Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Kaliszu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 października 2024r.

Sąd Rejonowy w Kaliszu w I Wydziale Cywilnym, w składzie:

Przewodniczący: sędzia Michał Włodarek

Protokolant: Anna Dulas

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 25 września 2024r. w K.

sprawy z powództwa (...) Bank (...) S.A. z/s w W. (KRS (...))

przeciwko pozwanej A. C. (PESEL (...))

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanej A. C. na rzecz powoda (...) Bank (...) S.A. z/s w W. kwotę 26.425,31zł (dwadzieścia sześć tysięcy czterysta dwadzieścia pięć złotych 31/100) wraz z odsetkami umownymi za opóźnienie w wysokości w stosunku rocznym odsetek maksymalnych za opóźnienie liczonymi od kwoty 21.282,25zł (dwadzieścia jeden tysięcy dwieście osiemdziesiąt dwa złote 25/100) od dnia 3 lipca 2023r. do dnia zapłaty,

2.  zasądza od pozwanej A. C. na rzecz powoda (...) Bank (...) S.A. z/s w W. kwotę 4.938,00zł (cztery tysiące dziewięćset trzydzieści osiem złotych 00/100) tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 3.600,00zł (trzy tysiące sześćset złotych 00/100) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego wraz z odsetkami w wysokości w stosunku rocznym odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.

sędzia Michał Włodarek

Sygn. akt I C 360/24

UZASADNIENIE

W dniu 17 stycznia 2024r. powódka (...) Bank (...) S.A. z/s w W., po uprzednim umorzeniu sprawy VI Nc – e (...) w elektronicznym postępowaniu upominawczym, skierowała do tut. Sądu w stosunku do pozwanej A. C. żądanie zasądzenia kwoty 26.425,31zł wraz z odsetkami umownymi za opóźnienie w wysokości w stosunku rocznym odsetek maksymalnych za opóźnienie liczonymi od kwoty 21.282,25zł od dnia 3 lipca 2023r. do dnia zapłaty, a ponadto zasądzenia od pozwanej na rzecz powódki kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powódka przytoczyła okoliczności wskazujące na jej legitymację czynną oraz oznaczyła źródło zobowiązania i jego wysokość podając, iż dochodzone roszczenie stanowi należność wynikającą z nienależycie wykonanej umowy pożyczki łączącej pozwaną z powódką.

W odpowiedzi na pozew pozwana A. C. wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenia od powódki na jej rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Pozwana zakwestionowała roszczenia powództwa, co do zasady i wysokości, a ponadto podniosła zarzuty:

- nieudowodnienia roszczenia co do zasady i co do wysokości,

- barku legitymacji biernej pozwanej,

- przedwczesności oraz braku wymagalności roszczenia dochodzonego pozwem.

Pozwana podała również, że jej dane zostały wykorzystane przez nieznanego jej sprawcę w celu zawarcia umowy z jakiej powódka dochodzi zapłaty, jednakże ona sama nie zaciągała zobowiązania, które jest podstawą roszczenia powództwa. Fakt posługiwania się jej danymi i popełnieniem przestępstwa na jej szkodę był przedmiotem postępowania toczącego się przed Komendą Miejską Policji w K., która wszczęła i prowadziła w tej sprawie postępowanie karne.

W replice do odpowiedzi na pozew strona powodowa podtrzymała wyrażone dotychczas stanowisko w sprawie.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny.

W dniu 27 sierpnia 2007r. pozwana A. C. zawarła z powódką (...) Bankiem (...) S.A. z/s w W. umowę rachunku oszczędnościowo – rozliczeniowego (...) (z (...)), usług bankowości elektronicznej, oraz karty debetowej o nr (...).

W dniu 8 czerwca 2021r. pozwana A. C. zawarła z powódką (...) Bankiem (...) S.A. z/s w W. umowę pożyczki nr (...).

Pożyczka została zawarta na odległość, poza siedzibą Banku, przy wykorzystaniu funkcjonalności bankowości elektronicznej.

Przed zawarciem pożyczki powódka dokonała czynności uwierzytelnienia, tj. weryfikacji tożsamości pozwanej jako dokonującej z powódką czynności bankowej polegającej na zawarciu w dniu 8 czerwca 2021r. umowy pożyczki nr (...), a także czynności autoryzacji, tj. wyrażenia przez pozwaną osobiście zgody na dokonanie w/w czynności bankowej.

W ramach tego kontraktu powódka udzieliła pozwanej pożyczki w kwocie 22.920,01zł, w tym środki na sfinansowanie prowizji banku za udzielenie kredytu w wysokości 2.920,01zł.

Całkowity koszt pożyczki określono na kwotę 10.223,22zł, natomiast całkowitą kwotę do zapłaty powódka oznaczyła w wysokości 30.223,22zł.

Umowa została zawarta na czas określony. Pozwana miała obowiązek zapłaty kapitału, odsetek i innych należności ubocznych w 96 miesięcznych ratach począwszy od miesiąca 8 lipca 2021r. do dnia 8 czerwca 2029r.

Strony ustaliły również wysokość oprocentowania i warunki jego zmiany, sposób zabezpieczenia spłaty oraz prowizje i opłaty.

W dniu 8 czerwca 2021r. powódka przekazała pozwanej do dyspozycji kwotę pieniężną w wysokości 22.920,01zł.

W okresie od dnia 8 lipca 2021r. do dnia 10 marca 2022r. pozwana dokonała na poczet umowy pożyczki wpłat w łącznej wysokości 3.846,03zł.

Pozwana nie wykonała postanowień łączącego strony kontraktu i posiadała wobec powódki zaległości w łącznej wysokości na dzień 8 sierpnia 2022r. 22.200,79zł, w tym z tytułu kapitału kwotę 21.282,25zł i z tytułu odsetek kwotę 918,54zł.

W dniu 8 sierpnia 2022r. doszło do wypowiedzenia pozwanej umowy pożyczki.

W dniu 11 kwietnia 2023r. pozwana wystąpiła o zawarcie umowy restrukturyzacyjnej dotyczącej umowy nr (...).

( umowa pożyczki k. 12-20, monit k. 21, wypowiedzenie umowy k. 22-24, historia operacji na kontrakcie kredytowym k. 25, zestawienie operacji k. 78, wydruk e – monitoring k. 79-81, umowa rachunku oszczędnościowo – rozliczeniowego (...) (z (...)), usług bankowości elektronicznej, oraz karty debetowej k. 103-120, szczegóły wniosku kredytowego k. 120-122, szczegółowe warunki świadczenia usługi bankowości elektronicznej … k. 123-126, dokumentacja bankowa – płyta Cd. k 127, przesłuchanie pozwanej A. C. k. 178 00:06:00-00:38:13, nagranie – płyta Cd k. 200, wniosek o zawarcie umowy restrukturyzacyjnej z zał. k. 210-245)

Pozwana w dniu 26 lipca 2021r. w Komendzie Miejskiej Policji w K. złożyła zawiadomienie o tym, że nieznany sprawca w okresie czerwca i lipca 2021r. podając się za pracownika Banku (...) wprowadził ją w błąd co do swojej tożsamości, a następnie pod pozorem inwestycji w kryptowaluty za pomocą aplikacji anydesk przejął jej komputer i doprowadził do zawarcia 2 pożyczek w Banku (...), tj. w dniu 8 czerwca 2021r. na kwotę 22.920,01zł i w dniu 17 czerwca 2021r. na kwotę 23.526,64zł oraz bez wiedzy pozwanej zawarł 2 pożyczki w firmach pożyczkowych S. na kwotę 8.000,00zł nr (...) w dniu 29 czerwca 2021 roku i W. na kwotę 2.000,00zł w dniu 2 lipca 2021r. oraz ich usiłował zawrzeć umowy pożyczek w firmach (...) oraz V..

