II K 57/20 - wyrok Sąd Rejonowy w Kaliszu z 2023-09-20

Sygn. akt II K 57/20


WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 września 2023r


Sąd Rejonowy w Kaliszu w II Wydziale Karnym w składzie:


Przewodniczący SSR Agnieszka Wachłaczenko


Protokolant st. sekretarz sądowy Agnieszka Dębowa


w obecności Prokuratora ---


po rozpoznaniu dnia 02.03.2021r., 13.04.2021r., 18.06.2021r., 24.11.2021r., 16.02.2022r., 01.04.2022r., 23.11.2022r, 24.01.2023r., 17.03.2023r., 20.09.2023r

sprawy E. S. córki J. i B. z domu O., ur. (...) w K.


oskarżonej o to, że:


w okresie od marca 2016r do 23 listopada 2016r w miejscowości D., gm. Brzeziny, sprawując faktyczną, bezpośrednią pieczę nad matką B. S., przez niepodawanie w sposób regularny i bieżący posiłków i leków, niezapewnienie koniecznej opieki medycznej, podawanie leków wbrew zaleceniom medycznym oraz niewykonywanie w sposób odpowiedni na bieżąco czynności mających na celu zapewnienie odpowiedniego poziomu higieny osobistej, naraziła B. S. na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty zdrowia i życia, co skutkowało spowodowaniem śmierci B. S. w dniu 23 listopada 2016r


tj. o czyn z art. 160 § 1 k.k. w zb. z art. 155 § 1 k.k.


w okresie od marca 2016r do 23 listopada 2016r w miejscowości D., gm. Brzeziny znęcała się nad matką B. S. w ten sposób, że m.in. nienależycie opiekowała się matką, nie zapewniła jej leków i właściwego wyżywienia


tj. o czyn z art. 207 § 1 k.k.


1. oskarżoną E. S. uniewinnia od popełnienia zarzucanych jej w punktach I i II czynów,

2.kosztami sądowymi obciąża Skarb Państwa.


sędzia Agnieszka Wachłaczenko










UZASADNIENIE

Formularz UK 1

Sygnatura akt

II K 57/20


Jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku dotyczy tylko niektórych czynów lub niektórych oskarżonych, sąd może ograniczyć uzasadnienie do części wyroku objętych wnioskiem. Jeżeli wyrok został wydany w trybie art. 343, art. 343a lub art. 387 k.p.k. albo jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku obejmuje jedynie rozstrzygnięcie o karze i o innych konsekwencjach prawnych czynu, sąd może ograniczyć uzasadnienie do informacji zawartych w częściach 3–8 formularza.

USTALENIE FAKTÓW

Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1.1.1.


E. S.

I. w okresie od marca 2016r do 23 listopada 2016r w miejscowości D., gm. Brzeziny, sprawując faktyczną, bezpośrednią pieczę nad matką B. S., przez niepodawanie w sposób regularny i bieżący posiłków i leków, niezapewnienie koniecznej opieki medycznej, podawanie leków wbrew zaleceniom medycznym oraz niewykonywanie w sposób odpowiedni na bieżąco czynności mających na celu zapewnienie odpowiedniego poziomu higieny osobistej, naraziła B. S. na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty zdrowia i życia, co skutkowało spowodowaniem śmierci B. S. w dniu 23 listopada 2016r, tj. czyn z art. 160 § 1 k.k. w zb. z art. 155 § 1 k.k.


II. w okresie od marca 2016r do 23 listopada 2016r w miejscowości D., gm. Brzeziny znęcała się nad matką B. S. w ten sposób, że m.in. nienależycie opiekowała się matką, nie zapewniła jej leków i właściwego wyżywienia, tj. czyn z art. 207 § 1 k.k.

