I C 299/23 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Rejonowy w Kaliszu z 2024-10-24
Sygn. akt I C 299/23
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 24 października 2024r.
Sąd Rejonowy w Kaliszu w I Wydziale Cywilnym, w składzie:
Przewodniczący: sędzia Michał Włodarek
Protokolant: Anna Dulas
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 24 października 2024r. w K.
sprawy z powództwa S. B. (PESEL (...)) i H. B. (PESEL (...))
przeciwko pozwanemu Towarzystwu (...) z/s w W. (KRS (...))
o zapłatę
I. zasądza od pozwanego Towarzystwa (...) z/s w W. na rzecz:
1. powódki S. B. kwotę 3.118,65zł (trzy tysiące sto osiemnaście złotych 65/100) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi:
- od kwoty 3.000,00zł (trzy tysiące złotych 00/100) od dnia 24 sierpnia 2022r. do dnia zapłaty,
- od kwoty 118,65zł (sto osiemnaście złotych 65/100) od dnia 27 lutego 2023r. do dnia zapłaty,
2. powoda H. B. kwotę 1.500,00zł (jeden tysiąc pięćset złotych 00/100) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 23 sierpnia 2022r. do dnia zapłaty,
II. nakazuje pobrać na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Kaliszu tytułem zwrotu części nieuiszczonych wydatków od pozwanego Towarzystwa (...) z/s w W. kwotę 892,40zł (osiemset dziewięćdziesiąt dwa złote 40/100),
III. zasądza od pozwanego Towarzystwa (...) z/s w W. na rzecz:
1. powódki S. B. kwotę 1.917,00zł (jeden tysiąc dziewięćset siedemnaście złotych 00/100) tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 900,00zł (dziewięćset złotych 00/100) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego wraz z odsetkami w wysokości w stosunku rocznym odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty,
2. powoda H. B. kwotę 587,00zł (pięćset osiemdziesiąt siedem złotych 00/100) tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 270,00zł (dwieście siedemdziesiąt złotych 00/100) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego wraz z odsetkami w wysokości w stosunku rocznym odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.
sędzia Michał Włodarek
Sygn. akt I C 299/23
UZASADNIENIE
Pozwem z dnia 2 marca 2022r. powodowie S. B. i H. B. skierowali do tut. Sądu w stosunku do pozwanego Towarzystwa (...) z/s w W. żądania zasądzenia kwot pieniężnych:
- na rzecz powódki S. B. w wysokości 3.000,00zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę w związku z wypadkiem komunikacyjnym z dnia 12 października 2021r. wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 24 sierpnia 2022r. do dnia zapłaty, oraz w wysokości 118,65zł tytułem zwrotu kosztów leczenia wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty,
- na rzecz powoda H. B. w wysokości 1.500,00zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę w związku z wypadkiem komunikacyjnym z dnia 12 października 2021r. wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 23 sierpnia 2022r. do dnia zapłaty,
a ponadto zasądzenia na rzecz każdego z powodów kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.
W uzasadnieniu pozwu powodowie podali, że w dniu 12 października 2021r. ulegli wypadkowi komunikacyjnemu, jako kierowca i pasażer samochodu i w związku z tym doznali obrażeń ciała i powstania uszczerbku na zdrowiu. Stan niebezpieczeństwa w ruchu i odpowiedzialność za wypadek i jego następstwa spowodował kierujący innym autem.
Na skutek przedmiotowego wypadku powódka S. B. doznała stłuczenia klatki piersiowej oraz bólu w okolicy mostka. Po wypadku powódce udzielono pomocy medycznej w szpitalnym oddziale ratunkowym. Powódka kontynuowała leczenie w poradniach specjalistycznych lekarzy chirurga i neurologa. Powódka zażywała leki i korzystała z kołnierza ortopedycznego, a także przeszła rehabilitację. Powódka po zdarzeniu nie powróciła do pełnej sprawności, nadal odczuwa negatywne następstwa wypadku na swoim zdrowiu. Powódka S. B. wskutek wypadku poniosła również dalsze koszty leczenia w wysokości 118,65zł, na które składają się wydatki zakup leków.
Bezpośrednim skutkiem wypadku na zdrowiu powoda H. B. było stłuczenie klatki piersiowej. Po zdarzeniu powód był konsultowany medycznie w szpitalnym oddziale ratunkowym. Powoda skierowano do poradni chirurgicznej, gdzie wprowadzono mu leczenie farmakologiczne mające niwelować ból.
Sprawca zdarzenia w chwili wypadku objęty był ochroną ubezpieczeniową z tytułu odpowiedzialności cywilnej w Towarzystwie pozwanego.
