Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Kaliszu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 kwietnia 2025r.

Sąd Rejonowy w Kaliszu w I Wydziale Cywilnym, w składzie:

Przewodniczący: sędzia Michał Włodarek

Protokolant: Maria Stasiak

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 22 kwietnia 2025r. w K.

sprawy z powództwa D. Ś. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą (...).pl (...) z/s w K. (NIP (...))

przeciwko pozwanemu (...) S.A. z/s w W. (KRS (...))

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanego (...) S.A. z/s w W. na rzecz powoda D. Ś. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą (...).pl (...) z/s w K. kwotę 2.556,69zł (dwa tysiące pięćset pięćdziesiąt sześć złotych 69/100) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 17 stycznia 2022r. do dnia zapłaty,

2.  oddala powództwo w pozostałej części,

3.  nakazuje pobrać na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Kaliszu tytułem zwrotu części nieuiszczonych wydatków:

- od powoda D. Ś. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą (...).pl (...) z/s w K. kwotę 154,34zł (sto pięćdziesiąt cztery złote 34/100),

- od pozwanego (...) S.A. z/s w W. kwotę 925,66zł (dziewięćset dwadzieścia pięć złotych 66/100),

4.  zasądza od pozwanego (...) S.A. z/s w W. na rzecz powoda D. Ś. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą (...).pl (...) z/s w K. kwotę 1.426,31zł (jeden tysiąc czterysta dwadzieścia sześć złotych 31/100) tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego wraz z odsetkami w wysokości w stosunku rocznym odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.

sędzia Michał Włodarek

Sygn. akt I C 1334/24

UZASADNIENIE

W dniu 14 maja 2024r. powód D. Ś. prowadzący działalność gospodarczą pod firmą (...).pl (...) z/s w K. skierował do tut. Sądu w stosunku do pozwanego (...) S.A. z/s w W. żądanie zasądzenia kwoty 2.982,99zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 17 stycznia 2022r. do dnia zapłaty, a ponadto żądanie zasądzenia kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powód podniósł, iż w wyniku zdarzenia drogowego z dnia 18 maja 2021r. uległ uszkodzeniu pojazd m – ki F. (...) o nr rej. (...) należący do poszkodowanego A. O., a przyznana poszkodowanemu przez pozwane Towarzystwo (...) w wyniku przeprowadzonego postępowania szkodowego w ramach odpowiedzialności gwarancyjnej Ubezpieczyciela sprawcy szkody z tytułu odpowiedzialności cywilnej kwota z tytułu zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego w łącznej wysokości 2.408,00zł i tak, za okres 28 dni przy stawce 86,00zł brutto za 1 dzień, a ponadto z tytułu holowania pojazdu w wysokości 1.119,30zł brutto i przechowania pojazdu w wysokości 492,00zł nie rekompensuje rzeczywiście poniesionych wydatków. Ponadto strona pozwana odmówiła zwrotu kosztów związanych z dezynfekcją pojazdu w ramach przeciwdziałania (...) (...) oraz z tytułu zabezpieczenia pojazdu przed działaniem czynników atmosferycznych.

Wierzytelność z tytułu zwrotu wydatków na najem pojazdu zastępczego i zwrotu dalszych wydatków była przedmiotem cesji.

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym Sądu Rejonowego w Kaliszu z dnia 22 maja 2024r. w sprawie o sygn. akt (...) uwzględniono w całości roszczenia powództwa i rozstrzygnięto o kosztach postępowania.

Pozwany (...) S.A. z/s w W. wniósł sprzeciw od przywołanego wyżej orzeczenia.

Pozwany zaskarżył nakaz zapłaty w całości i wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powoda na jego rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu tego pisma procesowego pozwany podniósł zarzut, iż niezasadne jest w części żądanie powództwa, tj. ponad przyznaną kwotę roszczenie powoda, co do zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego w zakresie stawki najmu, a ponadto co do zwrotu dalszych wydatków z tytułu holowania, parkowania i dezynfekcji pojazdu.

W odpowiedzi na sprzeciw powód podtrzymał swoje dotychczasowe stanowisko procesowe w sprawie.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny.

Powód D. Ś. prowadzi działalność gospodarczą pod firmą (...).pl (...) z/s w K..

Przedmiotem działalności tego przedsiębiorstwa jest m.in. wynajem samochodów osobowych oraz holowanie, przechowywanie – parking pojazdów po zdarzeniach komunikacyjnych.

Poszkodowany A. O. był właścicielem samochodu osobowego m – ki F. (...) o nr rej. (...), którego użytkownikiem w dacie wypadku był T. O..

W dniu 18 maja 2021r. doszło do zdarzenia drogowego na skutek, którego nastąpiło uszkodzenie w/w pojazdu.

Stan niebezpieczeństwa w ruchu wytworzył kierujący innym pojazdem.

Po zdarzeniu pojazd m – ki F. (...) o nr rej. (...) nie był zdatny do dalszej jazdy, wymagał odholowania z miejsca wypadku i został przetransportowany do siedziby przedsiębiorstwa powoda.

W okresie trwania postępowania likwidacyjnego, do czasu ustalenia szkody w pojeździe, uszkodzone auto było przechowywane na terenie przedsiębiorstwa powoda, a następnie odholowane stamtąd do wskazanego przez poszkodowaego warsztatu naprawczego.

( zgłoszenie szkody komunikacyjnej k. 18, dyspozycja usunięcia własności k. 20, dokumenty akt szkodowych – płyta Cd k. 75)

W związku ze zdarzeniem i uszkodzeniem pojazdu m – ki F. (...) o nr rej. (...) poszkodowany A. O. zawarł w dniu 18 maja 2021r. z powodem D. Ś. prowadzącym działalność gospodarczą pod firmą (...).pl (...) z/s w K. umowę najmu pojazdu zastępczego m – ki R. (...) o nr rej. (...).

Poszkodowany A. O. oświadczył, że w dacie powstania szkody, poza opisanym wyżej pojazdem nie dysponował dla własnych potrzeb osobistych, rodzinnych i zawodowych żadnym autem, którym mogłaby się posługiwać w ramach zabezpieczenia bieżących oraz koniecznych i celowych potrzeb.

Koszt dzienny najmu pojazdu zastępczego u powoda ustalono na kwotę 110,00zł netto (135,30zł brutto).

A. O. korzystał z pojazdu zastępczego przez okres 28 dni, od dnia 18 maja 2021r. do dnia 15 czerwca 2021r.

Koszt najmu pojazdu zastępczego został określony przez wynajmującego na łączną kwotę 3.080,00zł netto, tj. kwotę 3.788,40zł brutto.

Poszkodowany zlecił powodowi odholowanie uszkodzonego pojazdu z miejsca zdarzenia, które nastąpiło w K., w obszarze skrzyżowania ulic (...), na parking pomocy drogowej powoda znajdujący się w K. na ul. (...), a następnie z tego miejsca do zakładu naprawczego położonego w K., przy ul. (...). Koszt usługi holowania został oznaczony przez powoda na łączną kwotę 1.897,89zł brutto.

Poszkodowany w okresie likwidacji szkody przechowywał uszkodzony pojazd na nieruchomości w siedzibie przedsiębiorstwa powoda. Koszt jego parkowania przez czas 23 dni powód oznaczył na kwotę 966,00zł brutto, a dezynfekcji pojazdu na kwotę 200,00zł brutto.

Łącznie opisane wyżej koszty, przy uwzględnieniu kwoty 150,00zł za zabezpieczenie pojazdu przed warunkami atmosferycznymi, wyniosły 5.692,92zł netto – 7.002,29zł brutto.

( umowa najmu pojazdu k. 21-22, faktura Vat k. 23, zezwolenie k. 24, cennik świadczonych usług k. 28-30, dokumenty akt szkodowych – płyta Cd k. 75)

Sprawca szkody posiadał zawartą z pozwanym (...) S.A. z/s w W. umowę odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych z tytułu obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych w związku z ruchem tych pojazdów.

Powód w systemie bezpośredniej likwidacji dokonał zgłoszenia w (...) S.A. z/s w S. zaistnienia zdarzenia drogowego i powstania szkody w pojeździe w celu przeprowadzenia postępowania szkodowego w ramach odpowiedzialności gwarancyjnej z tytułu odpowiedzialności cywilnej.

Postępowanie szkodowe zostało zarejestrowane pod nr (...).

Mając na względzie czas likwidacji szkody w pojeździe niezbędny i zasadny okres najmu pojazdu zastępczego pozwany określił na 28 dni, ustalając dobową stawkę najmu na kwotę 86,00zł brutto, co stanowi kwotę 2.408,00zł brutto, a ponadto uwzględnił koszty holowania uszkodzonego pojazdu w wysokości 1.119,30zł oraz koszty przechowania uszkodzonego pojazdu w wysokości 492,00zł brutto.

Decyzją z dnia 17 stycznia 2024r. (...) S.A. z/s w S. przyznała powodowi łączną kwotę odszkodowania za najem pojazdu zastępczego oraz kosztów jego holowania i parkowania w wysokości 4.019,30zł brutto, odmawiając pokrycia dalszych należności, w tym wydatków poniesionych z tytułu najmu pojazdu zastępczego, kosztów przetransportowania uszkodzonego auta, jego przechowania oraz dezynfekcji i zastosowania środków zabezpieczających przed oddziaływaniem czynników atmosferycznych.

Z dokumentów akt postępowania szkodowego wynika, iż do zdarzenia drogowego na skutek, którego uległ uszkodzeniu pojazd m – ki F. (...) o nr rej. (...) doszło w dniu 18 maja 2021r. i w tej dacie rozpoczął się najem pojazdu zastępczego. W dniu 19 maja 2021r. nastąpiło zgłoszenie szkody, w dniu 4 czerwca 2021r. wykonano oględziny uszkodzonego pojazdu, w dniu 8 czerwca 2021r. ustalono tzw. „szkodę całkowitą” i przyznano odszkodowanie oraz przekazano środki, a w dniu 9 czerwca 2021r. pojazd został przetransportowany do warsztatu naprawczego przy ul. (...) w K..

Zasadny czas najmu pojazdu zastępczego przez poszkodowanego wynosił łącznie 28 dni, tj. od dnia powstania szkody 18 maja 2021r. do dnia 15 czerwca 2021r.

Pojazd m – ki F. (...) należy do segmentu samochodów klasy C, wynajęty przez poszkodowanego od powoda pojazd m – ki R. (...) zaliczany jest do pojazdów segmentu (...) i według tych parametrów należało ustalić koszt dobowy najmu.

W okresie powstania szkody średnia cena wynajmu pojazdów standardu (...) wynosiła za 1 dobę najmu kwotę od 100,86zł brutto do 162,36zł brutto, co stanowi średnio 142,45zł brutto, natomiast stawka oferowana przez pozwanego w ramach przedsiębiorstw kooperujących z tym ubezpieczycielem wynosiła 86,00zł brutto i była ceną rynkową akceptowaną przez pozwanego.

Koszt holowania uszkodzonego pojazdu z miejsca zdarzenia do przedsiębiorstwa powoda, w którym był następnie przechowywany wynosi 1.005,40zł brutto – wartość ustalona przez biegłego, natomiast wartość z faktury ( k. 23) to 908,97zł brutto, natomiast jego transport z miejsca parkowania do warsztatu naprawczego stanowi kwotę 926,88zł brutto – wartość ustalona przez biegłego, natomiast wartość z faktury ( k. 23) to 988,92zł, co daje łącznie kwotę 1.835,85zł brutto (908,97zł + 926,88zł).

Koszt parkowania uszkodzonego pojazdu za 1 dobę wynosił w 2021r. 33,64zł netto – 41,38zł brutto. Za zasadny czas przechowania pojazdu w związku ze szkodą należało uznać 23 dni, przy ustalonej przez powoda stawce dobowej w wysokości 41,38 zł brutto, co stanowi łącznie 951,74zł brutto.

W związku z ustaleniem w pojeździe poszkodowanego, na skutek wypadku komunikacyjnego z dnia 18 maja 2021r. wystąpienia tzw. „szkody całkowitej”, za niezasadne, a ponadto za nieudowodnione co do wysokości, sposobu i zakresu należało uznać wydatki z tytuły dezynfekcji pojazdu w wysokości 200,00zł oraz z tytułu zabezpieczenia pojazdu przed oddziaływaniem czynników atmosferycznych w wysokości 150,00zł.

( decyzja k. 31, 38-39, reklamacja k. 32-37, dokumenty akt szkodowych – płyta Cd k. 75, opinia biegłego k. 79-123, 132-134)

Wierzytelność z tytułu roszczeń pieniężnych zwrotu dalszych kosztów najmu pojazdu zastępczego oraz w zakresie pokrycia dalszych wydatków, w tym z tytułu holowania i przechowania uszkodzonego pojazdu jako skutków zdarzenia szkodowego w ramach odpowiedzialności gwarancyjnej z tytułu umowy odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych w związku z ruchem tych pojazdów była przedmiotem cesji pomiędzy poszkodowanym A. O. a powodem D. Ś. prowadzący działalność gospodarczą pod firmą (...).pl (...) z/s w K..

( umowa cesji wierzytelności k. 19, dokumenty akt szkodowych – płyta Cd k. 75)

Sąd uznał za przydatną do ustalenia stanu faktycznego opinię sporządzoną przez biegłego z zakresu rekonstrukcji zdarzeń drogowych i wyceny wartości pojazdów albowiem jest ona pełna, jasna, zrozumiała, wyczerpująca i kompleksowa oraz wewnętrznie spójna. Biegły w opinii udzielił odpowiedzi na wszystkie postawione w tezie dowodowej pytania, sformułowania zawarte w treści opinii pozwalają na zrozumienie wyrażonych w nich ocen i poglądów oraz sposobu dochodzenia do nich, a ponadto biegły przedstawił metodę badawczą i materiał badawczy, na którym się oparł. Wnioski końcowe opinii są zwięzłe i precyzyjne, a ponadto wnioski opinii są logiczne i znajdują oparcie w przeprowadzonych przez biegłego badaniach i nie budzą zastrzeżeń, co do ich trafności w porównaniu z podanym w opinii materiałem badawczym.

Ponadto biegły w sposób fachowy i rzeczowy ustosunkował się do wszystkich zarzutów strony skierowanych w stosunku do opinii wypowiadając się szczegółowo w obszarze każdego zastrzeżenia odwołując się przy tym do dokumentarnego materiału dowodowego oraz reguł postępowania przy sporządzaniu takiego typu operatów.

W szczególności biegły potwierdził zasadność poniesienia w następstwie wypadku komunikacyjnego kosztów najmu pojazdu zastępczego, holowania i przechowania uszkodzonego samochodu oraz ich wartość rynkową.

Za wiarygodne należało uznać zaliczone w poczet materiału dowodowego dokumenty zgromadzone w postępowaniu albowiem zostały one sporządzone przez uprawnione organy w ramach przysługujących im kompetencji, w sposób rzetelny i fachowy. Ich prawdziwość i autentyczność nie wzbudziła w ocenie Sądu wątpliwości.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje.

Powództwo podlegało uwzględnieniu w części.

Na podstawie art. 436 § 1 kc odpowiedzialność przewidzianą w art. 435 kc ponosi samoistny posiadacz mechanicznego środka komunikacji poruszanego za pomocą sił przyrody.

Zgodnie z treścią art. 34 ust. 1 w zw. z art. 83 ust. 3 i n. ustawy z dnia 22 maja 2003r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. 2025.367 – t.j.) z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, będącą następstwem śmierci, uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia bądź też utraty, zniszczenia lub uszkodzenia mienia, natomiast na podstawie art. 36 ust. 1 zd. 1 cyt. ustawy odszkodowanie ustala się i wypłaca w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem mechanicznym, najwyżej jednak do ustalonej w umowie ubezpieczenia sumy gwarancyjnej.

Cytowany przepis jest wyrazem tendencji ustawodawcy, aby umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej stwarzała możliwie szeroki zakres ochrony ubezpieczeniowej zarówno ubezpieczonemu sprawcy szkody przed konsekwencjami osobistego ponoszenia odpowiedzialności cywilnej, jak i poszkodowanemu, przez zapewnienie mu pełnej kompensaty ze strony ubezpieczyciela szkody wyrządzonej przez ponoszącego odpowiedzialność cywilną sprawcę. W konsekwencji odpowiedzialność ubezpieczyciela determinowana jest odpowiedzialnością sprawcy wypadku – por. wyrok s. apel. w Poznaniu z dnia 4 lutego 2015r. w sprawie o sygn. akt I ACa 1093/14, opubl. LEX nr 1681964, wyrok s. apel. w Gdańsku z dnia 4 grudnia 2014r. w sprawie o sygn. akt V ACa 673/14, opubl. LEX nr 1651861.

Świadczenie pieniężne, które wypłaca ubezpieczyciel w ramach odpowiedzialności przewidzianej przez cyt. powyżej przepisy, jest ustalane według reguł rządzących cywilnym prawem odszkodowawczym, a więc o rodzaju i wysokości świadczeń należnych od ubezpieczyciela decydują przepisy kodeksu cywilnego, zwłaszcza art. 361 – 363 kc, z tą jednak istotną różnicą, że w ramach odpowiedzialności z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych wyłącznym sposobem naprawienia szkody jest odszkodowanie pieniężne – por. wyrok s.apel. w Łodzi z dnia 24 lipca 2014r. w sprawie o sygn. akt I ACa 134/14, opubl. LEX nr 1498945.

Odpowiedzialność ubezpieczyciela z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za uszkodzenie albo zniszczenie pojazdu mechanicznego obejmuje celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki na najem pojazdu zastępczego – por. uchwała SN z dnia 17 listopada 2011r. w sprawie o sygn. akt III CZP 5/11, opubl. Legalis, uchwała SN z dnia 22 listopada 2013r. w sprawie o sygn. akt III CZP 76/13, opubl. Legalis.

Sąd rozpoznający niniejszą sprawę podziela w tym zakresie również pogląd prawny zaprezentowany przez Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 12 kwietnia 2012r. w sprawie o sygn. akt III CZP 80/11, opubl. OSNC 2012/10/112 oraz w postanowieniu z dnia 20 czerwca 2012r. w sprawie o sygn. akt III CZP 85/11, opubl. OSNC 2013/3/37.

Szkoda majątkowa musi pozostawać w normalnym związku przyczynowym z wypadkiem w rozumieniu art. 361 § 1 kc – por. wyrok s.apel. w Lublinie z dnia 20 maja 2015r. w sprawie o sygn. akt I ACa 968/14, opubl. LEX nr 1770850, wyrok s.apel. w Białymstoku z dnia 8 kwietnia 2015r. w sprawie o sygn. akt I ACa 959/14, opubl. LEX nr 1667508, wyrok s.apel. w Warszawie z dnia 4 listopada 2014r. w sprawie o sygn. akt VI ACa 68/14, opubl. LEX nr 1624064, wyrok s.apel. w Łodzi z dnia 28 października 2014r. w sprawie o sygn. akt I ACa 824/14, opubl. LEX nr 1554766, wyrok s.apel. w Lublinie z dnia 13 lutego 2014r. w sprawie o sygn. akt I ACa 785/13, opubl. LEX nr 1469375.

Możliwość korzystania z samochodu zastępczego o standardzie zbliżonym do uszkodzonego mieści się w zakresie znaczeniowym pojęcia normalnych następstw działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła.

Charakter odpowiedzialności ubezpieczyciela uzasadnia bowiem przyjęcie, że obok bezpośrednich skutków zdarzenia, w ramach normalnego związku przyczynowego, mogą znajdować się pośrednie działania odpowiedzialnego, powodujące uszczerbek majątkowy związany ze zdarzeniem powodującym szkodę (stratę), która także powinna być wyrównana.

Szkodą jest niemożność korzystania z uszkodzonego pojazdu przez czas trwania naprawy (por. wyroki SN z dnia 26 listopada 2002r., V CKN 1397/00, Legalis, z dnia 2 lipca 2004r., II CK 412/03, Legalis, z dnia 8 września 2004r., IV CK 672/03, Legalis, z dnia 5 listopada 2004r., II CK 494/03, BSN 2005, Nr 3, poz. 11, uchw. SN(7) z dnia 17 listopada 2011r., III CZP 5/11, Legalis).

Postulat pełnego odszkodowania przemawia za przyjęciem stanowiska o potrzebie zwrotu przez ubezpieczyciela tzw. wydatków koniecznych potrzebnych na czasowe używanie zastępczego środka komunikacji w związku z niemożliwością korzystania z niego wskutek zniszczenia z tym, że tylko za okres między dniem zniszczenia a dniem, w którym poszkodowany może uzyskać naprawę uszkodzonego pojazdu lub nabyć analogiczny pojazd, nie dłuższy jednak niż za czas do zapłaty odszkodowania. Termin wydatków koniecznych oznacza przy tym wydatek niezbędny dla korzystania z innego pojazdu w takim samym zakresie w jakim poszkodowany korzystałby ze swego środka lokomocji, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Poszkodowany mógłby zatem żądać tylko zwrotu wydatków poniesionych za korzystanie z pojazdu zastępczego pomniejszonych o sumę jaką wydatkowałby na koszty eksploatacji własnego pojazdu.

Poniesione wydatki powinny być niezbędne w danych okolicznościach i odzwierciedlać używanie pojazdu w takim samym zakresie, w jakim korzystałby z niego, gdyby szkoda nie powstała. Niezasadne byłoby jednak wynajęcie samochodu zastępczego tylko dla zasady, bez zamiaru jego wykorzystywania, np. gdy poszkodowany posiada więcej pojazdów mechanicznych, którymi może zaspokajać swe usprawiedliwione potrzeby, lub też nie jest w stanie kierować samochodem, gdyż doznał poważnych obrażeń w wypadku, w którym uszkodzeniu uległ jego pojazd. Zasadność i wysokość wydatków podlegają udowodnieniu przez poszkodowanego.

W tym miejscu należy wskazać, iż zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 17 listopada 2011r. w sprawie o sygn. akt III CZP 5/11, opubl. Legalis (por. też uchwała SN z dnia 25 sierpnia 2017r. III CZP 20/17, opubl. Legalis, uchwała SN z dnia 14 września 2006r. w sprawie o sygn. akt III CZP 65/06, opubl. Legalis) odpowiedzialność ubezpieczyciela z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za uszkodzenie albo zniszczenie pojazdu mechanicznego niesłużącego do prowadzenia działalności gospodarczej obejmuje celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki na najem pojazdu zastępczego.

Należy więc przyjąć, że wydatki muszą być konieczne – niezbędne do egzystencji poszkodowanego, przy uwzględnieniu obowiązku minimalizacji szkody z art. 354 kc i stosowania środków zaradczych w sposób proporcjonalny.

Przypisanie poszkodowanemu naruszenia obowiązku współpracy z ubezpieczycielem (wynikającego z art. 354 § 2 kc) jest możliwe jedynie wtedy, gdy świadomie lub przez niedbalstwo skorzystał on z droższych usług, czyli na przykład w sytuacji, kiedy poszkodowany, znając podmiot wynajmujący pojazdy po cenach niższych, wynajął pojazd zastępczy tam, gdzie wynajmowano je drożej. Zarzut uchybienia obowiązkowi z art. 354 § 2 kc mógłby zatem wchodzić w grę tylko w razie wykazania świadomości i niedbalstwa poszkodowanego przy skorzystaniu z podmiotu stosującego stawki wygórowane (i to rażąco).

W myśl przywołanego powyżej art. 363 § 1 kc, naprawienie szkody powinno nastąpić według wyboru poszkodowanego bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej.

Szkodą jest uszczerbek, jakiego doznała określona osoba w swych dobrach lub interesach. W efekcie owo naprawienie szkody ma zmierzać do odwrócenia w dobrach poszkodowanego skutków zdarzenia wyrządzającego mu szkodę i przywrócenia – w znaczeniu prawnym – stanu, jaki by istniał, gdyby owo zdarzenie nie nastąpiło.

Wskazać należy, że pozwany zakład ubezpieczeń przyznał decyzją i wypłacił powodowi w toku postępowania likwidacyjnego koszty najmu pojazdu zastępczego, przyjmując okres najmu pojazdu zastępczego na 28 dni, w dobowej stawce w wysokości 86,00zł brutto, tj. łącznie 2.408,00zł brutto.

Pozwane Towarzystwo zakwestionowało w niniejszym procesie wartość stawki dobowej najmu.

Wobec powyższego miarodajne jest w tym zakresie ustalenie biegłego przy uwzględnieniu, że najem pojazdu zastępczego był uzasadniony, i który w warunkach niniejszej sprawy wynosił 28 dni, po stawce dobowej 135,30zł brutto, co stanowi 3.788,40zł (28 dni x 135,30zł/za 1 dobę najmu). W toku postępowania likwidacyjnego przyznano powodowi kwotę 2.408,00zł. Różnica stanowi 1.380,40zł (3.788,40zł – 2.408,00zł).

Odnosząc się do kwestii wysokości stawki najmu pojazdu zastępczego, podkreślić należy, że dowody zaofiarowane w sprawie przez stronę pozwaną nie zawierają informacji, że poszkodowany w związku ze zgłoszeniem wypadku otrzymał od zakładu ubezpieczeń informację w zakresie możliwości organizacji pojazdu zastępczego przez ubezpieczyciela i na jakich warunkach, jak też o akceptowanych stawkach tego najmu w przypadku zawarcia, co wykluczało przyjęcie, że mógł on się z taką ofertą zapoznać i z niej skorzystać i w konsekwencji powoduje odpadnięcie zarzutu przyczynienia się i spowodowania zwiększenia szkody przez poszkodowanego – por. uchwała Składu Siedmiu Sędziów SN z dnia 8 maja 2024r., III CZP 142/22, opubl. Legalis.

Powód był również uprawniony do żądania zwrotu dalszych wydatków związanych i pozostających w bezpośrednim związku ze zdarzeniem wypadkowym, tj. wydatków związanym z holowaniem oraz dalszym transportem pojazdu, a także jego przechowaniem w okresie trwania postępowania likwidacyjnego.

Koszt holowania uszkodzonego pojazdu z miejsca zdarzenia do przedsiębiorstwa powoda, w którym był następnie przechowywany wynosi 908,97zł brutto, natomiast jego transport z miejsca parkowania do warsztatu naprawczego stanowi kwotę 926,88zł brutto – wartość ustalona przez biegłego, co daje łącznie kwotę 1.835,85zł brutto. W toku postępowania likwidacyjnego przyznano powodowi zwrot kosztów holowania/transportu w łącznej wysokości 1.119,30zł brutto. Różnica wskazanych należności stanowi kwotę 716,55zł brutto (1.835,85zł – 1.119,30zł).

Uzasadnione było również przechowanie uszkodzonego pojazdu. Za zasadny w związku ze szkodą należało uznać okres parkowania wynoszący 23 dni, przy ustalonej przez biegłego stawce dobowej w wysokości 41,38zł brutto, co stanowi łącznie 951,74zł brutto. W toku postępowania likwidacyjnego przyznano powodowi kwotę 492,00zł. Różnica stanowi 459,74zł (951,74zł – 492,00zł).

Zatem łączna wartość nieuiszczonych dotychczas przez pozwanego wydatków odnoszących się do najmu pojazdu zastępczego, holowania uszkodzonego auta i jego przechowania na parkingu wynosi 2.556,69zł (1.380,40zł z tytułu najmu pojazdu zastępczego + 716,55zł z tytułu holowania uszkodzonego auta + 459,74zł z tytułu przechowania samochodu).

Za niezasadne i nieudowodnione co do wysokości, sposobu i zakresu oraz za niepozostający w związku przyczynowym należało uznać wydatki z tytuły dezynfekcji pojazdu oraz jego zabezpieczenia przed oddziaływaniem czynników atmosferycznych, w szczególności wobec stwierdzenia, iż w pojeździe na skutek oddziaływania czynnika szkodowego, w tym jego intensywności i rozmiarów wystąpiła, tzw. „szkoda całkowita”.

Wobec powyższego Sąd, przy uwzględnieniu rzeczywistej wartości szkody i pomniejszeniu tej należności o wartość świadczenia przekazanego powodowi w ramach postępowania likwidacyjnego, zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 2.556,69zł (6.575,99zł brutto (rzeczywisty wydatki z tytułu najmu pojazdu zastępczego, holowania uszkodzonego auta i jego przechowania na parkingu) – 4.019,30zł brutto (odszkodowanie przyznane przez ubezpieczyciela w postępowaniu likwidacyjnym) = 2.556,69zł, wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie oraz oddalił powództwo w pozostałej części.

Dalej należy wskazać, iż obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach (art. 232 kpc), a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 kpc) spoczywa na stronie, która z faktów tych wywodzi skutki prawne (art. 6 kc).

Dobór dowodów należy do strony, to ona powinna wskazywać wyłącznie takie, które są dopuszczalne i wiarygodne. Rzeczą Sądu nie jest zarządzenie dochodzeń w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie ani też sąd nie jest zobowiązany do przeprowadzenia z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia spraw.

Przepis prawa materialnego – art. 6 kc określa na czyje ryzyko idzie nieudowodnienie określonego faktu. Z kolei art. 232 kpc stanowi procesowe narzędzie za pomocą, którego strony mogą osiągnąć skutek w postaci udowodnienia dla nich korzystnych faktów istotnych z punktu widzenia dochodzonego roszczenia w znaczeniu materialnoprawnym. Art. 6 kc zawiera normę decyzyjną, pozwalającą ocenić wyniki przeprowadzonego postępowania dowodowego. Zgodnie z zasadami procesu cywilnego ciężar gromadzenia materiału dowodowego spoczywa na stronach (art. 232 kpc, art. 3 kpc, art. 6 kc). Jego istota sprowadza się do ryzyka poniesienia przez stronę ujemnych konsekwencji braku wywiązania się z powinności przedstawienia dowodów. Skutkiem braku wykazania przez stronę prawdziwości twierdzeń o faktach istotnych dla sprawy jest tylko to, że twierdzenia takie zasadniczo nie będą mogły leżeć u podstaw sądowego rozstrzygnięcia. Strona, która nie udowodni przytoczonych twierdzeń, utraci korzyści, jakie uzyskałaby aktywnym działaniem (por. wyrok s.apel. w Białymstoku z dnia 28 sierpnia 2014r. w sprawie o sygn. akt I ACa 286/14, opubl. LEX nr 1511625).

O roszczeniu ubocznym orzeczono w oparciu o treść art. 481 § 1 i 2 - 2 ⁴ kc, przy uwzględnieniu art. 817 kc i art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. 2025.367 – t.j.).

O kosztach procesu, w tym kosztach zastępstwa procesowego orzeczono na podstawie art. 108 § 1 kpc w zw. z art. 98 § 1 – 1 ¹ i 3 kpc i art. 100 kpc i w zw. z § 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. 2023.1935 – j.t. ze zm.) oraz w oparciu o treść art. 13 ust. 1 pkt 3 i art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. 2024.959 – t.j. ze zm.) i art. 1 ust. 1 pkt 2 i art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2006r. o opłacie skarbowej (Dz. U. 2023.2111 – t.j.).

Z tych wszystkich względów orzeczono jak w sentencji wyroku.

sędzia Michał Włodarek