Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Kaliszu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 grudnia 2022r.

Sąd Rejonowy w Kaliszu V Wydział Gospodarczy

Przewodnicząca sędzia Magdalena Berczyńska-Bruś

po rozpoznaniu w dniu 20 grudnia 2022r.

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa R. K.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w S.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej w S. na rzecz powoda R. K. kwotę 25.045,15 zł (dwadzieścia pięć tysięcy czterdzieści pięć złotych piętnaście groszy) z ustawowymi odsetkami z opóźnienie od dnia 25 września 2020r. do dnia zapłaty,

2.  oddala powództwo w pozostałym zakresie,

3.  zasądza od powoda na rzecz pozwanego kwotę 422,55 zł (czterysta dwadzieścia dwa złote pięćdziesiąt pięć groszy) tytułem zwrotu kosztów postępowania z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty,

4.  nakazuje ściągnąć od powoda na rzecz Skarbu Państwa Sądu Rejonowego w Kaliszu kwotę 229,64 zł (dwieście dwadzieścia dziewięć złotych sześćdziesiąt cztery grosze) tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych.

sędzia Magdalena Berczyńska-Bruś

Sygn. akt V GC 619/21

UZASADNIENIE

Powód R. K. pozwem z dnia 10 czerwca 2021r. wniósł o zasądzenie od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej w S. kwoty 68.981,07 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od kwoty 65.979,07 zł od dnia 25 września 2020r. do dnia zapłaty i od kwoty 3.102 zł od dnia 6 października 2020r. do dnia zapłaty oraz zwrotu kosztów postępowania.

W uzasadnieniu pozwu wskazano, że powód jest właścicielem pojazdu marki M. (...) o numerze rejestracyjnym (...), rok produkcji 2016. W dniu 1 września 2020r. w miejscowości O. doszło do kolizji drogowej. Kierujący pojazdem marki O. (...) o numerze rejestracyjnym (...), poruszający się ul. (...), nie zachował należytej ostrożności i uderzył w zaparkowany pojazd należący do powoda. W wyniku tego zderzenia samochód powoda uległ poważnym uszkodzeniom. Sprawca był w dniu zdarzenia objęty ubezpieczeniem od odpowiedzialności cywilnej u pozwanego i powód dokonał zgłoszenia szkody celem jej likwidacji z OC sprawcy. Pozwany w ramach prowadzonego postępowania likwidacyjnego dokonał kalkulacji kosztów naprawy pojazdu w systemie A., którą ostatecznie oszacował na kwotę 6.393,32 zł. W oparciu o dokonaną kalkulację pozwany decyzją z dnia 24 września 2020r. przyznał tę kwotę powodowi. Na wskazaną kwotę składają się nieoryginalne części zamienne. Przyznana kwota nie wystarcza na dokonanie naprawy uszkodzonego pojazdu i przywrócenie go do stanu sprzed wypadku. Powód zwrócił się do niezależnego rzeczoznawcy, który sporządził kalkulację naprawy w dniu 31 marca 2021r. obejmującą również pominiętą przez pozwanego wymianę silnika. Z kalkulacji tej wynika, że koszt naprawy pojazdu wynosi 72.272,39 zł brutto. Pozwem powód dochodzi różnicy pomiędzy kwotą należną powodowi, a kwotą wypłaconą przez pozwanego. Kalkulacja przedstawiona przez powoda została wykonana z kompleksowym uwzględnieniem wszystkich napraw, które doprowadzą samochód do stanu sprzed wypadku, z zastosowaniem cen oryginalnych części zamiennych i z zachowaniem technologii naprawy zalecanej przez producenta pojazdu. Ponadto powód w czasie likwidacji szkody został zmuszony do skorzystania z najmu pojazdu zastępczego. Od 2 września 2020r. do 23 września 2020r. (tj. przez 22 dni) powód najmował samochód marki P. (...) – tj. w klasie odpowiadającej jego pojazdowi od przedsiębiorstwa (...) W. P., co wygenerowało po stronie poszkodowanego koszt 5.412 zł. Powód zgłosił tę szkodę pozwanemu ubezpieczycielowi, który decyzją z dnia 5 października 2020r. uznał za zasadny okres najmu pojazdu zastępczego, kwestionując jedynie zastosowaną przez powoda stawkę dobową, obniżając ją z kwoty 246 zł do 105 zł i w oparciu o tę decyzję wypłacił powodowi odszkodowanie wynoszące 2.310 zł. Przyznana przez pozwanego kwota nie pokryła poniesionego przez powoda kosztu najmu pojazdu zastępczego, do którego został zmuszony zawinionym działaniem ubezpieczonego sprawcy zdarzenia. Wartość szkody przez ubezpieczyciela została istotnie zaniżona. Wobec faktu, że pojazd został nabyty bez naliczenia podatku VAT w kwocie netto (tzw. faktura VAT marża), powód nie ma możliwości rozliczenia podatku VAT od zakupionych części zamiennych, stąd odszkodowanie zostało wyliczone jako kwota brutto.

