Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Kaliszu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 marca 2023r.

Sąd Rejonowy w Kaliszu V Wydział Gospodarczy

Przewodnicząca sędzia Magdalena Berczyńska-Bruś

po rozpoznaniu w dniu 14 marca 2023r.

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa (...) Spółki Akcyjnej w K.

przeciwko K. K.

o zapłatę

1.  oddala powództwo,

2.  zasądza od powoda (...) Spółki Akcyjnej w K. na rzecz pozwanego K. K. kwotę 1.500 zł (jeden tysiąc pięćset złotych) tytułem zwrotu kosztów sądowych oraz kwotę 3.617 zł (trzy tysiące sześćset siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty,

3.  nakazuje ściągnąć od powoda (...) Spółki Akcyjnej w K. na rzecz Skarbu Państwa Sądu Rejonowego w Kaliszu kwotę 605,35 zł (sześćset pięć złotych trzydzieści pięć groszy) tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych.

sędzia Magdalena Berczyńska-Bruś

Sygn. akt V GC 335/20

UZASADNIENIE

Powód (...) Spółka Akcyjna w K. pozwem z dnia 17 grudnia 2019r. wniósł o zasądzenie nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym solidarnie od pozwanych K. K. i P. S. kwoty 12.976,77 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od kwoty 9.399,45 zł od dnia 29 listopada 2019r. do dnia zapłaty oraz o zasądzenie zwrotu kosztów postępowania wg norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu wskazano, że powód jako sprzedający zawarł ze Spółką (...) P Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością jako kupującym umowy sprzedaży, w ramach których wystawiono wobec (...) P Sp. z o.o. wymienione faktury z sierpnia i września 2018r. Umowy zostały wykonane przez powoda w sposób prawidłowy i zgodny z ich treścią, a towar został dostarczony i odebrany bez zastrzeżeń zgodnie ze złożonym zamówieniem. Pomimo tego Spółka (...) do chwili obecnej nie dokonała zapłaty należności. Powód złożył przeciwko (...) P sp. z o.o. pozew do Sądu Rejonowego Gdańsk – Północ w Gdańsku, który wydał w dniu 10 lipca 2019r. nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, sygn. akt IV GNc 2432/19, w którym orzekł, że pozwana spółka ma zapłacić na rzecz powoda S. Polska kwotę 8.603,37 zł wraz z odsetkami w wysokości ustawowej za opóźnienie w transakcjach handlowych liczonymi zgodnie z treścią nakazu zapłaty oraz kosztami procesu w kwocie 2.492 zł. Koszty postępowania klauzulowego wyniosły 120 zł. Na podstawie tego tytułu wykonawczego w dniu 10 września 2019r. powód wszczął przeciwko dłużnej spółce postępowanie egzekucyjne przed Komornikiem Sądowym przy Sądzie Rejonowym w Ostrowie Wielkopolskim M. G., prowadzone pod sygnaturą GKm 218/19. W toku przeprowadzonego postępowania egzekucyjnego nie udało się wyegzekwować od dłużnej spółki zasądzonej należności. Komornik pismem z dnia 8 listopada 2019r. poinformował powoda, że egzekucja z majątku dłużnej spółki okazała się bezskuteczna. Z czynności przeprowadzonych przez Komornika sądowego wynika, że Spółka nie posiada majątku, z którego wierzyciel mógłby uzyskać zaspokojenie. Następnie komornik postanowieniem z dnia 2 grudnia 2019r. umorzył postępowanie egzekucyjne z uwagi na bezskuteczność egzekucji. Koszty postępowania egzekucyjnego wyniosły 59,32 zł, natomiast koszty zastępstwa procesowego wyniosły 900 zł. Spółka nie posiada nieruchomości, na rachunku bankowym spółki brak jest środków, a ponadto wystąpił zbieg egzekucji z innymi organami, w tym z Urzędem Skarbowym na łączną kwotę ok. 500.000 zł. Komornik prowadzi przeciwko Spółce cztery postępowania egzekucyjne na łączną kwotę około 60.000 zł, które pozostają bezskuteczne. Ponadto Sąd Rejonowy w Kaliszu postanowieniem z dnia 15 kwietnia 2019r., sygn. akt V GU 35/19 oddalił wniosek Spółki o ogłoszenie upadłości na podstawie art. 13 ust. 1 prawa upadłościowego.

Powód oparł żądanie na podstawie art. 299 § 1 k.p.c. Pozwany K. K. pełnił funkcję prezesa zarządu nieprzerwanie od dnia 7 września 2017r. do dnia 27 czerwca 2019r., natomiast pozwany P. S. pełnił funkcję prezesa zarządu nieprzerwanie od dnia 27 czerwca 2019r. do dnia wniesienia pozwu. Wierzytelność powoda zasądzona nakazem zapłaty wynika z umów sprzedaży w ramach których sprzedano spółce produkty wymienione w fakturach VAT. Spółkę (...) P Sp. z o.o. podczas zawarcia umów reprezentował pozwany K. K., pełniąc funkcję Prezesa Zarządu. Egzekucja przeciwko spółce okazała się bezskuteczna. Pomimo znacznego zadłużenia spółki nie został złożony przez pozwanych we właściwym czasie wniosek o ogłoszenie upadłości Spółki bowiem Sąd oddalił wniosek z uwagi na brak majątku spółki. Ponadto roszczenie powoda znajduje oparcie w art.21.ust.3 ustawy z dnia 28 lutego 2003r. prawo upadłościowe, zgodnie z którym osoba odpowiedzialna za złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości odpowiada wobec wierzycieli, którzy ponieśli szkodę w wyniku zaniechania złożenia wniosku.

Na kwotę objętą pozwem składają się kwoty: 12.017,45 zł tytułem należności głównej zasądzonej nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym Sądu Rejonowego Gdańsk – Północ z dnia 10 lipca 2019r., sygn. akt IV GNc 2432/19, 796,08 zł tytułem odsetek ustawowych za opóźnienie w transakcjach handlowych, skapitalizowanych na dzień wezwania do zapłaty – 21 listopada 2019r., 2.618 zł tytułem kosztów procesu (opłata sądowa, zastępstwo prawne i klauzula wykonalności) zasądzone od dłużnej spółki nakazem zapłaty, 900zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego w postępowaniu egzekucyjnym, 59,32 zł koszty postępowania egzekucyjnego.

Do pozwu załączono między innymi kopię pozwu wniesionego przed Sądem Rejonowym Gdańsk- Północ w Gdańsku przeciwko (...) P Spółce z o.o. w O. o zapłatę kwoty 8.603,37 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w transakcjach handlowych z załącznikami, nakazu zapłaty Sądu Rejonowego Gdańsk – Północ w Gdańsku z 10 lipca 2019r. z klauzulą wykonalności, wniosku o wszczęcie i przeprowadzenie egzekucji, postanowienie o umorzeniu egzekucji, odpowiedź pozwanego K. K. z dnia 2 grudnia 2019r. na wezwanie do zapłaty, kopię wniosku dłużnika o ogłoszenie upadłości.

W dniu 2 stycznia 2020r. Referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym w Kaliszu wydała nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, sygn. akt V GNc 6698/19, zgodnie z żądaniem pozwu.

Pozwany K. K., zachowując ustawowy termin wniósł sprzeciw od nakazu zapłaty, w którym wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie zwrotu kosztów postępowania oraz o rozpoznanie sprawy z pominięciem przepisów o postępowaniu gospodarczym. W uzasadnieniu sprzeciwu wskazał, że pełniąc funkcję w organie spółki dopełnił ustawowego obowiązku i złożył w odpowiednim terminie wniosek o ogłoszenie upadłości spółki. Spółka na dzień złożenia wniosku dysponowała majątkiem ruchomym w postaci towarów handlowych oraz wierzytelności. Pozwany nie pełni funkcji w zarządzie spółki od 31 maja 2019r. Do sprzeciwu załączono protokół przekazania dokumentów z dnia 31 maja 2019r., spis towarów, kopię wniosku o ogłoszenie upadłości z dnia 14 lutego 2019r. i kopię odpowiedzi na wezwanie do zapłaty z dnia 2 grudnia 2019r.

Nakaz zapłaty uprawomocnił się wobec pozwanego P. S. w dniu 8 lutego 2020r.

W odpowiedzi na sprzeciw pełnomocnik powoda podtrzymał dotychczasowe stanowisko w sprawie, przecząc aby wniosek o ogłoszenie upadłości został złożony we właściwym terminie. Spółka przed złożeniem wniosku utraciła płynność finansową Spółka posiadała zobowiązania wobec kontrahentów w kwocie 1.277.962,54 zł, zaległość wobec Urzędu Skarbowego w K. w kwocie 68.669,71 zł oraz zobowiązanie wobec (...) Bank S.A. z tytułu kredytu obrotowego w kwocie 368.107,78 zł, łącznie 1.714.740,03 zł. Majątek spółki stanowiła gotówka w kasie i na rachunku bankowym w kwocie 5.985,04 zł, należności od kontrahentów w kwocie 1.253.407,16 zł oraz towar handlowy o szacunkowej wartości 25.193,05 zł – łącznie 1.284.558,25 zł. Spółka przed złożeniem wniosku o ogłoszenie upadłości utraciła płynność finansową. Wobec pozwanego K. K. nie występują przesłanki wyłączające odpowiedzialność pozwanych, zgodnie z przepisem art. 299 k.s.h.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Pozwany K. K. nigdy nie był udziałowcem w spółce (...). Była to hurtownia znajdująca się w S., która została następnie przeniesiona do O.. Spółka zajmowała się sprzedażą materiałów elektrycznych. Udziałowcami w spółce byli J. P. M.. Udziałowcy zrezygnowali z pracy w zarządzie, ponieważ posiadali jeszcze inne firmy, którymi zarządzali. Początkowo pozwany pracował jako dyrektor. W lipcu lub sierpniu 2017r. udziałowcy powierzyli mu funkcję prezesa zarządu. W czasie, kiedy pozwany zaczął pełnić tę funkcję, w spółce były już problemy finansowe spowodowane nie zapłaceniem przez klientów jakichś należności. Odbijało się to jeszcze później na kondycji finansowej spółki. Pozwany skupił się na bieżącej działalności. Kontynuował dotychczasową działalność, pozyskiwał również nowych klientów. Współpracę z powodem nawiązano na skutek oferty przedstawionej przez przedstawiciela powoda. Powód sprzedawał urządzenia potrzebne elektrykom jak również ubrania robocze dla elektryków. Spółka zaczęła kupować od powoda te towary. Zamówienia były składane, gdy przyjeżdżał przedstawiciel handlowy powoda. Faktury z września 2018r. nie zostały przez spółkę zapłacone z powodu klientów, którzy nie zapłacili należności. Pozwany zaczął wysyłać do klientów spółki ponaglenia zapłaty, ale to nie skutkowało. Z kolei wierzyciele spółki zaczęli inicjować postępowania sądowe i uzyskiwać nakazy zapłaty przeciwko spółce. Wtedy pozwany starał się zawierać z nimi porozumienia, spłacał zobowiązania w ratach. Sytuacja w spółce była jednak taka, że w lutym 2019r. pozwany złożył wniosek o ogłoszenie upadłości. Opóźnienie w zapłacie wobec kontrahentów wynosiło około czterech miesięcy. Spółka co mogła, to płaciła. Tuż przed złożeniem wniosku o ogłoszenie upadłości w lutym 2019r. spółka w sposób trwały zaprzestała spłacać należności. W tym czasie nie toczyło się żadne postępowanie egzekucyjne. Rachunek bankowy spółki był zablokowany przez Urząd Skarbowy, który domagał się zapłaty podatku. Spółka zatrudniała trzech pracowników łącznie z pozwanym. Nie było jednak zaległości wobec ZUS. Hurtownia znajdowała się w wynajętym sklepie przy ul. (...). Do majątku spółki należał jedynie sprzęt komputerowy i kasy fiskalne. Nie było żadnych samochodów. Majątkiem spółki były także materiały, tj. towar w hurtowni. Sąd uznał, że materiałów tych nie da się szybko spieniężyć i przez to brak było środków na prowadzenie postępowania upadłościowego. Sąd oddalił wniosek o ogłoszenie upadłości i firma przestała działać. Hurtownia była zamknięta. Pojawił się wówczas P. S., który zaoferował zakup udziałów w spółce i spłatę jej zobowiązań. P. S. prowadzący firmę (...) kupował wcześniej w spółce materiały elektryczne. Udziałowcy sprzedali mu udziały. Pozwany został odwołany z funkcji prezesa zarządu w 2019r. przez nowego udziałowca P. S..

Dowód: zeznania pozwanego (00:07:57 – 00:33:56 minuta rozprawy z dnia

24.03.2021r. k. 200 – 201 akt)

(...) P Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością został wpisana do rejestru sądowego w dniu 3 listopada 2008r. Początkowo przedmiotem jej przeważającej działalności było wykonywanie instalacji elektrycznych, w dniu 19 sierpnia 2015r. dokonano zmiany i jako przeważający przedmiot działalności wpisano sprzedaż hurtową elektrycznych artykułów użytku domowego. Pozwany został wpisany do Krajowego Rejestru Sądowego jako prezes zarządu w dniu 7 września 2017r., a wykreślony w dniu 27 czerwca 2019r. W tym samym dniu wpisany został P. S. jako prezes zarządu. W dniu 18 marca 2019r. w KRS odnotowano zmianę siedziby spółki z S. na O..

Dowód: informacja odpowiadająca odpisowi pełnemu z rejestru przedsiębiorców

Krajowego Rejestru Sądowego (...) P Sp. z o.o. (k. 22 – 25 akt)

W dniu 8 sierpnia 2018r. powód wystawił wobec (...) P Sp. z o.o. w S. fakturę VAT (...) z tytułu sprzedaży materiałów elektrycznych na kwotę 3.864,55 zł, płatną w terminie 60 dni, do dnia 7 października 2018r.

Dowód: faktura VAT (...) z 8.08.2018r. (k. 49 – 53 akt)

W dniu 24 sierpnia 2018r. powód wystawił wobec (...) P Sp. z o.o. w S. fakturę VAT (...) z tytułu sprzedaży materiałów elektrycznych na kwotę 1.077,81 zł, płatną w terminie 60 dni, do dnia 23 października 2018r.

Dowód: faktura VAT (...) z 24.08.2018r. (k. 47 – 48 akt)

W dniu 6 września 2018r. powód wystawił wobec (...) P Sp. z o.o. w S. fakturę VAT (...) z tytułu sprzedaży materiałów elektrycznych na kwotę 1.637,57 zł, płatną w terminie 60 dni, do dnia 5 listopada 2018r.

Dowód: faktura VAT (...) z 06.09.2018r. (k. 44 – 46 akt)

W dniu 13 września 2018r. powód wystawił wobec (...) P Sp. z o.o. w S. fakturę VAT (...) z tytułu sprzedaży materiałów elektrycznych na kwotę 516,09 zł, płatną w terminie 60 dni, do dnia 12 listopada 2018r.

Dowód: faktura VAT (...) z 13.09.2018r. (k. 42 – 43 akt)

W dniu 21 września 2018r. powód wystawił wobec (...) P Sp. z o.o. w S. fakturę VAT (...) z tytułu sprzedaży materiałów elektrycznych na kwotę 645,07 zł, płatną w terminie 60 dni, do dnia 20 listopada 2018r.

Dowód: faktura VAT (...) z 21.09.2018r. (k. 40 – 41 akt)

W dniu 14 lutego 2019r. pozwany jako prezes zarządu (...) P Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w O. wniósł do Sądu Rejonowego w Kaliszu V Wydział Gospodarczy o ogłoszenie upadłości obejmującej likwidację majątku upadłego. W uzasadnieniu wskazał jako podstawę ogłoszenia upadłości osiągnięcie stanu niewypłacalności oraz utratę stanu zdolności operacyjnej. Łączną kwotę zobowiązań wobec kontrahentów określił na kwotę 1.277.962,54 zł. Dodatkowo spółka posiadała zaległość wobec Urzędu Skarbowego w K. w wysokości 68.669,71 zł oraz wobec (...) Bank S.A. z tytułu kredytu obrotowego w wysokości 368.107,78 zł. Jako majątek spółki pozwany wskazał gotówkę w kasie w wysokości 2.635,82 zł, dostępne środki na rachunku bankowym w kwocie 3.349,22 zł, należności od kontrahentów w kwocie 1.253.407,16 zł i towar handlowy (artykuły elektryczne) o wartości księgowej 251.930,48zł, jednakże mało rotujący, pozostający dłuższy czas w magazynie o aktualnej wartości handlowej 25.193,05 zł. Do wniosku załączono dokumenty księgowe. Postanowieniem z dnia 15 kwietnia 2019r. Sąd Rejonowy w Kaliszu V Wydział Gospodarczy Sekcja ds. upadłościowych i restrukturyzacyjnych oddalił wniosek. W uzasadnieniu wniosku wskazano, ze mimo iż istnieją przesłanki z art. 10 prawa upadłościowego uzasadniające ogłoszenie upadłości dłużnika, Sąd na podstawie art.13 ust.1 prawa upadłościowego oddalił wniosek o ogłoszenie upadłości albowiem masa upadłości nie dysponowałaby środkami umożliwiającymi pokrycie kosztów postępowania upadłościowego.

Dowód: wniosek o ogłoszenie upadłości z załącznikami (k. 3 – 199 akt V GU 35/19

Sądu Rejonowego w Kaliszu), postanowienie z dnia 15.04.2019r. z

uzasadnieniem (k. 207 – 212 akt VGU 35/19 Sądu Rejonowego w Kaliszu)

W dniu 17 maja 2019r. pełnomocnik powoda wezwał (...) P Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością w O. do zapłaty kwoty 9.021,62 zł, na którą złożyły się kwota 7.741,90 zł tytułem sumy należności głównej, 418,25 zł tytułem odsetek od należności głównej na dzień 17 maja 2019r. i 881,47 zł tytułem ryczałtu windykacyjnego. W dniu 27 maja 2019r. wniósł do Sądu Rejonowego Gdańsk – Północ w Gdańsku pozew o zasądzenie nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym kwoty 8.603,37 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w transakcjach handlowych, a w dniu 10 lipca 2019r. Sąd wydał nakaz zgodnie z pozwem. W dniu 2 września 2019r. powód otrzymał tytuł wykonawczy.

Dowód: wezwanie do zapłaty z dnia 17.05.2019r. z dowodem nadania (k. 54 – 57

akt), pozew (k. 26 – 29 akt), nakaz zapłaty z klauzulą wykonalności (k. 59

akt)

Pełnomocnik powoda w dniu 10 września 2019r. złożył do M. G. Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Ostrowie Wielkopolskim wniosek o wszczęcie i przeprowadzenie egzekucji. W dniu 8 listopada 2019r. Komornik zawiadomił wierzyciela, że dłużna spółka nie posiada nieruchomości, rachunek bankowy został zajęty przez inne organy egzekucyjne, w tym Urzędy Skarbowe na łączną kwotę zajęć 500.000 zł. Egzekucja wypada całkowicie bezskutecznie. W związku z tym wezwał wierzyciela do złożenia kolejnych wniosków i oświadczeń co do dalszego prowadzenia postępowania. Postanowieniem z dnia 2 grudnia 2019r. Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Ostrowie Wielkopolskim M. G. przyznał pełnomocnikowi powoda koszty zastępstwa prawnego w postępowaniu egzekucyjnym w wysokości 900 zł, ustalił koszty niezbędne do celowego przeprowadzenia egzekucji w sprawie w wysokości 59,32 zł, obciążając nimi w całości dłużnika oraz umorzył postępowanie egzekucyjne w sprawie wobec stwierdzenia bezskuteczności egzekucji.

Dowód: wniosek o wszczęcie i prowadzenie egzekucji (k. 60 – 63 akt),

zawiadomienie o dokonanych czynnościach (k. 65 akt), postanowienie o

umorzeniu postępowania egzekucyjnego (k. 64 akt)

W dniu 21 listopada 2019r. pełnomocnik powoda, w związku z treścią przepisu art. 299 k.s.h. wezwał pozwanego do zapłaty względnie wskazania majątku, z którego można przeprowadzić egzekucję, wskazując zadłużenie spółki (...) P Sp. z o.o. na kwotę 12.017,45 zł. Tej samej treści wezwanie wystosował do J. S..

Dowód: wezwanie do zapłaty z 21.11.2019r. do K. K. (k. 69 – 74 akt),

wezwanie do zapłaty z 21.11.2019r. do J. S. (k. 75 – 80 akt)

W odpowiedzi na wezwanie do zapłaty, pozwany pismem z dnia 2 grudnia 2019r. wskazał, że pełniąc funkcję prezesa zarządu dopełnił ustawowego obowiązku i złożył w odpowiednim terminie wniosek o ogłoszenie upadłości spółki. Na dzień złożenia wniosku spółka dysponowała majątkiem ruchomym w postaci towarów handlowych i wierzytelności.

Dowód: odpowiedź na wezwanie do zapłaty (k. 66 – 67 akt)

Pismami z maja 2020r. Komornicy Sądowi przy Sądzie Rejonowym w Ostrowie Wielkopolskim poinformowali pełnomocnika powoda, że w prowadzonych licznych postępowaniach egzekucyjnych przeciwko spółce (...) nie ustalono majątku dłużnika i postępowania zostały umorzone w trybie art. 824 § 1 pkt 3 kpc.

Dowód: pisma Komorników (k. 164 – 167 akt)

Przesłanki do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości z całą pewnością powstały w 2018r., a więc w okresie kiedy pozwany pełnił funkcję Prezesa Zarządu. Sytuacja firmy (...) P Spółka z o.o. już w 2017r. była trudna. Zobowiązania w sumie majątku stanowiły 92%. Wypracowana znacząca strata w 2018r. spowodowała ujemny kapitał własny, a tym samym powstał obowiązek dla Prezesa Zarządu wynikający z art. 233 kodeksu spółek handlowych. Ujemny kapitał oznacza zagrożenie kontynuacji działalności spółki. Gdy strata przewyższa sumę kapitałów zapasowego i rezerwowego oraz połowę kapitału zakładowego, zarząd jest zobligowany do zwołania zgromadzenia wspólników w celu powzięcia uchwały dotyczącej dalszego istnienia spółki. Zobowiązania przewyższające wartość majątku firmy również wskazują na konieczność złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości – wynika to z art. 11 ustawy prawo upadłościowe. W wymienionym przepisie wskazano również, że stan wskazujący na niewypłacalność - czyli ujemny kapitał własny utrzymuje się co najmniej przez 24 miesiące i wówczas należy złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości. Z całą pewnością najpóźniej wniosek ten winien być złożony po zakończeniu 2018r. (termin na sporządzenie sprawozdania finansowego upływa z dniem 31 marca następnego roku). Prezes Zarządu w pierwszym rzędzie powinien zwołać Walne Zgromadzenie Wspólników celem podjęcia uchwały co do dalszego istnienia firmy. Ponieważ ujemny kapitał własny powstał w 2018r., to najpóźniej po zakończeniu 2018r. należało złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości. Wniosek ten został złożony z dniem 14 lutego 2019r. Zdaniem biegłego wniosek o ogłoszenie upadłości został złożony nawet wcześniej niż wskazują przepisy ustawy prawo upadłościowe, stąd należy uznać, że Prezes Zarządu złożył ten wniosek we właściwym czasie. Z bilansu wynika, ze (...) P Sp. z o.o. spłaciła zobowiązania wobec dostawców w 2018r. w wysokości 427 tys. zł, spłaciła też część kredytu w kwocie 258 tys. zł. W tym okresie zwiększył się stan zobowiązań publiczno – prawnych ( z tytułu podatków i składek ZUS) o 260 tys. zł. Przepis prawa upadłościowego wskazuje, że stan ujemnego kapitału własnego powinien utrzymywać się co najmniej przez 24 miesiące, a wówczas można stwierdzić, że spółka jest niewypłacalna i należy złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości. Tymczasem wniosek został złożony po upływie 12 miesięcy. Zdaniem biegłego sądowego nie należało wdrażać procedury upadłościowej wcześniej.

Jeżeli przyjąć, że należności nie stanowią składnika masy upadłości (a tak przyjmują uznani komentatorzy prawa upadłościowego), to suma masy upadłości byłaby na niskim poziomie, a więc najprawdopodobniej wartość masy upadłości nie zaspokoiłaby nawet kosztów prowadzenia upadłości. Oznacza to, że wniosek o ogłoszenie upadłości powinien być oddalony. I w ten sposób postąpił Sąd Rejonowy w Kaliszu (postanowienie z 15.04.2019r. , sygn. akt V GU 35/19). Tak więc, jeżeli niewypłacalność firmy (...) P Sp. z o.o. zaistniała nie z końcem 2018r., ale we wcześniejszych miesiącach (niewypłacalnym jest ta firma, która trwale zaprzestała spłacać swoje bieżące zobowiązania, a stan ten trwa co najmniej 3 miesiące lub wierzytelności przekraczają wartość majątku danej firmy, a stan ten utrzymuje się przez co najmniej 24 miesiące), to biorąc pod uwagę niską wartość majątku tej spółki, wierzytelności strony powodowej nie zostałyby zaspokojone w trakcie prowadzenia postępowania upadłościowego. Biorąc pod uwagę kolejność zaspokajania wierzycieli określoną w art. 342 ustawy prawo upadłościowe – gdyby doszło do ogłoszenia upadłości, w pierwszej kolejności zaspokojone zostałyby koszty prowadzenia upadłości, a następnie kolejno wynagrodzenia dla dwóch pracowników wraz z odprawami, składki ZUS i podatki. Spółka posiadała zadłużenie z tytułu podatków i ZUS w wysokości 270.793,76 zł. Dopiero po zapłaceniu tych zobowiązań, kolejnymi wierzycielami byliby pozostali, w tym również powód, którzy zostaliby zaspokojeni według zasady proporcjonalności. Na tej podstawie można stwierdzić, że powód nawet w przypadku zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości we wcześniejszych miesiącach 2018r. nie zostałby zaspokojony z masy upadłości, tak więc można stwierdzić, że powód nie poniósł szkody co do zasady.

Dowód: opinia biegłego sądowego z zakresu rachunkowości M. S. –

Pestki ( k. 269 – 292 akt)

Sąd ustalił powyższy stan faktyczny na podstawie powołanych wyżej dokumentów, opinii biegłego sądowego oraz zeznań pozwanego. Sąd na podstawie art. 302 § 1 k.p.c. ograniczył dowód z zeznań stron do przesłuchania pozwanego wobec niestawiennictwa powoda na rozprawie.

Sąd zważył co następuje:

Zgodnie z art. 299 kodeksu spółek handlowych, w brzmieniu obowiązującym od 4 marca 2014r. jeżeli egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna, członkowie zarządu odpowiadają solidarnie za jej zobowiązania. Członek zarządu może uwolnić się od powyższej odpowiedzialności, jeżeli wykaże, że we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub w tym samym czasie wydano postanowienie o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego albo o zatwierdzeniu układu w postępowaniu w przedmiocie zatwierdzenia układu, albo że niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości nastąpiło nie z jego winy, albo że pomimo niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewydania postanowienia o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego albo niezatwierdzenia układu w postępowaniu w przedmiocie zatwierdzenia układu wierzyciel nie poniósł szkody.

Do przedmiotowych przesłanek odpowiedzialności z art.299 k.s.h. należy istnienie zobowiązania spółki względem wierzyciela i bezskuteczność egzekucji. Obie te przesłanki zostały przez powoda wykazane; zobowiązanie spółki prawomocnym nakazem zapłaty Sądu Rejonowego Gdańsk – Północ w Gdańsku, a bezskuteczność egzekucji postanowieniem Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Ostrowie Wielkopolskimi o umorzeniu postępowania egzekucyjnego wobec stwierdzenia bezskuteczności egzekucji.

Zadaniem art. 299 k.s.h. jest ochrona wierzycieli, gdy spółka z ograniczoną odpowiedzialnością ulega faktycznej likwidacji. Przepis jest sankcją za faktyczną likwidację spółki z o.o., wychodząc z założenia, że spółka z o.o., której faktycznej likwidacji nie przeprowadzono, powinna mieć majątek na zaspokojenie wierzyciela i jeżeli tego majątku nie ma, to oznacza co do zasady (tj. uwzględniając przesłanki egzoneracyjne, gdzie stan braku takiego majątku należy jednak zaakceptować, w szczególności zajście niewypłacalności spółki, dowiedzionej złożeniem we właściwym czasie stosownego zgłoszenia), że przeprowadzono jej faktyczną likwidację, uzasadniającą odpowiedzialność członków zarządu za dane zobowiązanie spółki.

Pozwany K. K. w toku procesu bronił się okolicznością, że pełniąc funkcję w organie spółki dopełnił ustawowego obowiązku i złożył w odpowiednim terminie wniosek o ogłoszenie upadłości spółki. Twierdzenie to zostało potwierdzone w toku postępowania dowodowego, w szczególności potwierdziło je postępowanie sądowe o ogłoszenie upadłości wszczęte z wniosku pozwanego i opinią biegłego sądowego, która potwierdziła, że wniosek pozwanego o ogłoszenie upadłości złożono we właściwym czasie. Biegła szczegółowo przeanalizowała sytuację (...) P Sp. z o.o. i ustaliła jednoznacznie, że pozwany złożył wniosek o ogłoszenie upadłości spółki nawet przed upływem terminu do jego złożenia. Ponadto, nawet gdyby ten wniosek był złożony jeszcze wcześniej i gdyby doszło do ogłoszenia upadłości, powód nie zostałby zaspokojony z masy upadłości. Powód nie poniósł więc szkody co do zasady.

Wykazana przez pozwanego okoliczność oznacza, że wobec pozwanego spełniła się przesłanka egzoneracyjna i może uwolnić się od odpowiedzialności, o której mowa w § 1 art. 299 k.s.h.

Powództwo podlegało więc oddaleniu.

O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c., zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu i kosztami tymi obciążono w całości przegrywającego spór powoda. Na koszty, które powód zobowiązany jest zwrócić pozwanemu złożyła się uiszczona przez pozwanego zaliczka na poczet wynagrodzenia biegłego w wysokości 1.500 zł oraz wynagrodzenie pełnomocnika pozwanego ustalone w kwocie 3.600 zł na podstawie § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2015r. poz. 1804 ze zm.) wraz z opłatą skarbową od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł.

Ponadto Sąd nakazał ściągnąć od powoda na rzecz Skarbu Państwa nieuiszczone koszty sądowe, stanowiące nie pokryte zaliczką pozwanego wynagrodzenie biegłej poniesione tymczasowo przez Skarb Państwa.

sędzia Magdalena Berczyńska-Bruś