Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Kaliszu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 czerwca 2024r.

Sąd Rejonowy w Kaliszu w I Wydziale Cywilnym, w składzie:

Przewodniczący: sędzia Michał Włodarek

Protokolant: Anna Dulas

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 25 czerwca 2024r. w K.

sprawy z powództwa A. Z. (PESEL (...))

przeciwko pozwanemu Towarzystwu (...) S.A. z/s w W. (KRS (...))

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanego Towarzystwa (...) S.A. z/s w W. na rzecz powoda A. Z. kwotę 10.504,62zł (dziesięć tysięcy pięćset cztery złote 62/100) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi:

- od kwoty 5.000,00zł (pięć tysięcy złotych 001/100) od dnia 8 października 2022r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 4.885,00zł (cztery tysiące osiemset osiemdziesiąt pięć złotych 00/100) od dnia 17 listopada 2023r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 143,62zł (sto czterdzieści trzy złote 62/100) od dnia 8 października 2022r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 476,00zł (czterysta siedemdziesiąt sześć złotych 00/100) od dnia 17 listopada 2023r. do dnia zapłaty,

2.  oddala powództwo w pozostałej części,

3.  nakazuje pobrać na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Kaliszu tytułem zwrotu części nieuiszczonych wydatków:

- od powoda A. Z. kwotę 239,32zł (dwieście trzydzieści dziewięć złotych 32/100),

- od pozwanego Towarzystwa (...) S.A. z/s w W. kwotę 1.678,44zł (jeden tysiąc sześćset siedemdziesiąt osiem złotych 44/100),

4.  zasądza od pozwanego Towarzystwa (...) S.A. z/s w W. na rzecz powoda A. Z. kwotę 2.093,54zł (dwa tysiące dziewięćdziesiąt trzy złote 54/100) tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego wraz z odsetkami w wysokości w stosunku rocznym odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.

sędzia Michał Włodarek

Sygn. akt I C 1508/22

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 24 listopada 2022r. powód A. Z. skierował do tut. Sądu w stosunku do pozwanego Towarzystwa (...) S.A. z/s w W. żądania zasądzenia:

- kwoty pieniężnej w wysokości 2.500,00zł tytułem zadośćuczynienia w związku ze skutkami zdarzenia z dnia 9 września 2022r. wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 8 października 2022r. do dnia zapłaty

- kwoty 143,62zł tytułem zwrotu wydatków poniesionych na dojazdy do placówek medycznych powstałych na skutek zdarzenia komunikacyjnego z dnia 9 września 2022r. wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 8 października 2022r. do dnia zapłaty,

- kwoty 1.500,00zł tytułem odszkodowania za uszkodzone mienie jako skutek zdarzenia komunikacyjnego z dnia 9 września 2022r. wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 8 października 2022r. do dnia zapłaty,

a ponadto zasądzenia kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powód podał, że w dniu 9 września 2022r. w miejscowości M. uległ wypadkowi komunikacyjnemu. Powód poruszając się motocyklem został uderzony przez kierującego samochodem osobowym, który wytworzyły stan niebezpieczeństwa w ruchu i spowodował sytuację kolizyjną.

W wyniku zdarzenia powód trafił na Szpitalny Oddział Ratunkowy Wojewódzkiego Szpitala (...) w K..

Powód w wyniku wypadku doznał urazu brzucha oraz otarcia okolicy talerza biodrowego prawego.

Powód kontynuował leczenie specjalistyczne u lekarza chirurga i ortopedy.

Kwotę dochodzonego roszczenia tytułem odszkodowania stanowi kwota 1.643,62zł, na którą składają się koszty związane z dojazdami do placówek medycznych w wysokości 143,62zł oraz wynikające z uszkodzenia odzieży motocyklowej w wysokości 1.500,00zł.

Powód nadal odczuwa negatywne skutki zdarzenia.

Sprawca zdarzenia w chwili wypadku objęty był ochroną ubezpieczeniową z tytułu odpowiedzialności cywilnej w Towarzystwie pozwanego.

Powód dokonał zgłoszenia u pozwanego zaistnienia szkody w celu przeprowadzenia postępowania likwidacyjnego.

W związku ze zgłoszeniem pozwany przeprowadził postępowanie likwidacyjne, w ramach którego przyznał powodowi kwotę 1.230,00zł tytułem zadośćuczynienia, kwotę 123,98zł tytułem zwrotu wydatków za dojazdy oraz kwotę 1.000,00zł tytułem odszkodowania za uszkodzoną odzież motocyklową, którą zmniejszył o wartość przyjętego przyczynienia się powoda do powstania szkody i jego skutków w rozmiarze 50%.

W odpowiedzi na pozew pozwany Towarzystwo (...) S.A. z/s w W. wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powoda na jego rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu tego kwalifikowanego pisma procesowego pozwany wskazał, że w toku postępowania likwidacyjnego ustalił rodzaj, charakter i rozległość uszkodzeń ciała i uszczerbku na zdrowiu powoda oraz przyznał stosowne zadośćuczynienie i odszkodowanie przy uwzględnieniu przyczynienia się powoda do zaistnienia zdarzenia szkodowego i jego następstwa na zdrowiu i mieniu w rozmiarze 50%, które odpowiadają rozmiarom krzywdy powoda i je rekompensuje w całości, a ponadto pokrywa w całości wydatki poniesione przez powoda na koszty leczenia oraz za uszkodzoną odzież.

W piśmie procesowym z dnia 17 listopada 2023r. powód rozszerzył żądanie pozwu z tytułu zadośćuczynienia domagając się zasądzenia od pozwanego na jego rzecz kwoty 9.885,00zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 8 października 2022r. do dnia zapłaty, a ponadto kwoty 476,00zł tytułem zwrotu kosztów opieki wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia wniesienia pisma stanowiącego zmianę jakościową powództwa do dnia zapłaty.

Pozwany zakwestionował również w całości rozszerzenie żądania z tytułu dalszego zadośćuczynienia oraz zwrotu dalszych wydatków i wniósł o oddalenie powództwa w całości.

W piśmie procesowym z dnia 12 stycznia 2024r. powód ograniczył żądanie pozwu w zakresie odszkodowania za uszkodzoną w wypadku odzież motocyklową w ten sposób, że w miejsce kwoty 1.500,00zł, wniósł o zasądzenie od pozwanego na jego rzecz kwoty 450,00zł wraz z należnymi odsetkami.

Pozwany zakwestionował również w całości zmodyfikowane rozszerzenie powoda.

Sąd Rejonowy ustalił, następujący stan faktyczny.

W dniu w 9 września 2022r. w miejscowości M., gm. S., pow. (...) w z udziałem kierujących pojazdami motocyklem m – ki S. o nr rej. (...) – powoda A. Z. i m – ki M. (...) o nr rej. (...) – M. M. doszło do zdarzenia drogowego w następstwie którego powód A. Z. doznał obrażeń ciała oraz uszkodzenia mienia.

W czasie i w miejscu wypadku kierujący pojazdem m – ki M. (...) o nr rej. (...) – M. M. swoim działaniem i zaniechaniem wytworzył stan zagrożenia w ruchu drogowym.

W szczególności w/w kierujący nie zastosował się do znaku ustąp pierwszeństwa i wyjechał z drogi podporządkowanej na drogę z pierwszeństwem przejazdu mimo, że nie miał wymaganej widoczności (drogę zasłaniały mu stojące w korku pojazdy) pozwalającej na ocenę sytuacji na drodze głównej, wjeżdżając w pas ruchu prawidłowo jadącego pojazdu m – ki S..

Kierujący motocyklem m – ki S. o nr rej. (...) – powód A. Z. poruszał się prawidłowo, omijając stojące na prawym pasie ruchu pojazdy i miał prawo zakładać, że z ulicy podporządkowanej w jego pas ruchu nie wjedzie inny pojazd.

Czas jakim dysponował motocyklista nie pozwalał mu na wykonanie jakiegokolwiek skutecznego manewru obronnego.

Powód swoim zachowaniem na drodze nie przyczynił się w żadnym stopniu na zaistnienie zdarzenia, jego przebieg oraz skutki.

( formularz zgłoszenia k. 46-47, dokumenty akt szkodowych – płyta Cd k. 48, 116, notatka informacyjna o zdarzeniu drogowym k. 101, 161, dziennik budowy k. 109-110, klauzula zatwierdzenia projektu organizacji ruchu k. 111-112, opinia biegłego k. 125-145, 172-173, zeznania świadka M. M. k. 102-10v 00:04:13-00:26:32, przesłuchanie powoda A. Z. k. 66-67 00:04:26-00:37:17)

Po wypadku powód był konsultowany w Wojewódzkim Szpitalu (...) w K., gdzie Szpitalnym Oddziale Ratunkowym udzielono mu ambulatoryjnej pomocy medycznej.

U powoda rozpoznano stan po urazie komunikacyjnym – otwartą ranę ściany brzucha, stłuczenie brzucha, otarcie okolicy talerza biodrowego prawego.

Powód na skutek następstw wypadku na zdrowiu wymagał ponownej diagnozy medycznej, którą wykonano w dniu 12 września 2022r., gdzie stwierdzono ponadto stłuczenie barku i ramienia, stłuczenie barku prawego, stłuczenie kręgosłupa w odcinku TH.

Powód kontynuował leczenie specjalistyczne u lekarzy chirurga i ortopedy.

Powód po wypadku pozostawał niezdolny do pracy w okresie od dnia 9 września 2022r. do dnia18 września 2022r., a ponadto wymagał wsparcia i opieki osób trzecich.

Powód nadal odczuwa negatywne skutki zdarzenia w obszarze zdrowia fizycznego i psychicznego.

( karta informacyjna leczenia szpitalnego k. 9, 10, skierowanie k. 11, historia choroby k. 12-14, 63-64, (...) k. 14, zdjęcia k. 15-16, dokumenty akt szkodowych – płyta Cd k. 48, przesłuchanie powoda A. Z. k. 66-67 00:04:26-00:37:17)

W wyniku zdarzenia komunikacyjnego z dnia tego 9 września 2022r. w zakresie następstw chirurgicznych powód doznał otwartej rany ściany brzucha, stłuczenia brzucha, otarcia okolicy talerza biodrowego prawego, stłuczenia barku i ramienia, stłuczenia barku prawego, stłuczenia kręgosłupa w odcinku Th.

Powyższe obrażenia spowodowały u powoda powstanie trwałego uszczerbku na zdrowiu w rozmiarze 3%.

Powód wymagał również powypadkowej opieki osób trzecich przez okres 2 tygodni w wymiarze 2 godzin dziennie.

( opinia biegłego w dziedzinie chirurgii k. 191-193)

Powód poniósł także wydatki związane z przetransportowaniem uszkodzonego motocykla oraz na dojazdy do placówek medycznych w łącznej wysokości 205,61zł.

( oświadczenie k. 20, kopia dowodu rejestracyjnego k. 21-22, przesłuchanie powoda A. Z. k. 66-67 00:04:26-00:37:17)

W wyniku wypadku uległa również uszkodzeniu odzież motocyklowa, z której w czasie kolizji korzystał i w którą był ubrany powód.

Powód wykonał naprawę kombinezonu i poniósł z tego tytułu wydatki w wysokości 450,00zł.

Wartość tej odzieży w dacie wypadku wynosiła 1.750,00zł, natomiast koszt naprawy jest równy wyprodukowaniu nowego kombinezonu i wynosi 2.900,00zł.

( zdjęcia k. 17-19, dokumenty akt szkodowych – płyta Cd k. 48, opinia sądowa biegłego rzeczoznawcy k. 235-242, przesłuchanie powoda A. Z. k. 66-67 00:04:26-00:37:17)

W momencie zdarzenia sprawca wypadku posiadał zawartą z pozwanym Towarzystwem (...) S.A. z/s w W. umowę odpowiedzialności cywilnej z tytułu obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych w związku z ruchem tych pojazdów.

Powód dokonał zgłoszenia u pozwanego zaistnienia szkody na osobie i mieniu w celu przeprowadzenia postępowania szkodowego w ramach odpowiedzialności gwarancyjnej Ubezpieczyciela sprawcy szkody z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych w związku z ruchem tych pojazdów. Postępowanie szkodowe zostało zarejestrowane pod numerem (...)-02.

W związku ze zgłoszeniem pozwany przeprowadził postępowanie szkodowe i decyzją z dnia 7 października 2022r., przy przyjęciu przyczynienia się powoda do powstania zdarzenia i jego skutków w rozmiarze 50%, przyznał powodowi zadośćuczynienie w kwocie 1.230,00zł i odszkodowanie w wysokości 1.123,98zł, które wypłacił po potrąceniu w łącznej kwocie 1.176,99zł, tj. z tytułu zwrotu kosztów przejazdów kwotę 61,99zł i z tytułu straty rzeczowej w wysokości 500,00zł.

( zgłoszenie roszczenia k. 23-24, decyzja k. 25-26, dokumenty akt szkodowych – płyta Cd k. 48)

Sąd uznał za przydatne do ustalenia stanu faktycznego opinie sporządzone przez biegłych w dziedzinie rekonstrukcji zdarzeń drogowych, chirurga i rzeczoznawcy majątkowego albowiem są one pełne, jasne, zrozumiałe, wyczerpujące i kompleksowe oraz wewnętrznie spójne. Biegli w poszczególnych opiniach udzielili odpowiedzi na wszystkie postawione w tezach dowodowych pytania, sformułowania zawarte w treści każdej z opinii pozwalają na zrozumienie wyrażonych w nich ocen i poglądów oraz sposobu dochodzenia do nich, a ponadto biegli w każdej z opinii przedstawili metody badawcze i materiał badawczy, na którym się oparli. Wnioski końcowe każdej z opinii są zwięzłe i precyzyjne, a ponadto wnioski opinii są logiczne i znajdują oparcie w przeprowadzonych przez biegłych badaniach i nie budzą zastrzeżeń, co do ich trafności w porównaniu z podanym w opiniach materiałem badawczym.

Ponadto biegli w sposób fachowy i rzeczowy ustosunkowali się również do wszystkich zarzutów skierowanych w stosunku do opinii wypowiadając się szczegółowo w obszarze każdego zastrzeżenia odwołując się przy tym do dokumentarnego materiału dowodowego oraz reguł postępowania przy sporządzaniu takiego typu operatów.

Podnoszone przez strony uwagi należy w tych warunkach uznać jedynie za polemikę z prawidłowo i właściwie sporządzonymi dokumentami procesowymi i nie stanowią podstawy do reformacji albo odrzucenia czy to w całości lub w części tak przeprowadzonych w postępowaniu rozpoznawczym czynności procesowych.

Z podanych, co powyżej względów Sąd, na podstawie art. 235 ² § 1 pkt 5 i § 2 kpc, nie uwzględnił wniosku dowodowego strony pozwanej o przeprowadzenie dowodu z opinii innego biegłego w dziedzinie rekonstrukcji zdarzeń drogowych.

Należy wskazać, iż o liczbie powołanych biegłych, a także o potrzebie zasięgnięcia opinii innego biegłego lub dalszej opinii uzupełniającej rozstrzyga Sąd (art. 278 § 1 kpc i art. 286 in fine kpc).

Sąd ma obowiązek dopuszczenia dowodu z dalszej opinii biegłego, gdy zachodzi taka potrzeba, a więc wtedy, gdy opinia, którą dysponuje zawiera istotne luki, bo nie odpowiada na postawione tezy dowodowe, jest niejasna, czyli nienależycie uzasadniona lub nieweryfikowalna, tj. gdy przedstawiona przez eksperta analiza nie pozwala organowi orzekającemu skontrolować jego rozumowania co do trafności jego wniosków końcowych, co nie nastąpiło w warunkach procesowych przedmiotowej sprawy – por. post. SN z dnia 14 sierpnia 2020r. w sprawie o sygn. akt V CSK 5/20, opubl. Legalis, post. SN z dnia 17 lipca 2020r. w sprawie o sygn. akt IV CSK 43/20, opubl. Legalis, post. SN z dnia 5 grudnia 2019r. w sprawie o sygn. akt II UK 369/18, opubl. Legalis.

Za wiarygodne należało uznać zaliczone w poczet materiału dowodowego dokumenty zgromadzone w postępowaniu albowiem zostały one sporządzone przez uprawnione organy w ramach przysługujących im kompetencji, w sposób rzetelny i fachowy. Ich prawdziwość i autentyczność nie wzbudziła w ocenie Sądu wątpliwości.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje.

Na podstawie art. 436 § 1 kc odpowiedzialność przewidzianą w art. 435 kc ponosi samoistny posiadacz mechanicznego środka komunikacji poruszanego za pomocą sił przyrody. Jednakże, gdy posiadacz samoistny oddał środek komunikacji w posiadanie zależne, odpowiedzialność ponosi posiadacz zależny.

Na podstawie art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. 2023.2500 – t.j.) z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, będącą następstwem śmierci, uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia bądź też utraty, zniszczenia lub uszkodzenia mienia.

W celu przypisania odpowiedzialności cywilnej posiadaczowi pojazdu – musi zaistnieć adekwatny związek przyczynowy łączący ruch pojazdu ze szkodą (art. 361 § 1 kc).

Opisana w cyt. powyżej przepisach odpowiedzialność jest to odpowiedzialność na zasadzie ryzyka, która oparta jest na założeniu, że sam ruch mechanicznego środka komunikacji stwarza zwiększone ryzyko dla otoczenia, niebezpieczeństwo wyrządzenia szkody, niezależnie od działania lub zaniechania podmiotu prowadzącego taki pojazd.

Odpowiedzialność taką uchylają jedynie okoliczności egzoneracyjne. Posiadacz pojazdu może się uwolnić od odpowiedzialności wyłącznie przez wykazanie, że szkoda powstała na skutek: siły wyższej, wyłącznej winy poszkodowanego, wyłącznej winy osoby trzeciej, za którą posiadacz nie ponosi odpowiedzialności.

Wina poszkodowanego zachodzi wówczas, gdy można mu postawić zarzut niedokładania należytej staranności wymaganej od osoby rozważnej w konkretnych okolicznościach. Wyłącza ona odpowiedzialność, gdy jako jedyna, w świetle wskazań nauki i doświadczenia życiowego, jest na tyle poważna, że może być uwzględniana, pochłaniając przy tym inne poboczne okoliczności.

Odpowiedzialność posiadacza pojazdu wykluczona jest także w sytuacji wyłącznej winy osoby trzeciej, za którą ten nie ponosi odpowiedzialności. Wyłączenie odpowiedzialności z tytułu ryzyka z art. 436 § 1 kc następuje nie tylko wówczas, gdy szkoda nastąpiła wyłącznie z winy poszkodowanego lub osoby trzeciej, lecz także wtedy, gdy szkoda jest wyłącznie następstwem zawinionych działań (zaniechań) poszkodowanego i osoby trzeciej (tak SN w wyr. z dnia 6 lipca 1973r. w sprawie o sygn. akt II CR 156/73, opubl. OSPiKA 1974, Nr 5, poz. 85).

Dla przypisania odpowiedzialności samoistnego posiadacza mechanicznego środka komunikacji, którego odpowiedzialność konstruowana jest na zasadzie ryzyka, zbędne jest rozważanie, czy można mu przypisać zawinienie lub bezprawne zaniedbania (tak SN w wyr. z 19 czerwca 2001r., II UKN 424/00, opubl. OSN 2003, Nr 6, poz. 155, oraz w wyr. z 14 lutego 2002r., I PKN 853/00, opubl. OSN 2002, Nr 18, poz. 4) – por. E. Gniewek, P. Machnikowski (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Wyd. 7, Warszawa 2016.

W sytuacji, gdy wypadek komunikacyjny polegał na zderzeniu się dwóch pojazdów będących w ruchu, prawną podstawę orzekania o odpowiedzialności posiadaczy pojazdów za wynikłe z tego szkody stanowi art. 436 § 2 kc w zw. z art. 415 kc. W świetle treści przepisu art. 415 kc za szkodę odpowiada osoba, której zawinione zachowanie się jest źródłem powstania szkody. Czyn sprawcy pociągający za sobą odpowiedzialność cywilną musi być bezprawny, a więc niezgodny z obowiązującymi zasadami porządku prawnego, a przy tym zawiniony. Przesłankami odpowiedzialności deliktowej są: powstanie szkody, zdarzenie, związek przyczynowy pomiędzy zdarzeniem, z którym ustawa łączy obowiązek odszkodowawczy oznaczonego podmiotu a szkodą oraz wina sprawcy. Pod pojęciem szkody rozumie się - najogólniej rzecz biorąc - uszczerbek w dobrach prawnie chronionych osoby poszkodowanej. Element winy będzie się wyrażał przede wszystkim w sposobie poruszania się przez uczestnika kierowanym przezeń pojazdem w kontekście możności przypisania mu wszelkiej nieprawidłowości z punktu widzenia właściwiej techniki i taktyki jazdy, zachowania należytej w danych warunkach pogodowych i drogowych ostrożności, możliwości dostrzeżenia nadjeżdżającego samochodu i uniknięcia zderzenia. – por. wyrok SN z dnia 18 listopada 2004r. w sprawie o sygn. akt I CK 242/04, opubl. Legalis.

Jak już wskazano dla ustalenia odpowiedzialności za szkodę niematerialną warunkiem koniecznym jest istnienie adekwatnego związku przyczynowego między krzywdą a zdarzeniem ją wyrządzającym albowiem rolą oraz istotą związku przyczynowego jako przesłanki roszczenia o zadośćuczynienie jest ocena, czy doznana szkoda niemajątkowa może być normalnym skutkiem zdarzenia szkodzącego, przy czym stopień natężenia doznanej krzywdy, tj. rodzaj, charakter, długotrwałość ujemnych przeżyć, a także ich intensywność, stanowi tylko przesłankę określającą wysokość zadośćuczynienia, a nie przesłankę zasadności samego roszczenia z tego tytułu, przy przyjęciu, że treść art. 445 § 1 kc oraz art. 448 kc stanową lex specialis w stosunku do art. 361 § 1 kc – por. wyrok s.apel. w Łodzi z dnia 11 marca 2014r. w sprawie o sygn. akt I ACa 1184/13, opubl. LEX nr 1454546, wyrok s.apel. w Białymstoku z dnia 18 czerwca 2014r. w sprawie o sygn. akt I ACa 175/14, opubl. LEX nr 1489037, wyrok s.apel. w Gdańsku z dnia 12 czerwca 2014r. w sprawie o sygn. akt I ACa 8/14, opubl. LEX nr 1500753, wyrok s.apel. w Katowicach z dnia 12 marca 2014r. w sprawie o sygn. akt I ACa 1193/13, opubl. LEX nr 1451641.

Szkoda niemajątkowa musi pozostawać w normalnym związku przyczynowym z wypadkiem w rozumieniu art. 361 § 1 kc.

Na tle art. 361 § 1 kc odnotowania wymaga, że na gruncie tego przepisu „obojętne jest, czy ma miejsce związek przyczynowy bezpośredni, czy pośredni oraz, czy jest to związek przyczynowy złożony, wieloczłonowy, z tym, że odpowiedzialność cywilną uzasadnia jedynie taki związek przyczynowy wieloczłonowy, w którym między poszczególnymi ogniwami zachodzi normalna zależność przyczynowa, a więc każde ogniwo tego związku podlega ocenie z punktu widzenia przyczynowości adekwatnej.

Norma zawarta w przepisie art. 361 § 1 kc opiera się na założeniach teorii adekwatnego związku przyczynowego, w wersji obiektywnej, zwanego też „normalnym związkiem przyczynowym”. Teoria ta zakłada, że związek przyczynowy zachodzi tylko wtedy, gdy w grupie wszystkich przyczyn i skutków mamy do czynienia jedynie z takimi przyczynami, które normalnie powodują określone skutki. Nie wystarczy więc stwierdzić istnienie związku przyczynowego jako takiego, lecz należy stwierdzić, że chodzi o następstwa normalne (a nie niezwykłe, nadzwyczajne).

Związek przyczynowy należy pojmować jako obiektywne powiązanie ze sobą zjawiska nazwanego „przyczyną” ze zjawiskiem określonym jako „skutek”. Istnienie związku przyczynowego jako zjawiska obiektywnego determinowane jest okolicznościami faktycznymi sprawy. W pierwszej kolejności należy za pomocą testu „ conditio sine qua non” zbadać, czy określony skutek stanowi obiektywne następstwo zdarzenia, które wskazano jako jego przyczynę, to znaczy, czy oceniany skutek nastąpiłby mimo braku wskazanej przyczyny. Jeżeli odpowiedź jest negatywna, czyli badany skutek nastąpiłby również mimo nieobecności tej przyczyny należy stwierdzić, że nie występuje żaden obiektywny związek przyczynowy i nie ma potrzeby dalszego badania, czy relacje pomiędzy przyczyną a skutkiem są adekwatne w rozumieniu art. 361 § 1 kc. Pojawienie się w przebiegu kauzalnym przyczyny zewnętrznej, nie powiązanej z działaniem lub zaniechaniem podmiotu odpowiedzialnego za powstanie szkody, przesądza o braku związku przyczynowego, jeśli bez przyczyny pierwotnej szkoda i tak powstałaby. Przepis art. 361 § 1 kc wiąże jednak odpowiedzialność tylko z normalnymi następstwami zjawisk stanowiących jej podstawę. W razie pozytywnego stwierdzenia, że dany fakt był koniecznym warunkiem wystąpienia skutku, należy rozważyć, czy wspomniane powiązania można traktować jako „normalne”, tzn. typowe lub oczekiwane w zwykłej kolejności rzeczy. Typowym jest skutek jaki daje się przewidzieć w zwykłym porządku rzeczy, taki, o którym na postawie zasad doświadczenia życiowego, wiadomo, że jest charakterystyczny dla danej przyczyny jako normalny rezultat określonego zjawiska. Nie mieści się w płaszczyźnie adekwatnego związku przyczynowego skutek, który wprawdzie daje się łączyć z określonym zdarzeniem początkowym w sensie oddziaływania sprawczego, ale jest następstwem nietypowym, tj. nie występującym w kolejności zdarzeń, która charakterystyczna jest dla określonej przyczyny i przez to nie dającym się uwzględnić w ewentualnych przewidywaniach, a zarazem zależny jest w istocie od innych zdarzeń, które w zbiegu z przyczyną wyjściową jawią się jako przypadkowy zbieg okoliczności – por. wyrok s.apel. w Lublinie z dnia 20 maja 2015r. w sprawie o sygn. akt I ACa 968/14, opubl. LEX nr 1770850, wyrok s.apel. w Białymstoku z dnia 8 kwietnia 2015r. w sprawie o sygn. akt I ACa 959/14, opubl. LEX nr 1667508, wyrok s.apel. w Warszawie z dnia 4 listopada 2014r. w sprawie o sygn. akt VI ACa 68/14, opubl. LEX nr 1624064, wyrok s.apel. w Łodzi z dnia 28 października 2014r. w sprawie o sygn. akt I ACa 824/14, opubl. LEX nr 1554766, wyrok s.apel. w Lublinie z dnia 13 lutego 2014r. w sprawie o sygn. akt I ACa 785/13, opubl. LEX nr 1469375.

W warunkach przedmiotowego postępowania wymagało również rozważenia czy w sprawie nie zaistniały przesłanki przyczynienia się powoda w rozumieniu art. 362 kc do zaistnienia zdarzenia szkodowego, powstania szkody majątkowej i niemajątkowej oraz jej wysokości.

Przyczynienie się w ujęciu art. 362 kc oznacza, że pomiędzy zachowaniem poszkodowanego a szkodą istnieje adekwatny związek przyczynowy. Wina lub oczywista nieprawidłowość (albo ich brak) po stronie poszkodowanego podlegają uwzględnieniu przy ocenie, czy i w jakim stopniu przyczynienie się uzasadnia obniżenie odszkodowania. Ocena stopnia przyczynienia musi uwzględniać wiek i doświadczenie stron oraz ciążące na nich obowiązki, a także stopień świadomości poszkodowanego.

W świetle ustalonego przez Sąd stanu faktycznego, w szczególności konkluzji biegłego w dziedzinie rekonstrukcji zdarzeń drogowych brak jest jakichkolwiek podstaw do przypisania powodowi zarzutu z art. 362 kc.

Zadośćuczynienie pełni przede wszystkim funkcję kompensacyjną, czyli jego rolą jest wynagrodzenie krzywdy (szkody niemajątkowej) rozumianej jako cierpienie fizyczne (ból i innego rodzaju dolegliwości) i psychiczne (ujemne odczucia przeżywane w związku z cierpieniami fizycznymi lub następstwami uszkodzenia ciała lub rozstrojem zdrowia), aby przynajmniej w ten sposób częściowo przywrócić równowagę zachwianą w wyniku popełnienia czynu niedozwolonego. Okoliczność powyższa powoduje, że o rozmiarze należnego zadośćuczynienia decyduje w pierwszym rzędzie rozmiar i natężenie doznanej krzywdy, tj. rodzaj, charakter, długotrwałość cierpień fizycznych i ujemnych doznań psychicznych, ich intensywność, nieodwracalność negatywnych skutków zdrowotnych, np. stopień i trwałość kalectwa, w tym potrzeby stałej rehabilitacji, zażywania środków farmakologicznych, utrata perspektyw na przyszłość, konieczność korzystania z opieki osób trzecich, poczucie wykluczenia i nieprzydatności społecznej, a ponadto prognozy na przyszłość (polepszenie lub pogorszenie stanu zdrowia) oraz towarzyszące jej poczucie bezradności powodowanej koniecznością korzystania z opieki innych osób oraz nieprzydatności społecznej, a także wiek poszkodowanego, konieczność zmiany zatrudnienia, niemożność wykonywania zawodu, uprawiania sportów, pracy twórczej lub artystycznej, utratę kontaktów towarzyskich, zmianę trybu życia, przyzwyczajeń, czy też sposobu spędzania wolnego czasu.

Zmierzenie rozmiaru doznanej krzywdy nie jest możliwe, gdyż krzywda stanowi subiektywne przeżycie danej osoby. Niezbędne jest wszakże odniesienie wysokości żądanej kwoty do konkretnych, obiektywnych okoliczności faktycznych w danej sprawie, a nie do subiektywnego poczucia krzywdy osoby uprawnionej.

Wysokość zadośćuczynienia odpowiadająca doznanej krzywdzie powinna być odczuwalna dla poszkodowanego i przynosić mu równowagę emocjonalną, naruszoną przez doznane cierpienia psychiczne i fizyczne. Zadośćuczynienie przyznawane jest jednorazowo, zatem musi rekompensować całą krzywdę w postaci cierpień fizycznych i psychicznych już doznanych jak i tych, które w związku z doznanym uszkodzeniem ciała wystąpią w przyszłości jako możliwe do przewidzenia następstwa czynu niedozwolonego, a także prognozę na przyszłość – por. wyrok s.apel. w Warszawie z dnia 5 czerwca 2014r. w sprawie o sygn. akt I ACa 1670/13, opubl. LEX nr 1509116, wyrok s.apel. w Krakowie z dnia 27 lutego 2014r. w sprawie o sygn. akt I ACa 1622/13, opubl. LEX nr 1563513, wyrok s.apel. w Lublinie z dnia 18 listopada 2014r. w sprawie o sygn. akt I ACa 615/14, opubl. LEX nr 1587268, wyrok s.apel. w Białymstoku z dnia 6 listopada 2014r. w sprawie o sygn. akt I ACa 457/14, opubl. LEX nr 1554625, wyrok s.apel. w Łodzi z dnia 5 lutego 2014r. w sprawie o sygn. akt I ACa 936/13, opubl. LEX nr 1439218, wyrok s.apel. w Łodzi z dnia 11 czerwca 2014r. w sprawie o sygn. akt I ACa 1593/13, opubl. LEX nr 1480479, wyrok s.apel. w Łodzi z dnia 13 grudnia 2013r. w sprawie o sygn. akt I ACa 829/13, opubl. LEX nr 1416140, wyrok s.apel. w Gdańsku z dnia 15 stycznia 2014r. w sprawie o sygn. akt V ACa 755/13, opubl. LEX nr 1454457

Przenosząc powyższe rozważania na grunt przedmiotowej sprawy należy stwierdzić, iż pomiędzy zdarzeniem i powstałą u powoda szkodą niemajątkową istnieje adekwatny związek przyczynowy, który nie pozostaje w jakiejkolwiek zależności z istniejącymi u niego schorzeniami samoistnym i innymi dolegliwościami, a ocena zdiagnozowanych u powoda schorzeń powypadkowych, ich rodzaj, charakter, rozmiar, jakość, intensywność i czas trwania, wpływ na funkcjonowanie w życiu osobistym i zawodowym oraz starania o odwrócenie ujemnych następstw oceniane przez pryzmat kwantyfikatorów decydujących o wysokości zadośćuczynienia wskazują, iż przyznana przez Sąd kwota zadośćuczynienia w wysokości 9.885,00zł, których rozmiar oszacowano przy określonych przez biegłego w dziedzinie chirurgii rodzaju, charakteru i rozmiarów cierpień fizycznych i psychicznych powoda, a także stwierdzonej trwałości uszczerbku na jego zdrowiu w rozmiarze 3%, nie jest rażąca niska i nadmiernie wygórowana.

Odczucie krzywdy jest pojęciem subiektywnym i niewymiernym, jednak określając wysokość zadośćuczynienia Sąd kierował się przesłankami obiektywnymi, biorąc pod uwagę szeroko rozumiane cierpienia fizyczne i psychiczne poszkodowanego, w tym skutki jakie zdarzenie wywarło na organizmie powódki, w ograniczeniach w życiu codziennym, planach życiowych, możliwości funkcjonowania w rodzinie i w dotychczasowym środowisku. Przyznanie odpowiedniego zadośćuczynienia oznacza przyznanie takiej kwoty, która rozsądnie oceniana da się określić jako godziwa w realiach danej sprawy. Skutkiem tej oceny winno zaś być zasądzenie zadośćuczynienia, które wystarcza do złagodzenia doznanych cierpień, a zarazem nie premiuje osób o słabszej konstrukcji psychicznej, reagujących intensywniej na sytuacje traumatyczne lub też nie prowadzi do pokrzywdzenia osób o osobowości zamkniętej, kumulującej w sobie wewnętrzne emocje.

W szczególności Sąd miał na względzie rodzaj, charakter i rozmiar doznanej krzywdy, w tym cierpień fizycznych i psychicznych powoda, przy uwzględnieniu przebytego procesu leczenia i rehabilitacji oraz ich rezultatów i wpływ zdarzenia na bieżące funkcjonowanie powoda.

Kwota zadośćuczynienia nie może stanowić źródła wzbogacenia dla poszkodowanego, a jedynym kryterium dla oceny wysokości zasądzonego zadośćuczynienia jest rozmiar krzywdy doznanej przez poszkodowanego. Zadośćuczynienie powinno być bowiem zarazem środkiem pomocy dla poszkodowanego i pozostawać w odpowiednim stosunku do rozmiarów krzywdy, winna ona uwzględniać aktualne warunki i przeciętną stopę życiową społeczności, w której przebywa pokrzywdzony, przy czym rozmiar szkody niemajątkowej, ustala się, uwzględniając moment wyrokowania. – por. wyrok SN z dnia 29 sierpnia 2013r. w sprawie o sygn. akt I CSK 667/12, opubl. LEX nr 1391106, wyrok s.apel. w Warszawie z dnia 17 kwietnia 2013r. w sprawie o sygn. akt VI ACa 974/12, opubl. LEX nr 1362966, wyrok s.apel. w Katowicach z dnia 16 kwietnia 2014r. w sprawie o sygn. akt I ACa 940/13, opubl. LEX nr 1466803, wyrok SN z dnia 24 lipca 2014r. w sprawie o sygn. akt II CSK 595/13, opubl. LEXX nr 1504837.

Powód był również uprawniony do żądania odszkodowania z tytułu opieki osób trzecich w wysokości 476,00zł, w szczególności jest to uzasadnione wobec następstw wypadku komunikacyjnego na zdrowiu powoda.

W świetle treści opinii biegłego w dziedzinie chirurgii za zasadne należało uznać, że powód wymagał pomocy osób trzecich przez okres 2 tygodni w wymiarze 2 godzin w stosunku dziennym z powodu bólu i ograniczeń wywołanych zdarzeniem, który uniemożliwiał zaspokajanie podstawowych czynności życiowych w łącznym rozmiarze 14 dni (2 tygodnie x 7 dni w tygodniu) w wymiarze 2 godzin w stosunku dziennym, co daje łącznie 28h (14 dni x 2 godzin w stosunku dziennym). Wysokość stawki godzinowej wynagrodzenia ustalono w oparciu o treść § 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 14 września 2021r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2022r. (Dz. U. 2021.1690) zgodnie z którym od dnia 1 stycznia 2022r. ustala się minimalną stawkę godzinową w wysokości 19,70zł.

Zatem łączny koszt opieki powoda w związku ze skutkami zdarzenia z dnia 9 września 2022r. przez okres 2 tygodni w rozmiarze 2 godzin dziennie wynosi 551,60zł (28h x 19,70zł/h) – por. art. 321 § 1 kpc.

Obowiązek kompensaty kosztów obejmuje wszelkie koszty wywołane zdarzeniem, a więc wszystkie niezbędne i celowe wydatki (por. art. 361 § 2 kc i art. 363 § 2 kc).

Zasada pełnego odszkodowania ma zapewnić całkowitą kompensatę doznanego uszczerbku, w granicach normalnego związku przyczynowego.

Jeżeli powód wymaga opieki wobec uszczerbku na zdrowiu będącego następstwem wypadku, a koszty jej są możliwe do ustalenia, pozwany jest zobowiązany do pokrywania szkody z tego tytułu nawet wówczas, gdy świadczenia te są (bądź mogą być) wykonywane przez osoby najbliższe. Opieka świadczona przez te osoby ma bowiem także realny wymiar ekonomiczny i jest następstwem zdarzenia, za które odpowiada pozwany.

Wskazać trzeba, że wydatki powoda w zakresie pomocy osób trzecich winny być mierzone rzeczywistą wartością świadczeń opiekuńczych koniecznych z uwagi na następstwa wypadku a nie wysokością wydatków ponoszonych na ten cel przez poszkodowanego. Wystarcza więc udowodnienie konieczności takich wydatków w wyniku doznanego uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia. Będą nimi wszelkie koszty związane z zapewnieniem poszkodowanemu stałej lub doraźnej opieki.

W zaprezentowanych warunkach koszty poniesione przez powoda były celowe i konieczne, realne oraz obiektywne i pozostające w adekwatnym związku przyczynowym z zdarzeniem powodującym niepełnosprawność powoda, przy czym były to koszty, które powód faktycznie poniósł i które obejmują jedynie sam koszt świadczonej opieki przez opiekuna na rzecz powoda.

Niezależnie od powyższego poniesione przez powoda wydatki rekompensowały rodzaj jego kalectwa i nie przekraczały potrzeby jego odtworzenia – por. wyrok SN z dnia 9 stycznia 2008r. w sprawie o sygn. akt II CSK 425/07, opubl. LEX nr 378025, wyrok SN z dnia 15 października 2014r. w sprawie o sygn. akt V CSK 632/13, opubl. LEX nr 1604656, wyrok s.apel.w Łodzi z dnia 2 stycznia 2013r. w sprawie sygn. akt III APa 26/11, opubl. LEX nr 1313344, wyrok s.apel. we Wrocławiu z dnia 25 kwietnia 2013r. w sprawie o sygn. akt I ACa 356/13, opubl. LEX nr 1316330,wyrok s.apel. w Krakowie z dnia 23 września 2014r. w sprawie o sygn. akt I ACa 846/14, opubl. LEX nr 1567001, wyrok SN z dnia 15 lutego 2007r. w sprawie o sygn. akt II CSK 474/06, opubl. LEX nr 274155, wyrok s.apel. w Łodzi z dnia 17 czerwca 2014r. w sprawie sygn. akt I ACa 232/14, opubl. LEX nr 1496479, wyrok s.apel. w Katowicach z dnia 14 sierpnia 2014r. w sprawie o sygn. akt I ACa 362/14, opubl. LEX nr 1498923, wyrok s.apel. w Lublinie z dnia 25 września 2013r. w sprawie o sygn. akt I ACa 331/13, opubl. LEX nr 1372349.

Powód był również uprawniona do żądania zwrotu wydatków z tytułu dalszych dojazdów do placówek medycznych kwocie 143,62zł, tj. w wysokości rzeczywiście poniesionych wydatków w wysokości 205,61zł pomniejszonych o kwotę przyznanego przez pozwanego odszkodowania w wysokości 61,99zł.

W myśl art. 444 § 1 kc odszkodowanie obejmuje wszelkie koszty wynikłe z uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia.

Celem odszkodowania w ramach art. 444 § 1 kc jest restytucja stanu istniejącego przed wypadkiem, a jeśli jego przywrócenie nie jest możliwe, zastąpienie stanu dawnego stanem, w którym poszkodowanemu zostaną zapewnione warunki życiowe zbliżone do tych, jakie miał przed wyrządzeniem mu uszczerbku.

Ogranicza się jednak rozmiary obowiązku pokrycia „wszelkich kosztów” wymaganiem, aby ich żądanie było konieczne i celowe. Osoba, która doznała uszczerbku na zdrowiu na skutek wypadku ma zatem prawo domagać się w ramach naprawienia szkody, pokrycia wszystkich niezbędnych i celowych wydatków wynikających z tego zdarzenia. Ponadto pojęcie „wszelkie koszty”, o których mowa w art. 444 § 1 kc oznacza koszty różnego rodzaju, których nie da się z góry określić.

Celowość ponoszenia wszelkich wydatków może być związana nie tylko z możliwością uzyskania poprawy stanu zdrowia, ale też z potrzebą utrzymania tego stanu, jego niepogarszania. Muszą to być, jednakże koszty, które pozostają w związku przyczynowym z likwidacją skutków uszkodzenia ciała. Koszty te należy oceniać wg kryteriów obiektywnych w zakresie potrzeb poszkodowanego. Nie mogą to być koszty, które przekraczają te potrzeby. Realność szkody wyraża się w tym, że przyznanie odszkodowania nie uzasadnia sama utrata zdrowia i ewentualność poniesienia wydatków, ale rzeczywiste zwiększenie potrzeb powstałe w następstwie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia.

Przesłanką uwzględnienia żądania, o którym mowa w art. 444 § 1 kc jest wyłącznie wykazanie przez poszkodowanego, że suma której zwrotu domaga się od zobowiązanego do naprawienia szkody jest sumą potrzebną na koszty restytucji pełnej sprawności.

Powód natomiast nie był uprawniony, pomimo ograniczenia w tym zakresie wysokości żądania, do zwrotu dalszych wydatków związanych z uszkodzoną odzieżą motocyklową.

Jak wskazał powód w piśmie procesowym z dnia 12 stycznia 2024r. ( k. 223) uszkodzony w wypadku kombinezon został przez niego naprawiony za kwotę 450,00zł, co przy wypłaconym w postępowaniu likwidacyjnym odszkodowaniu w wysokości 500,00zł, czyni to roszczenie bezprzedmiotowym i nieuzasadnionym.

W tym miejscu należy wskazać, iż obowiązkiem stron postępowania było w ramach procesu przed Sądem przytoczenie okoliczności faktycznych, z których wywodzą roszczenia (art. 187 § 1 pkt 2 kpc) i wskazanie na dowody, których przeprowadzenie potwierdzi zasadność ich twierdzeń o faktach (art. 232 kpc i art. 6 kc). Zgodnie z zasadami procesu cywilnego ciężar gromadzenia materiału dowodowego spoczywa na stronach (art. 232 kpc., art. 3 kpc, art. 6 kc). Jego istota sprowadza się do ryzyka poniesienia przez stronę ujemnych konsekwencji braku wywiązania się z powinności przedstawienia dowodów. Skutkiem braku wykazania przez stronę prawdziwości twierdzeń o faktach istotnych dla sprawy jest tylko to, że twierdzenia takie zasadniczo nie będą mogły leżeć u podstaw sądowego rozstrzygnięcia. Strona, która nie udowodni przytoczonych twierdzeń, utraci korzyści, jakie uzyskałaby aktywnym działaniem (por. wyrok s.apel w Białymstoku z dnia 28 sierpnia 2014r. w sprawie o sygn. akt I ACa 286/14, opubl. LEX nr 1511625).

O roszczeniu ubocznym orzeczono w oparciu o treść art. 481 § 1 i 2 - 2 ⁴ kc, przy uwzględnieniu art. 455 kc i art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. 2023.2500 – t.j.) – por. wyrok s.apel. we Wrocławiu z dnia 14 czerwca 2013r. w sprawie o sygn. akt I ACa 539/13, opubl. LEX nr 1369453, wyrok SN z dnia 16 grudnia 2011r. w sprawie o sygn akt V CSK 38/11, opubl. LEX nr 1129170, por. wyrok s.apel. w Poznaniu z dnia 27 czerwca 2013r. w sprawie o sygn. akt I ACa 494/13 LEX nr 1353802.

O kosztach procesu, w tym kosztach zastępstwa procesowego orzeczono na podstawie art. 108 § 1 kpc w zw. z art. 98 § 1 – 1 ¹ i 3 kpc i w zw. z § 2 pkt 3 w zw. z § 19 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. 2023.1935 – t.j. ze zm.) oraz w oparciu o treść art. 13 ust. 1 i art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. 2024.959 – t.j.) i art. 1 ust. 1 pkt 2 i art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2006r. o opłacie skarbowej (Dz. U. 2023.2111 – t.j.).

Z tych wszystkich względów orzeczono jak w sentencji wyroku.

sędzia Michał Włodarek