Do pozwu załączono kopię dowodu rejestracyjnego przedmiotowego pojazdu, raport szkody, kalkulację naprawy sporządzoną przez pozwanego, decyzję z 24 września 2020r., decyzję z dnia 5 października 2020r., wycenę zleconą przez powoda, umowę najmu samochodu z protokołem zdawczo – odbiorczym, fakturę VAT za wynajem , zdjęcia pojazdu oraz akta szkody na płycie CD.

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie zwrotu kosztów postępowania. W uzasadnieniu pozwany podniósł, że przeprowadził postępowanie likwidacyjne w sprawie, w tym dokonał czterokrotnych oględzin uszkodzonego pojazdu i ustalił, że w przedmiotowym przypadku szkodę należy zakwalifikować jako częściową. Pozwany wypłacił 6.393,32 zł brutto tytułem szkody częściowej w pojeździe M. (...) nr rej. (...) i 2.310 zł brutto tytułem najmu pojazdu zastępczego przez 22 dni przy dobowej stawce 105 zł brutto. Pozwany zakwestionował roszczenia powoda w całości. Pomiędzy stronami niesporne pozostają wystąpienie zdarzenia z dnia 1 września 2020r., w wyniku którego uszkodzeniu uległ pojazd M. (...) nr rej. (...) i uzasadniony okres najmu pojazdu zastępczego przez 22 dni. Pomiędzy stronami sporne pozostały koszt naprawy pojazdu, zakres uszkodzeń, rodzaj części niezbędnych do przywrócenia stanu sprzed zdarzenia z dnia 1 września 2020r., koszt zakupu części, rabaty na części, materiał lakierniczy i od całości kosztów naprawy, wymiar czasowy prac naprawczych i blacharsko – lakierniczych oraz stawka za roboczogodzinę tych prac. Pozwany zaprzecza aby koszt naprawy pojazdu wynosił 72.272,39 zł brutto i by na skutek zdarzenia doszło do uszkodzeń silnika, skrzyni biegów oraz, że nastąpiła potrzeba wymiany silnika i skrzyni biegów na skutek uszkodzenia w zdarzeniu z dna 1 września 2020r. Ponadto pozwany zaproponował poszkodowanemu naprawę pojazdu w warsztacie sieci współpracującej z pozwanym za cenę uwzględniająca 8% rabat od całości kosztów naprawy oraz 25% rabat na zakup części zamiennych niezbędnych do naprawy pojazdu. Pozwany zaprzeczył również aby uzasadnionym było korzystanie przez powoda z pojazdu zastępczego przy dobowej stawce najmu 200 zł netto – 246 zł brutto. Wobec poinformowania powoda o możliwości skorzystania z pojazdu zastępczego w ramach sieci wypożyczalni współpracujących z pozwanym, przy dobowej stawce najmu 105 zł brutto, to ta kwota winna stanowić podstawę oszacowania wysokości odszkodowania z tytułu najmu pojazdu zastępczego. Ponadto pozwany zaprzeczył, że uderzenie w pojazd M. (...) nr rej. (...) mogło spowodować uszkodzenie silnika skutkujące potrzebą wymiany silnika ze skrzynią biegów. Pojazd został wyprodukowany w 2016r. i został sprowadzony z zagranicy w 2019r. był użytkowany za granicą jako taksówka. Odnotowano też uszkodzenia w pojeździe powstałe za granicą. W dniu 3 kwietnia 2019r. samochód miał przebieg 275.000 km. W Polsce w trakcie okresowego badania technicznego z grudnia 2019r. zanotowano przebieg 82.321 km z powyższego wynika, że licznik przebiegu pojazdu został cofnięty o niemal 200.000 zł. Powód nie wykazał również, że samochód przed wypadkiem był serwisowany w (...). Pojazd posiadał ślady wcześniejszych napraw blacharsko – lakierniczych. Brak jest podstaw dla określania kosztów naprawy wyłącznie z uwzględnieniem cen części z logo producenta lub oznaczonych symbolem O. Pozwany zweryfikował stawkę najmu pojazdu zastępczego odpowiadającą stawce pojazdu klasy (...) i wypłacił odszkodowanie z uwzględnieniem stawki dobowej w kwocie 105 zł brutto za dobę najmu. Powód prowadzi działalność gospodarczą pod firmą (...) i jest czynnym podatnikiem VAT. W przypadku, gdy pojazd M. (...) był środkiem trwałym w działalności gospodarczej powoda, ewentualne należne odszkodowanie winno zostać ustalone w wartości netto.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powód od 2012r. prowadzi działalność gospodarczą o nazwie (...) – SERWIS (...). Figuruje również w rejestrze VAT. Przedmiotem tej działalności jest sprzedaż hurtowa i detaliczna pozostałych pojazdów samochodowych z wyłączeniem motocykli. Powód jest właścicielem pojazdu marki M. (...), nr rej (...), rok produkcji 2016. Pojazd został zarejestrowany po raz pierwszy w Polsce w dniu 6 maja 2019r. Okresowe badanie techniczne dało wynik pozytywny. Samochód nie miał żadnych uszkodzeń przed dniem zdarzenia. Był bezwypadkowy. Powód kupił go jako środek handlowy w celu dalszej odsprzedaży. Kupił go na fakturę VAT marża, która uniemożliwia odliczenie VAT. Samochód był wcześniej naprawiany. Miał wymieniony silnik. Kupił silnik z przebiegiem 70.000 – 80.000 km w Niemczech jako część używaną. Nowy silnik jest bardzo drogi. Powód często korzysta z ogłoszeń oferujących części z demontażu. Samochód był w bardzo dobrym stanie, zadbany. Miał tylko uszkodzony silnik. Wymiana silnika nie stanowi problemu dla powoda. Nie poradziłby sobie jedynie z jego naprawą. Po sprowadzeniu samochodu z Danii wymienił silnik i jeździł tym samochodem. Używał go, mimo że był środkiem handlowym. Oprócz wymiany silnika w samochodzie nie było innych napraw. Za silnik ten zapłacił 8.000 euro.