Powodowie dokonali zgłoszenia u pozwanego zaistnienia szkód na osobach i mieniu w celu przeprowadzenia postępowania likwidacyjnego.
W związku ze zgłoszeniem pozwany przeprowadził postępowanie likwidacyjne w ramach, którego przyznał powódce S. B. kwotę 1.000,00zł tytułem zadośćuczynienia oraz kwotę 116,65zł tytułem zwrotu kosztów leczenia oraz odmówił wypłaty dalszych świadczeń, natomiast powodowi H. B. kwotę 1.000,00zł tytułem zadośćuczynienia oraz kwotę 77,14zł tytułem zwrotu kosztów leczenia oraz odmówił wypłaty dalszego świadczenia z tytułu zadośćuczynienia.
W odpowiedzi na pozew pozwany Towarzystwo (...) z/s w W. wniósł o oddalenie każdego z powództw w całości oraz o zasądzenie od każdego z powodów na jego rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.
W uzasadnieniu tego kwalifikowanego pisma procesowego pozwany wskazał, że w toku postępowania likwidacyjnego ustalił rodzaj, charakter i rozległość uszkodzeń ciała i uszczerbku na zdrowiu każdego z powodów oraz przyznał im zadośćuczynienia oraz odszkodowania, które odpowiadają rozmiarom doznanych przez powodów krzywd i je rekompensują w całości, a ponadto pokrywają w całości wydatki poniesione przez każdego z powodów na koszty leczenia.
Sąd Rejonowy ustalił, następujący stan faktyczny.
W dniu w dniu 12 października 2021r. kierujący innym samochodem wytworzył stan niebezpieczeństwa i nie zachowując ostrożności uderzył w pojazd którym poruszali się powodowie, powódka S. B. jako pasażer i powód H. B. jako kierowca, doprowadzając do jego uszkodzenia oraz powstania obrażeń ciała każdego z powodów.
( okoliczność bezsporna, dokumenty akt szkodowych – płyta Cd. k. 48, przesłuchanie powódki S. B. k. 81-81v 00:03:14-00:08:05, przesłuchanie powoda H. B. k. 81v 00:08:05-00:31:52)
U powodów rozpoznano stan po urazie komunikacyjnym w postaci stłuczenia klatki piersiowej.
W związku ze skutkami wypadku, powódka S. B. konsultowała się u lekarza chirurga, a także specjalisty neurologa, a także przeszła rehabilitację, natomiast powód H. B. konsultował się u specjalisty chirurga.
Powodowie nadal odczuwają negatywne skutki zdarzenia w obszarze ich zdrowia fizycznego oraz psychicznego.
( karta informacyjna leczenia szpitalnego k. 8, 27, historia choroby k. 9-19, 28-33, dokumenty akt szkodowych – płyta Cd. k. 48, inf. NFZ k. 62-77, przesłuchanie powódki S. B. k. 81-81v 00:03:14-00:08:05, przesłuchanie powoda H. B. k. 81v 00:08:05-00:31:52)
Pod kątem ortopedycznym na skutek zdarzenia komunikacyjnego z dnia 12 października 2021r. powódka S. B. doznała stłuczenia klatki piersiowej.
Obrażenia organizmu powódki na skutek urazu z dnia 12 października 2021r. nie doprowadziły do powstania trwałego lub długotrwałego uszczerbku na jej zdrowiu.
Pod kątem ortopedycznym na skutek zdarzenia komunikacyjnego z dnia 12 października 2021r. powód H. B. doznał stłuczenia klatki piersiowej.
Obrażenia organizmu powoda na skutek urazu z dnia 12 października 2021r. nie doprowadziły do powstania trwałego lub długotrwałego uszczerbku na jego zdrowiu.
( opinia biegłego ortopedy k. 90-93, 94-97, 115)
Z punktu widzenia neurologicznego powódka S. B. w następstwie zdarzenia z dnia 12 października 2021r. doznała stłuczenia klatki piersiowej i mostka, a także skręcenia odcinka szyjnego kręgosłupa z okresowym pourazowym zespołem bólowym, które nie spowodowały w obszarze neurologicznym trwałego uszczerbku na zdrowiu.
( opinia biegłego w dziedzinie neurologii k. 129-130)
Na skutek zdarzenia z dnia 12 października 2021r. powódka S. B. doznała stłuczenia klatki piersiowej. U powódki występowały dolegliwości bólowe, które utrzymywały się przez okres 4 – 8 tygodni po wypadku. Powyższe ograniczało powódkę w codziennym funkcjonowaniu.
Obrażenia, których powódka doznała jako następstwo wypadku komunikacyjnego z dnia 12 października 2021r. nie spowodowało u niej powstania trwałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu.