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za udowodnione

Dowód

Numer karty

B. S. była matką oskarżonej E. N. oraz B. K., Z. S. (1).

B. K. zarzuciła E. N., iż w okresie od marca 2016 r. do 23 listopada 2016 r. sprawując faktyczną, bezpośrednią pieczę nad matką B. S., przez niepodawanie w sposób regularny i bieżący posiłków i leków, niezapewnienie koniecznej opieki medycznej, podawanie leków wbrew zaleceniom medycznym oraz niewykonywanie w sposób odpowiedni na bieżąco czynności mających na celu zapewnienie odpowiedniego poziomu higieny osobistej, znęcała się nad matką oraz naraziła B. S. na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty zdrowia i życia, co skutkowało spowodowaniem śmierci B. S. w dniu 23 listopada 2016 r.

Pomiędzy rodzeństwem istnieje silny konflikt na tle majątkowym.

Rodzice rodzeństwa J. i B. S. nie zamieszkiwali z dziećmi. Opiekę nad rodzicami sprawowała głównie E. N.. Następnie od 9 maja w 2016 r. do jesieni 2016 r. opiekę nad matką sprawowali B. K. i jej brat Z. S. (2). W tym czasie Z. S. (2) pojechał z matką do lekarza – neurologa – w dniu 9 maja 2016 r. oraz w dniu 13 lipca 2016 r. i umieścił matkę w Niepublicznym Zakładzie (...) w K.. Pierwszy raz B. S. przebywała tam w okresie od 25 do 30 maja 2016r. Druga umowa została zawarta w dniu 8 września 2016 r. B. S. przebywała w ośrodku do 9 września. Została wypisana do miejsca zamieszkania jednak oskarżona zabrała rodziców do swojego miejsca zamieszkania. B. S. przebywała w szpitalu w okresie od 14 do 17 czerwca 206 r. oraz 30 sierpnia 2016 r. do 8 września 2016 r., od 27-29 września 2016 r. W czasie kiedy rodzice oskarżonej pozostawali we własnym domu ojciec – J. S. (1), nie chciał wpuszczać do domu pozostałych członków rodziny, podejrzewał ich o negatywne zachowania wobec siebie i pokrzywdzonej.

B. S. zmarła w dniu 23 listopada 2016 r. Biegła z dziedziny medycyny sądowej stwierdziła, iż zgon nastąpił w sposób nagły, naturalny w mechanizmie niewydolności wielonarządowej. W próbce krwi stwierdzono obecność nordiazepamu – metabolitu laków psychotropowych z grupy benzodiazepin. Stwierdzone stężenie odpowiadało przyjmowaniu leku/leków w dawce terapeutycznej.

W 2019 r. biegły z dziedziny medycyny sądowej stwierdził u J. S. (2) zaniki mózgowia, miażdżycę naczyń mózgowia i niedokrwienne uszkodzenia mózgowia. Zmiany te miały charakter postępujący i nieodwracalny



1. opinie i dokumentacja medyczna oskarżonej

2. niebieska karta

3. informacja

4. częściowo zeznania B. K.

4. częściowo zeznania Z. S. (1)

5. częściowo zeznania T. K.

6. częściowo zeznania T. A.

7. częściowo zeznania A. S.,

8. częściowo zeznania J. P.

9. zeznania K. P.

10. zeznania D. N.

11. zeznania B. N.

12. zeznania K. N.

13. częściowo zeznania J. N.

14. kopia karty

15. umowa z wypisem

16. opinia

17. wydruk z PESEL

18. dane dotyczące zgonu

19. opinia,

20. dokumentacja medyczna,

21. opinie



1. k. 27-34

2. k. 43-74

3. k. 97

4. k. 210-211, 48

5. k. 222-224

6. k. 261-262

7. k. 263

8. k. 264-265

9. k. 265

10. k. 265

11. k. 265-266, 320

12. k. 266

13. k. 266-267

14. k. 263-264

15. k. 22-32

16. k. 23

17. k. 94

18. k. 181

19. k. 58-59

20. k. 81, 153, 175-176, 270-281, 318-319

21. k. 164- 169, 235, 247-248

E. N. ma 55 lat. Ma wykształcenie średnie. Jest rolnikiem i krawcową. Deklaruje dochody w wysokości ok. 500 zł miesięcznie. Jest właścicielką gospodarstwa rolnego. S. wolnego, nie ma nikogo na swoim utrzymaniu. Nie leczona odwykowo lub psychiatrycznie. Nie była karana

1. dane osobowe

2. dane o karalności

1. k. 209

2. k. 203

Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1.2.1.


E. N.

I. w okresie od marca 2016r do 23 listopada 2016r w miejscowości D., gm. Brzeziny, sprawując faktyczną, bezpośrednią pieczę nad matką B. S., przez niepodawanie w sposób regularny i bieżący posiłków i leków, niezapewnienie koniecznej opieki medycznej, podawanie leków wbrew zaleceniom medycznym oraz niewykonywanie w sposób odpowiedni na bieżąco czynności mających na celu zapewnienie odpowiedniego poziomu higieny osobistej, naraziła B. S. na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty zdrowia i życia, co skutkowało spowodowaniem śmierci B. S. w dniu 23 listopada 2016r, tj. czyn z art. 160 § 1 k.k. w zb. z art. 155 § 1 k.k.


II. w okresie od marca 2016r do 23 listopada 2016r w miejscowości D., gm. Brzeziny znęcała się nad matką B. S. w ten sposób, że m.in. nienależycie opiekowała się matką, nie zapewniła jej leków i właściwego wyżywienia, tj. czyn z art. 207 § 1 k.k.

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za nieudowodnione

Dowód

Numer karty

w okresie od marca 2016 r. do 23 listopada 2016 r. sprawując faktyczną, bezpośrednią pieczę nad matką B. S., przez niepodawanie w sposób regularny i bieżący posiłków i leków, niezapewnienie koniecznej opieki medycznej, podawanie leków wbrew zaleceniom medycznym oraz niewykonywanie w sposób odpowiedni na bieżąco czynności mających na celu zapewnienie odpowiedniego poziomu higieny osobistej, znęcała się nad matką oraz naraziła B. S. na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty zdrowia i życia, co skutkowało spowodowaniem śmierci B. S. w dniu 23 listopada 2016 r.

4. częściowo zeznania B. K.

5. częściowo zeznania Z. S. (1)

6. częściowo zeznania T. K.

7. częściowo zeznania A. S.,



4. k. 210-211, 48

5. k. 222-224

6. k. 261-262

7. k. 263



OCena DOWOdów

Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu



1. opinie i dokumentacja medyczna oskarżonej

2. niebieska karta

3. informacja

4. częściowo zeznania B. K.

4. częściowo zeznania Z. S. (1)

5. częściowo zeznania T. K.

6. częściowo zeznania T. A.

7. częściowo zeznania A. S.,

8. częściowo zeznania J. P.

9. zeznania K. P.

10. zeznania D. N.

11. zeznania B. N.

12. zeznania K. N.

13. częściowo zeznania J. N.