Dowód: wypis z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (k.

93 akt), wykaz podmiotów zarejestrowanych jako podatnicy VAT (k. 94

akt) dowód rejestracyjny (k. 28 – 29 akt), historia pojazdu (k. 83 – 84

akt), zeznania powoda (00:28:10 – 00:43:53 minuta rozprawy z dnia

1.12.2021r. k. 109 – 109 v akt)

W dniu 1 września 2020r.sprawca kolizji złożył oświadczenie o przebiegu zdarzenia, a

w szczególności, że jadąc w O. na ul. (...) w kierunku centrum, na wysokości posesji poszkodowanego pana K., przy bardzo złych warunkach pogodowych, zjechał na pobocze i uderzył w zaparkowany samochód M..

Dowód: oświadczenie sprawcy/uczestnika wypadku/kolizji (k. 74 akt)

Sprawca kolizji A. J. jadąc z prędkością 70 km/h zagapił się, zjechał na prawe pobocze i uderzył swoim samochodem w samochód powoda. W wyniku zderzenia uszkodził przód samochodu powoda. Uszkodził lampę, zderzak. Samochód powoda nie nadawał się do jazdy po tym uszkodzeniu.

Dowód: zeznania świadka A. J. (00:10:56 – 00:17:05 minuta

rozprawy z dnia 1.12.2021r. k.108v akt)

1 września 2020r. pozwany rozpoczął współpracę z (...) Sp. z o.o. w ramach podjętej współpracy w oparciu o sieć napraw pojazdów, w którym ustalono stawkę roboczogodziny na 54,50 zł, rabaty na części zamienne na 25%, rabat na materiały lakiernicze 50%, dodatkowy rabat 8% od całości kosztów naprawy.

