100 zł oraz wynagrodzenie pełnomocnika powoda ustalone w kwocie 600 zł w oparciu o § 6 pkt.3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz.U. nr 163, poz. 1348 z późn. zm.) wraz z opłatą skarbową w wysokości 17 zł od pełnomocnictwa.

/-/SSR Magdalena Berczyńska-Bruś