Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Kaliszu

Formularz UK 1

Sygnatura akt

II K 1296/21

Jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku dotyczy tylko niektórych czynów lub niektórych oskarżonych, sąd może ograniczyć uzasadnienie do części wyroku objętych wnioskiem. Jeżeli wyrok został wydany w trybie art. 343, art. 343a lub art. 387 k.p.k. albo jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku obejmuje jedynie rozstrzygnięcie o karze i o innych konsekwencjach prawnych czynu, sąd może ograniczyć uzasadnienie do informacji zawartych w częściach 3–8 formularza.

USTALENIE FAKTÓW

Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1.1.1.

A. B. (1)

w okresie od 31 marca 2020 do 20 lipca 2021r. w miejscowości Ż. gm. B. uchylał się od ciążącego na nim z mocy wyroku Sądu Okręgowego w Kaliszu za sygn. akt I C 83/13 obowiązku alimentacyjnego na rzecz dzieci D. i W. rodzeństwa B. w kwocie łącznej 600 zł miesięcznie, gdzie łączna wysokość powstałych wskutek tego zaległości stanowi równowartość co najmniej trzech świadczeń okresowych, a brak alimentów naraża pokrzywdzonych na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych, przy czym czynu tego dopuścił się przed upływem 5 lat po odbyciu kary co najmniej 6 miesięcy pozbawienia wolności za umyślne przestępstwo podobne

- tj. o czyn z art. 209 § 1a kk w zw. z art. 64 § 1 kk

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za udowodnione

Dowód

Numer karty

1. Wyrokiem Sądu Okręgowego w Kaliszu z dnia 22 marca 2013r. w sprawie I C 83/13 rozwiązano małżeństwo A. B. (1) i A. B. (2). W wyroku tym zasądzono od oskarżonego na rzecz małoletnich dzieci: A. B. (3) alimenty w kwocie po 400 zł miesięcznie, a na rzecz małoletnich D. i W. – rodz. B. alimenty w kwocie po 300 zł miesięcznie, tj. łączną kwotę 1.000 zł miesięcznie, płatne z góry do dnia 10 każdego miesiąca do rąk powódki z ustawowymi odsetkami w przypadku uchybienia płatności którejkolwiek z rat. Od momentu zasądzenia alimentów żadna ze stron nie wnosiła o zmianę ich wysokości. A. B. (1) po wydaniu orzeczenia rozwiązującego małżeństwo oraz przyznającego obowiązek alimentacyjny od samego początku uchylał się od jego spełniania.

2. W dniu 24 sierpnia 2020r. zostało wydane zaświadczenie o bezskuteczności egzekucji alimentów zasadzonych na rzecz młodszego rodzeństwa tj. D. i W. B., ze wskazaniem łącznej kwoty zadłużenia z tytułu obowiązku alimentacyjnego w wysokości 85.340,65 zł. na rzecz funduszu alimentacyjnego i w wysokości 22365,90 zł na rzecz wierzyciela alimentacyjnego. Kolejne zaświadczenie zostało wydane przez komornika w dniu 27.01.2021r., a dotyczyło D. B.. Decyzją z dnia 18.11.2020r. nr (...).2.31.2020 przyznano prawa do świadczeń alimentacyjnych na rzecz uprawnionej osoby tj. W. B. w wysokości 300,00 złotych na okres od 01.10.2020 do 30.09.2021 oraz na rzecz D. B. w kwocie 300 zł. na okres od 01.10.2020 do 31.12.2020. Natomiast decyzją nr (...).2.1.2021 z dnia 08.02.2021 przyznano prawa do świadczeń z funduszu alimentacyjnego na rzecz pełnoletniej osoby uprawnionej tj. D. B. w kwocie 300,00 zł. na okres od 01.01.2021 do 30.09.2021r.

Oskarżony nie pracuje, nie prowadzi działalności gospodarczej, nie pobiera świadczeń długoterminowych i nie dokonuje wpłat na poczet alimentów. Nie udało się ustalić jego majątku podlegającego egzekucji. W grudniu 2020r. przyznano A. B. (2) świadczenia rodzinne na rzecz dzieci. Korzystała również z pomocy w formie żywności. Oskarżony 30.04.2020r również otrzymał z (...) w B. zasiłek celowy na zakup żywności w wysokości 300,00 złotych oraz z pomocy żywnościowej. W okresie od 01.11.2020r. oskarżony A. B. (1) nie korzystał w Gminnym Ośrodku Pomocy (...) w B. ze świadczeń z funduszu alimentacyjnego i świadczeń rodzinnych. W okresie od 28.07.2019r. A. B. (1) do 31.05.2021r. nie figurował w ewidencji Powiatowego Urzędu Pracy w K. jako osoba bezrobotna. W okresie od 28.07.2019r. do 07.07.2021r. nie był zgłoszony do ubezpieczenia w ZUS. Z informacji od komornika prowadzącego postępowanie egzekucyjne wynika, że oskarżony nigdzie nie pracuje i nie pobiera świadczeń długoterminowych.

3. Wyrokiem nakazowym wydanym przez Sąd Rejonowy w Kaliszu z dnia 7 stycznia 2019 roku o sygn. akt II K 1177/18 A. B. (1) został uznany winnym tego, że w okresie od 13 maja 2016 roku do 15 stycznia 2017 roku oraz w okresie od 18 maja 2017 roku do 11 czerwca 2018 roku w miejscowości Ż. gm. B. uchylał się od wykonywania ciążącego na nim obowiązku alimentacyjnego na rzecz D. i W. – rodzeństwa B. w kwocie łącznej 600 zł miesięcznie, a wobec A. B. (3) w okresie od 13 maja 2016 roku do 30 września 2016 roku w kwocie 400 zł miesięcznie, za co sąd wymierzył karę łączną jednego roku ograniczenia wolności polegającą na wykonywaniu nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze trzydziestu godzin w stosunku miesięcznym oraz zobowiązał A. B. (1) do wykonywania ciążącego na nim obowiązku łożenia na utrzymanie D. i W. – rodzeństwa B.. Postanowieniem z dnia 5 września 2019 roku powyższą karę ograniczenia wolności zamieniono na zastępczą karę pozbawienia wolności – 182 dni. Dnia 30 marca 2020 roku wykonano karę ograniczenia wolności. Wyrokiem nakazowym z dnia 20 grudnia 2019r. w sprawie o sygn.. akt II K 684/19 został skazany za przestępstwo nie alimentacji za kolejny okres od 12 czerwca 2018r. do 22 listopada 2018r. oraz od 5 stycznia 2019r. do 31 maja 2019r. na karę 6 miesięcy pozbawienia wolności. Wyrokiem z dnia 6 października 2020r. w sprawie II K 539/20 został skazany za czyn z art. 209 § 1a kk w zw. z art. 64 § 1 kk na karę 5 miesięcy pozbawienia wolności. W jednostkach penitencjarnych przebywał w okresach : 18.07.2013 – 18.01.2015, 30.01.2015 – 24.11.2015, 23.11.2018 – 03.01.2019 oraz 28.07.2019 do 30.03.2020.

4. Oskarżony A. B. (1) jest synem J. i M. zd. C., ma 58 lata. Jest rozwiedziony i ma na swoim utrzymaniu obecnie dwoje dzieci. Oskarżony ma wykształcenie podstawowe i utrzymuje się z prac dorywczych. Nie posiada majątku żadnego majątku. Nie leczył się psychiatrycznie ani odwykowo. Był uprzednio w tym 7 razy karany, w tym 3 razy za przestępstwa z art. 209 § 1a kk.

zeznania świadka A. B. (2). k. 24, 104v

zawiadomienie (...) k. 1

kopia wyroku Sądu Okręgowego w Kaliszu k. 3

zaświadczenia k. 4, 5

kserokopie decyzji k. 6, 7-8, 9

karta świadczeń rodzinnych k. 11—12

pisma z (...) k. 10, 13, 17, 18

pismo PUP w K. k. 30

pismo ZUS k. 35

pismo k. 36 – 40

kserokopie wyroków k. 19, 20, 21

informacja o osobie z Krajowego Rejestru Karnego k. 51, 93

odpisy wyroków k. 102, 103,

przeglądarka orzeczeń k. 42-44

pismo k. 56

wydruki z NOE-SAD k. 96-101

wyjaśnienia oskarżonego k.104

karta karna k. 93

Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1.2.1.

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za nieudowodnione

Dowód

Numer karty

OCena DOWOdów

1.1.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

wyjaśnienia oskarżonego

zeznania świadka

dokumenty

A. B. (1) zarówno w postępowaniu przygotowawczym i przed sądem przyznał się do zarzucanego mu czynu. Podał, że chciałby w miarę swoich możliwości spłacać zadłużenie alimentacyjne żeby nie wracać do więzienia. Wskazał, że rozumie, iż powinien zaspokajać potrzeby życiowe dzieci ale sam nie miał pieniędzy. Dodał przy tym, że zatrudniał się u ogrodnika, czy w polu żeby mieć na swoje życie. Podał, że ma 60 lat więc nikt go nie przyjmie. Na pytanie dotyczące jego stanu zdrowia podał, że jeśli chodzi o zdrowie to jeszcze chodzi.

Sąd uznał wyjaśnienia oskarżonego w zakresie przyznania się do winy za wiarygodne albowiem znajdują one potwierdzenie w zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym, zarówno osobowym, jak i w dowodach z dokumentów. Oceniając jego dalsze wyjaśnienia sąd zwrócił uwagę na fakt, że oskarżony usprawiedliwia swoją postawę podając, że nie miał z czego płacić swoich rachunków więc pracował na swoje potrzeby życiowe. Zatrudniał się więc po to, żeby mieć na swoje życie. Dodał, że rozumie to, iż powinien zaspakajać potrzeby życiowe swoich dzieci ale nie miał pieniędzy.

Sąd uznał za w pełni wiarygodne zeznania złożone przez A. B. (2) i zgodne z rzeczywistym stanem faktycznym. Zeznania te nie były wymuszane i stanowiły swobodną oraz wyczerpującą relację osoby, która zmuszona jest samotnie utrzymywać wspólne dzieci. A. B. (2) opisała sytuację finansową i życiową swoją i dzieci. Podała, że na początku było jej bardzo ciężko, bowiem ze związku małżeńskiego z oskarżonym ma 5 dzieci. Przyznane pieniądze z funduszu były jej niezbędne do utrzymania dzieci, bowiem brakowało jej pieniędzy na podstawowe rzeczy. W okresie objętym zarzutem oskarżony nie przekazywał żadnych pieniędzy na dzieci.

Za wiarygodne należało uznać także zaliczone w poczet materiału dowodowego dokumenty albowiem zostały one sporządzone przez uprawnione organy w ramach przysługujących im kompetencji, w sposób rzetelny i fachowy. Ich.

1.2.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 1.1 albo 1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

wyjaśnienia oskarżonego

j.w

PODSTAWA PRAWNA WYROKU

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Oskarżony

☒

1.3.  Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania zgodna z zarzutem

1

A. B. (1)

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

Art. 209 § 1a k.k. penalizuje zachowanie polegające to uchylaniu się od wykonania obowiązku alimentacyjnego określonego co do wysokości orzeczeniem sądowym, ugodą zawartą przed sądem albo innym organem albo inną umową, jeżeli łączna wysokość powstałych wskutek tego zaległości stanowi równowartość co najmniej 3 świadczeń okresowych albo jeżeli opóźnienie zaległego świadczenia innego niż okresowe wynosi co najmniej 3 miesiące, a sprawca czynu naraża osobę uprawnioną na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych. Zarówno przed zmianą art. 209 § 1 k.k., dokonaną ustawą z dnia 23 marca 2017r. o zmianie ustawy - Kodeks karny oraz ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (Dz. U. z 2017 r. poz. 952), jak i po nowelizacji, ustawa stanowi jedno ze źródeł obowiązku alimentacyjnego, z tym że od dnia 31 maja 2017r. obowiązek ten musi być skonkretyzowany co do jego wysokości w orzeczeniu sądowym, ugodzie zawartej przed sądem albo innym organem lub w innej umowie. ( por. postanowienie SN z 25.01.2018 w sprawie I KZP 10/17, opubl. OSNKW 2018/3/24 ). Jak słusznie zauważył Sąd Najwyższy w uchwale z 9.06.1976 r., VI KZP 13/75, OSNKW 1976/7–8, poz. 86: „Uchylanie się od obowiązku łożenia na utrzymanie osoby uprawnionej do alimentacji zachodzi wtedy, gdy zobowiązany mając obiektywną możliwość wykonania tego obowiązku, nie dopełnia go ze złej woli”. Podobny pogląd wyraził Sąd Najwyższy w postanowieniu z 17.04.1996 r., II KRN 204/96, Prok. i Pr.-wkł. (...), poz. 4: „W pojęciu «uchyla się» mieści się negatywny stosunek psychiczny osoby zobowiązanej do wykonania nałożonego na nią obowiązku, który sprawia, że mimo obiektywnej możliwości jego wykonania, sprawca tego obowiązku nie wypełnia, gdyż wypełnić nie chce lub też zlekceważył obowiązek nałożony wyrokiem.” Należy zgodzić się również ze stanowiskiem doktryny, że częściowe spełnianie przez sprawcę nałożonego na niego obowiązku bez uzasadnionej przyczyny i nacechowane złą wolą uzasadnia interwencję karną z art. 209 § 1 kk (por. A. Wąsek Kodeks karny..., red. A. Wąsek, R. Zawłocki, s. 1026, S. Hypś [w:] Kodeks karny..., s. 766). O uchylaniu się od dokonania określonej powinności można mówić bowiem nie tylko wtedy, gdy sprawca ma wybitnie negatywny stosunek do ciążącego na nim obowiązku i gdy specjalnie nie czyni mu zadość (zła wola), lecz także wtedy, gdy nie wywiązuje się ze swojego obowiązku wcale nie dlatego, że spełnić go nie chce, lecz uważa że spełnić go nie może, pomimo że obiektywnie rzecz biorąc możliwość dopełnienia danego obowiązku istnieje” (por. S. Hypś [w:] Kodeks karny..., s. 765; por. także A. Wąsek, J. Warylewski [w:] Kodeks karny..., s. 1246–1247).

Zaspokojenie podstawowych potrzeb życiowych oznacza dostarczenie środków materialnych koniecznych nie tylko do utrzymania, lecz także do uzyskania niezbędnego wykształcenia i korzystania z dóbr kulturalnych. Niezbędne jest zatem zabezpieczenie minimum egzystencji w postaci środków przeznaczonych na utrzymanie i wykształcenie dziecka, lecz także stworzenie mu warunków umożliwiających zaspokojenie potrzeb wyższego rzędu, istotnych dla kształtowania jego osobowości i nawyków kulturalnych (wyrok SN z 27.03.1987 r., V KRN 54/87, OSNPG 1987/8, poz. 103). Ponadto zakres podstawowych potrzeb życiowych nie jest pojęciem stałym i niezmiennym, lecz zależy od konkretnych warunków społeczno-ekonomicznych i stanu świadomości społecznej na danym etapie rozwoju społeczeństwa. Im wyższy jest stopień tego rozwoju oraz przeciętny sposób życia obywateli, tym większe i bardziej różnorodne są potrzeby uznawane powszechnie za „podstawowe” (por. wyrok SA we Wrocławiu z 16.03.2016 r., II AKa 7/16, LEX nr 2025526). Skoro istota przestępstwa uchylania się od obowiązku alimentacji polega na narażeniu (bezpośrednim, konkretnym) osoby uprawnionej na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych, to nie usuwa skutku przestępstwa fakt, iż potrzeby te są zaspokajane przez inną osobę (np. rodzica, który czyni to kosztem znacznych poświęceń albo wyniku świadczeń dokonywanych z funduszy publicznych.; zob. cyt. już wyrok SN z dnia 27 marca 1987 r.; por. też uchwałę SN z dnia 23 sierpnia 1973 r., VI KZP 25/73, OSNKW 1973, nr 11, poz. 133)

☐

1.4.  Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania niezgodna z zarzutem

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

☐

1.5.  Warunkowe umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach warunkowego umorzenia postępowania

☐

1.6.  Umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach umorzenia postępowania

☐

1.7.  Uniewinnienie

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach uniewinnienia

KARY, Środki Karne, PRzepadek, Środki Kompensacyjne i środki związane z poddaniem sprawcy próbie

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się
do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

A. B. (1)

pkt. 1

Na podstawie ustalonego w toku postępowania materiału dowodowego bezspornym jest to, iż oskarżony dopuścił się czynu z art. 209 § 1a k.k. A. B. (1) we wskazanym okresie od 31 marca 2020 do 20 lipca 2021r. w miejscowości Ż. gm. B. uchylał się od ciążącego na nim z mocy wyroku Sądu Okręgowego w Kaliszu za sygn. akt I C 83/13 obowiązku alimentacyjnego na rzecz dzieci D. i W. rodzeństwa B. w kwocie łącznej 600 zł miesięcznie, gdzie łączna wysokość powstałych wskutek tego zaległości stanowi równowartość co najmniej trzech świadczeń okresowych, a brak alimentów narażał pokrzywdzonych na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych, przy czym czynu tego dopuścił się przed upływem 5 lat po odbyciu kary co najmniej 6 miesięcy pozbawienia wolności za umyślne przestępstwo podobne.

Oskarżony mając realne możliwości uzyskiwania dochodów nie podjął żadnych działań zmierzających do wywiązania się z nałożonego obowiązku. A. B. (1) jest osobą zdrową bez żadnych przeciwskazań do wykonywania pracy zarobkowej. Nie podejmował mimo tego żadnych starań by znaleźć jakiekolwiek stałe zatrudnienie, by pomóc swoim dzieciom. Nie zarejestrował się w Urzędzie Pracy jako osoba bezrobotna, a z drugiej strony tylko raz skorzystał w kwietniu 2020r. z zasiłku celowego na zakup żywności w wysokości 300,00 złotych oraz z pomocy żywnościowej. W tym samym czasie jego była żona była zmuszona do korzystania ze świadczeń alimentacyjnych, świadczeń rodzinnych oraz pomocy żywnościowej. Oskarżony zarabiał dorywczo jedynie na swoje utrzymanie i własne potrzeby, nie przejmując się potrzebami dzieci. Analizując sytuacje materialną oskarżonego nie sposób nie zwrócić uwagi na fakt, że pomimo tego, że od marca 2013r. ciążył na oskarżonym obowiązek uiszczania alimentów na rzecz dzieci, o czym doskonale wiedział, A. B. (1) będąc osobą zdolną do pracy nie próbował przez tyle lat nawet jej znaleźć, co więcej nie zarejestrował się w Powiatowym Urzędzie Pracy w K. jako osoba bezrobotna co zdecydowanie ułatwiłoby znalezienie zatrudnienia.

Zarzucany oskarżonemu czyn był przez niego zawiniony, brak bowiem jakichkolwiek okoliczności wyłączających bezprawność bądź winę oskarżonego. Oskarżony w chwili dokonania zarzucanego mu czynu rozumiał jego znaczenie i mógł pokierować swoim postępowaniem. W ocenie sądu miał on obiektywnie rzecz biorąc możliwość dopełnienia danego obowiązku. Wskazać należy, iż nigdy nie występował do sądu o zmniejszenie rat alimentacyjnych, a w jego działaniu można wyszczególnić negatywny i lekceważący stosunek do wykonywania nałożonego na niego obowiązku przy jednoczesnej obiektywnej możliwości jego realizacji. Wskazać przy tym należy, że oskarżony nie tylko naraził swoje dzieci na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych, ale również nie interesował się ich życiem, ani zdrowiem.

Sąd kierując się określonymi w art. 53 § 1 i 2 k.k. dyrektywami wymiaru kary wymierzył oskarżonemu karę 6 miesięcy pozbawienia wolności. Zdaniem sądu orzeczona kara jest sprawiedliwa i słuszna w odczuciu społecznym, spełniając tym samym wymogi prewencji generalnej, jak również stanowi zasłużoną dolegliwość, jaka spotyka sprawcę za naruszenie pozostających pod ochroną dóbr. Przy wymiarze kary sąd wziął pod uwagę jako okoliczność obciążającą okres trwania przestępstwa (ponad 1 rok) oraz uprzednią karalność oskarżonego, w tym również za przestępstwa niealimentacji. Sąd wziął również pod uwagę rodzaj i rozmiar ujemnych następstw wywołanych zachowaniem oskarżonego oraz prewencyjne oddziaływanie kary w znaczeniu zarówno prewencji indywidualnej, jak i ogólnej.

1Inne ROZSTRZYGNIĘCIA ZAwarte w WYROKU

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

6. inne zagadnienia

W tym miejscu sąd może odnieść się do innych kwestii mających znaczenie dla rozstrzygnięcia,
a niewyjaśnionych w innych częściach uzasadnienia, w tym do wyjaśnienia, dlaczego nie zastosował określonej instytucji prawa karnego, zwłaszcza w przypadku wnioskowania orzeczenia takiej instytucji przez stronę

7.  KOszty procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

pkt. 2

Na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. sąd zwolnił oskarżonego od uiszczenia na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych, z uwagi na jego sytuację materialną i brak możliwości ewentualnego ściągnięcia tych należności w drodze postępowania egzekucyjnego.

1Podpis

sędzia Joanna Urbańska –Czarnasiak