Dowód: pismo do pozwanego z 1.01.2020r.(k.86 akt)

Po zdarzeniu samochód trafił do naprawy do warsztatu J. M., którego rola ograniczyła się jedynie do rozebrania przodu. Na plastikowej płycie znalazł fragment metalowy oddzielony od kadłuba silnika. Nie było mocowania śruby do bloku silnika. Silnik powinien wisieć na trzech lub czterech śrubach, a jedna z tych śrub odpadła. Rola J. M. skończyła się na wymontowaniu silnika do oględzin. Powód zabrał później od niego ten samochód, twierdząc że nie ma pieniędzy na naprawę. Pęknięcie bloku wiązało się z wymianą kadłuba silnika. Technologicznie takie uszkodzenie w warunkach warsztatowych jest nie do naprawy. Konieczne byłoby kupienie nowego silnika

Dowód: zeznania świadka J. M. (00:17:24 – 00:26:41 minuta rozprawy z

dnia 1.12.2021r. k.109 akt)

W dniu 2 września 2020r. powód zawarł umowę najmu samochodu osobowego marki P. (...) za kwotę 200 zł netto za dobę. Koszt najmu wskazano na kwotę 5.412 zł płatną gotówką. Samochód zastępczy został wydany powodowi w dniu 2 września 2020r., a zwrócono go 23 września 2020r.

Dowód: umowa najmu samochodu, protokół zdawczo - odbiorczy (k. 52 – 53 akt)

W dniu 4 września 2020r. pozwany przesłał powodowi informacje związane z likwidacją szkody, w tym informację o warunkach najmu pojazdu zastępczego ze wskazaniem stawek najmu, które będą akceptowane. Pozwany w zakresie najmu pojazdu zastępczego współpracuje z 99rent Sp. z o.o. i (...). z o.o. Sp. K.

Dowód: mail z 4.09.2020r. (k. 87 – 88 akt), pisma z 1.04.2019. i z 15.03.2019r.

potwierdzające współpracę z pozwanym w zakresie organizacji najmu

pojazdów zastępczych (k. 91 – 92 akt)

W raporcie szkody z 9 września 2020r. powód wskazał, że nie ma możliwości odliczenia podatku VAT. Pozwany poinformował powoda o wykazie niezbędnych dokumentów koniecznych do zgłoszenia szkody, a także o możliwości najmu pojazdu zastępczego, ze wskazaniem, że najem pojazdu w segmencie (...) np. N. (...), H. (...) wynosi 105 zł brutto za dobę wynajmu. Z raportu szkody wynika, że szkoda została zgłoszona w dniu 4 września 2020r.

Dowód: raport szkody z 9.09.2020r.(k. 30 – 32 akt)

W dniu 9 września 2020r., 17 września 2020r., 23 września 2020r. i 19 grudnia 2020r. w R. dokonano oględzin, na podstawie których sporządzono protokoły szkody w pojeździe nr (...). Oględzin dokonał O. T. z Biura Operacji i Likwidacji S..

Dowód: Protokoły szkody w pojeździe nr (...) (k. 75 – 82 akt)

W dniu 17 września 2020r. pozwany przesłał powodowi maila, do którego załączono kosztorys ofertowy.

Dowód: mail z 23.09.2020r. (k. 85 akt)

W dniu 23 września 2020r. pozwany wykonał kalkulację naprawy na kwotę 5.197,82 zł bez VAT, 6.393,32 zł z VAT.

Dowód: kalkulacja naprawy z 23.09.2020r. (k. 34 – 40 akt)

W dniu 24 września 2020r. pozwany przyznał powodowi odszkodowanie w wysokości 6.393,32 zł.

Dowód: decyzja pozwanego z dnia 24.09.2020r. (k. 41 – 42 akt)

Powód miał zamiar naprawić samochód w warsztacie J. M., jednakże z uwagi na fakt, że pozwany wypłacił mu jedynie ok. 5.000 zł środki te nie wystarczyłyby na naprawę, kupił kolejny silnik. Zapłacił za niego 6.500 euro. Oprócz wymiany silnika wymienił zderzak, maskę, lampę i belkę przednią. Kupił w Niemczech części używane i wszystko zamontował sam. Wykonał kalkulację naprawy w salonie (...) i wysłał ją pozwanemu.

Dowód: zeznania powoda (00:37:59 – 00:43:53 minuta rozprawy z dnia

1.12.2021r. k.109v akt)

W dniu 30 września 2020r. (...) W. P. wystawił wobec powoda fakturę VAT nr (...) na kwotę 5.412 zł z tytułu wynajmu samochodu od dnia 2.09.2020r. do 23 września 2020r.

Dowód: faktura VAT nr (...) z 30.09.2020r.(k.54 akt)

W dniu 5 października 2020r. pozwany przyznał dopłatę do odszkodowania w wysokości 2.310 zł, ustalona w oparciu o fakturę nr (...). Przy wypłacie odszkodowania uwzględniono koszty wynajmu pojazdu zastępczego w kwocie 2.310 zł brutto w oparciu o fakturę VAT nr (...). Pozwany zweryfikował stawkę dobową do 105 zł, biorąc pod uwagę cenniki renomowanych wypożyczalni oferujących pełną gamę modeli oraz gwarantujących nienaganny stan wynajmowanych pojazdów, takich jak firma (...), (...) a (...), firma 99 (...) a (...). Cena najmu pojazdu klasy (...) wynosi 105 zł.

Dowód: decyzja o dopłacie do odszkodowania z 5.10.2020r. (k. 50 – 51 akt)

W dniu 31 marca 2021r. wykonano kalkulację naprawy na zlecenie powoda, w której wyliczono koszty naprawy na kwotę 58.758,04 zł netto, 72.272,39 zł z VAT.

Dowód: kalkulacja naprawy Nr OSL 97/21 ( k. 43- 49 akt)

Pozwany nie zgodził się na naprawę jaka wynikała z kosztorysu w serwisie (...). Zakres naprawy był ustalony przez rzeczoznawcę pozwanego, który był na oględzinach. W czasie oględzin nie można było jednak dostrzec, że z silnika odłamała się część. Rzeczoznawca oglądał jedynie uszkodzenia zewnętrzne. Pozwany nie zgodził się na naprawę silnika. Potwierdziło do dopiero rozebranie przodu. Rzeczoznawca przyjechał na drugie oględziny, ale nie uznał tego uszkodzenia. Rzeczoznawca pozwanego nie proponował powodowi naprawy samochodu w sieci naprawczej pozwanego. Nie proponował również zakupu części. Powód z zasady handluje samochodami dostawczymi i ciężarowymi. Potrzebował jednak samochód osobowy na własne potrzeby i potrzeby działalności. W czasie najmu pojazdu zastępczego miał samochody dostawcze, którymi nie chciał się poruszać. Uszkodzony pojazd nie był w środkach trwałych firmy, tylko w środkach handlowych.

Dowód: zeznania powoda (00:49:26 – 01:05:21 minuta rozprawy z dnia 1.12.2021r.

k.109v – 110 akt)

Według kalkulacji sporządzonej przez pozwanego nie można naprawić samochodu powoda, zgodnie z technologią producenta z uwagi na zaniżenie stawki za roboczogodzinę, wprowadzenie tanich zamienników części, obniżenia cen części o 25%, obniżenia cen materiałów lakierniczych o 50%, obniżenia kosztów naprawy o 8% i nie wprowadzenia normaliów i części jednorazowego użycia. Do samochodu, który jest po gwarancji i jest naprawiany poza siecią zakładów autoryzowanych przez producenta samochodów, możliwe jest założenie niektórych części zamiennych z grupy jakościowej Q. (...) napraw samochodów autoryzowane przez producentów przewidują stosowanie wyłącznie części oryginalnych. Instrukcje stosowane przez rzeczoznawców przy wycenie samochodów przewidują spadek wartości rynkowej pojazdów naprawionych niezgodnie z technologią producenta, niezależnie od wieku pojazdu. W samochodach odpowiednio zużytych, przy wymianie części, dla niektórych części można zastosować zamienniki z grupy Q, jeśli znajduje to uzasadnienie w wieku, stanie technicznym samochodu lub innych okolicznościach. W każdym przypadku należy stosować stawkę 100 zł za roboczogodzinę oraz obniżenie ceny nowego silnika o 50% albowiem silnik był w samochodzie częściowo zużyty. Przy użyciu części oryginalnych koszt naprawy samochodu wynosi 64.781,10 zł brutto (wariant I). Przy użyciu cen części oryginalnych i zamienników najtańszych koszt naprawy samochodu wynosi 52.931,66 zł brutto (wariant II). Przy użyciu cen części oryginalnych i zamienników o jakości Q koszt naprawy wynosi 57.151,95 zł brutto (wariant III). Na wartość samochodu ma wpływ przebieg. Pozwany przyjął przebieg 311.160 km. Wartość rynkowa samochodu we wrześniu 2020r. wg stanu sprzed szkody to 71.800 zł. Wartość samochodu w stanie uszkodzonym to kwota 34.200 zł. Wysokość odszkodowania przy metodzie szkody całkowitej to kwota 37.600 zł brutto.