Postanowieniem z dnia 21 grudnia 2021r. Prokuratura Rejonowa w Kaliszu w sprawie o sygn. akt 4204-4Ds.434.2021, na podstawie art. 322 § 1 kpk, wobec nie wykrycia sprawcy przestępstwa, umorzyła dochodzenie o to, że nieznany sprawca podając się za przedstawiciela Banku (...) działając czynem ciągłym w okresie czerwca i lipca 2021r., za pomocą sieci internet, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadził do niekorzystnego rozporządzenia mieniem A. C. poprzez wprowadzenie w błąd oferując pożyczkę, a następnie inwestycje w kryptowaluty z wykorzystaniem aplikacji A. uzyskał dostęp do usług bankowości elektronicznej pokrzywdzonej rachunku bankowego o numerze (...) prowadzonego w Banku (...) SA na rzecz pokrzywdzonej, dokonał nieautoryzowanych transakcji płatniczych oraz zawarł pożyczki na łączną kwotę nie mniej niż 53.100,00zł, czym działał na szkodę A. C., tj. o czyn z art. 286 § 1 kk.

Pozwana dokonała ponadto zgłoszenia reklamacyjnego u powódki, które zostało rozpatrzone negatywnie. W szczególności powódka podniosła m.in., iż transakcje będące przedmiotem reklamacji zostały zrealizowane w sposób prawidłowy i zgodnie ze złożonymi dyspozycjami. Transakcje zostały zlecone po zalogowaniu danymi pozwanej i poprawnie autoryzowane. Wnioski o pożyczki zostały złożone po poprawnym zalogowaniu pozwanej danymi w serwisie internetowym i poprawnie autoryzowane. Do używania indywidualnych danych uwierzytelniających pozwalających na korzystanie z serwisów bankowości elektronicznej uprawniony jest wyłącznie ich posiadacz.

( odpowiedź na reklamację k. 140-141, 181v-184, potwierdzenie złożenia zawiadomienia k. 142, karta zgłoszenia k. 181, zrzut ekranu k. 185-186, karta zgłoszenia k. 201-204, 246-261, dokumenty akt 4204-4Ds.434.2021)

Sąd uznał za nie posiadające atrybutu wiarygodności przesłuchanie pozwanej A. C. w tej części, w której pozwana kwestionuje, że doszło do czynności uwierzytelnienia i autoryzacji przy zawarciu umowy pożyczki z dnia 8 czerwca 2021r. nr (...) albowiem pozostaje ono w opozycji do dokumentarnego materiału dowodowego, w szczególności do treści przesłuchania pozwanej jako pokrzywdzonej w sprawie (...)-4.Ds.434.2021, gdzie pozwana zaznała m.in. że logowała się do jej konta bankowego o nr (...), a także rozmowy pracownika banku z pozwaną przeprowadzonej w związku z zawarciem w/w kontraktu ( nagranie – płyta Cd k. 200). Co ponadto wymaga wyeksponowania, to bez czynnego udziału pozwanej, która nie zachowała wymaganych reguł ostrożności i bezpieczeństwa przy korzystaniu z bankowości elektronicznej nie doszłoby do zawarcia kwestionowanego kontraktu. Pozwana wykazała się lekkomyślnością i niedbalstwem przekazując osobie trzeciej istotne informacje oraz czynnie uczestnicząc w zawarciu umowy pożyczki, a następcze zadysponowanie już bez zaangażowania pozwanej środkami, które wpłynęły na jej rachunek bankowy z pożyczki z dnia 8 czerwca 2021r., nie ma wpływu na ocenę obiektywnie nieprawidłowych jej działań oraz ważność i skuteczność tej czynności prawnej.

Za wiarygodne należało uznać zaliczone w poczet materiału dowodowego dokumenty zgromadzone w postępowaniu, albowiem zostały one sporządzone przez uprawnione organy w ramach przysługujących im kompetencji, w sposób rzetelny i fachowy. Ich prawdziwość i autentyczność nie wzbudziła w ocenie Sądu wątpliwości.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje.

Na wstępie należy stwierdzić, iż w niniejszym postępowaniu po stronie pozwanej i po stronie powodowej zachodzą cechy legitymacji czynnej i biernej.

Pozew jest pismem procesowym, które zawiera powództwo, tj. skierowany do sądu wniosek o udzielenie sądowej ochrony prawnej dokładnie określonemu żądaniu, uzasadnionemu i skonkretyzowanemu przytoczonymi okolicznościami faktycznymi. Żądanie pozwu jest tzw. roszczeniem formalnym (procesowym), którego treścią jest twierdzenie powoda o przysługującym mu i podlegającym ochronie prawnomaterialnym interesie.

Legitymacja procesowa wskazuje kwalifikację materialną podmiotów prowadzących spór, w tym znaczeniu, że powód jest uprawniony do występowania z żądaniem udzielenia mu ochrony prawnej w stosunku do pozwanego, a ten zobowiązany do określonego zachowania się. W niniejszym postępowaniu powódka wykazała, że spełnia materialnoprawną przesłankę procesu, która decyduje o dopuszczalności badania i ustalania prawdziwości jego twierdzeń, że wymieniony w powództwie stosunek prawny istnieje i co jest jego przedmiotem. W przedmiotowym postępowaniu istnieje możliwości określenia, że w procesie występują w charakterze stron te podmioty, które są jednocześnie podmiotami stosunku prawnego będącego przedmiotem procesu.

Zgodnie z art. 50 ust. 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. prawo bankowe (Dz. U. 2023.2488 – t.j. ze zm.) bank dokłada szczególnej staranności w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa przechowywanych środków pieniężnych. Powyższe oznacza w szczególności, że bank ponosi ryzyko dokonania wypłaty z rachunku bankowego do rąk osoby nieuprawnionej oraz dokonanie rozliczenia pieniężnego na podstawie dyspozycji wydanej przez osobę nieuprawnioną. Bank, podmiot profesjonalny o dominującej w stosunku do posiadacza rachunku pozycji, zobowiązany jest przy wykonywaniu umów do szczególnej staranności, wynikającej z zawodowego charakteru tej działalności. Obowiązek przewidziany w art. 50 ustawy Prawo bankowe ma charakter publicznoprawny, co oznacza, że jego przestrzeganie lub nieprzestrzeganie nie ma bezpośredniego wpływu na odpowiedzialność cywilną banku wobec posiadacza rachunku, tym niemniej formułuje on podstawę dla dyrektyw interpretacyjnych, które są wykorzystywane przy wykładni przepisów określających odpowiedzialność banku za zwrot środków deponentowi w przypadku wypłaty osobie nieupoważnionej. Ustawodawca nałożył zatem na banki odpowiedzialność za środki pieniężne powierzane przez klientów. Z chwilą ich wpłacenia, posiadacze rachunków tracą bowiem kontrolę nad tym, jak środki te będą zabezpieczone. Odpowiedzialność banku nie jest jednak nieograniczona, gdyż wyłączają ją sytuacje, w których klient umyślnie lub na skutek rażącego niedbalstwa doprowadzi do tego, że osoba nieuprawniona dokona wypłaty środków z jego rachunku bankowego.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 i ust. 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. prawo bankowe (Dz. U. 2023.2488 – t.j. ze zm.) oświadczenia woli związane z dokonywaniem czynności bankowych mogą być składane w postaci elektronicznej. Jeżeli ustawa zastrzega dla czynności prawnej formę pisemną, uznaje się, że czynność dokonana w formie, o której mowa w ust. 1, spełnia wymagania formy pisemnej także wtedy, gdy forma została zastrzeżona pod rygorem nieważności. Przywołana norma prawna odnosi się jedynie do formy i sposobu złożenia oświadczenia woli w postaci elektronicznej. Oprócz tego, koniecznym elementem zawarcia umowy pożyczki jest złożenie samego oświadczenia woli według reguł z art. 60 kc. Stosownie do art. 60 kc wola osoby dokonującej czynności prawnej może być wyrażona przez każde zachowanie się tej osoby, które ujawnia jej wolę w sposób dostateczny, w tym również przez ujawnienie tej woli w postaci elektronicznej. Takie oświadczenie woli osoby dokonującej czynności prawnej może zostać uzewnętrznione w sposób dowolny, aby tylko dotarło do adresata. Ujawnienie woli osoby dokonującej czynności prawnej może nastąpić także w sposób dorozumiany, przez jakiekolwiek zachowanie się, uzewnętrzniające tę wolę w sposób obiektywnie zrozumiały, które wyraża wolę wywołania skutków prawnych, objętych treścią czynności prawnej. Nie sposób jednak pominąć, że czynność mająca na celu uzewnętrznienie oświadczenia woli musi pochodzić bezpośrednio od osoby, która zamierza danej czynności prawnej dokonać. Osoba ta, musi mieć zatem świadomość jakiej czynności prawnej dokonuje, a co najistotniejsze, musi przejawiać zamiar dokonania tej czynności prawnej. Musi podjąć skonkretyzowane działanie, zmierzające do celu, jakim jest wstąpienie w dany stosunek prawny, zawarcie umowy określonej treści.

Zgodnie z przepisem art. 46 ust. 3 ustawy o usługach płatniczych (Dz. U. 2024.30 – t.j. ze zm.) płatnik (pozwana) odpowiada za nieautoryzowane transakcje płatnicze w pełnej wysokości, jedynie wtedy, gdy doprowadzi do nich umyślnie albo w wyniku umyślnego lub będącego skutkiem rażącego niedbalstwa naruszenia co najmniej jednego z obowiązków, o których mowa w art. 42 ustawy o usługach płatniczych.

Zgodnie z tym przepisem użytkownik uprawniony do korzystania z instrumentu płatniczego jest obowiązany: 1) korzystać z instrumentu płatniczego zgodnie z umową ramową oraz 2) zgłaszać niezwłocznie dostawcy lub podmiotowi wskazanemu przez dostawcę stwierdzenie utraty, kradzieży, przywłaszczenia albo nieuprawnionego użycia instrumentu płatniczego lub nieuprawnionego dostępu do tego instrumentu.

W celu spełnienia tych obowiązków użytkownik, z chwilą otrzymania instrumentu bankowego, ma obowiązek podejmowania niezbędnych środków służących zapobieżeniu naruszeniu indywidualnych danych uwierzytelniających, w szczególności jest obowiązany do przechowywania instrumentu bankowego z zachowaniem należytej staranności oraz nieudostępniania go osobom nieuprawnionym.

Zgodnie z art. 45 ust. 1 i 2 ustawy o usługach płatniczych na dostawcy użytkownika spoczywa ciężar udowodnienia, że transakcja płatnicza została autoryzowana i prawidłowo zapisana w systemie służącym do obsługi transakcji płatniczych dostawcy oraz że nie miała na nią wpływu awaria techniczna ani innego rodzaju usterka związana z usługą płatniczą świadczoną przez tego dostawcę, w tym dostawcę świadczącego usługę inicjowania transakcji płatniczej.

Transakcję płatniczą uważa się za autoryzowaną tylko wówczas, jeżeli płatnik wyraził zgodę na jej wykonanie, przy czym zlecenie płatnicze nie może zostać odwołane od chwili jego otrzymania przez bank. Autoryzacja to zatem nic więcej jak wyrażenie zgody na wykonanie transakcji, przy czym sposoby autoryzacji określa umowa łącząca posiadacza rachunku i bank. Obowiązki Banku względem posiadacza rachunku kształtuje cytowany powyżej przepis art. 50 ust. 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. prawo bankowe (Dz. U. 2023.2488 – t.j. ze zm.).

Cała procedura autoryzacji ma więc na celu z jednej strony zwiększenie bezpieczeństwa transakcji rozliczeniowych przeprowadzanych za pośrednictwem banków, z drugiej zaś jest narzędziem dającym posiadaczowi rachunku bankowego kontrolę nad dokonywanymi rozliczeniami. Szczególnie w przypadku wykorzystywania serwisu transakcyjnego banku za pośrednictwem strony internetowej kwestie bezpieczeństwa mają zupełnie podstawowe znaczenie, a przestrzeganie przez obie strony ustalonych procedur jest sprawą pierwszorzędną.

Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy uzupełniony o treść przesłuchania pozwanej wskazuje, iż powodowy bank w czasie zawierania umowy pożyczki z dnia 8 czerwca 2021r. dokonał czynności uwierzytelnianie mającej na celu weryfikację tożsamości pozwanej dokonującej czynności bankowej oraz, że nastąpiło to przy użyciu metody uwierzytelniania określonej w umowie pomiędzy bankiem a klientem. Ponadto przedmiotowa czynność bankowa była podlegała również autoryzacji, w której procesie pozwana wyraziła zgodę na zawarcie umowy pożyczki w sposób przewidziany w umowie między tym klientem a bankiem.

Należy również uznać, iż warunki uwierzytelniania i autoryzacji zostały spełnione łącznie.

Nie może być zatem wątpliwości, iż to pozwana osobiście była drugą stroną czynności bankowej dokonanej z powódką w dniu 8 czerwca 2021r. oraz że zaaprobowała jej warunki w sposób pomiędzy stronami ustalony. To lekkomyślne i niedbałe zachowanie pozwanej, która bez stosownego sprawdzenia udostępniła osobie trzeciej zakres informacji umożliwiających dostęp do środowiska bankowości elektronicznej spowodowało następczo stworzenie warunków do dalszego wytransferowania z jej konta środków uzyskanych z zaciągniętej pożyczki i utratę możliwości ich rozporządzania.

Wobec powyższego należy uznać, iż powódkę oraz pozwaną wiązała ważna i skuteczna umowa w rozumieniu art. 720 i n. kc i art. 69 i n. ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. prawo bankowe (Dz. U. 2023.2488 – t.j. ze zm.) oraz art. 3 i n. ustawy z dnia 12 maja 2011r. o kredycie konsumenckim (Dz. U. 2024.1497 – t.j.).

Strony w ramach istniejącego kontraktu uzgodniły elementy przedmiotowo i podmiotowe istotne oraz w sposób jednoznaczny i indywidualny określiły prawa i obowiązki podmiotów zobowiązań. Powódka w sposób właściwa przekazała pozwanej umówione świadczenie, natomiast pozwana w sposób nienależyty wykonała zobowiązanie zachowując się wbrew treści umowy poprzez zaniechanie uiszczenia spłaty należności wynikających z istniejącego stosunku obligacyjnego. Powyższe spowodowało odpowiedzialność kontraktową po stronie pozwanej i obowiązek naprawienia powstałej z tego tytułu szkody. Uchybiania obowiązkom pozwanej, która nie spełniła świadczenia spowodowało zasadność zachowania wierzyciela polegającego poszukiwaniu ochrony prawnej w postępowaniu przed sądem i na przymusowej realizacji świadczenia (por. art. 471 kc). Szkoda powódki obejmuje zarówno nieuiszczone przez pozwanego umówione należności kredytowe, ale również należności uboczne związane z powstaniem zwłoki po stronie pozwanego.

Należy więc stwierdzić, iż pozwana nie wywiązywała się z zobowiązań, jakie nakładała na nią umowa pożyczki, nie spłacała rat w wymaganych terminach i wysokości, doprowadziła do powstania zaległości, a następnie zaprzestała spłacania rat w terminie wynikającym z umowy.

Dochodzone pozwem roszczenie należy również ocenić jako wymagalne.

Wymagalność to cecha roszczenia (stan), wyrażająca się w istnieniu prawnej możliwości skutecznego żądania przez wierzyciela spełnienia przez dłużnika świadczenia (por. wyr. SN z dnia 12 lutego 1991r. w sprawie o sygn. akt III CRN 500/90, opubl. OSNCP 1992, Nr 7–8, poz. 137; uchw. SN z dnia 20 kwietnia 2012r. w sprawie o sygn. akt III CZP 10/12, opubl. OSNC 2012, Nr 10, poz. 117; wyr. SN z dnia 27 września 2013r. w sprawie o sygn. akt I CSK 690/12, opubl. Legalis). Dniem wymagalności najczęściej jest dzień powstania roszczenia. W przypadku zobowiązań terminowych dzień powstania roszczenia i jego wymagalności wynika z treści zobowiązania. Jednak wymagalność niektórych roszczeń uzależniona jest od działań wierzyciela (por. art. 455 kc). Skutkiem wezwania dłużnika przez wierzyciela do spełnienia świadczenia jest to, że staje się ono wymagalne. Wymagalność oznacza pierwszy termin, w którym wierzyciel mógłby wystąpić do sądu z powództwem o zasądzenie świadczenia i tego samego dnia sąd mógłby takie powództwo uwzględnić (por. uzasadnienie uchw. SN z dnia 26 listopada 2009r. w sprawie o sygn. akt III CZP 102/09, opubl. OSNC 2010, Nr 5, poz. 75, uchw. SN z dnia 22 listopada 2013r. w sprawie o sygn. akt III CZP 72/13, opubl. OSNC – Zb. dodatkowy 2014, Nr B, poz. 40; wyr. SN z dnia 28 października 2015r. w sprawie o sygn. akt II CSK 822/14, opubl. Legalis) – por. Kodeks cywilny. Komentarz. red. dr hab. Konrad Osajda. Legalis 2019. Skorzystanie z prawa do wypowiedzenia kredytu przez bank powoduje, że po upływie terminu wypowiedzenia stosunek prawny kredytu ulega rozwiązaniu, a kredytobiorca ma obowiązek spłaty kredytu, wraz z odsetkami i innymi kosztami (w tym prowizją), w dniu rozwiązania umowy (upływu terminu wypowiedzenia), jeśli kredyt został mu już wypłacony. Wypowiedzenie umowy przez bank w wyniku jej naruszenia przez kredytobiorcę, m.in. poprzez zaniechanie lub nieterminowe dokonywanie spłaty kredytu, ma charakter sankcyjny. Uprawnienie to realizowane jest przez dokonanie jednostronnej czynności prawnej prawokształtującej i powoduje, z upływem terminu wypowiedzenia, nie tylko następcze wygaśnięcie zobowiązania w zakresie praw i obowiązków kontraktowych ciążących na obu stronach (skutek ex nunc), ale i ukształtowanie dalszych stosunków prawnych. Po tej dacie bank może też skorzystać z przyjętych zabezpieczeń i przez wykonanie wynikających z nich uprawnień doprowadzić do zaspokojenia swojej wierzytelności. Jeśli kredytobiorca nie spłaci długu po upływie terminu wypowiedzenia, bank jest też uprawniony do dochodzenia roszczenia, w tym na drodze egzekucyjnej. Jeśli środki kredytowe nie zostały przekazane kredytobiorcy, wówczas na skutek wypowiedzenia dokonanego przez bank wygasa uprawnienie kredytobiorcy do ich uzyskania. Wypowiedzenie kredytu należy uznać zatem za uprawnienia kształtujące, zmierza bowiem do rozwiązania stosunku prawnego. Oświadczenie o wypowiedzeniu, aby odnieść zamierzony skutek, musi dojść do adresata (por. art. 61 kc). Możliwość skorzystania przez bank z uprawnienia do rozwiązania umowy za wypowiedzeniem może podlegać kontroli sądu (por. art. 189 kpc). Poza możliwością domagania się przez bank spłaty kredytu i należnych zgodnie z umową odsetek i kosztów bank uprawniony jest także do żądania naprawienia szkody na podstawie przepisów ogólnych – art. 471 kc – por. art. 75 i n. ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. prawo bankowe (Dz. U. 2023.2488 – t.j. ze zm.). Skuteczność wezwania przez bank kredytobiorcy do zapłaty zaległej raty kredytowej i wypowiedzenia umowy kredytowej uzależniona jest od dokonania czynności upominawczych i doręczenia tych oświadczeń na właściwy, ostatni i znany bankowi adres kredytobiorcy, co nastąpiło w realiach niniejszego postępowania przy zachowaniu wymagań z art. 75c ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. prawo bankowe (Dz. U. 2023.2488 – t.j. ze zm.). Powódka skierowała do pozwanej pisemne oświadczenie o wypowiedzeniu umowy pożyczki, poprzedzone przedegzekucyjnym wezwaniem do uregulowania zaległości, gdzie w sposób jednoznaczny i konkretny zawarła komunikat, co do zakończenia łączącego strony stosunku prawnego. Tak skonstruowane sformułowanie pod względem językowym i gramatycznym nie pozostawia żądnych wątpliwości, iż intencją składającego oświadczenie było definitywne uregulowanie łączącego strony stosunku prawnego. Zakres skuteczności takiego oświadczenia był od razu oznaczony i stwarzał pewność po stronie pozwanego co do jej sytuacji prawnej.

Powyższe w powiązaniu z dostarczonym przez powódkę materiałem dowodowym pozwala na dokonanie jednoznacznych stwierdzeń w zakresie istnienia roszczenia, jego wysokości, wymagalności oraz podstawy żądania.

Obowiązkiem powoda było wskazanie na dowody, których przeprowadzenie potwierdzi zasadność jego twierdzeń o faktach (art. 232 kpc i art. 6 kc), z czego należycie się wywiązał. Zgodnie z zasadami procesu cywilnego ciężar gromadzenia materiału dowodowego spoczywa na stronach (art. 232 kpc., art. 3 kpc, art. 6 kc). Jego istota sprowadza się do ryzyka poniesienia przez stronę ujemnych konsekwencji braku wywiązania się z powinności przedstawienia dowodów. Skutkiem braku wykazania przez stronę prawdziwości twierdzeń o faktach istotnych dla sprawy jest tylko to, że twierdzenia takie zasadniczo nie będą mogły leżeć u podstaw sądowego rozstrzygnięcia. Strona, która nie udowodni przytoczonych twierdzeń, utraci korzyści, jakie uzyskałaby aktywnym działaniem (por. wyrok s.apel w Białymstoku z dnia 28sierpnia 2014r. w sprawie o sygn. akt I ACa 286/14, opubl. LEX nr 1511625).

O roszczeniu ubocznym orzeczono w oparciu o treść art. 481 § 1 i 2 - 2 ⁴ kc.

O kosztach procesu, w tym kosztach zastępstwa procesowego orzeczono na podstawie art. 108 § 1 kpc w zw. z art. 98 § 1 – 1 ¹ i 3 kpc i w zw. z § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. 2023.1935 – t.j. ze zm.) oraz w oparciu o treść art. 13 ust. 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. 2024.959 – j.t. ze zm.) i art. 1 ust. 1 pkt 2 i art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2006r. o opłacie skarbowej (Dz. U. 2023.2111 – t.j.).

Z tych wszystkich względów orzeczono jak w sentencji wyroku.

sędzia Michał Włodarek