( opinia biegłego w dziedzinie rehabilitacji i fizjoterapii k. 145-151)
Powódka, w wyniku zdarzenia, poza szkodą na osobie poniosła dalsze wydatki z tytułu kosztów leczenia w łącznej wysokości 118,65zł.
( faktury k. 20-22, dokumenty akt szkodowych – płyta Cd. k. 48, opinia biegłego w dziedzinie neurologii k. 129-130, opinia biegłego w dziedzinie rehabilitacji i fizjoterapii k. 145-151, przesłuchanie powódki S. B. k. 81-81v 00:03:14-00:08:05, przesłuchanie powoda H. B. k. 81v 00:08:05-00:31:52)
W momencie zdarzenia sprawca wypadku posiadał zawartą z pozwanym Towarzystwem (...) z/s w W. umowę odpowiedzialności cywilnej z tytułu obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych w związku z ruchem tych pojazdów.
Powodowie dokonali zgłoszenia u pozwanego zaistnienia szkody na osobie i mieniu w celu przeprowadzenia postępowania szkodowego w ramach odpowiedzialności gwarancyjnej Ubezpieczyciela sprawcy szkody z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych w związku z ruchem tych pojazdów. Postępowania szkodowe zostały zarejestrowane pod numerami (...) i (...).
W związku ze zgłoszeniem pozwany przeprowadził postępowanie szkodowe i decyzją z dnia 23 sierpnia 2022r. przyznał powódce S. B. zadośćuczynienie w kwocie 1.000,00zł oraz odszkodowanie z tytułu zwrotu kosztów leczenia w wysokości 116,65zł, natomiast decyzją z dnia 22 sierpnia 2022r. przyznał powodowi H. B. zadośćuczynienie w kwocie 1.000,00zł oraz odszkodowanie z tytułu zwrotu kosztów leczenia w wysokości 77,14zł.
( zgłoszenie roszczenia k. 23-24, 34-35, decyzja k. 25, 36, dokumenty akt szkodowych – płyta Cd. k. 48, przesłuchanie powódki S. B. k. 81-81v 00:03:14-00:08:05, przesłuchanie powoda H. B. k. 81v 00:08:05-00:31:52)
Sąd uznał za przydatne do ustalenia stanu faktycznego opinie sporządzone przez biegłych ortopedę, neurologa oraz w dziedzinie fizjoterapii i rehabilitacji albowiem są one pełne, jasne, zrozumiałe, wyczerpujące i kompleksowe oraz wewnętrznie spójne. Biegli w poszczególnych opiniach udzielili odpowiedzi na wszystkie postawione w tezach dowodowych pytania, sformułowania zawarte w treści każdej z opinii pozwalają na zrozumienie wyrażonych w nich ocen i poglądów oraz sposobu dochodzenia do nich, a ponadto biegli w każdej z opinii przedstawili metody badawcze i materiał badawczy, na którym się oparli. Wnioski końcowe każdej z opinii są zwięzłe i precyzyjne, a ponadto wnioski opinii są logiczne i znajdują oparcie w przeprowadzonych przez biegłych badaniach i nie budzą zastrzeżeń, co do ich trafności w porównaniu z podanym w opiniach materiałem badawczym.
Ponadto biegły w dziedzinie ortopedii w sposób fachowy i rzeczowy ustosunkował się również do wszystkich zarzutów skierowanych w stosunku do opinii wypowiadając się szczegółowo w obszarze każdego zastrzeżenia odwołując się przy tym do dokumentarnego materiału dowodowego oraz reguł postępowania przy sporządzaniu takiego typu operatów.
Za wiarygodne należało uznać zaliczone w poczet materiału dowodowego dokumenty zgromadzone w postępowaniu, albowiem zostały one sporządzone przez uprawnione organy w ramach przysługujących im kompetencji, w sposób rzetelny i fachowy. Ich prawdziwość i autentyczność nie wzbudziła w ocenie Sądu wątpliwości.
Sąd Rejonowy zważył, co następuje.
Na podstawie art. 436 § 1 kc odpowiedzialność przewidzianą w art. 435 kc ponosi samoistny posiadacz mechanicznego środka komunikacji poruszanego za pomocą sił przyrody. Jednakże, gdy posiadacz samoistny oddał środek komunikacji w posiadanie zależne, odpowiedzialność ponosi posiadacz zależny.
Na podstawie art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. 2023.2500 – t.j. ze zm.) z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, będącą następstwem śmierci, uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia bądź też utraty, zniszczenia lub uszkodzenia mienia.
W celu przypisania odpowiedzialności cywilnej posiadaczowi pojazdu – musi zaistnieć adekwatny związek przyczynowy łączący ruch pojazdu ze szkodą (art. 361 § 1 kc).