Dowód: opinia biegłego mgr. inż. J. P. (k. 131 – 185 akt)

Przy uwzględnieniu cen silników używanych i przyjęciu ich średniej ceny na kwotę 12.800 zł brutto koszt naprawy samochodu przy użyciu cen części oryginalnych i silnika używanego wynosi 39.067,62 zł (wariant I B). Koszt naprawy samochodu przy użyciu cen części oryginalnych i zamienników najtańszych i silnika używanego wynosi 27.218,17 zł brutto (wariant II B). Koszt naprawy samochodu przy użyciu cen części oryginalnych i zamienników o jakości Q i silnika używanego wynosi 31.438,47 zł brutto (wariant III B).

Dowód: opinia uzupełniająca biegłego mgr. inż. J. P. (k. 205 – 232 akt)

Sąd ustalił powyższy stan faktyczny na podstawie powołanych wyżej dowodów z dokumentów, zeznań świadków A. J. i J. M., opinii biegłego sądowego mgr. inż. J. P. oraz powoda.

Sąd ograniczył dowód z zeznań stron do przesłuchania powoda na podstawie art. 302 § 1 k.p.c. albowiem pozwany nie stawił się na rozprawę, prawidłowo wezwany do osobistego stawiennictwa pod rygorem pominięcia dowodu z jego zeznań.

Sąd zważył co następuje:

Podstawą niekwestionowanej przez pozwanego odpowiedzialności za szkodę wywołaną przez sprawcę kolizji drogowej w dniu 1 września 2020r. była umowa ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych, zgodnie z którą pozwany przyjął na siebie odpowiedzialność za szkody wyrządzone osobom trzecim wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający lub ubezpieczony (art. 822 § 1 kodeksu cywilnego).

Odpowiedzialność sprawcy szkody wynika z przepisu art. 436 § 1 k.c., zgodnie z którym odpowiedzialność określoną w art. 435 k.c. ponosi również samoistny posiadacz mechanicznego środka komunikacji poruszanego za pomocą sił przyrody. W art. 435 § 1 kodeksu cywilnego przewidziano odpowiedzialność za szkodę na osobie lub mieniu, wyrządzoną komukolwiek przez ruch przedsiębiorstwa lub zakładu, chyba że szkoda nastąpiła na skutek siły wyższej albo wyłącznie z winy poszkodowanego lub osoby trzeciej, za którą nie ponosi odpowiedzialności.

Zgodnie zaś z art. 35 ustawy z dnia 22 maja 2013r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (tekst jedn. Dz.U. z 2013r., poz. 392 ze zm.) ubezpieczeniem OC posiadaczy pojazdów mechanicznych jest objęta odpowiedzialność cywilna każdej osoby, która kierując pojazdem mechanicznym w okresie trwania odpowiedzialności ubezpieczeniowej, wyrządziła szkodę w związku z ruchem tego pojazdu. W art. 36 ust. 1 ustawy wskazano, że odszkodowanie ustala się w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem mechanicznym. Oznacza to, że o rodzaju i wysokości świadczeń należnych od zakładu ubezpieczeń decydują przepisy kodeksu cywilnego, a w szczególności art. 361-363 oraz 444 – 447.

Uprawniony do odszkodowania w związku ze zdarzeniem objętym ubezpieczeniem odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczenia bezpośrednio od ubezpieczyciela (art. 8 ust. 4 ustawy o działalności ubezpieczeniowej). Ubezpieczyciel odpowiada w granicach odpowiedzialności sprawcy szkody, na zasadach określonych w kodeksie cywilnym. Odpowiada więc za normalne następstwa działania bądź zaniechania, z którego szkoda wynikła. W tych granicach naprawienie szkody powinno obejmować wszystkie straty, które poszkodowany poniósł wskutek zaistnienia szkody (art. 361 § 2 k.c.). Przedstawione reguły nakazują przestrzeganie zasady pełnego odszkodowania w granicach adekwatnego związku przyczynowego. Podstawową funkcją odszkodowania jest bowiem kompensacja, co oznacza, że odszkodowanie powinno przywrócić w majątku poszkodowanego stan rzeczy naruszony zdarzeniem wyrządzającym szkodę.

Pozwany przyznał odszkodowanie za uszkodzony pojazd w kwocie 6.393,32 zł brutto. Podstawą decyzji pozwanego było przyjęcie zaniżonej wartości roboczogodziny oraz cen części alternatywnych - zamienników. Dodatkowo zastosował rabaty, których zastosowanie nie może zostać uznane za uzasadnione albowiem pozwany nawet nie zaproponował powodowi naprawy samochodu w jego sieci naprawczej, czy też możliwości zakupu części. Ponadto pozwany nie uwzględnił w wycenie kosztów naprawy związanych z naprawą silnika, stwierdzając brak związku pomiędzy szkodą z dnia 1 września 2020r. a uszkodzeniem kadłuba silnika. Z treści opinii biegłego wynika, że rzeczoznawca pozwanego nie uzasadnił tego jednak w protokole oględzin i nie uzyskał akceptacji tego stanowiska przez powoda. Zdając sobie sprawę ze spornego charakteru tej decyzji nie podjął również kroków mających na celu wyjaśnienie okoliczności uszkodzenia kadłuba. Zdaniem biegłego, mógł skorzystać z pomocy instytucji specjalizującej się w podobnych zagadnieniach, gdy dostęp do uszkodzonego samochodu był możliwy, czego nie wykonał. Biegły potwierdził, że samochód miał uszkodzony kadłub silnika, co uniemożliwiało eksploatację samochodu. Pozwany nie zgromadził materiału dowodowego, który pozwoliłby wykluczyć powstanie uszkodzenia kadłuba w zdarzeniu z dnia 1 września 2020r. Uszkodzony silnik należało zastąpić silnikiem używanym, którego wartość w Polsce wynosi około 12.800 zł brutto. Z tych względów, Sąd w oparciu o opinię biegłego przyjął za najbardziej odpowiedni dla występującej sytuacji zlikwidowanie szkody według przedstawionego przez biegłego wariantu III B, tj. przy użyciu cen części oryginalnych i zamienników o jakości Q, przy wskazanej wyżej cenie silnika używanego, który podlegał wymianie. Wyliczone w ten sposób odszkodowanie wyniosło kwotę 31.438,47 zł brutto. Różnica tej kwoty i kwoty wypłaconego przez pozwanego odszkodowania (6.393,32 zł ) podlegała zasądzeniu na rzecz powoda, o czym orzeczono w punkcie 1. wyroku. O odsetkach rozstrzygnięto na podstawie art. 817 §1 k.c.

W pozostałym zakresie powództwo podlegało oddaleniu. Sąd oddalił również żądanie powoda zasądzenia kwoty 3.102 zł tytułem najmu pojazdu zastępczego.

Utrata możliwości korzystania z rzeczy wskutek jej uszkodzenia stanowi szkodę majątkową. W piśmiennictwie podkreśla się, że normalnym następstwem w rozumieniu art. 361 § 1 k.c. jest bardzo często niemożność korzystania z samochodu przez poszkodowanego w sytuacji jego uszkodzenia. Jeżeli więc poszkodowany poniósł w związku z tym koszty, które były konieczne, na wynajem samochodu zastępczego, to mieszczą się one w granicach skutków szkodowych podlegających wyrównaniu. Obowiązek pozwanego pokrycia kosztów najmu pojazdu zastępczego wynika również z wytycznych Komisji Nadzoru Finansowego. Zgodnie z rekomendacją (...) z dnia 1.12.2009r. poszkodowany może żądać pokrycia kosztów najmu pojazdu zastępczego za okres, w którym nie było możliwe korzystanie z pojazdu, który uległ uszkodzeniu. Okres najmu winien być uzasadniony. Długość tego okresu warunkowana jest lojalnym zachowaniem się poszkodowanego wobec ubezpieczyciela.