14. kopia karty

15. umowa z wypisem

16. opinia

17. wydruk z PESEL

18. dane dotyczące zgonu

19. opinia,

20. dokumentacja medyczna

21. opinie

Sąd dał wiarę zeznaniom B. K., Z. S. (1), T. K., A. S. oraz pozostałym świadkom w zakresie w jakim opisywali oni, iż rodzina jest głęboko skonfliktowana. Dla oceny zachowania oskarżonej nie ma znaczenia jaka jest przyczyna tego konfliktu. Z wyjaśnień oskarżonej ale i zeznań wymienionych świadków wynika, iż rodzeństwo podzieliło się na „obozy”, każde z rodzeństwa rywalizowało o uwagę rodziców i przejmując opiekę nad rodzicami wykluczało udział pozostałych osób pozostających w konflikcie. Z dowodów tych również jednoznacznie wynika, iż rodzice – przede wszystkim J. S. (1) uskarżali się zarówno na zachowanie B. K., Z. S. (1) jak i E. S.. Sąd dał wiarę wyjaśnieniom oskarżonej E. S., iż należycie zajmowała się matką. Wobec konfliktu rodzeństwa Sąd posiłkował się dokumentacją medyczną pokrzywdzonej oraz opiniami medycznymi wydanymi na ich podstawie. W dokumentacji medycznej – co znalazło odzwierciedlenie w trzech jednobrzmiących opiniach, trzech różnych biegłych z dziedziny medycyny sądowej - brak jest jakichkolwiek wykładników wskazujących, iż wobec pokrzywdzonej doszło do jakichkolwiek zaniedbań, w szczególności takich które narażałyby pokrzywdzoną na utratę życia lub zdrowia, były bezpośrednią przyczyną zgonu pokrzywdzonej lub wskazywałyby na znęcanie się oskarżonej nad pokrzywdzoną. W kontekście postawionych oskarżonej zarzutów nie ma znaczenia okoliczność, czy J. S. (1) nadużywał alkoholu. Zeznania pozostałych świadków przede wszystkim wskazują na istniejący konflikt pomiędzy stronami.

Sąd dał wiarę zgromadzonym w sprawie dokumentom albowiem nie ujawniły się okoliczności nakazujące zakwestionować ich autentyczność lub choćby rzetelność.

Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 1.1 albo 1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu




4. częściowo zeznania B. K.

5. częściowo zeznania Z. S. (1)

6. częściowo zeznania T. K.

7. częściowo zeznania A. S.,

8. zeznania M. D.


Sąd nie dał wiary zeznaniom wymienionych świadków jakoby ze strony oskarżonej dochodziło do zaniedbań w opiece nad matką, lub by oskarżona miała izolować matkę od rodziny. Jest to sprzeczne z ustaleniami poczynionymi w tzw. niebieskiej karcie, gdzie nie dostrzeżono żadnych zaniedbań. Na zaniedbania takie również nie wskazują wyniki wywiadu służb socjalnych, w miejscu zamieszkania poczynione krótko przed śmiercią pokrzywdzonej. Należy podkreślić, iż zupełnie nieracjonalne wydają się zeznania A. S., która zeznała, iż widziała babcię jak zasypiała nad talerzem, oskarżona miała jej powiedzieć, że babcia ma cukier 360 a świadek nie podjęła żadnych działań mając już wiedzę, iż oskarżona nie sprawuje należytej opieki nad babcią. Z dokumentacji medycznej ośrodka zdrowia w B. wynika, iż w czasie, gdy B. S. pozostawała pod opieką oskarżonej była ona pod regularnym nadzorem lekarza. Sąd nie dał wiary, iż to oskarżona izolowała rodziców od reszty rodziny. Są to jedynie ich przypuszczenia. Zarówno ojciec jak i matka cierpieli na zaburzenia demencyjne. Dodatkowo syn Z. S. (2) umieszczając matkę w ośrodku opieki odizolował ją od męża. Z doświadczenia życiowego wiadomo, iż ludzie z takimi zaburzeniami, dodatkowo którzy przeżyli ze sobą wiele lat nie chcą być rozdzielani. Rzeczowe argumenty, np. konieczność zapewnienia fachowej opieki choćby tylko przez określony czas, często nie są dla nich przekonywujące. Rozdzielenie to było zapewne bardzo dużym stresem dla obojga. Podkreślić należy, iż B. K., Z. S. (2) i T. K. mieli możliwość kontaktowania się z rodzicami. Kiedy była taka potrzeba Z. S. (2) zabrał matkę do lekarza, do szpitala, umieścił ją w zakładzie opieki, opiekował się matką i ojcem. Jako niewiarygodne Sąd uznał zeznania M. D., stanowiące powtórzenie zarzutów stawianych oskarżonej przez oskarżycielkę subsydiarną, mimo że jak zaznaczył na początku swoich zeznań nie pamięta co się działo.

PODSTAWA PRAWNA WYROKU

3.5. Uniewinnienie

E. S.



1

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach uniewinnienia

Zgodnie z treścią: art. 207 § 1 k.k. karze podlega ten, kto znęca się fizycznie lub psychicznie nad osobą najbliższą (…), art. 160 § 1 k.k. karze podlega ten, kto naraża człowieka na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, art. 155 k.k. – karze podlega ten, kto nieumyślnie powoduje śmierć człowieka. W ocenie Sądu, na podstawie zgromadzonego materiału dowodowego nie można przypisać oskarżonej zarzucanych jej czynów. Ocena całokształtu relacji rodzinnych, materiału dowodowego, przede wszystkim nieosobowego, przeczy twierdzeniom oskarżycielki B. K.. W ocenie Sądu wątpliwości budzi czasokres w jakim miało dojść do popełnienia przez oskarżoną zarzucanych jej czynów, w tym czasie pokrzywdzona znajdowała się również pod opieką B. K. i Z. S. (1). Z doświadczenia życiowego wiadomo, iż tak ciężkie zaniedbania, mające tak poważne skutki byłyby zauważalne zarówno dla służb socjalnych jak i dla osób sprawujących opiekę lekarską i pielęgniarską i z pewnością zostałyby odnotowane. Są to zaniedbania, których nie da się usunąć w ciągu krótkiego czasu. Tymczasem w zgromadzonej dokumentacji nie ma o tym śladu. Jak już wcześniej opisywano Sąd miał wątpliwości co do wiarygodności zeznań świadków z najbliższej rodziny z uwagi na pomijanie faktu, iż oboje rodzice cierpieli na schorzenia demencyjne, świadkowie byli skupieni na konflikcie, przez co utrudniona była racjonalna ocena wypowiedzi i zachowań rodziców. Skutkowało to bezkrytycznym przyjęciem, iż to oskarżona negatywnie nastawiała rodziców do rodzeństwa, zakazuje rodzicom kontaktów, całkowitego pomijania w tej ocenie stanu zdrowia rodziców, możliwości ich nieracjonalnych zachowań. Również jak opisywano wyżej Sąd nie dał wiary zeznaniom A. S. co do stanu zdrowia babci podczas wizyty świadka w miejscu zamieszkania oskarżonej. Sąd nie kwestionuje tego, iż mogło dojść do pewnych zaniedbań w opiece nad rodzicami, np. iż mogło się tak zdarzyć, że oskarżona nie zaspokoiła na czas pewnych potrzeb higienicznych, ale nie jest to możliwe, jeśli opiekun nie przebywa cały czas z podopiecznym. Trudno też przyjąć, iż zaniedbanie to trwało tydzień.

Ponieważ nie stwierdzono zaniedbań na jakie wskazywała oskarżycielka, oraz nie znajdując związku przyczynowo skutkowego pomiędzy zgodne pokrzywdzonej a zachowaniami oskarżonej, Sąd pominął rozważania dotyczące motywacji oskarżonej i kierując się treścią art. 17 § 1 pkt 2 k.p.k. uznając, iż zachowania oskarżonej nie wyczerpują znamion czynów zabronionych opisanych w art. 207 § k.k., art. 160 § 1 k.k. i 155 k.k. uniewinnił oskarżoną od popełnienia zarzucanych jej czynów.

KARY, Środki Karne, PRzepadek, Środki Kompensacyjne i
środki związane z poddaniem sprawcy próbie

Inne ROZSTRZYGNIĘCIA ZAwarte w WYROKU

inne zagadnienia

KOszty procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

2.


O kosztach sądowych orzeczono w oparciu o treść art. 632 pkt 2 k.p.k.


Podpis

sędzia Agnieszka Wachłaczenko






Dodano:  ,  Opublikował(a):  Wiktoria Zagórowska
Podmiot udostępniający informację: Sąd Rejonowy w Kaliszu
Osoba, która wytworzyła informację:  Agnieszka Wachłaczenko
Data wytworzenia informacji: