Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Kaliszu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 czerwca 2025r.

Sąd Rejonowy w Kaliszu w I Wydziale Cywilnym, w składzie:

Przewodniczący: sędzia Michał Włodarek

Protokolant: Anna Dulas

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 17 czerwca 2025r. w K.

sprawy z powództwa T. C. (PESEL (...))

przeciwko pozwanemu Towarzystwu (...) S.A. z/s w W. (KRS (...))

o zapłatę

oraz

przeciwko pozwanemu Województwu (...) reprez. przez (...) w B. (NIP (...)

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego Województwa (...) na rzecz powoda T. C. kwotę 35.155,28zł (trzydzieści pięć tysięcy sto pięćdziesiąt pięć złotych 28/100) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi:

- od kwoty 14.155,28zł (czternaście tysięcy sto pięćdziesiąt pięć złotych 28/100) od dnia 15 maja 2023r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 21.000,00zł (dwadzieścia jeden tysięcy złotych 00/100) od dnia 15 maja 2023r. do dnia zapłaty,

II.  oddala powództwo w pozostałej części w stosunku do pozwanego Województwa (...),

III.  oddala powództwo w całości w stosunku do pozwanego Towarzystwa (...) S.A. z/s w W.,

IV.  nakazuje pobrać na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Kaliszu tytułem zwrotu części nieuiszczonych wydatków :

- od powoda T. C. kwotę 660,41zł (sześćset sześćdziesiąt złotych 41/100),

- od pozwanego Województwa (...) kwotę 1.858,31zł (jeden tysiąc osiemset pięćdziesiąt osiem złotych 31/100),

V.  zasądza od pozwanego Województwa (...) na rzecz powoda T. C. kwotę 5.249,14zł (pięć tysięcy dwieście czterdzieści dziewięć złotych 14/100) tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego wraz z odsetkami w wysokości w stosunku rocznym odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty,

VI.  zasądza od powoda T. C. na rzecz pozwanego Towarzystwa (...) S.A. z/s w W. kwotę 4.617,00zł (cztery tysiące sześćset siedemnaście złotych 00/100) tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 3.600,00zł (trzy tysiące sześćset złotych 00/100) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego wraz z odsetkami w wysokości w stosunku rocznym odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.

sędzia Michał Włodarek

Sygn. akt I C 794/21

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 28 czerwca 2021r. powód T. C. skierował do tut. Sądu w stosunku do pozwanego Towarzystwa (...) S.A. z/s w W. żądanie zasądzenia:

- kwoty pieniężnej w wysokości 15.650,00zł tytułem odszkodowania w związku z następstwami w obszarze majątkowym jako skutku wypadku komunikacyjnego z dnia 7 października 2021r. wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 12 lutego 2021r. do dnia zapłaty,

- kwoty pieniężnej w wysokości 32.000,00zł tytułem zadośćuczynienia w związku z następstwami na jego organizmie i zdrowiu jako skutku wypadku komunikacyjnego z dnia 7 października 2021r. wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 12 lutego 2021r. do dnia zapłaty,

a ponadto zasądzenia kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powód podał, że w dniu 7 października 2020r. uległ wypadkowi komunikacyjnemu. Powód podał, że we wskazanej dacie o godzinie 5:50 na drodze wojewódzkiej numer (...) w miejscowości M., gmina L. doszło do zderzenia samochodów ciężarowych marek S. i M., w wyniku którego poszkodowany został powód – T. C.. Kierujący pojazdem m. (...) M. K. niespodziewanie zjechał na prawe pobocze uderzając w drzewo, a siła uderzenia była tak duża, że naczepa samochodu zatrzymała się w poprzek jezdni. Powód kierując pojazdem m – ki M. z beczką W. chcąc uniknąć zderzenia skręcił kierownicę pojazdu maksymalnie w prawą stronę, jednakże nie udało mu się zapobiec zderzeniu. Powód uderzył przednią lewą stroną samochodu w tył naczepy pojazdu m. (...), w wyniku czego stracił panowanie nad kierownicą i zatrzymał się w polu.

Powód podał, że w wyniku zaistniałego wypadku doznał obrażeń w postaci: utraty 2 górnych zębów – lewej jedynki, dwójki wraz z ubytkiem kości, licznych ran oczu, przemieszczenia rzepki w lewej nodze, licznych skaleczeń na ciele, problemów z oddychaniem związanych z odbitymi płucami oraz bólu kręgosłupa w odcinku piersiowym i lędźwiowo – krzyżowym, co spowodowało konieczność jego hospitalizacji. Na miejsce zdarzenia wezwano funkcjonariuszy policji, którzy przeprowadzili czynności wyjaśniające.

W związku z następstwami wypadku powód korzystał z porad lekarzy specjalistów, wykonał implanty zębów, nabywał środki medyczne i przeszedł rehabilitację. Powód podał, że w wyniku wypadku doznał bólu i cierpienia w obszarze zdrowia fizycznego i psychicznego. Kwotę dochodzonego roszczenia tytułem odszkodowania stanowią wydatki poniesione przez powoda na leczenie i rehabilitację. Powód nadal odczuwa negatywne skutki zdarzenia.

Powód wskazał, iż roszczenie z tytułu odszkodowania obejmuje: kwotę 1.000,00zł z tytułu zwrotu wydatków na dojazd do lekarzy specjalistów i placówek medycznych, kwotę 800,00zł z tytułu wydatków na zakup leków, kwotę 250,00zł z tytułu wydatków na zabiegi fizjoterapeutyczne, kwotę 21.550,00zł z tytułu wydatków na leczenie implanto – protetyczne, kwotę 2.111,40zł z tytułu zwrotu kosztów zaciągniętego kredytu finansowego z przeznaczeniem na sfinansowanie kosztów leczenie stomatologicznego, oraz kwotę 500,00zł z tytułu zapłaconych odsetek od tego zobowiązania kredytowego.

Sprawca zdarzenia w chwili wypadku objęty był ochroną ubezpieczeniową z tytułu odpowiedzialności cywilnej w towarzystwie pozwanego. Powód dokonał zgłoszenia u pozwanego zaistnienia szkody w celu przeprowadzenia postępowania likwidacyjnego. W związku ze zgłoszeniem pozwany przeprowadził postępowanie likwidacyjne, w ramach którego przyznał powodowi kwotę 13.850,00zł, w tym kwotę 4.000,00zł tytułem zadośćuczynienia, kwotę 9.550,00zł tytułem zwrotu wydatków leczenia stomatologicznego i kwotę 300,00zł tytułem zwrotu wydatków z tytułu kosztów dojazdów do placówek medycznych, odmawiając wypłaty dalszych świadczeń.

W odpowiedzi na pozew pozwany Towarzystwo (...) S.A. z/s w W. wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powoda na jego rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu tego kwalifikowanego pisma procesowego pozwany wskazał, że w toku postępowania likwidacyjnego ustalił rodzaj, charakter i rozległość uszkodzeń ciała i uszczerbku na zdrowiu powoda oraz przyznał zadośćuczynienie, które odpowiada rozmiarom krzywdy powoda i je rekompensuje w całości oraz odszkodowanie z tytułu zwrotu wydatków poniesionych przez powoda na koszty leczenia stomatologicznego i koszty dojazdu do placówek medycznych, odmawiając wypłaty tych świadczeń w pozostałej części.

W dalszych pismach procesowych strony podtrzymały zajęte stanowiska w sprawie.

Postanowieniem Sądu Rejonowego w Kaliszu z dnia 30 grudnia 2021r. w sprawie o sygn. akt I C 794/21, na podstawie art. 177 § 1 pkt kpc, zawieszono postępowanie w sprawie, które zostało podjęte postanowieniem tego Sądu z dnia 28 marca 2023r.

W piśmie procesowym z dnia 27 kwietnia 2023r. powód wniósł o wezwanie do udziału w sprawie w charakterze pozwanego Województwo (...) – (...) w B..