Sytuacja, gdy doszło do poniesienia przez poszkodowanego wydatków na uzyskanie pojazdu zastępczego w okresie remontu uszkodzonego pojazdu albo przez okres niezbędny do nabycia nowego pojazdu stanowi wydatki poniesione w następstwie zdarzenia szkodzącego, które by nie powstały bez tego zdarzenia, prowadzące do powypadkowego zmniejszenia majątku poszkodowanego, czyli straty (art. 361 § 2 k.c.). Przeważa w piśmiennictwie stanowisko, że muszą to być wydatki zmierzające do wyłączenia lub ograniczenia szkody i niewątpliwie są nimi koszty wynajmu pojazdu zastępczego w celu kontynuowania działalności gospodarczej lub zawodowej, ponieważ zapobiegają utracie określonych dochodów (art. 361 § 2 k.c.) Szkodę stanowią również konieczne wydatki związane ze zdarzeniem szkodzącym. Przy takim ujęciu, stratą w rozumieniu art. 361 § 2 k.c. są objęte także wydatki, które służą ograniczeniu (wyłączeniu) negatywnych następstw majątkowych doznanych przez poszkodowanego w wyniku uszkodzenia (zniszczenia ) pojazdu. Zwrotowi mogą podlegać tylko wydatki rzeczywiście poniesione na taki najem…. (OSNC 2012/3/28, LEX nr 1011468, Biul.SN 2011/11/5).

Postępowanie dowodowe wykazało, że powód zawarł umowę najmu pojazdu zastępczego już w dniu 2 września 2020r., a szkodę zgłosił w dniu 4 września 202r. Mimo otrzymania od pozwanego propozycji zawarcia takiej umowy niezwłocznie po zgłoszeniu szkody pozwany z niej nie skorzystał. W otrzymanych od pozwanego informacjach wskazywano na możliwość najmu pojazdu zastępczego, ewentualnie na weryfikację kosztów tego najmu do wysokości wskazanych przez pozwanego stawek. Pozwany określił stawkę najmu w przypadku pojazdu klasy (...) segment C, do którego należał wynajęty przez powoda P. (...) na kwotę 105 zł brutto za dobę. Powód nie podjął żadnych kroków w celu zmniejszenia wysokości szkody w tym zakresie. Wobec okoliczności, że pozwany nie kwestionował okresu najmu pojazdu zastępczego, który wynosił 22 dni i wypłacił pozwanemu z tego tytułu odszkodowanie w wysokości 2.310 zł, weryfikując jedynie stawkę najmu z 246 zł do 105 zł za dobę, Sąd uznał, że domaganie się przez powoda kwoty przekraczającej tę wartość jest nieuzasadnione.

Zgodnie z art. 362 k.c. jeżeli poszkodowany przyczynił się do powstania lub zwiększenia szkody, obowiązek jej naprawienia ulega odpowiedniemu zmniejszeniu stosownie do okoliczności, a zwłaszcza do stopnia winy obu stron. Postępowanie powoda prowadzące do zawyżenia kosztów najmu pojazdu zastępczego, może być uznane zdaniem Sądu za prowadzące do zwiększenia szkody.

Z uwagi na powyższe roszczenie powoda co do zasądzenia kwoty 3.102 zł z tytułu najmu pojazdu zastępczego podlegało oddaleniu.

Orzeczenie o kosztach postępowania wydano na podstawie art. 100 zd. 1 k.p.c., zgodnie z którym w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone, stosunkowo je rozdzielając. Na koszy postępowania złożyła się opłata sądowa w wysokości 3.450 zł, wynagrodzenie biegłego J. P. w wysokości łącznej 2.157,77 zł, koszty dojazdu świadka w wysokości 71,87 zł i wynagrodzenia pełnomocników stron ustalone w wysokości po 5.400 zł na podstawie § 2 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2015r., poz.1804) wraz z opłatami skarbowymi od pełnomocnictw w wysokości po 17 zł. Łącznie koszty postępowania wyniosły 16.513,64 zł. Powód wygrał sprawę w 36,30%, powinien więc ponieść 63,70 % kosztów postępowania, czyli kwotę 10.519,18 zł. Powód poniósł tymczasem kwotę 9.867 zł kosztów postępowania (opłatę sądową, zaliczkę w wysokości 1.000 zł na wynagrodzenie biegłego i wynagrodzenie pełnomocnika). Pozwany przegrał kwotę 5.994,45 zł kosztów, a poniósł kwotę 6.417 zł (zaliczkę na poczet wynagrodzenia biegłego w wysokości 1.000 zł i wynagrodzenie pełnomocnika). Różnica tych kwot podlegała zasądzeniu od powoda.

Ponadto Sąd nakazał ściągnąć od powoda na rzecz Skarbu Państwa Sądu Rejonowego w Kaliszu, poniesioną tymczasowo przez Skarb Państwa i nie pokrytą zaliczkami stron część wynagrodzenia biegłego i koszty dojazdu świadka.

sędzia Magdalena Berczyńska-Bruś