Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Kaliszu

Formularz UK 1

Sygnatura akt

II K 194/21

Jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku dotyczy tylko niektórych czynów lub niektórych oskarżonych, sąd może ograniczyć uzasadnienie do części wyroku objętych wnioskiem. Jeżeli wyrok został wydany w trybie art. 343, art. 343a lub art. 387 k.p.k. albo jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku obejmuje jedynie rozstrzygnięcie o karze i o innych konsekwencjach prawnych czynu, sąd może ograniczyć uzasadnienie do informacji zawartych w częściach 3–8 formularza.

1.  USTALENIE FAKTÓW

1.1.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1.1.1.

R. K.

w dniu 4 marca 2020r. w K. jako reprezentujący firmę PHU (...) R. K. z/s w K. przywłaszczył powierzone mu mienie ruchome w postaci pojazdu marki C. (...), numer nadwozia (...) o nr rej. (...) o wartości 20.000 zł netto stanowiącego własność (...) sp. z o.o. we W., nabytego na mocy umowy leasingu operacyjnego numer (...) zawartej dnia 05 września 2018r., w ten sposób, że po wypowiedzeniu przedmiotowej umowy leasingu z powodu nieuiszczenia rat i przejściu całości prawa własności na leasingodawcę, będąc wezwany do niezwłocznego wydania przedmiotowego pojazdu nie uczynił tego, czym działał na szkodę (...) sp. z o.o. z/s we W.,

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za udowodnione

Dowód

Numer karty

W dniu 5 września 2018 roku doszło do zawarcia umowy leasingu operacyjnego nr (...) pomiędzy (...) Spółka z ograniczona odpowiedzialnością we W., a R. K. (...) PHU (...) R. K. w K. ul. (...) NIP (...).

Przedmiotem umowy był samochód ciężarowy do 3,5 t C. (...) typ R 420, nr VIN (...) wyprodukowany w 2011 r. o wartości nabycia 20 000 zł netto. Pojazd otrzymał numer rejestracyjny (...).

W ramach umowy R. K. zgodził się na zainstalowanie w pojeździe finansowanym przez (...) Sp. z o.o. lokalizatora (...) i przyjął do wiadomości, że informacje pochodzące z lokalizatora będą wykorzystywane w przypadku konieczności ustalenia lokalizacji pojazdu.

Wpłatę początkowa ustalono w wysokości 6000 zł a czas trwania umowy leasingu na 36 miesięcy. Ustalono wysokość czynszu inicjalnego w kwocie 6643,23 zł. Ustalono harmonogram spłat rat w wysokości 446,59 zł.

W okresie użytkowania auta oskarżony poniósł koszty utrzymania i napraw pojazdu.

Leasingobiorca R. K. wpłacił pierwszą kwotę czynszu inicjalnego a następnie raty. Po zawarciu przez niego umowy ubezpieczeniowej pojazdu w innym zakładzie ubezpieczeń w sytuacji udzielenia mu wcześniej dwukrotnie droższej polisy przez leasingodawcę, złożył w tej sprawie reklamację w miesiącu wrześniu 2019 r. W reklamacji wskazał na zawyżoną cenę policy a także przedstawił z dowód zawarcia stosownej umowy ubezpieczeniowej dotyczącej samochodu C. (...).

Ponadto w okresie tym pojawiły się w prowadzonej działalności gospodarczej oskarżonego problemy finansowe wynikające z braku płatności ze strony nierzetelnych kontrahentów. Pojawiły się opóźnienia w płatności rat.

Oskarżony R. K. nie unikał kontaktów z przedstawicielami (...) sp. z o.o. Chciał wyjaśnić kwestię polisy ubezpieczeniowej pojazdu a nadto uzyskać odpis podpisanej umowy.

Nie miał zamiaru przywłaszczyć pojazdu. Był przekonany, że dojdzie z leasingodawcą do porozumienia. W dniach 11 grudnia 2019 r i 10 stycznia 2020 r. dokonał wpłat w wysokości po 1000 zł na rzecz leasingodawcy tytułem zapłaty za fakturę VAT (...).

Ze względu na zwłokę w płatności, pismem z dnia 27 lutego 2020r. leasingodawca wypowiedział umowę leasingu w związku z zaległościami w regulowaniu rat wynikających z umowy. Pojawiły miał opóźnienia w płatności rat. Po wypowiedzeniu prowadził cały czas rozmowy w przedmiocie odnowienia umowy. Pojawiły miał opóźnienia w płatności rat. Uzgodnił m.in., że warunkiem dalszych rozmów była wpłata kwoty 1000 zł, co uczynił.

Wypowiedzenie zawierało również wezwanie do natychmiastowego zwrotu przedmiotowego pojazdu marki C. (...). Zostało doręczone w dniu 4 marca 2020 r.

Dnia 22 czerwca 2020 r. R. K. poinformował leasingodawcę, ze po okresie wstrzymania działań gospodarczych, wyrażą gotowość spłaty zaległych zobowiązań.

Ponadto złożył reklamację za bezzasadnie wystawione faktury za wizyty pracownika Terenowego P. S., w okresie ogólnokrajowego zakazu przemieszczania się i zamknięcia wszystkich firm. Kwestie bezzasadności obciążania go terenowymi wizytami zakwestionował już wcześniej.

W dniu 27 lipca 2020 r. A. leasing Sp. z o.o. z siedzibą we W. złożył zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa sprzeniewierzenia przez R. K. (...) PHU (...) R. K. w K. ul. (...).

W tym samym dniu zatrzymano samochód będący przedmiotem umowy leasingu. Został on wówczas oddany na przechowanie pełnomocnikowi. Także wtedy R. K. kontaktował się poprzez pocztę elektroniczną i telefonicznie z leasingodawcą podczas których poinformowano go o możliwości wznowienia umowy pod warunkiem złożenia wniosku o wstrzymanie zagospodarowania przedmiotu umowy. Wniosek taki R. K. złożył kilka dniu po zwrocie auta ale nie uzyskał odpowiedzi. W miesiącu październiku 2020r kontynuował starania o przywrócenie umowy i wykup pojazdu.

W związku z wnioskiem R. K. podczas ostatniej rozmowy przeprowadzonej w dniu 7 października 2020r. o godz. 11:33 pracownik (...) sp. z o.o. poinformował, że przygotuje warunki na jakich mogą przywrócić umowę i wykupić samochód

Leasingodawca w ramach prowadzonych rokowań potwierdził przesłanie do leasingobiorcy rozliczenia umowy oraz złożenia zastrzeżeń (ubezpieczenie, koszty opłat windykacyjnych) przez R. K..

Odebrany R. K. samochód P. (...) o nr rej. (...) H został sprzedany w dniu 8 stycznia 2021 r. przez (...) sp. z o.o. za kwotę 21. 773, 39 zł (brutto) na rzecz innego podmiotu.

R. K. urodził się w (...) r. Posiada wykształcenie średnie. Żonaty. Na utrzymaniu posiada dwoje dzieci w wieku 13 i 18 lat. Nie karany za przestępstwa. Bez majątku.

umowa leasingu operacyjnego,

oświadczenie o rozwiązaniu umowy,

faktura Nr (...) sprzedaży pojazdu na rzecz (...) sp. z o.o.

kopia dowodu rejestracyjnego pojazdu

zgoda ( (...))

wyjaśnienia oskarżonego

korespondencja z mechanikiem

kopie faktur

8-9

3-4

12

14 – 15

163

k.122v,

129-141

korespondencja w sprawie polisy ubezpieczeniowej pojazdu

74 -75

wyjaśnienia podejrzanego R. K.

wykaz zaległości

162

5-6v

wniosek o wstrzymanie zagospodarowania przedmiotu umowy

potwierdzenia wykonania przelewu krajowego w kwocie 1000 zł. (x2)

Wniosek o wykup samochodu

wniosek o polubowne obniżenie kosztów ubocznych

potwierdzenie przesłania umowy z załącznikami w dniu 22.10.2020 r.

wniosek o przywrócenie umowy

korespondencja z

22 czerwca 2020

wypowiedzenie umowy leasingu

zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa,

protokół zatrzymania rzeczy

protokół oględzin rzeczy

protokół oddania rzeczy na przechowanie

wniosek o wykup pojazdu

korespondencja e- mail.

wyjaśnienia oskarżonego

faktura VAT z dn. 08.01.2021 r.

wyjaśnienia oskarżonego

karta karna

48

49-49A

169

77-78

68

69

71 -72

73

3-4

166-167

2

19-20

21-23

24-25

26-27

70

68-69

73-76

122-122v

146

122

50

1.2.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

R. K.

Postępowanie dowodowe nie dało podstaw do stwierdzenia zaistnienia faktu sprzeniewierzenia samochodu C. (...).

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za nieudowodnione

Dowód

Numer karty

2.  OCena DOWOdów

2.1.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.

zeznania świadka

P. S.

Zeznania świadka dotyczą podejmowanych czynności terenowych w tym prowadzenia rozmów z leasingodawcą. Generalnie świadek podczas ponownego przesłuchania w toku dochodzenia nie posiadał precyzyjnej wiedzy na temat szczegółów dotyczących zawarcia umowy.

Prowadził czynności windykacyjne w okresie od października 2019r. do sierpnia 2020r. Jak zeznał, pomimo prowadzonych działań nie udało się doprowadzić do wznowienia umowy.

Ponadto potwierdził, że klient R. K. wyrażał zamiar wykupienia pojazdu jednak ta kwestia nie należała do jego kompetencji i stąd nie była przez niego rozpatrywana.

wyjaśnienia oskarżonego R. K.

Zgodnie z wyjaśnieniami R. K. sąd uznał, że nie miał on zamiaru sprzeniewierzenia pojazdu. W tym zakresie jego wyjaśnienia sąd uznał wiarygodne. Nie ma dowodów świadczących o tym, iż obejmował on swoim zamiarem przywłaszczenie przedmiotowego pojazdu.

Także za prawdziwe sąd uznał twierdzenia oskarżonego które dotyczyły poniesionych kosztów związanych z utrzymaniem pojazdu a także spornej kwestii a dotyczącej ubezpieczenia przedmiotu leasingu. Powyższa ocena wynika z dowodów dokumentarnych: faktur, kopii korespondencji i wyjaśnień oskarżonego. Istotnym jest również, że użytkowany samochód posiadał za wiedzą i zgodą R. K. lokalizator (...). Wersję oskarżonego o zamiarze: wznowienia umowy i wykupu samochodu potwierdził świadek P. S.. Ponadto świadczy o tym treść korespondencji prowadzonej w drodze poczty elektronicznej (e-mail). Za wiarygodne uznano okoliczności wskazywane przez oskarżonego, które spowodowały problem z płatnością rat (utrata płynności finansowej, pandemia C. – 19 i związane z tym obostrzenia (restrykcje) w szczególności odczuwalne w 2020 r.- w dniu 20.03.2020r o oficjalne ogłoszenie pandemii w Polsce). Problemy z płatnością rat leasingowych wynikają ponadto z niekwestionowanej dokumentacji dotyczącej rozliczenia umowy.

zeznania świadka T. N.

Świadek nie posiadał wiedzy dotyczącej szczegółów realizacji umowy leasingowej. Będą pracownikiem firmy (...) kierował w dniu 27 lipca 2020r. samochodem C. (...), po czym został zatrzymany przez Policję, która zatrzymała pojazd. Powyższe dowodzi, że oskarżony nie ukrywał pojazdu, tym bardziej, że posiadał on zamontowany z inicjatywy (...) sp. z o.o. lokalizator położenia (...).

karta karna

Dokument urzędowy wytworzony przez uprawniony do tego organ w ramach powierzonych kompetencji. Żadna ze stron nie wnosiła żadnych zastrzeżeń do jej treści.

pozostałe dokumenty dotyczące umowy leasingu

Zgromadzone w sprawie dokumenty dotyczące zawartej umowy i jej realizacji, obopólnych roszczeń stron umowy, nie budziły wątpliwości z punktu widzenia ich autentyczności i treści składanych oświadczeń woli. Sąd więc uznał w/w dowody za wiarygodne i na ich kanwie odtworzył stan faktyczny w sprawie.

3.  PODSTAWA PRAWNA WYROKU

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach umorzenia postępowania

☐

3.1.  Uniewinnienie

1

R. K.

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach uniewinnienia

Według art. 284 § 2 k.k. kto przywłaszcza sobie powierzoną mu rzecz ruchomą, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.

Zdaniem Sądu Rejonowego w Kaliszu nie doszło do realizacji znamion przestępstwa sprzeniewierzenia spenalizowanego w art. 284 § 2 k.k. Przestępstwo to jest przestępstwem umyślnym. Sprawca musi mieć zamiar przywłaszczenia powierzonego mu mienia. Na dodatek przestępstwo to ma charakter przestępstwa kierunkowego znamiennego celem. Jego treścią jest włączenie rzeczy do swojego majątku.

Istotnym elementem strony podmiotowej sprzeniewierzenia nie jest sam fakt odmowy wydania rzeczy powierzonej, lecz powody niezwrócenia, a więc wola włączenia rzeczy do swojego majątku lub wola postępowania z nią jak z własną (por. wyrok SN z 14.01.2003 r., II KKN 273/01, Prok. i Pr. 2003/7-8/9).

Wymagane jest wystąpienie zamiaru o nazwie animus rem sibi habendi. Jak wskazał Sąd Najwyższy należy go interpretować wąsko jako dążenie do tego, aby zdobyć wyłączne, pokrewne prawu własności panowanie nad cudzą rzeczą, dążenie do tego, aby zabrać ją na własność. Celem działania jest zmiana stanu majątkowego po stronie pokrzywdzonego na skutek działania sprawcy przestępstwa, który uzyskuje możliwość dowolnego postępowania z mieniem pokrzywdzonego i włącza je w tym zakresie do swojego własnego majątku a więc postępuje z rzeczą jak właściciel.

Przeprowadzone postępowanie dowodowe nie dało podstaw do stwierdzenia, że R. K. miał zamiar przywłaszczyć powierzony mu pojazd. Nie potwierdzają tego ani jego wyjaśnienia, ani okoliczności zdarzenia. Oskarżony rozpoczął spłatę leasingowanego pojazdu i chciał skorzystać w przyszłości z możliwości jego wykupienia o czym świadczy fakt ponoszenia kosztów napraw pojazdu. Bezspornym jest, że raty leasingowe spłacał w większości z opóźnieniem lub wcale, jednakże nie uchylał się (celowo) od tego obowiązku. Nie ukrył pojazdu, z nie zmienił miejsca prowadzonej działalności a jedynie uległa ona ograniczeniu z powodu pandemii, co wpływało na jego sytuacje ekonomiczną.

Podkreślenia wymaga okoliczność, że definitywne rozwiązania umowy spowodowało szereg kolejnych niekorzystnych konsekwencji finansowych wobec oskarżonego, wynikających z przysługujących (...) Sp. z o.o. przede wszystkim- poza brakiem możliwości wykupu auta - roszczeń o charakterze finansowym.

Brak jest więc podstaw faktycznych do uznania, że oskarżony działał z zamiarem bezpośrednim o szczególnym zabarwieniu w ramach przestępstwa kierunkowego jakim jest sprzeniewierzenie. Ocenę taką wzmacnia sytuacja z dnia 27 lipca 2020 r. kiedy to oskarżony wiedział o zatrzymaniu pojazdu, którego nie kontestował.

Sąd Najwyższy podkreślił, że warunkiem przypisania sprawcy odpowiedzialności karnej za występek sprzeniewierzenia rzeczy ruchomej jest to, by szkoda w majątku właściciela wynikająca z zachowania sprawcy, w jego zamierzeniu miała nieodwracalny charakter. (wyrok z dnia 30 listopada 2017 r (...) 198/17.

P. czym podkreślił, że skazanie za czyn z art. 284 k.k. jest bowiem możliwe jedynie w razie ustalenia, że po stronie sprawcy zachodzi animus rem sibi habendi, tj. zamiar zatrzymania cudzej rzeczy ruchomej dla siebie albo dla innej osoby, bez żadnego ku temu tytułu i ekwiwalentu.

Sprawca postępuje bezprawnie przez włączenie znajdującej się w jego posiadaniu cudzej rzeczy ruchomej do majątku swego lub innej osoby i powiększenie w ten sposób swojego lub innej osoby stanu posiadania (zob. np. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 stycznia 1978 r., V KR 197/77, OSNPG 1978, z. 6, poz. 64).

W innym przytoczonym w kasacji orzeczeniu Sąd Najwyższy stwierdził, że zamiar przywłaszczenia rzeczy powierzonej nie obejmuje nieuprawnionego (niezgodnego z wolą właściciela) wykorzystania tej rzeczy, nawet w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, o ile nie towarzyszy mu cel definitywnego pozbawienia osoby uprawnionej jej własności (wyrok z dnia 6 maja 2004 r., V KK 316/03, OSNKW 2004, z. 7 - 8, poz. 70).

Ponadto warunkiem przypisania sprawcy odpowiedzialności karnej za występek sprzeniewierzenia rzeczy ruchomej jest to, by szkoda w majątku właściciela wynikająca z zachowania sprawcy, w jego zamierzeniu miała - wspomniany wyżej - nieodwracalny charakter. Sąd Najwyższy w tym orzeczeniu wskazał wprost, że o animus rem sibi habendi, o zaistnieniu którego nie świadczy chęć władania cudzą rzeczą, bezprawnego nią dysponowania, czy nawet zatrzymania, o ile sprawca nie ma zamiaru trwałego włączenia cudzej rzeczy ruchomej do swojego majątku, i to bez ekwiwalentu dla jej właściciela.

Sąd Najwyższy przy analizie podobnej sprawy na tle umowy leasingu operacyjnego, stwierdził, iż cyt: bardzo nietypowa wydaje się być sytuacja, kiedy to sprawca podejmuje, ze świadomością konsekwencji karnych, zamiar przywłaszczenia rzeczy bliskiej całkowitego spłacenia. Nadto przetrzymywanie przez niego mimo wezwania do zwrócenia – przedmiotu leasingu nie świadczy jeszcze o zamiarze jego przywłaszczenia o „dalsze przetrzymywanie” przedmiotu leasingu, co nie jest tożsame z przywłaszczeniem tego przedmiotu.

Reasumując realia niniejszej sprawy w żadnym wypadku nie pozwalają na uznanie za udowodniony ponad wszelką wątpliwość zamiaru definitywnego pozbawienia osoby uprawnionej jej własności i to bez żadnego ku temu tytułu i ekwiwalentu a nadto by zamiarem działania oskarżonego R. K. było spowodowanie nieodwracalnej szkody. Przeczy uznaniu winy oskarżonego choćby wspominane wyżej udokumentowane próby wznowienia umowy o których zeznał przedstawiciel leasingodawcy świadek P. S. a także dbanie o pojazd z uwagi na ekspektatywę jego wykupu.

Zdaniem Sądu niniejsza sprawa powinna być rozstrzygnięta w ramach uprawnień przysługujących stronom jako podmiotom stosunku prawnego o charakterze cywilnoprawnym.

Wspomnieć jeszcze należy, iż zasada subsydiarności prawa karnego ( ultima ratio) oznaczającą obligatoryjne stosowania prawa karnego w ostateczności, kiedy pozostałe sposoby reakcji okażą się nieskuteczne.

Według art. 414 §1 k.p.k. w razie stwierdzenia po rozpoczęciu przewodu sądowego okoliczności wyłączających ściganie lub danych przemawiających za warunkowym umorzeniem postepowania, sąd wyrokiem umarza postępowanie albo umarza je warunkowo. Jednakże w razie stwierdzenia okoliczności wymienionych w art. 17 §1 pkt 1 i 2 sąd wydaje wyrok uniewinniający chyba, że sprawca w chwili czynu był niepoczytalny. Według art. 17§1 pkt 2 k.p.k. nie wszczyna się postępowania, a wszczęte umarza, gdy: czyn nie zawiera znamion czynu zabronionego albo ustawa stanowi, że sprawca nie popełnia przestępstwa. Oznacza to dwojakiego rodzaju ustalenia: pozytywne co do zaistnienia czynu i negatywne co do znamion czynu zabronionego. Taka sytuacja wystąpiła w niniejszej sprawie, toteż koniecznym było uniewinnienie oskarżonego od zarzuconego mu czynu.

7.  KOszty procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

2

Oskarżony R. K. został uniewinniony a w toku postępowania interesy jego reprezentował obrońca z wyboru. Obrońca ten złożył wniosek o zasądzenie kosztów obrony. W związku z powyższym sąd zasądził oskarżonemu kwotę 852 złotych tytułem zwrotu wydatków na podstawie §17.1 pkt 1 i §17.2 pkt 3 w zw. z §20 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 3.10.2016r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz.U. z 2019 r poz. 18) w zw. z art. 632 pkt 2 k.p.k. Zgodnie z art. 632 pkt 2 k.p.k. Skarb Państwa ponosi koszty procesu w przypadku uniewinnienia w sprawach z oskarżenia publicznego.

4.  Podpis