W uzasadnieniu tego żądania strona powodowa podała, iż wynik zakończonego postępowania karnego w sprawie (...).4.Ds. (...).2021 wskazuje, że przyczyną zaistnienia wypadku z dnia 7 października 2020r. był zły stan nawierzchni jezdni, za której utrzymanie odpowiada Województwo (...), a utrata panowania nad pojazdem przez kierującego pojazdem ciężarowym M. K. była spowodowana najechaniem na podłużny garb występujący na nawierzchni drogi. Jednocześnie M. K. poruszał się z prędkością niebędącą prędkością niebezpieczną i nie naruszył zasad ruchu drogowego, a jego zachowanie było zgodne z techniką jazdy.

Postanowieniem z dnia 5 maja 2023r. Sąd Rejonowy w Kaliszu w sprawie o sygn. akt I C 794/21 wezwał do udziału w sprawie w charakterze pozwanego Województwo (...) – (...)w B..

W piśmie procesowym z dnia 29 maja 2023r. dopozwany Województwo (...) – (...) w B. wstąpił do sprawy w charakterze pozwanego.

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powoda na jego rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu swojego stanowiska pozwany podał, że nie ponosi odpowiedzialności za zaistnienie zdarzenia i jego skutki na dobrach osobistych i mieniu powoda.

Zarządzeniem z dnia 2 czerwca 2023r. w sprawie o sygn. akt I C 794/21 zawiadomiono o toczącym się postępowaniu w trybie art. 84 § 1 kpc in. (...) S.A. V. (...) z/s w W.. W/w podmiot nie wstąpił do sprawy.

W piśmie procesowym z dnia 22 kwietnia 2025r. powód wniósł o zasądzenie od pozwanego Województwa (...) – Zarządu Dróg Wojewódzkich w B. na jego rzecz kwoty 15.650,00zł tytułem odszkodowania wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 15 maja 2023r. do dnia zapłaty, kwoty 32.000,00zł tytułem zadośćuczynienia wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 15 maja 2023r. do dnia zapłaty oraz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W piśmie procesowym z dnia 20 maja 2025r. powód podtrzymał swoje roszczenia w stosunku do pozwanego Towarzystwa (...) S.A. z/s w W..

Pozwani Województwo (...) – Zarząd Dróg Wojewódzkich w B. oraz Towarzystwo (...) S.A. z/s w W. wnieśli o oddalenie w stosunku do każdego z nich powództwa w całości oraz o zasądzenie od powoda na rzecz każdego z pozwanych kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd Rejonowy ustalił, następujący stan faktyczny.

W dniu 7 października 2020r. w miejscowości M., gm. L. ok. godz. 5.50 na drodze wojewódzkiej nr (...) jadąc w kierunku I., M. K. kierował pojazdem m. (...) o nr rej. (...) wraz z naczepą o nr rej. (...), natomiast powód T. C. prowadził samochód ciężarowy m – ki M. o nr rej. (...) wraz z naczepą o nr rej. (...).

W miejscowości M., na wysokości słupka hektometrowego nr 15/7 pojazdy kierowany przez powoda i inny poruszający się z naprzeciwka zmuszone były wykonać manewr wymijania. Droga w tym miejscu posiada szerokość 6 m, a każdy z pojazdów liczył 2,5 m szerokości, więc aby zachować bezpieczny odstęp między pojazdami kierujący zmuszeni byli zjechać do prawych krawędzi jezdni. Kierujący S. zjeżdżając do prawej krawędzi najechał na znajdujący się na prawej stronie jezdni garb o wysokości co najmniej 12 cm. To spowodowało utratę panowania nad pojazdem i w konsekwencji zjechania na prawe pobocze i uderzenie w drzewo. Wykonując manewr obronny kierujący tym pojazdem wjechał na jezdnię, a zespół pojazdów zatrzymał się na jej środku blokując przejazd innym uczestnikom ruchu.

W momencie wykonywania manewru wymijania kierujący S. na skutek znajdujących się na jezdni głębokich kolein stracił panowanie nad pojazdem uderzył w rosnące po prawej stronie drogi drzewo w wyniku czego naczepa jego samochodu zatrzymała się w pasie ruchu jadącego z przeciwka kierowanego przez powoda (...).

Jadący z przeciwka ciągnikiem siodłowym M. widząc zagrożenie wykonał manewr omijania znajdującej się na drodze przeszkody. Ze względu na czas jakim dysponował manewr ten okazał się nieskuteczny i uderzył przednią lewą częścią kabiny M. w tylną lewą część stojącej na jezdni naczepy S., po czym wjechał w pole zatrzymując zespół pojazdów.

Kierujący tym pojazdem wykonał nieskutecznym manewr obronny omijania, podczas którego przednim lewym narożnikiem kabiny kierowanego pojazdu uderzył w tylne lewe naroże stojącej naczepy, po czym zjechał w pole. W wyniku zderzenia uszkodzone zostały pojazdy, kierujący samochodem M. doznał obrażeń ciała. Fakt występowania kolein na tym odcinku drogi nie było oznakowane znakiem ostrzegawczym. Po zdarzeniu droga została naprawiona.

Nie można zarzucić kierującym, że w chwili wypadku poruszali z prędkością wyższą niż prędkość dopuszczalna na tym odcinku drogi, która wynosi 70 km/h.

Kierujący ciągnikiem siodłowym M. z naczepą poruszał się prawym pasem ruchu z dozwoloną prędkością. Kiedy zauważył zagrożenie w postaci przeszkody na jezdni znajdujących się na jego pasie ruchu wykonał możliwy manewr obronny, który okazał się nieskuteczny. Kierujący M. swoim zachowaniem nie przyczynił się do zaistnienia opisanego zdarzenia drogowego.

Kierujący z S. jadąc z dozwoloną prędkością na tym odcinku drogi widząc jadący z przeciwnego kierunku pojazd i konieczność wykonania manewru wymijania zjechał do prawej krawędzi jezdni. Wykonując ten manewr najechał na znajdujący się po prawej stronie jezdni nieoznakowany znakiem ostrzegawczym wzdłużny garb będący prawą ścianą koleiny. Ponieważ nierówność ta była znaczna, o wysokości co najmniej 12 cm, kierujący stracił panowanie nad pojazdem, zjechał na prawe pobocze, uderzył w drzewo i zatrzymał się na jezdni uniemożliwiając ruch innym pojazdom. Początkowo nie miał wiedzy o kontakcie z innymi pojazdem i próbował informować innych uczestników ruchu o zagrożeniu. Kierujący S. swoim zachowaniem nie naruszył zasad obowiązujących w ruchu drogowym i nie spowodował opisanego zdarzenia.

Stan techniczny i wygląd jezdni drogi wojewódzkiej nr (...) w miejscowości M., gm. L. w pobliżu słupka hektometrowego nr (...) w dniu 7 października 2020r. wskazywał, że na tym odcinku drogi występowały opisane w koleiny głębokie, niebezpieczne koleiny, które nie były oznakowane wymaganym znakiem ostrzegawczym. Zły stan nawierzchni oraz brak wymaganego oznakowania był powodem utraty panowania nad pojazdem przez kierującego zespołem pojazdów S. z naczepą M. K., więc zaistnienia wypadku drogowego.

Kierujący zespołem pojazdów M. K. oraz powód T. C. swoimi zachowaniami nie naruszyli zasad obowiązujących w ruchu drogowym.

Na skutek przedmiotowego zdarzenia powód doznał obrażeń ciała i uszczerbku na zdrowiu.

Na miejsce zdarzenia wezwano patrol policji, który przeprowadził czynności wyjaśniające oraz zespół ratownictwa medycznego.

( notatka informacyjna o zdarzeniu drogowym k. 18, zawiadomienie w sprawie o wykroczenie k. 54, dokumenty akt szkodowych – płyta Cd k. 91, przesłuchanie powoda T. C. k. 125-125v 00:07:47-00:35:20, wydruk ze strony internetowej k. 134, częściowo kopia opinii biegłego w dziedzinie wypadków komunikacyjnych w sprawie SR we Włocławku II W 1364/20 k. 138-142, kopia protokołu rozprawy w sprawie II W 1364/20 k. 143-153, 185-186, 197, wniosek o ukaranie k. 159, dokumenty akt szkodowych (...) SA (...) płyta Cd k. 168, zeznania świadka M. K. k. 171v 00:08:49-00:30:06, inf. Zarządu Dróg Wojewódzkich w B. k. 173-181, książka drogi k. 289-302, zeznania świadka R. N. k. 333-333v 00:08:02-00:24:57, zeznania świadka K. R. k. 333v 00:24:57-00:48:24, opinia biegłego w dziedzinie ruchu drogowego i rekonstrukcji wypadków drogowych k. 354-365, 389-392)

W dacie zdarzenia za stan drogi w miejscowości M., gm. L. odpowiadało Województwo (...) – (...) w B.. W/w posiadało zawartą z (...) S.A. V. (...) z/s w W. umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej potwierdzoną certyfikatem Seria (...) – A nr (...).

W dniu 12 kwietnia 2023r. powód skierował do Województwa (...) – Zarządu Dróg Wojewódzkich w B. pismo stanowiące wezwanie do zapłaty łącznej kwoty 47.650,00zł z tytułu zadośćuczynienia i odszkodowania w związku ze skutkami na dobrach osobistych i mieniu wynikających ze zdarzenia drogowego z dnia 7 października 2020r.

Województwo (...) – Zarząd Dróg Wojewódzkich w B. zajął negatywne stanowisko wobec treści żądania i odmówił wypłaty dochodzonych należności.

( certyfikat k. 282-283, wezwanie do zapłaty, wezwanie do zapłaty k. 284-287, odpowiedź na wezwanie k. 288)

Postanowieniem prokuratora Prokuratury Rejonowej we Włocławku z dnia 19 grudnia 2022r. w sprawie o sygn. akt 4081-4.Ds. (...).2021, utrzymanym w mocy postanowieniem Sądu Rejonowego we Włocławku z dnia 22 marca 2023r. w sprawie o sygn. akt II Kp 117/23, na podstawie art. 17 § 1 pkt 1 kpk wobec braku danych dostatecznie uzasadniających podejrzenie popełnienia czynu zabronionego, umorzono dochodzenie wobec podejrzanego M. K. o czyn z art. 177 § 1 kk, o to, że w dniu 7 października 2020r. ok. godz. 5:50 w miejscowości M., gm. L., pow. (...), woj. (...), na drodze (...)km prowadząc pojazd m. (...) o nr rej. (...) z naczepą S. o nr rej. (...), nieumyślnie naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu lądowym w ten sposób, że nie dostosował prędkości do istniejących warunków drogowych, stracił panowanie nad pojazdem i uderzył w drzewo, po czym zarzucona naczepa uderzyła w jadący pojazd m – ki M. o nr rej. (...) z naczepą W. o nr rej. (...) w następstwie czego obrażeń ciała doznał kierujący pojazdem M. – T. C. w postaci: złamania łącznika implantu zęba 21, złamania korzenia zęba 22, licznych drobnych powierzchownych ran obu rogówek, stłuczenia stawu kolanowego lewego i klatki piersiowej, które to obrażenia naruszają prawidłowe funkcje narządów ciała na okres powyżej 7 dni w rozumieniu art. 157 § 1 kk.

( postanowienie o umorzeniu dochodzenia k. 223, kopia postanowienia II Kp 117/23 k. 237, z akt SR we Włocławku II W 1364/20 ( (...)-4.Ds. (...).2021: wniosek o ukaranie k. 1, notatka urzędowa k. 2, 3, 62, 76, 82, 83, protokół oględzin miejsca wypadku drogowego k. 5-6, protokół oględzin pojazdu k. 7-8, 9-10, 11-12, 13-14, szkic sytuacyjny k. 15, zdjęcia k. 16-52, 101-102, 298-300, protokół badania stanu trzeźwości analizatorem wydechu k. 53-54, 55-56, wydruk tachografu k. 63-65, protokół przesłuchania świadka k. 68-70, 268-269, 272-273, 294-295, 318-319, historia choroby k. 70-72, inf. (...) w B. k. 120-149, 150-183, opinia wstępna z zakresu kryminalistycznej rekonstrukcji wypadków drogowych k. 201-205, protokół rozprawy k. 212-217, 251, opinia biegłego specjalisty patomorfologa k. 229-230, opinia k. 248-249, postanowienie o przedstawieniu zarzutów k. 257, 259, protokół przesłuchania podejrzanego k. 260-261, opinia biegłego w dziedzinie rekonstrukcji wypadków drogowych k. 280-289, ekspertyza (...) k. 307-308, opinia biegłego z zakresu kryminalistycznych badań wypadków drogowych k. 336-363, postanowienie o umorzeniu dochodzenia k. 367, z akt SR we Włocławku II Kp 117/23: postanowienie k. 39)

Po wypadku powód był konsultowany w Wojewódzkim Szpitalu (...) we W. – Szpitalnym Oddziale Ratunkowym, gdzie udzielono mu medycznej pomocy ambulatoryjnej.

U powoda rozpoznano stan po urazie komunikacyjnym – złamanie łącznika implantu zęba 21 i złamanie zęba 22, stłuczenie klatki piersiowej, stłuczenie kolana lewej nogi.

Powód kontynuował leczenie specjalistyczne u lekarzy ortopedy, okulisty i stomatologa. Powód odbył również cykle zabiegów fizjoterapeutycznych. Powód nadal odczuwa negatywne skutki zdarzenia w obszarze zdrowia fizycznego i psychicznego.

( zaświadczenie lekarskie k. 35, karta medycznych czynności lekarskich, pielęgniarskich, ratowniczych k. 36, historia choroby k. 37, 49-53, dokumenty akt szkodowych – płyta Cd k. 91, inf. NFZ k. 116, przesłuchanie powoda T. C. k. 125-125v 00:07:47-00:35:20)

W wyniku zdarzenia drogowego z dnia 7 października 2020r. w obszarze ortopedycznym u powoda T. C. doszło do obrażeń narządów ruchu w postaci stłuczenia kolana lewego.

Obrażenia organizmu powoda na skutek urazów w/w wypadku komunikacyjnego nie doprowadziły do powstania trwałego, czy też długotrwałego uszczerbku na jego zdrowiu.

( opinia biegłego w dziedzinie ortopedii i traumatologii k. 410-413)

W wyniku urazu z dnia 7 października 2022r. powód doznał następujących obrażeń:

- złamania łącznika implantu zęba 21 i utraty korony protetycznej (praca protetyczna wymagała naprawy),

- złamania korzenia zęba 22 i w efekcie konieczności jego usunięcia z powodu braku możliwości leczenia zachowawczego,

- licznych powierzchownych ran obu rogówek, skóry szyi i prawdopodobnie twarzy, w chwili obecnej wygojonych z pozostawieniem blizn,

- stłuczenia stawu kolanowego lewego i klatki piersiowej,

Z zakresu stomatologii i chirurgii stomatologicznej uraz spowodował dla powoda utratę zęba siecznego 22 oraz konieczność naprawy odbudowy protetycznej na implancie zęba 21. Z zakresu chirurgii szczękowo – twarzowej poszkodowany nie doznał obrażeń, nie wymagał i chwili obecnej również nie wymaga leczenia z zakresu chirurgii szczękowo – twarzowej.

Okres trwania naruszenia czynności narządów i rozstroju zdrowia poszkodowanego to czas od dnia wypadku, tj. 7 października 2020r. do zakończenia leczenia implanto – protetycznego, dzięki któremu doszło do rehabilitacji narządu żucia oraz poprawy estetyki twarzy przez odbudowę uśmiechu. Zakończenie leczenia nastąpiło zgodnie z dokumentacją medyczną w dniu 28 lipca 2021r. Doznane przez powoda urazy, tj. złamanie za zęba 22 oraz utrata łącznika z koroną zęba 21 mogły powstać w okolicznościach przez niego opisanych. Wcześniejsze leczenie zęba 22 nie przyczyniło się do jego złamania w wyniku wypadku.

Powód w wyniku wypadku z dnia 7 października 2020r. z zakresu chirurgii stomatologicznej i stomatologii doznał trwałego i długotrwałego uszczerbku na zdrowiu w rozmiarze 1%. W wyniku urazu doszło do złamania zęba 22. Nie było możliwości leczenia zachowawczego zęba, dlatego został usunięty. W związku z tym pacjent doznał trwałego uszczerbku na zdrowiu w wysokości 1%.

Stan zdrowia powoda, biorąc pod uwagę utratę zęba 22 oraz uszkodzenie pracy protetycznej zęba 21 należy uznać za dobry. Narząd żucia został zrehabilitowany poprzez wprowadzenie implantu zębowego zęba 22 oraz odbudowę protetyczną koron zębów 21 i 22 opartą na implantach zębowych. Rokowania na przyszłość, o ile nie dojdzie do zaniku kości w okolicy implantów zębowych należy uznać za dobre.

Leczenie i rehabilitacja implanto – protetyczna powoda była prawidłowa. Narząd żucia został odbudowany, spełnia funkcję żucia oraz estetyczne. Brak dolegliwości bólowych. Poniesione koszty były zasadne, brak możliwości refundacji z funduszy NFZ leczenia implanto – protetycznego. Nie wystąpiła u powoda niezdolność do samodzielnej egzystencji biorąc pod uwagę zakres chirurgii szczękowo – twarzowej i stomatologii.

( opinia biegłego w dziedzinie chirurgii szczękowo – twarzowej k. 455-460)

Na skutek zdarzenia komunikacyjnego z dnia 7 października 2020r. u powoda w workach spojówkowych i rogówkowych znalazły się ciała obce – szkła, które zostały usunięte w czasie udzielania mu pomocy medycznej. Naruszenie czynności narządu ciała – wzroku na skutek tego zdarzenia trwało powyżej 6 miesięcy i mogło powstać w okolicznościach przez niego opisanych. Przed wypadkiem powód nie posiadał schorzeń oczu.

W następstwie przedmiotowego wypadku komunikacyjnego nastąpiło u powoda upośledzenie funkcji oka lewego obniżeniem ostrości wzroku do 0,9, co daje 2,5% długotrwałego uszczerbku na zdrowiu.

Obecnie u powoda nie występują zmiany w polu widzenia, rokowanie na przyszłość jest dobre. Proces leczenia powoda przebiegał prawidłowo, a poniesione koszty były zasadne. Na skutek zdarzenia wypadku komunikacyjnego u powoda nie występowała niezdolność do samodzielnej egzystencji z powodu uszkodzeń narządu wzroku.

( opinia biegłego w dziedzinie okulistyki k. 493-497, 519-520)

Powód, w wyniku zdarzenia, poza szkodą na osobie poniósł również dalsze wydatki:

- z tytułu kosztów kredytu gotówkowego, który przeznaczył na sfinansowanie leczenie implanto – stomatologicznego, udzielonego przez (...) Bank S.A. z/s we W. w łącznej wysokości 2.255,28zł, na pokrycie prowizji, odsetek i opłat,

- z tytułu kosztów zakupu paliwa, z przeznaczaniem na dojazd na wizyty lekarskie i do placówek medycznych, w łącznej wysokości 1.034,35zł,

- z tytułu kosztów leczenia w łącznej wysokości w łącznej 843,86zł,

- z tytułu kosztów leczenia stomatologicznego w łącznej wysokości 19.950,00zł.

( wniosek k. 22-23, umowa o kredyt k. 24-34, faktura k. 39, 40, 41, 42, 43, 44, 45, 46, 48, 111, 112, informacja o kosztach leczenia k. 47, historia choroby k. 49-53, dokumenty akt szkodowych – płyta Cd k. 91)

W momencie zdarzenia kierujący pojazdem m. (...) o nr rej. (...) wraz z naczepą o nr rej. (...) M. K. posiadał zawartą z pozwanym Towarzystwem (...) S.A. z/s w W. umowę odpowiedzialności cywilnej z tytułu obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych w związku z ruchem tych pojazdów.

Powód dokonał zgłoszenia u pozwanego zaistnienia szkody na osobie i mieniu w celu przeprowadzenia postępowania szkodowego w ramach odpowiedzialności gwarancyjnej Ubezpieczyciela sprawcy szkody z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych w związku z ruchem tych pojazdów. Postępowanie szkodowe zostało zarejestrowane pod numerem (...)-02.

W związku ze zgłoszeniem pozwany przeprowadził postępowanie szkodowe i decyzją z dnia 26 marca 2021r. przyznał powodowi zadośćuczynienie w kwocie 4.000,00zł i zwrot wydatków na leczenie stomatologiczne w wysokości 9.550,00zł i zwrot kosztów przejazdu w wysokości 300,00zł, tj. świadczenia w łącznej wysokości 13.850,00zł oraz odmówił wypłaty tych roszczeń w dalszym zakresie.

W dniu 12 kwietnia 2023r. powód skierował do Województwa (...) – Zarządu Dróg Wojewódzkich w B. pismo stanowiące wezwanie do zapłaty łącznej kwoty 47.650,00zł z tytułu zadośćuczynienia i odszkodowania w związku ze skutkami na dobrach osobistych i mieniu wynikających ze zdarzenia drogowego z dnia 7 października 2020r. Województwo (...) – Zarząd Dróg Wojewódzkich w B. zajął negatywne stanowisko wobec treści żądania i odmówił wypłaty dochodzonych należności.

( zgłoszenie szkody k. 19-21, dokumenty akt szkodowych k. 55-56, 59-62, pismo w sprawie k. 57-58, 63, decyzja k. 64-65, 70-71, odwołanie k. 66-69, orzeczenie k. 88-90, dokumenty akt szkodowych – płyta Cd k. 91, certyfikat k. 282-283, wezwanie do zapłaty, wezwanie do zapłaty k. 284-287, odpowiedź na wezwanie k. 288)

Sąd uznał za przydatne do ustalenia stanu faktycznego opinie sporządzone przez biegłych w dziedzinie ruchu drogowego i rekonstrukcji wypadków komunikacyjnych, ortopedii i traumatologii, chirurgii szczękowo – twarzowej i okulistyki, albowiem są one pełne, jasne, zrozumiałe, wyczerpujące i kompleksowe oraz wewnętrznie spójne. Biegli w poszczególnych opiniach udzielili odpowiedzi na wszystkie postawione w tezach dowodowych pytania, sformułowania zawarte w treści każdej z opinii pozwalają na zrozumienie wyrażonych w nich ocen i poglądów oraz sposobu dochodzenia do nich, a ponadto biegli przedstawili metody badawcze i materiał badawczy, na którym się oparli. Wnioski końcowe każdej z opinii są zwięzłe i precyzyjne, a ponadto wnioski opinii są logiczne i znajdują oparcie w przeprowadzonych przez biegłych badaniach i nie budzą zastrzeżeń, co do ich trafności w porównaniu z podanym w opiniach materiałem badawczym.

Podnoszone przez strony uwagi należy w tych warunkach uznać jedynie za polemikę z prawidłowo i właściwie sporządzonymi dokumentami procesowymi i nie stanowią podstawy do reformacji albo odrzucenia czy to w całości lub w części tak przeprowadzonych w postępowaniu rozpoznawczym czynności procesowych.

Sąd nie znalazł podstaw do kwestionowania osobowych źródeł dowodowych, przy czym spod oceny i nadania im atrybutu wiarygodności wyłączeniu podlegają te fragmenty ich depozycji, które formułują twierdzenia o przyczynach wypadku i wpływu na jego zaistnienie i powstanie skutków stanu nawierzchni drogi oraz zachowań kierujących pojazdami albowiem w tym zakresie wypowiedzi świadków stanowiły opisy dokonanych spostrzeżeń lub wiedzy dokumentarnej, a wymienione obszary podlegały ustaleniom faktycznym w oparciu o wiadomości specjalne biegłych w dziedzinie ruchu drogowego zgromadzonych w niniejszym postępowaniu, a także zleconych w toku przeprowadzonej sprawy karnej.

Za wiarygodne należało uznać zaliczone w poczet materiału dowodowego dokumenty zgromadzone w postępowaniu albowiem zostały one sporządzone przez uprawnione organy w ramach przysługujących im kompetencji, w sposób rzetelny i fachowy. Ich prawdziwość i autentyczność nie wzbudziła w ocenie Sądu wątpliwości.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje.

Powództwo podlegało uwzględnieniu w części w stosunku do pozwanego Województwa (...) – Zarządu Dróg Wojewódzkich w B. oraz oddaleniu w całości w stosunku do pozwanego Towarzystwa (...) S.A. z/s w W..

Wobec konkluzji biegłych w dziedzinie ruchu drogowego i rekonstrukcji wypadków komunikacyjnych i ustalenia, że stan techniczny i wygląd jezdni drogi wojewódzkiej nr (...) w miejscowości M., gm. L. w pobliżu słupka hektometrowego nr 15/7 w dniu 7 października 2020r. był zły w szczególności, że na tym odcinku drogi występowały w koleiny głębokie, niebezpieczne koleiny, które nie były oznakowane wymaganym znakiem ostrzegawczym, a ponadto że zły stan nawierzchni oraz brak wymaganego oznakowania był powodem utraty panowania nad pojazdem przez kierującego zespołem pojazdów S. z naczepą M. K. i zaistnienia wypadku drogowego, a kierujący zespołami pojazdów M. K. oraz powód T. C. swoimi zachowaniami nie naruszyli zasad obowiązujących w ruchu drogowym, należało przyjąć, iż na zasadzie winy za zaistnienie wypadku drogowego i jego następstwa w dobrach osobistych i mieniu powoda odpowiada pozwany Województwo (...) – Zarząd Dróg Wojewódzkich w B..

Zgodnie z dyspozycją art. 415 kc kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę obowiązany jest do jej naprawienia. Podstawę uznania odpowiedzialności sprawy jest zatem wykazanie kumulatywnie trzech przesłanek: zdarzenie, z którym ustawa wiąże odpowiedzialność na określonej zasadzie, szkoda oraz związek przyczynowy między tym zdarzeniem, a szkodą. Przy ustalaniu odpowiedzialności z tytułu czynów niedozwolonych znajdują zastosowanie przepisy dotyczące związku przyczynowego, szkody i sposobów jej naprawienia (art. 361 – 363 kc). Przesłanki te uzupełniane są przez art. 361 kc, w którym ustawodawca dodaje do nich adekwatny związek przyczynowy między zachowaniem sprawczym i naruszeniem dobra, z którego wynikła szkoda.

Wina w art. 415 kc przesądza o zarzucalności zachowania sprawczego i może przybrać postać umyślności bądź nieumyślności. Wina jest bezsporna, jeżeli sprawa dopuszcza się umyślnie czynu bezprawnego. Ma on wówczas zamiar naruszania obowiązujących nakazów lub zakazów, chce je przekroczyć (zamiar bezpośredni) albo przewiduje taką możliwości i godzi się na ten skutek (zamiar ewentualny). Z kolei winę nieumyślną sprawcy uznaje się w dwóch sytuacjach. Z dezaprobatą spotyka się zachowanie, gdy sprawca nie chce postępować bezprawnie i chociaż przewiduje taką możliwość, nie godzi się na ten skutek, bezpodstawnie sądząc, że go uniknie (lekkomyślność, rażące niedbalstwo). Zarzut winy nieumyślnej można postawić sprawcy tylko wówczas, gdy ustalona zostaje naganność decyzji, jaką sprawca podjął w konkretnej sytuacji, nieświadomy możliwości bezprawnego zachowania albo bezpodstawnie sądząc, że go uniknie. Dominuje pogląd, że właściwym kryterium oceny jest należyta staranność, w kształcie określonym w przepisie art. 355 kc (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 15.02.1971r., III CZP 33/70, Lex, wyrok SN z 12.06.2002r., III CKN 694/00, Lex).

Szkoda majątkowa i niemajątkowa musi pozostawać w normalnym związku przyczynowym z wypadkiem w rozumieniu art. 361 § 1 kc.

Na tle art. 361 § 1 kc odnotowania wymaga, że na gruncie tego przepisu „obojętne jest, czy ma miejsce związek przyczynowy bezpośredni, czy pośredni oraz, czy jest to związek przyczynowy złożony, wieloczłonowy, z tym, że odpowiedzialność cywilną uzasadnia jedynie taki związek przyczynowy wieloczłonowy, w którym między poszczególnymi ogniwami zachodzi normalna zależność przyczynowa, a więc każde ogniwo tego związku podlega ocenie z punktu widzenia przyczynowości adekwatnej.

Norma zawarta w przepisie art. 361 § 1 kc opiera się na założeniach teorii adekwatnego związku przyczynowego, w wersji obiektywnej, zwanego też „normalnym związkiem przyczynowym”. Teoria ta zakłada, że związek przyczynowy zachodzi tylko wtedy, gdy w grupie wszystkich przyczyn i skutków mamy do czynienia jedynie z takimi przyczynami, które normalnie powodują określone skutki. Nie wystarczy więc stwierdzić istnienie związku przyczynowego jako takiego, lecz należy stwierdzić, że chodzi o następstwa normalne (a nie niezwykłe, nadzwyczajne).

Związek przyczynowy należy pojmować jako obiektywne powiązanie ze sobą zjawiska nazwanego „przyczyną” ze zjawiskiem określonym jako „skutek”. Istnienie związku przyczynowego jako zjawiska obiektywnego determinowane jest okolicznościami faktycznymi sprawy. W pierwszej kolejności należy za pomocą testu „ conditio sine qua non” zbadać, czy określony skutek stanowi obiektywne następstwo zdarzenia, które wskazano jako jego przyczynę, to znaczy, czy oceniany skutek nastąpiłby mimo braku wskazanej przyczyny. Jeżeli odpowiedź jest negatywna, czyli badany skutek nastąpiłby również mimo nieobecności tej przyczyny należy stwierdzić, że nie występuje żaden obiektywny związek przyczynowy i nie ma potrzeby dalszego badania, czy relacje pomiędzy przyczyną a skutkiem są adekwatne w rozumieniu art. 361 § 1 kc. Pojawienie się w przebiegu kauzalnym przyczyny zewnętrznej, nie powiązanej z działaniem lub zaniechaniem podmiotu odpowiedzialnego za powstanie szkody, przesądza o braku związku przyczynowego, jeśli bez przyczyny pierwotnej szkoda i tak powstałaby. Przepis art. 361 § 1 kc wiąże jednak odpowiedzialność tylko z normalnymi następstwami zjawisk stanowiących jej podstawę. W razie pozytywnego stwierdzenia, że dany fakt był koniecznym warunkiem wystąpienia skutku, należy rozważyć, czy wspomniane powiązania można traktować jako „normalne”, tzn. typowe lub oczekiwane w zwykłej kolejności rzeczy. Typowym jest skutek jaki daje się przewidzieć w zwykłym porządku rzeczy, taki, o którym na postawie zasad doświadczenia życiowego, wiadomo, że jest charakterystyczny dla danej przyczyny jako normalny rezultat określonego zjawiska. Nie mieści się w płaszczyźnie adekwatnego związku przyczynowego skutek, który wprawdzie daje się łączyć z określonym zdarzeniem początkowym w sensie oddziaływania sprawczego, ale jest następstwem nietypowym, tj. nie występującym w kolejności zdarzeń, która charakterystyczna jest dla określonej przyczyny i przez to nie dającym się uwzględnić w ewentualnych przewidywaniach, a zarazem zależny jest w istocie od innych zdarzeń, które w zbiegu z przyczyną wyjściową jawią się jako przypadkowy zbieg okoliczności – por. wyrok s.apel. w Lublinie z dnia 20 maja 2015r. w sprawie o sygn. akt I ACa 968/14, opubl. LEX nr 1770850, wyrok s.apel. w Białymstoku z dnia 8 kwietnia 2015r. w sprawie o sygn. akt I ACa 959/14, opubl. LEX nr 1667508, wyrok s.apel. w Warszawie z dnia 4 listopada 2014r. w sprawie o sygn. akt VI ACa 68/14, opubl. LEX nr 1624064, wyrok s.apel. w Łodzi z dnia 28 października 2014r. w sprawie o sygn. akt I ACa 824/14, opubl. LEX nr 1554766, wyrok s.apel. w Lublinie z dnia 13 lutego 2014r. w sprawie o sygn. akt I ACa 785/13, opubl. LEX nr 1469375.

W przypadku badania istnienia adekwatnego związku przyczynowego pomiędzy szkodą, a zdarzeniem szkodzącym, przybierającym postać zaniechania, przeprowadzenie testu conditio sine qua non polega na przeprowadzeniu oceny, według zasad wiedzy i doświadczenia życiowego, z jak dużym prawdopodobieństwem ukształtowałyby się stosunki faktyczne, gdyby zostało podjęte zaniechane działanie.

Stosownie do treści art. 19 ust. 1 ustawy z dnia 21 marca 1985r. o drogach publicznych (Dz. U. 2025.889 – t.j.), przy uwzględnieniu wymagań przewidzianych w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 24 czerwca 2022r. w sprawie przepisów techniczno-budowlanych dotyczących dróg publicznych (Dz. U. 2022.1518) zastępującego rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie (Dz. U. 2016.124 t.j. ze zm.), organ administracji rządowej lub jednostki samorządu terytorialnego, do którego właściwości należą sprawy z zakresu planowania, budowy, przebudowy, remontu, utrzymania i ochrony dróg, jest zarządcą drogi.

Na podstawie art. 20 pkt 4, 10, 10a, 11 w/w ustawy do zarządcy drogi należy w szczególności: utrzymanie nawierzchni drogi, chodników, drogowych obiektów inżynierskich, urządzeń zabezpieczających ruch i innych urządzeń związanych z drogą, z wyjątkiem części pasa drogowego, o których mowa w art. 20f pkt 2, przeprowadzanie okresowych kontroli stanu dróg i drogowych obiektów inżynierskich oraz przepraw promowych, ze szczególnym uwzględnieniem ich wpływu na stan bezpieczeństwa ruchu drogowego, w tym weryfikację cech i wskazanie usterek, które wymagają prac konserwacyjnych lub naprawczych ze względu na bezpieczeństwo ruchu drogowego; badanie wpływu robót drogowych na bezpieczeństwo ruchu drogowego; wykonywanie robót interwencyjnych, robót utrzymaniowych i zabezpieczających.

Na zarządcy drogi ciąży szeroko rozumiany obowiązek wykonywania ogółu prac remontowych, zabezpieczających i przywracających pierwotny (prawidłowy) stan nawierzchni oraz bieżących robót konserwacyjnych, porządkowych i innych, których celem jest poprawa jakości i zwiększenie bezpieczeństwa ruchu, a jego pierwszoplanowym zadaniem jest utrzymanie drogi w stanie wykluczającym narażenie użytkowników na wypadek, pozostający w adekwatnym związku przyczynowym z ich wykorzystaniem. Obowiązek należytego utrzymania i ochrony dróg nie konkretyzuje się przy tym dopiero w razie zawiadomienia przez osoby trzecie (użytkowników drogi, policję itd.) o istniejącym zagrożeniu jednostki organizacyjnej sprawującej zarząd drogi.

Poprzez należyty stan nawierzchni należy rozumieć, ze względu na szczególne przeznaczenie drogi, zdatność tej drogi do użytkowania w sposób zapewniający bezpieczeństwo korzystających z niej osób trzecich. W tym celu przyjąć należy, że dla zapewnienia właściwego utrzymania nawierzchni drogi podmiot zarządzający drogą zobowiązany jest podejmować nie tylko działania o charakterze interwencyjnym w odpowiedzi na sygnały zgłaszane przez użytkowników drogi, ale również powinien we własnym zakresie podjąć wszelkie starania umożliwiające nie tylko zapobieganie zdarzeniom wpływającym negatywnie na stan nawierzchni, ale przede wszystkim zorganizować własne czynności nadzorcze tak, by zoptymalizować swoje możliwości interwencji niezależnie od informacji ze strony użytkowników dróg.

Praca jednostki organizacyjnej sprawującej zarząd drogi powinna być tak zorganizowana, żeby miała ona możliwość odpowiednio szybkiego stwierdzenia wystąpienia na drodze zagrożenia bezpieczeństwa w ruchu i podjęcia działań zmierzających do usunięcia tego zagrożenia

O zasadności zarzutu braku wymaganej staranności w dopełnieniu obowiązków decyduje nie tylko sama niezgodność postępowania z zachowaniem modelowym, lecz także możliwość i powinność przewidywania jego następstw warunkowana doświadczeniem życiowym. Należyta staranność nawet w rozumieniu art. 355 § 2 kc oznacza inny rodzaj staranności, dostosowanej zarówno do działającego podmiotu, przedmiotu którego jego działanie dotyczy, jak i okoliczności, w których to działanie znajduje swój przejaw.

Skoro zarządca drogi jest zobowiązany do utrzymania jej w należytym stanie t.j.: utrzymania nawierzchni drogi, chodników, drogowych obiektów inżynierskich, przeprowadzania okresowych kontroli stanu dróg i drogowych obiektów ze szczególnym uwzględnieniem ich wpływu na stan bezpieczeństwa ruchu drogowego i wykonywania robót interwencyjnych, robót utrzymaniowych i zabezpieczających, to zaniechanie przeprowadzenia prac naprawczych drogi, w której występowały stwierdzone w tym procesie mankamenty musi rodzić odpowiedzialność z mocy art. 415 kc, chyba, że w konkretnym stanie faktycznym ujawnią się przesłanki ekskulpacyjne lub egzoneracyjne.

Przyczynienie się w ujęciu art. 362 kc oznacza, że pomiędzy zachowaniem poszkodowanego a szkodą istnieje adekwatny związek przyczynowy. Wina lub oczywista nieprawidłowość (albo ich brak) po stronie poszkodowanego podlegają uwzględnieniu przy ocenie, czy i w jakim stopniu przyczynienie się uzasadnia obniżenie odszkodowania. Ocena stopnia przyczynienia musi uwzględniać wiek i doświadczenie stron oraz ciążące na nich obowiązki, a także stopień świadomości poszkodowanego.

Przyczynieniem się jest każde zachowanie się poszkodowanego pozostające w normalnym związku przyczynowym ze szkodą, za którą ponosi odpowiedzialność inna osoba. Przyczynienie się do szkody występuje wtedy, gdy na podstawie stanu faktycznego sprawy uzasadniony jest wniosek, że bez udziału poszkodowanego szkoda by nie powstała lub nie przybrałaby ustalonych rozmiarów. Nie oznacza to jednak prostego przełożenia stopnia przyczynienia się poszkodowanego do powstania szkody na obniżenie należnego odszkodowania czy też zadośćuczynienia i nie przesądza o stopniu tego obniżenia. Użycie przez ustawodawcę w art. 362 kc sformułowania „stosowne okoliczności” nakazuje, aby sąd uwzględnił wszystkie okoliczności konkretnej sprawy, takie np. jak stopień winy sprawcy, wiek poszkodowanego i stopień jego rozwoju, szczególne okoliczności towarzyszące zdarzeniu wywołującemu szkodę. Dopiero po dokonaniu prawidłowej oceny wszystkich zindywidualizowanych okoliczności związanych z przyczynieniem się poszkodowanego do powstania lub zwiększenia szkody ocenić można, jaka kwota będzie odpowiednią sumą zadośćuczynienia.

Trzeba podnieść, iż ustalony przez Sąd stan faktyczny nie pozwala na stwierdzenie, iż powód swoim zachowaniem przyczynił się do zaistnienia zdarzenia, spowodowania u niego powstania obrażeń ciała oraz powstania szkody niemajątkowej i w mieniu. W szczególności należy, w tym zakresie wziąć pod uwagę konkluzje opinii biegłych w dziedzinie ruchu drogowego i rekonstrukcji wypadków komunikacyjnych.

Należy podnieść na co wskazują wymienieni specjaliści, iż miejsce niebezpieczne winno być oznaczone znakami ostrzegawczymi, a w miejscu zaistnienia przedmiotowego zdarzenia drogowego brak było znaku ostrzegawczego. Z tego powodu, że ostrzeżenie o stanie technicznym drogi w miejscu zdarzenia nie dotarło do jej użytkowników, należy przyjąć, że gdyby nawet kierujący pojazdem ciężarowym M. K. zauważył zagrożenie i podjął właściwe czynności obronne, mógł nie mieć fizycznych możliwości dostosowania parametrów ruchu samochodu do zmiany stanu nawierzchni. Była to też przyczyna sprawcza wypadku pozostająca w adekwatnym związku przyczynowym z jego zaistnieniem.

Brak jest przy tym dowodów w sprawie, a pozwana jednostka samorządu terytorialnego ich nie dostarczyła, iż przyczyną szkody było niezachowanie przez kierującego pojazdem M. K. jako uczestnika ruchu szczególnej ostrożności, która to okoliczność miałaby atrybut egzoneracyjny i ekskulpacyjny zaniechania ze strony zarządcy drogi zwalniający z odpowiedzialności z tytułu czynu niedozwolonego w rozumieniu art. 415 kc.

Antycypacja zachowania tego kierującego pojazdem, jako niewłaściwego czy niepoprawnego w warunkach zaistnienia zdarzenia drogowego bez przytoczenia argumentów, które mogłyby być ocenione przez pryzmat pozostałych dowodów zgromadzonych w postępowania ma charakter dowolny i stanowi swoistą dywagacją pozostającą w opozycji do ustalonego w sprawie stanu faktycznego albowiem to właśnie zły stan nawierzchni jezdni spowodował zaistnienie sekwencji zdarzeń składających się przedmiotowe zdarzenie komunikacyjne i jego skutki - por. wyrok SA w Łodzi z dnia 17 grudnia 2014r. I ACa 881/14, opubl. Legalis, wyrok SN z dnia 11 lutego 2004r. I CK 222/03, opubl. Legalis, wyrok SN z dnia 12 września 2013r. IV CSK 61/13 , opubl. Legalis, wyrok SN z dnia 10 lipca 2014r. I CSK 519/13, opubl. Legalis, wyrok SN z dnia 26 marca 2003r. I CKN 1374/00, opubl. Legalis, wyrok SN z dnia 16 grudnia 2005r. III CK 317/05, opubl. Legalis, wyrok SA w Łodzi z dnia 24 października 2013r. I ACa 1038/12, opubl. Legalis.

Konstatując należy stwierdzić, iż w warunkach przedmiotowej sprawy ustalony przez Sąd stan faktyczny pozwala na jednoznaczne stwierdzenie, że pomiędzy zaniechaniem pozwanego Województwa (...) –(...) w B., a szkodą powoda zachodzi adekwatny związek przyczynowy, który jest nie tylko przesłanką odpowiedzialności za szkodę, ale również rozstrzyga o granicach tejże odpowiedzialności, a ponadto powstała na dobrach osobistych i mieniu powoda szkoda jest normalnym, typowym następstwem zaniechania pozwanego w prezentowanym układzie sytuacyjnym.

Zadośćuczynienie pełni przede wszystkim funkcję kompensacyjną, czyli jego rolą jest wynagrodzenie krzywdy (szkody niemajątkowej) rozumianej jako cierpienie fizyczne (ból i innego rodzaju dolegliwości) i psychiczne (ujemne odczucia przeżywane w związku z cierpieniami fizycznymi lub następstwami uszkodzenia ciała lub rozstrojem zdrowia), aby przynajmniej w ten sposób częściowo przywrócić równowagę zachwianą w wyniku popełnienia czynu niedozwolonego. Okoliczność powyższa powoduje, że o rozmiarze należnego zadośćuczynienia decyduje w pierwszym rzędzie rozmiar i natężenie doznanej krzywdy, tj. rodzaj, charakter, długotrwałość cierpień fizycznych i ujemnych doznań psychicznych, ich intensywność, nieodwracalność negatywnych skutków zdrowotnych, np. stopień i trwałość kalectwa, w tym potrzeby stałej rehabilitacji, zażywania środków farmakologicznych, utrata perspektyw na przyszłość, konieczność korzystania z opieki osób trzecich, poczucie wykluczenia i nieprzydatności społecznej, a ponadto prognozy na przyszłość (polepszenie lub pogorszenie stanu zdrowia) oraz towarzyszące jej poczucie bezradności powodowanej koniecznością korzystania z opieki innych osób oraz nieprzydatności społecznej, a także wiek poszkodowanego, konieczność zmiany zatrudnienia, niemożność wykonywania zawodu, uprawiania sportów, pracy twórczej lub artystycznej, utratę kontaktów towarzyskich, zmianę trybu życia, przyzwyczajeń, czy też sposobu spędzania wolnego czasu.

Zmierzenie rozmiaru doznanej krzywdy nie jest możliwe, gdyż krzywda stanowi subiektywne przeżycie danej osoby. Niezbędne jest wszakże odniesienie wysokości żądanej kwoty do konkretnych, obiektywnych okoliczności faktycznych w danej sprawie, a nie do subiektywnego poczucia krzywdy osoby uprawnionej.

Wysokość zadośćuczynienia odpowiadająca doznanej krzywdzie powinna być odczuwalna dla poszkodowanego i przynosić mu równowagę emocjonalną, naruszoną przez doznane cierpienia psychiczne i fizyczne. Zadośćuczynienie przyznawane jest jednorazowo, zatem musi rekompensować całą krzywdę w postaci cierpień fizycznych i psychicznych już doznanych jak i tych, które w związku z doznanym uszkodzeniem ciała wystąpią w przyszłości jako możliwe do przewidzenia następstwa czynu niedozwolonego, a także prognozę na przyszłość – por. wyrok s.apel. w Warszawie z dnia 5 czerwca 2014r. w sprawie o sygn. akt I ACa 1670/13, opubl. LEX nr 1509116, wyrok s.apel. w Krakowie z dnia 27 lutego 2014r. w sprawie o sygn. akt I ACa 1622/13, opubl. LEX nr 1563513, wyrok s.apel. w Lublinie z dnia 18 listopada 2014r. w sprawie o sygn. akt I ACa 615/14, opubl. LEX nr 1587268, wyrok s.apel. w Białymstoku z dnia 6 listopada 2014r. w sprawie o sygn. akt I ACa 457/14, opubl. LEX nr 1554625, wyrok s.apel. w Łodzi z dnia 5 lutego 2014r. w sprawie o sygn. akt I ACa 936/13, opubl. LEX nr 1439218, wyrok s.apel. w Łodzi z dnia 11 czerwca 2014r. w sprawie o sygn. akt I ACa 1593/13, opubl. LEX nr 1480479, wyrok s.apel. w Łodzi z dnia 13 grudnia 2013r. w sprawie o sygn. akt I ACa 829/13, opubl. LEX nr 1416140, wyrok s.apel. w Gdańsku z dnia 15 stycznia 2014r. w sprawie o sygn. akt V ACa 755/13, opubl. LEX nr 1454457

Przenosząc powyższe rozważania na grunt przedmiotowej sprawy należy stwierdzić, iż pomiędzy zdarzeniem i powstałą u powoda szkodą niemajątkową istnieje adekwatny związek przyczynowy, który nie pozostaje w jakiejkolwiek zależności z istniejącymi u niego schorzeniami samoistnym i innymi dolegliwościami, a ocena zdiagnozowanych u powoda schorzeń powypadkowych, ich rodzaj, charakter, rozmiar, jakość, intensywność i czas trwania, wpływ na funkcjonowanie w życiu osobistym i zawodowym oraz starania o odwrócenie ujemnych następstw oceniane przez pryzmat kwantyfikatorów decydujących o wysokości zadośćuczynienia wskazują, iż przyznana przez Sąd kwota zadośćuczynienia w wysokości 21.000,00zł, przy uwzględnieniu ustalonego przez biegłych wskaźnika procentowego trwałego i długotrwałego uszczerbku na zdrowiu powoda, a także rodzaju, charakteru i rozmiarów cierpień fizycznych i psychicznych powoda, nie jest rażąca niska i nadmiernie wygórowana.

Zadośćuczynienie wypłacone powodowi w ramach postępowania szkodowego w rozmiarze 4.000,00zł Sąd wziął pod uwagę przy określaniu wysokości odszkodowania, co nie jest jednak jednoznaczne z mechanicznym zmniejszeniem sumy zadośćuczynienia o kwotę tego odszkodowania, a jego wysokość oceniana łącznie przedstawia realną, ekonomicznie odczuwalną wartość.

Odczucie krzywdy jest pojęciem subiektywnym i niewymiernym, jednak określając wysokość zadośćuczynienia Sąd kierował się przesłankami obiektywnymi, biorąc pod uwagę szeroko rozumiane cierpienia fizyczne i psychiczne poszkodowanego, w tym skutki jakie zdarzenie wywarło na organizmie powoda, w ograniczeniach w życiu codziennym, planach życiowych, możliwości funkcjonowania w rodzinie i w dotychczasowym środowisku. Przyznanie odpowiedniego zadośćuczynienia oznacza przyznanie takiej kwoty, która rozsądnie oceniana da się określić jako godziwa w realiach danej sprawy. Skutkiem tej oceny winno zaś być zasądzenie zadośćuczynienia, które wystarcza do złagodzenia doznanych cierpień, a zarazem nie premiuje osób o słabszej konstrukcji psychicznej, reagujących intensywniej na sytuacje traumatyczne lub też nie prowadzi do pokrzywdzenia osób o osobowości zamkniętej, kumulującej w sobie wewnętrzne emocje.

W szczególności Sąd miał na względzie rodzaj, charakter i rozmiar doznanej krzywdy, w tym cierpień fizycznych i psychicznych powoda, zakresu, intensywności i czasu trwania dolegliwości bólowych, przy uwzględnieniu przebytego procesu leczenia i rehabilitacji oraz czasu jego trwania i ich rezultatów i wpływ zdarzenia na bieżące funkcjonowanie powoda.

Kwota zadośćuczynienia nie może stanowić źródła wzbogacenia dla poszkodowanego, a jedynym kryterium dla oceny wysokości zasądzonego zadośćuczynienia jest rozmiar krzywdy doznanej przez poszkodowanego. Zadośćuczynienie powinno być bowiem zarazem środkiem pomocy dla poszkodowanego i pozostawać w odpowiednim stosunku do rozmiarów krzywdy, winna ona uwzględniać aktualne warunki i przeciętną stopę życiową społeczności, w której przebywa pokrzywdzony, przy czym rozmiar szkody niemajątkowej, ustala się, uwzględniając moment wyrokowania. – por. wyrok SN z dnia 29 sierpnia 2013r. w sprawie o sygn. akt I CSK 667/12, opubl. LEX nr 1391106, wyrok s.apel. w Warszawie z dnia 17 kwietnia 2013r. w sprawie o sygn. akt VI ACa 974/12, opubl. LEX nr 1362966, wyrok s.apel. w Katowicach z dnia 16 kwietnia 2014r. w sprawie o sygn. akt I ACa 940/13, opubl. LEX nr 1466803, wyrok SN z dnia 24 lipca 2014r. w sprawie o sygn. akt II CSK 595/13, opubl. LEXX nr 1504837.

Powód był również uprawniony do żądania zwrotu dalszych wydatków:

- z tytułu kosztów kredytu gotówkowego, który przeznaczył na sfinansowanie leczenie implanto – stomatologicznego, udzielonego przez (...) Bank S.A. z/s we W. w łącznej wysokości 2.255,28zł, na pokrycie prowizji, odsetek i opłat,

- z tytułu kosztów zakupu paliwa, z przeznaczaniem na dojazd na wizyty lekarskie i do placówek medycznych, w łącznej wysokości 1.034,35zł,

- z tytułu kosztów leczenia w łącznej wysokości w łącznej 843,86zł,

- z tytułu kosztów leczenia stomatologicznego w łącznej wysokości 19.950,00zł.

W myśl art. 444 § 1 kc odszkodowanie obejmuje wszelkie koszty wynikłe z uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia.

Celem odszkodowania w ramach art. 444 § 1 kc jest restytucja stanu istniejącego przed wypadkiem, a jeśli jego przywrócenie nie jest możliwe, zastąpienie stanu dawnego stanem, w którym poszkodowanemu zostaną zapewnione warunki życiowe zbliżone do tych, jakie miał przed wyrządzeniem mu uszczerbku.

Ogranicza się jednak rozmiary obowiązku pokrycia „wszelkich kosztów” wymaganiem, aby ich żądanie było konieczne i celowe. Osoba, która doznała uszczerbku na zdrowiu na skutek wypadku ma zatem prawo domagać się w ramach naprawienia szkody, pokrycia wszystkich niezbędnych i celowych wydatków wynikających z tego zdarzenia. Ponadto pojęcie „wszelkie koszty”, o których mowa w art. 444 § 1 kc oznacza koszty różnego rodzaju, których nie da się z góry określić.

Celowość ponoszenia wszelkich wydatków może być związana nie tylko z możliwością uzyskania poprawy stanu zdrowia, ale też z potrzebą utrzymania tego stanu, jego niepogarszania. Muszą to być, jednakże koszty, które pozostają w związku przyczynowym z likwidacją skutków uszkodzenia ciała. Koszty te należy oceniać wg kryteriów obiektywnych w zakresie potrzeb poszkodowanego. Nie mogą to być koszty, które przekraczają te potrzeby. Realność szkody wyraża się w tym, że przyznanie odszkodowania nie uzasadnia sama utrata zdrowia i ewentualność poniesienia wydatków, ale rzeczywiste zwiększenie potrzeb powstałe w następstwie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia.

Przesłanką uwzględnienia żądania, o którym mowa w art. 444 § 1 kc jest wyłącznie wykazanie przez poszkodowanego, że suma której zwrotu domaga się od zobowiązanego do naprawienia szkody jest sumą potrzebną na koszty restytucji pełnej sprawności.

Przywołane wartości, przy uwzględnieniu treści art. 321 § 1 kpc oraz wysokości odszkodowania przekazanego powodowi w postępowaniu likwidacyjnym (9.850,00zł), Sąd określił łącznie na kwotę 14.155,28zł, i tak z tytułu kosztów kredytu 2.255,28zł, z tytułu wydatków na zakup paliwa 700,00zł, z tytułu kosztów leczenia 800,00zł, z tytułu kosztów leczenia stomatologicznego 10.400,00zł.

Zgodnie z zasadami procesu cywilnego ciężar gromadzenia materiału dowodowego spoczywa na stronach (art. 232 kpc., art. 3 kpc, art. 6 kc). Jego istota sprowadza się do ryzyka poniesienia przez stronę ujemnych konsekwencji braku wywiązania się z powinności przedstawienia dowodów. Skutkiem braku wykazania przez stronę prawdziwości twierdzeń o faktach istotnych dla sprawy jest tylko to, że twierdzenia takie zasadniczo nie będą mogły leżeć u podstaw sądowego rozstrzygnięcia. Strona, która nie udowodni przytoczonych twierdzeń, utraci korzyści, jakie uzyskałaby aktywnym działaniem (por. wyrok s.apel w Białymstoku z dnia 28 sierpnia 2014r. w sprawie o sygn. akt I ACa 286/14, opubl. LEX nr 1511625).

O roszczeniu ubocznym orzeczono w oparciu o treść art. 481 § 1 i 2 – 2 ⁴ kc, przy uwzględnieniu art. 455 kc – por. wyrok SN z dnia 22 maja 1980r. II CR 131/80, opubl. Legalis.

O kosztach procesu, w tym kosztach zastępstwa procesowego orzeczono na podstawie art. 108 § 1 kpc w zw. z art. 98 § 1 – 1 ¹ i 3 kpc w zw. z art. 100 kpc i art. 105 kpc i w zw. z § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. 2023.1935 – t.j. ze zm.) i § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. 2023.1964 – t.j. ze zm.) oraz w oparciu o treść art. 13 ust. 2 i art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. 2024.959 – t.j. ze zm.) i art. 1 ust. 1 pkt 2 i art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2006r. o opłacie skarbowej (Dz. U. 2023.2111 – t.j.).

Z tych wszystkich względów orzeczono jak w sentencji wyroku.

sędzia Michał Włodarek