Opisana w cyt. powyżej przepisach odpowiedzialność jest to odpowiedzialność na zasadzie ryzyka, która oparta jest na założeniu, że sam ruch mechanicznego środka komunikacji stwarza zwiększone ryzyko dla otoczenia, niebezpieczeństwo wyrządzenia szkody, niezależnie od działania lub zaniechania podmiotu prowadzącego taki pojazd.
Odpowiedzialność taką uchylają jedynie okoliczności egzoneracyjne. Posiadacz pojazdu może się uwolnić od odpowiedzialności wyłącznie przez wykazanie, że szkoda powstała na skutek: siły wyższej, wyłącznej winy poszkodowanego, wyłącznej winy osoby trzeciej, za którą posiadacz nie ponosi odpowiedzialności.
Wina poszkodowanego zachodzi wówczas, gdy można mu postawić zarzut niedokładania należytej staranności wymaganej od osoby rozważnej w konkretnych okolicznościach. Wyłącza ona odpowiedzialność, gdy jako jedyna, w świetle wskazań nauki i doświadczenia życiowego, jest na tyle poważna, że może być uwzględniana, pochłaniając przy tym inne poboczne okoliczności.
Odpowiedzialność posiadacza pojazdu wykluczona jest także w sytuacji wyłącznej winy osoby trzeciej, za którą ten nie ponosi odpowiedzialności. Wyłączenie odpowiedzialności z tytułu ryzyka z art. 436 § 1 kc następuje nie tylko wówczas, gdy szkoda nastąpiła wyłącznie z winy poszkodowanego lub osoby trzeciej, lecz także wtedy, gdy szkoda jest wyłącznie następstwem zawinionych działań (zaniechań) poszkodowanego i osoby trzeciej (tak SN w wyr. z dnia 6 lipca 1973r. w sprawie o sygn. akt II CR 156/73, opubl. OSPiKA 1974, Nr 5, poz. 85).
Dla przypisania odpowiedzialności samoistnego posiadacza mechanicznego środka komunikacji, którego odpowiedzialność konstruowana jest na zasadzie ryzyka, zbędne jest rozważanie, czy można mu przypisać zawinienie lub bezprawne zaniedbania (tak SN w wyr. z 19 czerwca 2001r., II UKN 424/00, opubl. OSN 2003, Nr 6, poz. 155, oraz w wyr. z 14 lutego 2002r., I PKN 853/00, opubl. OSN 2002, Nr 18, poz. 4) – por. E. Gniewek, P. Machnikowski (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Wyd. 7, Warszawa 2016.
W sytuacji, gdy wypadek komunikacyjny polegał na zderzeniu się dwóch pojazdów będących w ruchu, prawną podstawę orzekania o odpowiedzialności posiadaczy pojazdów za wynikłe z tego szkody stanowi art. 436 § 2 kc w zw. z art. 415 kc. W świetle treści przepisu art. 415 kc za szkodę odpowiada osoba, której zawinione zachowanie się jest źródłem powstania szkody. Czyn sprawcy pociągający za sobą odpowiedzialność cywilną musi być bezprawny, a więc niezgodny z obowiązującymi zasadami porządku prawnego, a przy tym zawiniony. Przesłankami odpowiedzialności deliktowej są: powstanie szkody, zdarzenie, związek przyczynowy pomiędzy zdarzeniem, z którym ustawa łączy obowiązek odszkodowawczy oznaczonego podmiotu a szkodą oraz wina sprawcy. Pod pojęciem szkody rozumie się - najogólniej rzecz biorąc - uszczerbek w dobrach prawnie chronionych osoby poszkodowanej. Element winy będzie się wyrażał przede wszystkim w sposobie poruszania się przez uczestnika kierowanym przezeń pojazdem w kontekście możności przypisania mu wszelkiej nieprawidłowości z punktu widzenia właściwiej techniki i taktyki jazdy, zachowania należytej w danych warunkach pogodowych i drogowych ostrożności, możliwości dostrzeżenia nadjeżdżającego samochodu i uniknięcia zderzenia. – por. wyrok SN z dnia 18 listopada 2004r. w sprawie o sygn. akt I CK 242/04, opubl. Legalis.
Jak już wskazano dla ustalenia odpowiedzialności za szkodę niematerialną warunkiem koniecznym jest istnienie adekwatnego związku przyczynowego między krzywdą a zdarzeniem ją wyrządzającym albowiem rolą oraz istotą związku przyczynowego jako przesłanki roszczenia o zadośćuczynienie jest ocena, czy doznana szkoda niemajątkowa może być normalnym skutkiem zdarzenia szkodzącego, przy czym stopień natężenia doznanej krzywdy, tj. rodzaj, charakter, długotrwałość ujemnych przeżyć, a także ich intensywność, stanowi tylko przesłankę określającą wysokość zadośćuczynienia, a nie przesłankę zasadności samego roszczenia z tego tytułu, przy przyjęciu, że treść art. 445 § 1 kc oraz art. 448 kc stanową lex specialis w stosunku do art. 361 § 1 kc – por. wyrok s.apel. w Łodzi z dnia 11 marca 2014r. w sprawie o sygn. akt I ACa 1184/13, opubl. LEX nr 1454546, wyrok s.apel. w Białymstoku z dnia 18 czerwca 2014r. w sprawie o sygn. akt I ACa 175/14, opubl. LEX nr 1489037, wyrok s.apel. w Gdańsku z dnia 12 czerwca 2014r. w sprawie o sygn. akt I ACa 8/14, opubl. LEX nr 1500753, wyrok s.apel. w Katowicach z dnia 12 marca 2014r. w sprawie o sygn. akt I ACa 1193/13, opubl. LEX nr 1451641.
Szkoda niemajątkowa musi pozostawać w normalnym związku przyczynowym z wypadkiem w rozumieniu art. 361 § 1 kc.
Na tle art. 361 § 1 kc odnotowania wymaga, że na gruncie tego przepisu „obojętne jest, czy ma miejsce związek przyczynowy bezpośredni, czy pośredni oraz, czy jest to związek przyczynowy złożony, wieloczłonowy, z tym, że odpowiedzialność cywilną uzasadnia jedynie taki związek przyczynowy wieloczłonowy, w którym między poszczególnymi ogniwami zachodzi normalna zależność przyczynowa, a więc każde ogniwo tego związku podlega ocenie z punktu widzenia przyczynowości adekwatnej.
Norma zawarta w przepisie art. 361 § 1 kc opiera się na założeniach teorii adekwatnego związku przyczynowego, w wersji obiektywnej, zwanego też „normalnym związkiem przyczynowym”. Teoria ta zakłada, że związek przyczynowy zachodzi tylko wtedy, gdy w grupie wszystkich przyczyn i skutków mamy do czynienia jedynie z takimi przyczynami, które normalnie powodują określone skutki. Nie wystarczy więc stwierdzić istnienie związku przyczynowego jako takiego, lecz należy stwierdzić, że chodzi o następstwa normalne (a nie niezwykłe, nadzwyczajne).
Związek przyczynowy należy pojmować jako obiektywne powiązanie ze sobą zjawiska nazwanego „przyczyną” ze zjawiskiem określonym jako „skutek”. Istnienie związku przyczynowego jako zjawiska obiektywnego determinowane jest okolicznościami faktycznymi sprawy. W pierwszej kolejności należy za pomocą testu „ conditio sine qua non” zbadać, czy określony skutek stanowi obiektywne następstwo zdarzenia, które wskazano jako jego przyczynę, to znaczy, czy oceniany skutek nastąpiłby mimo braku wskazanej przyczyny. Jeżeli odpowiedź jest negatywna, czyli badany skutek nastąpiłby również mimo nieobecności tej przyczyny należy stwierdzić, że nie występuje żaden obiektywny związek przyczynowy i nie ma potrzeby dalszego badania, czy relacje pomiędzy przyczyną a skutkiem są adekwatne w rozumieniu art. 361 § 1 kc. Pojawienie się w przebiegu kauzalnym przyczyny zewnętrznej, nie powiązanej z działaniem lub zaniechaniem podmiotu odpowiedzialnego za powstanie szkody, przesądza o braku związku przyczynowego, jeśli bez przyczyny pierwotnej szkoda i tak powstałaby. Przepis art. 361 § 1 kc wiąże jednak odpowiedzialność tylko z normalnymi następstwami zjawisk stanowiących jej podstawę. W razie pozytywnego stwierdzenia, że dany fakt był koniecznym warunkiem wystąpienia skutku, należy rozważyć, czy wspomniane powiązania można traktować jako „normalne”, tzn. typowe lub oczekiwane w zwykłej kolejności rzeczy. Typowym jest skutek jaki daje się przewidzieć w zwykłym porządku rzeczy, taki, o którym na postawie zasad doświadczenia życiowego, wiadomo, że jest charakterystyczny dla danej przyczyny jako normalny rezultat określonego zjawiska. Nie mieści się w płaszczyźnie adekwatnego związku przyczynowego skutek, który wprawdzie daje się łączyć z określonym zdarzeniem początkowym w sensie oddziaływania sprawczego, ale jest następstwem nietypowym, tj. nie występującym w kolejności zdarzeń, która charakterystyczna jest dla określonej przyczyny i przez to nie dającym się uwzględnić w ewentualnych przewidywaniach, a zarazem zależny jest w istocie od innych zdarzeń, które w zbiegu z przyczyną wyjściową jawią się jako przypadkowy zbieg okoliczności – por. wyrok s.apel. w Lublinie z dnia 20 maja 2015r. w sprawie o sygn. akt I ACa 968/14, opubl. LEX nr 1770850, wyrok s.apel. w Białymstoku z dnia 8 kwietnia 2015r. w sprawie o sygn. akt I ACa 959/14, opubl. LEX nr 1667508, wyrok s.apel. w Warszawie z dnia 4 listopada 2014r. w sprawie o sygn. akt VI ACa 68/14, opubl. LEX nr 1624064, wyrok s.apel. w Łodzi z dnia 28 października 2014r. w sprawie o sygn. akt I ACa 824/14, opubl. LEX nr 1554766, wyrok s.apel. w Lublinie z dnia 13 lutego 2014r. w sprawie o sygn. akt I ACa 785/13, opubl. LEX nr 1469375.
Zadośćuczynienie pełni przede wszystkim funkcję kompensacyjną, czyli jego rolą jest wynagrodzenie krzywdy (szkody niemajątkowej) rozumianej jako cierpienie fizyczne (ból i innego rodzaju dolegliwości) i psychiczne (ujemne odczucia przeżywane w związku z cierpieniami fizycznymi lub następstwami uszkodzenia ciała lub rozstrojem zdrowia), aby przynajmniej w ten sposób częściowo przywrócić równowagę zachwianą w wyniku popełnienia czynu niedozwolonego. Okoliczność powyższa powoduje, że o rozmiarze należnego zadośćuczynienia decyduje w pierwszym rzędzie rozmiar i natężenie doznanej krzywdy, tj. rodzaj, charakter, długotrwałość cierpień fizycznych i ujemnych doznań psychicznych, ich intensywność, nieodwracalność negatywnych skutków zdrowotnych, np. stopień i trwałość kalectwa, w tym potrzeby stałej rehabilitacji, zażywania środków farmakologicznych, utrata perspektyw na przyszłość, konieczność korzystania z opieki osób trzecich, poczucie wykluczenia i nieprzydatności społecznej, a ponadto prognozy na przyszłość (polepszenie lub pogorszenie stanu zdrowia) oraz towarzyszące jej poczucie bezradności powodowanej koniecznością korzystania z opieki innych osób oraz nieprzydatności społecznej, a także wiek poszkodowanego, konieczność zmiany zatrudnienia, niemożność wykonywania zawodu, uprawiania sportów, pracy twórczej lub artystycznej, utratę kontaktów towarzyskich, zmianę trybu życia, przyzwyczajeń, czy też sposobu spędzania wolnego czasu.
Zmierzenie rozmiaru doznanej krzywdy nie jest możliwe, gdyż krzywda stanowi subiektywne przeżycie danej osoby. Niezbędne jest, wszakże odniesienie wysokości żądanej kwoty do konkretnych, obiektywnych okoliczności faktycznych w danej sprawie, a nie do subiektywnego poczucia krzywdy osoby uprawnionej.
Wysokość zadośćuczynienia odpowiadająca doznanej krzywdzie powinna być odczuwalna dla poszkodowanego i przynosić mu równowagę emocjonalną, naruszoną przez doznane cierpienia psychiczne i fizyczne. Zadośćuczynienie przyznawane jest jednorazowo, zatem musi rekompensować całą krzywdę w postaci cierpień fizycznych i psychicznych już doznanych jak i tych, które w związku z doznanym uszkodzeniem ciała wystąpią w przyszłości jako możliwe do przewidzenia następstwa czynu niedozwolonego, a także prognozę na przyszłość – por. wyrok s.apel. w Warszawie z dnia 5 czerwca 2014r. w sprawie o sygn. akt I ACa 1670/13, opubl. LEX nr 1509116, wyrok s.apel. w Krakowie z dnia 27 lutego 2014r. w sprawie o sygn. akt I ACa 1622/13, opubl. LEX nr 1563513, wyrok s.apel. w Lublinie z dnia 18 listopada 2014r. w sprawie o sygn. akt I ACa 615/14, opubl. LEX nr 1587268, wyrok s.apel. w Białymstoku z dnia 6 listopada 2014r. w sprawie o sygn. akt I ACa 457/14, opubl. LEX nr 1554625, wyrok s.apel. w Łodzi z dnia 5 lutego 2014r. w sprawie o sygn. akt I ACa 936/13, opubl. LEX nr 1439218, wyrok s.apel. w Łodzi z dnia 11 czerwca 2014r. w sprawie o sygn. akt I ACa 1593/13, opubl. LEX nr 1480479, wyrok s.apel. w Łodzi z dnia 13 grudnia 2013r. w sprawie o sygn. akt I ACa 829/13, opubl. LEX nr 1416140, wyrok s.apel. w Gdańsku z dnia 15 stycznia 2014r. w sprawie o sygn. akt V ACa 755/13, opubl. LEX nr 1454457
Przenosząc powyższe rozważania na grunt przedmiotowej sprawy należy stwierdzić, iż pomiędzy zdarzeniem i powstałą u powodów szkodą niemajątkową istnieje adekwatny związek przyczynowy, który jedynie w części pozostaje w jakiejkolwiek zależności z istniejącymi u nich schorzeniami samoistnym i innymi dolegliwościami, a ocena zdiagnozowanych u każdego z powodów schorzeń powypadkowych, ich rodzaj, charakter, rozmiar, jakość, intensywność i czas trwania, wpływ na funkcjonowanie w życiu osobistym i zawodowym oraz starania o odwrócenie ujemnych następstw oceniane przez pryzmat kwantyfikatorów decydujących o wysokości zadośćuczynienia wskazują, iż przyznana przez Sąd kwota zadośćuczynień, na rzecz powódki S. B. w wysokości 3.000,00zł i na rzecz powoda H. B. w wysokości 1.500,00zł, których rozmiar oszacowano przy określonych przez biegłych ortopedę ( 0%), neurologa ( 0%), fizjoteraputę ( 0%)), ocenianych przez pryzmat rodzaju, charakteru i rozmiarów cierpień fizycznych i psychicznych powodów, w tym konieczność poddaniu się leczeniu i znoszenia bólu oraz ograniczeń w życiu codziennym, nie są rażąca niskie i nadmiernie wygórowane.
Zadośćuczynienie wypłacone powodom w ramach postępowania szkodowego w rozmiarze po 1.000,00zł Sąd wziął pod uwagę przy określaniu wysokości odszkodowania, co nie jest jednak jednoznaczne z mechanicznym zmniejszeniem sumy zadośćuczynienia o kwotę tego odszkodowania, a jego wysokość oceniana łącznie przedstawia realną, ekonomicznie odczuwalną wartość.
Odczucie krzywdy jest pojęciem subiektywnym i niewymiernym, jednak określając wysokość zadośćuczynienia Sąd kierował się przesłankami obiektywnymi, biorąc pod uwagę szeroko rozumiane cierpienia fizyczne i psychiczne poszkodowanego, w tym skutki jakie zdarzenie wywarło na organizmie powoda, w ograniczeniach w życiu codziennym, planach życiowych, możliwości funkcjonowania w rodzinie i w dotychczasowym środowisku. Przyznanie odpowiedniego zadośćuczynienia oznacza przyznanie takiej kwoty, która rozsądnie oceniana da się określić jako godziwa w realiach danej sprawy. Skutkiem tej oceny winno zaś być zasądzenie zadośćuczynienia, które wystarcza do złagodzenia doznanych cierpień, a zarazem nie premiuje osób o słabszej konstrukcji psychicznej, reagujących intensywniej na sytuacje traumatyczne lub też nie prowadzi do pokrzywdzenia osób o osobowości zamkniętej, kumulującej w sobie wewnętrzne emocje.
W szczególności Sąd miał na względzie rodzaj, charakter i rozmiar doznanej krzywdy, w tym cierpień fizycznych i psychicznych powodów, przy uwzględnieniu przebytego procesu leczenia i rehabilitacji oraz ich rezultatów i ostatecznego wpływu zdarzenia na bieżące funkcjonowanie powodów.
Kwota zadośćuczynienia nie może stanowić źródła wzbogacenia dla poszkodowanego, a jedynym kryterium dla oceny wysokości zasądzonego zadośćuczynienia jest rozmiar krzywdy doznanej przez poszkodowanego. Zadośćuczynienie powinno być bowiem zarazem środkiem pomocy dla poszkodowanego i pozostawać w odpowiednim stosunku do rozmiarów krzywdy, winna ona uwzględniać aktualne warunki i przeciętną stopę życiową społeczności, w której przebywa pokrzywdzony, przy czym rozmiar szkody niemajątkowej, ustala się, uwzględniając moment wyrokowania. – por. wyrok SN z dnia 29 sierpnia 2013r. w sprawie o sygn. akt I CSK 667/12, opubl. LEX nr 1391106, wyrok s.apel. w Warszawie z dnia 17 kwietnia 2013r. w sprawie o sygn. akt VI ACa 974/12, opubl. LEX nr 1362966, wyrok s.apel. w Katowicach z dnia 16 kwietnia 2014r. w sprawie o sygn. akt I ACa 940/13, opubl. LEX nr 1466803, wyrok SN z dnia 24 lipca 2014r. w sprawie o sygn. akt II CSK 595/13, opubl. LEXX nr 1504837.
Powódka S. B. była również uprawniona do żądania zwrotu dalszych wydatków z tytułu kosztów leczenia w wysokości 118,65zł.
W myśl art. 444 § 1 kc odszkodowanie obejmuje wszelkie koszty wynikłe z uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia.
Celem odszkodowania w ramach art. 444 § 1 kc jest restytucja stanu istniejącego przed wypadkiem, a jeśli jego przywrócenie nie jest możliwe, zastąpienie stanu dawnego stanem, w którym poszkodowanemu zostaną zapewnione warunki życiowe zbliżone do tych, jakie miał przed wyrządzeniem mu uszczerbku.
Ogranicza się jednak rozmiary obowiązku pokrycia „wszelkich kosztów” wymaganiem, aby ich żądanie było konieczne i celowe. Osoba, która doznała uszczerbku na zdrowiu na skutek wypadku ma zatem prawo domagać się w ramach naprawienia szkody, pokrycia wszystkich niezbędnych i celowych wydatków wynikających z tego zdarzenia. Ponadto pojęcie „wszelkie koszty”, o których mowa w art. 444 § 1 kc oznacza koszty różnego rodzaju, których nie da się z góry określić.
Celowość ponoszenia wszelkich wydatków może być związana nie tylko z możliwością uzyskania poprawy stanu zdrowia, ale też z potrzebą utrzymania tego stanu, jego niepogarszania. Muszą to być, jednakże koszty, które pozostają w związku przyczynowym z likwidacją skutków uszkodzenia ciała. Koszty te należy oceniać wg kryteriów obiektywnych w zakresie potrzeb poszkodowanego. Nie mogą to być koszty, które przekraczają te potrzeby. Realność szkody wyraża się w tym, że przyznanie odszkodowania nie uzasadnia sama utrata zdrowia i ewentualność poniesienia wydatków, ale rzeczywiste zwiększenie potrzeb powstałe w następstwie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia.
Przesłanką uwzględnienia żądania, o którym mowa w art. 444 § 1 kc jest więc wyłącznie wykazanie przez poszkodowanego, czemu powód w warunkach niniejszego postępowania sprostał jedynie w części przez brak zaofiarowania jakiegokolwiek dalszych dowodów potwierdzających rodzaj i wysokość poniesionych wydatków, a także że sumy których zwrotu domaga się od zobowiązanego do naprawienia szkody zostały przez nią wydatkowana z jego majątku i są sumami potrzebnymi na koszty restytucji pełnej sprawności.
Zgodnie z zasadami procesu cywilnego ciężar gromadzenia materiału dowodowego spoczywa na stronach (art. 232 kpc, art. 3 kpc, art. 6 kc). Jego istota sprowadza się do ryzyka poniesienia przez stronę ujemnych konsekwencji braku wywiązania się z powinności przedstawienia dowodów. Skutkiem braku wykazania przez stronę prawdziwości twierdzeń o faktach istotnych dla sprawy jest tylko to, że twierdzenia takie zasadniczo nie będą mogły leżeć u podstaw sądowego rozstrzygnięcia. Strona, która nie udowodni przytoczonych twierdzeń, utraci korzyści, jakie uzyskałaby aktywnym działaniem (por. wyrok s. apel. w Białymstoku z dnia 28 sierpnia 2014r. w sprawie o sygn. akt I ACa 286/14, opubl. LEX nr 1511625).
O roszczeniu ubocznym orzeczono w oparciu o treść art. 481 § 1 i 2 - 2 4 kc w zw. z art. 455 kc i art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. 2023.2500 – t.j. ze zm.).
O kosztach procesu, w tym kosztach zastępstwa procesowego orzeczono na podstawie art. 108 § 1 kpc w zw. z art. 98 § 1 – 1 1 i 3 kpc i w zw. z § 2 i 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. 2023.1964 – j.t. ze zm.) oraz w oparciu o treść art. 13 ust. 1 i art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. 2024.959 – t.j. ze zm.) i art. 1 ust. 1 pkt 2 i art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2006r. o opłacie skarbowej (Dz. U. 2023.2111 – t.j.).
Z tych wszystkich względów orzeczono jak w sentencji wyroku.
sędzia Michał Włodarek
Podmiot udostępniający informację: Sąd Rejonowy w Kaliszu
Osoba, która wytworzyła informację: sędzia Michał Włodarek
Data wytworzenia informacji: