Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Kaliszu

UZASADNIENIE

W dniu 27 kwietnia 2017r. P. M. działająca przez pełnomocnika procesowego, w osobie radcy prawnego wniosła do Sądu Rejonowego w Kaliszu pozew przeciwko Z. M. o podwyższenie alimentów uzgodnionych ugodą zawartą przed Sądem Rejonowym w Kaliszu w dniu 29 listopada 2001r. w sprawie III RC 1022/01 z kwoty 120 zł do kwoty 1000 zł miesięcznie płatnych do dnia 10-tego każdego miesiąca, poczynając od kwietnia 2017r. z ustawowymi odsetkami w przypadku uchybienia terminu płatności którejkolwiek z rat. Ponadto, wniosła o zasądzenie od pozwanego na jej rzecz zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powódka podniosła, iż od zawarcia w/w ugody nastąpiła istotna zmiana w zakresie jej usprawiedliwionych potrzeb i kosztów jej utrzymania.

W odpowiedzi na pozew wniesionej do tut. Sądu dnia 08 września 2017r. pozwany Z. M. działający przez pełnomocnika procesowego, w osobie adwokata przyznanego z urzędu wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o rozstrzygnięcie o kosztach postępowania, w tym kosztach zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pełnomocnik pozwanego podniósł, iż od momentu zawarcia ugody nie doszło do zmiany stosunków uzasadniającej podwyższenie raty alimentacyjnej na rzecz powódki. Wskazał, iż pozwany jest osobą całkowicie niezdolną do samodzielnej egzystencji, niezdolną do pracy. Jedynym jego źródłem utrzymania jest renta w wysokości 1.206,40 zł.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

P. M. ur. (...) w K. pochodzi ze związku małżeńskiego Z. M. i J. M. (1).

Z małżeństwa w/w pochodzą również starsze dzieci: K. i A.. Rodzice powódki są po rozwodzie.

(dowód: odpis skrócony aktu urodzenia k. 7, odpis skrócony aktu małżeństwa na k. 4 w aktach III RC 1022/01, zeznania P. M. z dn. 26.06.2017r. k. 21 – 22 czas od 00:01:22 do 00:14:11)

Alimenty na rzecz powódki zostały ustalone w ugodzie sądowej zawartej pomiędzy jej rodzicami na rozprawie w dniu 29 listopada 2001r. w sprawie o sygn. akt III RC 1022/01, na mocy której Z. M. zobowiązał się łożyć na rzecz małoletnich wówczas córek: A., K. i P. rodz. M. renty alimentacyjne w kwotach po 120 zł miesięcznie na każdą z córek, tj. łącznie 360 zł płatnych do rąk J. M. (1) do dnia 15-go każdego miesiąca z góry z ustawowymi odsetkami w razie zwłoki w terminie płatności każdej raty, poczynając od dnia 01 grudnia 2001r.

(dowód: ugoda sądowa z dn. 29.11.2001r. na k. 21 w aktach III RC 1022/01)

W dacie ustalania ostatnich alimentów powódka P. M. miała 7 lat. Urodziła się z przepukliną mózgowo- rdzeniową, pozostawała pod stałą kontrolą lekarską. Miesięcznie na leki matka powódki przeznaczała ok. 150 zł. P. M. nosiła wówczas obuwie ortopedyczne, których koszt wynosił ok. 300 zł na kwartał. Wymagała cewnikowania oraz noszenia pieluchomajtek. Wymagała częstej wymiany bielizny oraz odzieży, której koszt wynosił ok. 250 zł miesięcznie. Ponadto, powódka wymagała codziennego dowożenia jej indywidualnym środkiem transportu do szkoły, co powodowało dodatkowy koszt w kwocie ok. 100 zł miesięcznie.

P. M. mieszkała wówczas z matką oraz starszymi siostrami w miejscowości K., gm. S.. Matka powódki była osobą niepracującą. Otrzymywała rentę oraz zasiłek pielęgnacyjny na powódkę w wysokości 530,26 zł netto miesięcznie. Ponadto, J. M. (1) była właścicielką gospodarstwa rolnego, które przynosiło dochód w wysokości 802,64 zł w skali roku.

(dowód: uzasadnienie pozwu o alimenty na k. 2 – 3 w aktach III RC 1022/01, oświadczenie J. M. (1) z dn. 29.11.2001r. k. 22 w aktach III RC 1022/01)

Z. M. był osobą całkowicie niezdolną do pracy i niezdolną do samodzielnej egzystencji. Chorował na schizofrenię paranoidalną i od 5 lat pozostawał pod opieką lekarza psychiatry. Jego jedynym źródłem dochodu była renta w kwocie 762,59 zł miesięcznie.

(dowód: uzasadnienie pisma procesowego z dn. 27.11.2001r. w aktach III RC 1022/01, wypis z treści orzeczenia Lekarza Orzecznika ZUS k. 17 w aktach III RC 1022/01, karta informacyjna leczenia szpitalnego k. 18 w aktach III RC 1022/01, oświadczenie Z. M. z dn. 29.11.2001r. k. 21 w aktach III RC 1022/01)

P. M. ma 24 lata. Ukończyła Technikum Ekonomiczne w L., jednakże nie zdała matury z matematyki. Obecnie jest uczennicą Medycznego Studium Zawodowego w O.. Powódka realizuje naukę w trybie dziennym. Zajęcia odbywają od wtorku do piątku. W poniedziałki powódka ma praktyki w O.. Programowo naukę ukończy w sierpniu 2018r. Na rozpoczęcie szkoły powódka przeznaczyła kwotę 280 zł (200 zł książki i przybory szkolne + 80 zł fartuch). Od poniedziałku do piątku mieszka w internacie, którego koszt wynosi 75 zł miesięcznie.

P. M. jest osobą zaliczoną do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności. Otrzymuje rentę w kwocie 644,63 zł netto miesięcznie oraz zasiłek pielęgnacyjny w kwocie 150 zł. Powódka leczy się u lekarzy neurologa, nefrologa oraz dermatologa na fundusz NFZ. Prywatnie chodzi do lekarza ortopedy i podologa. Wizyta u lekarza ortopedy, do którego powódka uczęszcza 3-4 razy w roku kosztuje 150 zł. Wizyta u podologa kosztowała 130 zł. P. M. zażywa leki – F. i U..

Powódka nosi pieluchomajtki, na które miesięcznie wydaje ok. 120 zł z tym, że jedna paczka w kwocie 63 zł jest refundowana. Czasami raz na pół roku pieniądze za pieluchomajtki są zwracane powódce ze środków (...).

P. M. w weekendy mieszka wraz z matką. Na koszty utrzymania domu składa się: gaz 80 zł miesięcznie, prąd ok. 500 – 600 zł na 2 miesiące, woda 50 zł miesięcznie, Internet 40 zł miesięcznie. Ponadto, na koszty utrzymania powódki składa się: wyżywienie ok. 250- 300 zł miesięcznie, środki czystości ok. 75 zł – 100 zł miesięcznie, odzież ok. 200 – 300 zł miesięcznie, 80 zł telefon, bilety 80 zł.

Matka powódki ma 62 lata. Otrzymuje emeryturę w kwocie ok. 850 zł miesięcznie. Posiada 1 hektar gospodarstwa rolnego. (...) pomaga powódce.

(dowód: zaświadczenie k. 9, orzeczenie o stopniu niepełnosprawności k. 10, zeznania P. M. z dn. 26.06.2017r. k. 21 – 22 czas od 00:01:22 do 00:14:11, potwierdzenie wypłaty k. 11, zaświadczenie lekarskie k. 67, dokumenty na k. 65 -66, faktury i paragony k. 68 – 75, zeznania P. M. z dn. 24.01.2018r. k. 108 – 109 czas od 00:28:54 do 00:42:28)

Z. M. w dalszym ciągu jest osobą niezdolną do samodzielnej egzystencji. Choruje na schizofrenię paranoidalną, cukrzycę typu 2, nadciśnienie tętnicze, chorobę niedokrwienną serca, kardiomiopatię nadciśnieniową, przewleką niewydolność serca, padaczkę. Ma przyznaną rentę w kwocie 1.348,48 zł oraz dodatek pielęgnacyjny w kwocie 209,59zł. Z przedmiotowej kwoty potrącana jest kwota 138,31 zł z powodu potrąceń świadczeń alimentacyjnych, zaliczka na podatek odprowadzany do urzędu skarbowego w kwocie 92 zł oraz składka na ubezpieczenie zdrowotne w kwocie 121,36 zł. Zatem otrzymuje świadczenie w kwocie 1.206,40 zł netto.

Pozwany mieszka wraz z małżonką J. M. (2) oraz jej dorosłym synem w domu jednorodzinnym. Koszty związane z utrzymaniem domu kształtują się następująco: prąd 150 zł na 2 miesiące, gaz 100 zł miesięcznie, telewizja 100 zł miesięcznie, woda i kanalizacja 81 zł na 3 miesiące, ekogroszek 3200 zł w sezonie grzewczym (4 tony, tona 800 zł). Syn J. M. (2) dokłada się w/w do kosztów utrzymania domu poprzez kupienie 1 tony ekogroszku, z uwagi na to, że rzadko przebywa w miejscu zamieszkania. Ponadto, na miesięczne koszty utrzymania pozwanego składa się: wyżywienie 350 zł, odzież 84 zł (1000 zł rocznie), telefon 50 zł, leki 200 – 250 zł, środki czystości 100 zł. Pozwany nie posiada żadnych oszczędności ani majątku.

J. M. (2) posiada gospodarstwo rolne o powierzchni 4,5 ha, które oddała w dzierżawę. Z tego tytułu małżonka pozwanego osiąga dochód w kwocie 1000 zł rocznie. Ponadto, pracuje dorywczo w ogrodnictwie, uzyskując dochód w kwocie ok. 150 – 200 zł tygodniowo.

Pomiędzy rodzicami powódki przed Sądem Rejonowym w Kaliszu toczyła się sprawa o sygn. akt I Ns 534/15 o podział majątku. Z. M. i J. M. (1) na rozprawie w dniu 18 stycznia 2016r. w przedmiotowej sprawie zawarli ugodę na mocy której nieruchomość położona w S., K. została przyznana na wyłączną własność J. M. (1), a J. M. (1) w związku z powyższym zobowiązała się do spłaty na rzecz Z. M. kwoty 20.000,00 zł w dwóch ratach:

- 5.000 zł zobowiązała się zapłacić do dnia 31 grudnia 2016r.,

- kwotę 15.000,00 zł do dnia 31 grudnia 2017r. z ustawowymi odsetkami w razie uchybienia płatności którejkolwiek z rat.

Pozwany otrzymał od J. M. (1) pierwszą ratę, którą spożytkował na ocieplenie domu, w którym zamieszkuje wraz z nową małżonką. Nie otrzymał pozostałej kwoty ze spłaty 20.000 zł, w związku z czym wraz z J. M. (2) zaciągnęli pożyczkę w kwocie 9.000 zł na remont. Pożyczka została zaciągnięta w grudniu 2017r. na okres 2,5 roku, rata miesięczna wynosi 350 zł.

(dowód: zeznania Z. M. z dn. 25.10.2017r. k. 82 – 83 czas od 00:02:16 do 00:13:10, zeznania J. M. (2) z dn. 24.01.2018r. k. 106 – 108 czas od 00:01:30 do 00:24:38, faktury i paragony k. 92 – 95, decyzja ZUS k. 28 -29, orzeczenie Lekarza Orzecznika ZUS k. 49- 50, karty informacyjne leczenia szpitalnego k. 43 - 48 )

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o wyżej powołane dowody. Sąd dał wiarę zeznaniom P. M., Z. M., J. M. (2) w zakresie ujętym w stanie faktycznym.

Sąd zważył co następuje:

Obowiązek alimentacyjny jest jednym z podstawowych obowiązków ciążących na obojgu rodzicach względem ich wspólnego dziecka.

Zgodnie z art. 133 § 1 KRiO (Dz.U. 1964 Nr 9, poz. 59 z późniejszymi zmianami) rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka , które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba, że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania. W myśl §3 rodzice mogą uchylić się od świadczeń alimentacyjnych względem dziecka pełnoletniego, jeżeli są one połączone z nadmiernym dla nich uszczerbkiem lub jeżeli dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się.

Zgodnie z art. 135 § 1 KRiO zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego.

Zgodnie z art. 138 krio można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego w razie zmiany stosunków, przy czym o zakresie obowiązku alimentacyjnego decydują usprawiedliwione potrzeby uprawnionego, a z drugiej zaś strony możliwości zarobkowe strony zobowiązanej do alimentacji (art. 135 § 1 krio).

Współzależność między usprawiedliwionymi potrzebami uprawnionego a zarobkowymi i majątkowymi możliwościami zobowiązanego wyraża się w tym, że usprawiedliwione potrzeby uprawnionego powinny być zaspokojone w takim zakresie, w jakim pozwalają na to możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego. Każde dziecko musi mieć zapewnione podstawowe warunki egzystencji w postaci wyżywienia zapewniającego jego prawidłowy rozwój fizyczny, stosowną do wieku odzież, środki na ochronę zdrowia, kształcenie podstawowe i zawodowe oraz na ochronę jego osoby i majątku. Zakres potrzeb dziecka, które powinny być przez oboje rodziców zaspokojone, wyznacza treść art. 96 krio. Rodzice w zależności od swoich możliwości zobowiązani są zapewnić dziecku środki do zaspokojenia zarówno jego potrzeb fizycznych (wyżywienie, mieszkanie, odzież, środki higieny osobistej, leczenia w razie choroby) jak i duchowych, kulturalnych a także wychowania, dostarczania rozrywek i wypoczynku. Zważyć należy, że wielokrotnie Sąd Najwyższy wskazywał , że trudna sytuacja materialna rodziców nie zwalnia ich z obowiązku świadczenia na potrzeby dzieci. Rodzice obowiązani są dzielić się z dziećmi nawet bardzo szczupłymi dochodami (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 .03. 2000 r. , I CKN 1538/99, LEGALIS nr 56351).

Zebrany materiał dowodowy i ustalony stan faktyczny wskazuje, iż sytuacja materialna, zdrowotna oraz życiowa pozwanego nie pozwala na podwyższenie alimentów należnych powódce P. M. o jakąkolwiek kwotę. Pozwany w dalszym ciągu jest osobą niezdolną do samodzielnej egzystencji, jego jedynym źródłem dochodu jest otrzymywana renta w kwocie 1206,40 zł netto miesięcznie. Pozwany nie uzyskał środków pieniężnych od J. M. (1) tytułem spłaty z majątku wspólnego, nie ma on żadnego majątku ani oszczędności. Biorąc pod uwagę jego dochody i wydatki nie jest on w stanie takich oszczędności poczynić.

Powódka otrzymuje rentę w kwocie 644,63 zł netto, zasiłek pielęgnacyjny w kwocie 150 zł oraz alimenty od pozwanego w kwocie 120 zł miesięcznie. Ponadto, finansowo jest wspierana przez matkę. W ocenie Sądu dochód powódki, niewiele mniejszy od dochodu pozwanego z pomocą matki pozwala na zaspokojenie jej podstawowych, usprawiedliwionych potrzeb życiowych w niezbędnym zakresie. Powódka przedłużyła swoją edukację, nie zdając matury z matematyki. Jest ona osobą dorosłą, wykształconą, posiada własne dochody. W ocenie Sądu mogłaby również podjąć starania w celu uzyskania dodatkowych środków pieniężnych podejmując pracę chociażby w weekendy. Pozwany w przeciwieństwie do powódki nie ma możliwości podjęcia jakiejkolwiek pracy, z której mógłby uzyskać dodatkowy dochód. Jest on osobą ciężko chorą, niezdolną do pracy. Po opłaceniu na rzecz powódki alimentów pozostaje mu kwota 1086,40 zł na utrzymanie i kwota ta musi wystarczyć pozwanemu na pokrycie jego usprawiedliwionych, niezbędnych potrzeb, które wynoszą miesięcznie ok. 1085 zł. Ponadto, pozwany wraz z małżonką spłaca pożyczkę, w ratach po 350 zł miesięcznie.

Biorąc pod uwagę powyższe Sąd na podstawie wyżej powołanych przepisów orzekł jak w punkcie 1 sentencji wyroku.

O kosztach jak w punkcie 2 sentencji wyroku Sąd orzekł przy zastosowaniu przepisu art. 102 kpc, biorąc pod uwagę sytuację życiową oraz materialną powódki.

Pozwany był reprezentowany przez pełnomocnika z urzędu, będącego adwokatem. Wynagrodzenie pełnomocnika w przedmiotowej sprawie zostało ustalone w oparciu o przepis § 10 ust. 1 pkt. 9 w zw. z § 2 pkt. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 03 października 2016r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz.U. z 2016 r. poz. 1714 ze zm. ), którą to kwotę na podstawie § 4 ust. 3 tego rozporządzenia powiększono o należny podatek VAT.

Z uwagi na powyższe orzeczono jak w punkcie 3 sentencji wyroku.

SSR Katarzyna Mituta - Nawrocka

Sygn. akt III RC 183/17

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

- (...) R. K.

3.  (...)

K., dn. 26.02.2018r.

SSR Katarzyna Mituta - Nawrocka