Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Kaliszu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 października 2024r.

Sąd Rejonowy w Kaliszu w I Wydziale Cywilnym, w składzie:

Przewodniczący: sędzia Michał Włodarek

Protokolant: Anna Dulas

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 11 października 2024r. w K.

sprawy z powództwa D. Ś. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą (...).pl (...) z/s w K. (NIP (...))

przeciwko pozwanemu (...) S.A. z/s w S. (KRS (...))

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanego (...) S.A. z/s w S. na rzecz powoda D. Ś. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą (...).pl (...) z/s w K. kwotę 5.496,86zł (pięć tysięcy czterysta dziewięćdziesiąt sześć złotych 86/100) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 15 stycznia 2021r. do dnia zapłaty,

2.  oddala powództwo w pozostałej części,

3.  nakazuje pobrać na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Kaliszu tytułem zwrotu części nieuiszczonych wydatków:

- od powoda D. Ś. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą (...).pl (...) z/s w K. kwotę 170,40zł (sto siedemdziesiąt złotych 40/100),

- od pozwanego (...) S.A. z/s w S. kwotę 863,60zł (osiemset sześćdziesiąt trzy złote 60/100),

4.  zasądza od pozwanego (...) S.A. z/s w S. na rzecz powoda D. Ś. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą (...).pl (...) z/s w K. kwotę 2.387,40zł (dwa tysiące trzysta osiemdziesiąt siedem złotych 40/100) tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego wraz z odsetkami w wysokości w stosunku rocznym odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.

sędzia Michał Włodarek

Sygn. akt I C 210/24

UZASADNIENIE

W dniu 29 grudnia 2023r. powód D. Ś. prowadzący działalność gospodarczą pod firmą (...).pl (...) z/s w K. skierował do tut. Sądu w stosunku do pozwanego (...) S.A. z/s w S. żądanie zasądzenia kwoty 6.581,72zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 15 stycznia 2021r. do dnia zapłaty, a ponadto żądanie zasądzenia kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powód podniósł, iż w wyniku zdarzenia drogowego z dnia 13 lipca 2020r. uległ uszkodzeniu pojazd m – ki B. (...) o nr rej. (...) należący do poszkodowanego E. M., a przyznana poszkodowanemu przez pozwane Towarzystwo (...) w wyniku przeprowadzonego postępowania szkodowego w ramach odpowiedzialności gwarancyjnej Ubezpieczyciela sprawcy szkody z tytułu odpowiedzialności cywilnej kwota z tytułu zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego w łącznej wysokości 3.693,70zł i tak, z tytułu kosztów najmu pojazdu zastępczego za okres 17 dni przy stawce 95,00zł za dzień w wysokości 1.615,00zł brutto, a ponadto z tytułu holowania pojazdu w wysokości 1.931,10zł brutto i przechowania uszkodzonego pojazdu na parkingu w wysokości 147,60zł brutto nie rekompensuje rzeczywiście poniesionych wydatków.

Wierzytelność z tytułu zwrotu wydatków na najem pojazdu zastępczego i zwrotu dalszych wydatków była przedmiotem cesji.

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym Sądu Rejonowego w Kaliszu z dnia 8 stycznia 2024r. w sprawie o sygn. akt I (...) uwzględniono w całości roszczenia powództwa i rozstrzygnięto o kosztach postępowania.

Pozwany (...) S.A. z/s w S. wniósł sprzeciw od przywołanego wyżej orzeczenia.

Pozwany zaskarżył nakaz w całości i wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powoda na jego rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu tego pisma procesowego pozwany podniósł, iż niezasadne jest w części, tj. ponad przyznaną kwotę roszczenie powoda, co do zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego w zakresie ustalenia wysokości stawki dobowej czynszu najmu pojazdów odpowiadających co do jakości samochodowi uszkodzonemu w wyniku zdarzenia drogowego, a ponadto w zakresie czasu, w którym powód był uprawniony do korzystania z tego pojazdu w związku z zaistnieniem szkody komunikacyjnej, a ponadto co do zwrotu dalszych wydatków, w tym z tytułu holowania i przechowania uszkodzonego pojazdu jako skutków zdarzenia szkodowego.

W odpowiedzi na sprzeciw powód podtrzymał swoje dotychczasowe stanowisko procesowe w sprawie.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny.

Powód D. Ś. prowadzi działalność gospodarczą pod firmą (...).pl (...) z/s w K..

Przedmiotem działalności tego przedsiębiorstwa jest m.in. wynajem samochodów osobowych oraz holowanie, przechowywanie – parking pojazdów po zdarzeniach komunikacyjnych.

Poszkodowany E. M. jest właścicielem samochodu osobowego m – ki B. (...) o nr rej. (...).

W dniu 13 lipca 2020r. doszło do zdarzenia drogowego na skutek którego nastąpiło uszkodzenie w/w pojazdu.

Stan niebezpieczeństwa w ruchu wytworzył kierujący innym pojazdem.

Po zdarzeniu pojazd m – ki B. (...) o nr rej. (...) nie był zdatny do dalszej jazdy, wymagał odholowania z miejsca wypadku, tj. ul. (...) w K. i został przetransportowany do siedziby przedsiębiorstwa powoda, tj. na ul. (...).

( dyspozycja usunięcia pojazdu k. 19, dyspozycja usunięcia własności k. 19v, harmonogram likwidacji szkody k. 22, zezwolenie k. 23, cennik świadczonych usług k. 24, 25-29, dokumenty akt szkodowych – płyta Cd. k. 64)

W związku ze zdarzeniem i uszkodzeniem pojazdu m – ki B. (...) o nr rej. (...) poszkodowany E. M. zawarł w dniu 13 lipca 2020r. z powodem D. Ś. prowadzącym działalność gospodarczą pod firmą (...).pl (...) z/s w K. umowę najmu pojazdu zastępczego m – ki R. (...) o nr rej. (...).

Poszkodowany E. M. oświadczył, że w dacie powstania szkody, poza opisanym wyżej pojazdem nie dysponował dla własnych potrzeb osobistych, rodzinnych i zawodowych żadnym autem, którym mogłaby się posługiwać w ramach zabezpieczenia bieżących oraz koniecznych i celowych potrzeb.

Koszt dzienny najmu ustalono na kwotę 123,00zł brutto.

E. M. korzystał z pojazdu zastępczego przez okres 45 dni, od dnia 13 lipca 2020r. do dnia 27 sierpnia 2020r.

Koszt najmu pojazdu zastępczego został określony przez wynajmującego na łączną kwotę 5.535,00zł brutto.

Poszkodowany zlecił również powodowi odholowanie uszkodzonego pojazdu z miejsca zdarzenia na parking pomocy drogowej, którego koszt wyniósł 492,50zł brutto, przechowanie pojazdu w okresie od dnia 13 lipca 2020r. do dnia 17 sierpnia 2020r. (36 dób), którego koszt wyniósł 1.461,24zł brutto (36 dób x 40,59zł brutto za 1 dzień przechowania) oraz dalsze przetransportowanie uszkodzonego pojazdu, które nastąpiło w dniu 17 sierpnia 2020r. do miejscowości M., (...), i którego koszt wyniósł 1.702,32zł brutto.

Powyższe zostało potwierdzone fakturą Vat nr (...) z dnia 31 grudnia 2020r. na łączną kwotę 8.354,00zł netto (10.275,42zł brutto) z terminem płatności do dnia 14 stycznia 2021r.

( umowa najmu pojazdu k. 20-21, harmonogram likwidacji szkody k. 22, dokument akt postępowania likwidacyjnego k. 59-63, 76-77, dokumenty akt szkodowych – płyta Cd. k. 64)

Sprawca szkody posiadał zawartą z pozwanym (...) S.A. z/s w S. umowę odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych z tytułu obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych w związku z ruchem tych pojazdów.

Powód dokonał zgłoszenia u pozwanego Towarzystwa zaistnienia zdarzenia drogowego i powstania szkody w pojeździe w celu przeprowadzenia postępowania szkodowego w ramach odpowiedzialności gwarancyjnej z tytułu odpowiedzialności cywilnej.

Postępowanie szkodowe zostało zarejestrowane pod nr (...).

Decyzją z dnia 25 marca 2021r. pozwany przyznał powodowi łączną kwotę odszkodowania w wysokości 3.693,70zł brutto, i tak z tytułu zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego kwotę 1.615,00zł, z tytułu przechowania pojazdu kwotę 147,60zł i z tytułu przewozu uszkodzonego auta kwotę 1.931,10zł, odmawiając pokrycia dalszych należności, w tym wydatków poniesionych z tytułu najmu pojazdu zastępczego, przechowania uszkodzonego auta i jego transportu.

Z dokumentów akt postępowania szkodowego wynika, iż do zdarzenia drogowego na skutek, którego uległ uszkodzeniu pojazd m – ki B. (...) o nr rej. (...) doszło w dniu 13 lipca 2020r. W tej samej dacie nastąpiło rozpoczęcie najmu pojazdu zastępczego. Szkoda została zgłoszona w dniu wypadku, a w dniu 17 lipca 2020r. pozwany dokonał oględzin uszkodzonego auta. W dniu 5 sierpnia 2020r. pozwany sporządził i przekazał kosztorys, a w dniu 10 sierpnia 2020r. przyznał odszkodowanie. W dniu 12 sierpnia 2020r. powód otrzymał kosztorys po dodatkowych oględzinach, a w dniu 17 sierpnia 2020r. pojazd został przetransportowany w miejsce wskazane przez poszkodowanego. W dniu 19 sierpnia 2020r. przyznano dopłatę do odszkodowania. W dniu 27 sierpnia 2020r. doszło do zakończenia najmu pojazdu zastępczego. W okresie od dnia 17 września 2020r. do dnia 28 września 2020r. trwała naprawa uszkodzonego pojazdu.

Zasadny czas najmu pojazdu zastępczego przez poszkodowanego wynosił łącznie 77 dni, tj. od dnia powstania szkody 13 lipca 2020r. do dnia 28 września 2020r., przy czym faktyczny najem pojazdu zastępczego trwał do dnia 13 lipca 2020r. do dnia 27 sierpnia 2020r. – tj. łącznie 45 dni.

Pojazd m – ki B. (...) o nr rej. (...) należy do segmentu samochodów klasy C, wynajęty przez poszkodowaną od powoda pojazd m – ki R. (...) zaliczany jest do pojazdów segmentu (...) i według tych parametrów, jako rzeczywistych pojazdu zastępczego należało ustalić koszt dobowy najmu. W okresie powstania szkody średnia cena wynajmu pojazdów standardu (...) wynosiła za 1 dobę 135,26zł brutto za 1 dzień najmu. Koszt najmu pojazdu zastępczego w okresie od dnia 13 lipca 2020r. do dnia 27 sierpnia 2020r. (45 dni) wynosił 5.535,00zł brutto – 45 dni x 123,00zł brutto za każdy dzień najmu.

Czas parkowania uszkodzonego w wyniku kolizji drogowej z dnia 13 lipca 2020r. pojazdu był zasadny w okresie od dnia 13 lipca 2020r. do dnia 17 sierpnia 2020r., tj. łącznie 36 dni. Koszt przechowania uszkodzonego pojazdu m – ki B. (...) o nr rej. (...) w okresie 36 dni wynosił 1.461,24zł brutto – 36 dni x 40,59zł brutto.

Koszt holowania uszkodzonego pojazdu z miejsca zdarzenia do przedsiębiorstwa powoda, w którym był następnie przechowywany wynosi 492,00zł brutto, natomiast jego transport z tego miejsca do destynacji wskazanej przez poszkodowanego stanowi kwotę 1.702,32zł brutto, co daje łącznie kwotę 2.194,32zł brutto.

Łączne wydatki z tytułu pokrycia kosztów najmu pojazdu zastępczego, przechowania pojazdu oraz holowania uszkodzonego samochodu wyniosły 9.190,32zł brutto (5.535,00zł brutto – koszt najmu pojazdu zastępczego, 1.461,24zł – koszt przechowania pojazdu, 2.194,32zł – koszt holowania pojazdu).

Jako niezasadne w warunkach niniejszej sprawy należało uznać wydatki na usługi określone w pkt 2, 4 i 5 faktury VAT z dnia 31 grudnia 2020r. nr (...), tj. odnoszące się do kosztów zabezpieczenia elementów uszkodzonego pojazdu oraz holowania pojazdu i oczekiwania na diagnostę do miejscowości O., ul. (...).

( decyzja k. decyzja k. 30, 33-34, 40-41, odwołanie k. 31-32, reklamacja k. 35-39, dokumenty akt szkodowych – płyta Cd. k. 64, opinia biegłego k. 87-118, 136-141, 156-)

Wierzytelność z tytułu roszczeń pieniężnych zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego oraz w zakresie pokrycia dalszych wydatków, w tym z tytułu holowania i przechowania uszkodzonego pojazdu jako skutków zdarzenia szkodowego w ramach odpowiedzialności gwarancyjnej z tytułu umowy odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych w związku z ruchem tych pojazdów była przedmiotem cesji pomiędzy poszkodowanym E. M. a powodem D. Ś. prowadzący działalność gospodarczą pod firmą (...).pl (...) z/s w K..

( umowa cesji wierzytelności k. 18, dokumenty akt szkodowych – płyta Cd. k. 64)

Sąd uznał za przydatną do ustalenia stanu faktycznego opinię sporządzoną przez biegłego z zakresu rekonstrukcji zdarzeń drogowych i wyceny wartości pojazdów albowiem jest ona pełna, jasna, zrozumiała, wyczerpująca i kompleksowa oraz wewnętrznie spójna. Biegły w opinii udzielił odpowiedzi na wszystkie postawione w tezie dowodowej pytania, sformułowania zawarte w treści opinii pozwalają na zrozumienie wyrażonych w nich ocen i poglądów oraz sposobu dochodzenia do nich, a ponadto biegły przedstawił metodę badawczą i materiał badawczy, na którym się oparł. Wnioski końcowe opinii są zwięzłe i precyzyjne, a ponadto wnioski opinii są logiczne i znajdują oparcie w przeprowadzonych przez biegłego badaniach i nie budzą zastrzeżeń, co do ich trafności w porównaniu z podanym w opinii materiałem badawczym.

Ponadto biegły w sposób fachowy i rzeczowy ustosunkował się do wszystkich zarzutów strony pozwanej skierowanych w stosunku do opinii wypowiadając się szczegółowo w obszarze każdego zastrzeżenia odwołując się przy tym do dokumentarnego materiału dowodowego oraz reguł postępowania przy sporządzaniu takiego typu operatów.

W szczególności biegły potwierdził zasadność poniesienia w następstwie wypadku komunikacyjnego kosztów najmu pojazdu zastępczego, holowania i przechowania uszkodzonego samochodu oraz ich wartość rynkową.

Za wiarygodne należało uznać zaliczone w poczet materiału dowodowego dokumenty zgromadzone w postępowaniu albowiem zostały one sporządzone przez uprawnione organy w ramach przysługujących im kompetencji, w sposób rzetelny i fachowy. Ich prawdziwość i autentyczność nie wzbudziła w ocenie Sądu wątpliwości.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje.

Na podstawie art. 436 § 1 kc odpowiedzialność przewidzianą w art. 435 kc ponosi samoistny posiadacz mechanicznego środka komunikacji poruszanego za pomocą sił przyrody.

Zgodnie z treścią art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, (...)(Dz. U. 2023.2500 – j.t) z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, będącą następstwem śmierci, uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia bądź też utraty, zniszczenia lub uszkodzenia mienia, natomiast na podstawie art. 36 ust. 1 zd. 1 cyt. ustawy odszkodowanie ustala się i wypłaca w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem mechanicznym, najwyżej jednak do ustalonej w umowie ubezpieczenia sumy gwarancyjnej.

Cytowany przepis jest wyrazem tendencji ustawodawcy, aby umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej stwarzała możliwie szeroki zakres ochrony ubezpieczeniowej zarówno ubezpieczonemu sprawcy szkody przed konsekwencjami osobistego ponoszenia odpowiedzialności cywilnej, jak i poszkodowanemu, przez zapewnienie mu pełnej kompensaty ze strony ubezpieczyciela szkody wyrządzonej przez ponoszącego odpowiedzialność cywilną sprawcę. W konsekwencji odpowiedzialność ubezpieczyciela determinowana jest odpowiedzialnością sprawcy wypadku – por. wyrok s. apel. w Poznaniu z dnia 4 lutego 2015r. w sprawie o sygn. akt I ACa 1093/14, opubl. LEX nr 1681964, wyrok s. apel. w Gdańsku z dnia 4 grudnia 2014r. w sprawie o sygn. akt V ACa 673/14, opubl. LEX nr 1651861.

Świadczenie pieniężne, które wypłaca ubezpieczyciel w ramach odpowiedzialności przewidzianej przez cyt. powyżej przepisy, jest ustalane według reguł rządzących cywilnym prawem odszkodowawczym, a więc o rodzaju i wysokości świadczeń należnych od ubezpieczyciela decydują przepisy kodeksu cywilnego, zwłaszcza art. 361 – 363 kc, z tą jednak istotną różnicą, że w ramach odpowiedzialności z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych wyłącznym sposobem naprawienia szkody jest odszkodowanie pieniężne – por. wyrok s.apel. w Łodzi z dnia 24 lipca 2014r. w sprawie o sygn. akt I ACa 134/14, opubl. LEX nr 1498945.

Odpowiedzialność ubezpieczyciela z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za uszkodzenie albo zniszczenie pojazdu mechanicznego obejmuje celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki na najem pojazdu zastępczego – por. uchwała SN z dnia 17 listopada 2011r. w sprawie o sygn. akt III CZP 5/11, opubl. Legalis, uchwała SN z dnia 22 listopada 2013r. w sprawie o sygn. akt III CZP 76/13, opubl. Legalis.

Sąd rozpoznający niniejszą sprawę podziela w tym zakresie również pogląd prawny zaprezentowany przez Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 12 kwietnia 2012r. w sprawie o sygn. akt III CZP 80/11, opubl. OSNC 2012/10/112 oraz w postanowieniu z dnia 20 czerwca 2012r. w sprawie o sygn. akt III CZP 85/11, opubl. OSNC 2013/3/37.

Szkoda majątkowa musi pozostawać w normalnym związku przyczynowym z wypadkiem w rozumieniu art. 361 § 1 kc – por. wyrok s.apel. w Lublinie z dnia 20 maja 2015r. w sprawie o sygn. akt I ACa 968/14, opubl. LEX nr 1770850, wyrok s.apel. w Białymstoku z dnia 8 kwietnia 2015r. w sprawie o sygn. akt I ACa 959/14, opubl. LEX nr 1667508, wyrok s.apel. w Warszawie z dnia 4 listopada 2014r. w sprawie o sygn. akt VI ACa 68/14, opubl. LEX nr 1624064, wyrok s.apel. w Łodzi z dnia 28 października 2014r. w sprawie o sygn. akt I ACa 824/14, opubl. LEX nr 1554766, wyrok s.apel. w Lublinie z dnia 13 lutego 2014r. w sprawie o sygn. akt I ACa 785/13, opubl. LEX nr 1469375.

Możliwość korzystania z samochodu zastępczego o standardzie zbliżonym do uszkodzonego mieści się w zakresie znaczeniowym pojęcia normalnych następstw działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła.

Charakter odpowiedzialności ubezpieczyciela uzasadnia bowiem przyjęcie, że obok bezpośrednich skutków zdarzenia, w ramach normalnego związku przyczynowego, mogą znajdować się pośrednie działania odpowiedzialnego, powodujące uszczerbek majątkowy związany ze zdarzeniem powodującym szkodę (stratę), która także powinna być wyrównana.

Szkodą jest niemożność korzystania z uszkodzonego pojazdu przez czas trwania naprawy (por. wyroki SN z dnia 26 listopada 2002r., V CKN 1397/00, Legalis, z dnia 2 lipca 2004r., II CK 412/03, Legalis, z dnia 8 września 2004r., IV CK 672/03, Legalis, z dnia 5 listopada 2004r., II CK 494/03, B. (...), Nr 3, poz. 11, uchw. SN(7) z dnia 17 listopada 2011r., III CZP 5/11, Legalis).

Postulat pełnego odszkodowania przemawia za przyjęciem stanowiska o potrzebie zwrotu przez ubezpieczyciela tzw. wydatków koniecznych potrzebnych na czasowe używanie zastępczego środka komunikacji w związku z niemożliwością korzystania z niego wskutek zniszczenia z tym, że tylko za okres między dniem zniszczenia a dniem, w którym poszkodowany może uzyskać naprawę uszkodzonego pojazdu lub nabyć analogiczny pojazd, nie dłuższy jednak niż za czas do zapłaty odszkodowania. Termin wydatków koniecznych oznacza przy tym wydatek niezbędny dla korzystania z innego pojazdu w takim samym zakresie w jakim poszkodowany korzystałby ze swego środka lokomocji, gdyby mu szkodę nie wyrządzono. Poszkodowany mógłby zatem żądać tylko zwrotu wydatków poniesionych za korzystanie z pojazdu zastępczego pomniejszonych o sumę jaką wydatkowałby na koszty eksploatacji własnego pojazdu.

Poniesione wydatki powinny być niezbędne w danych okolicznościach i odzwierciedlać używanie pojazdu w takim samym zakresie, w jakim korzystałby z niego, gdyby szkoda nie powstała. Niezasadne byłoby jednak wynajęcie samochodu zastępczego tylko dla zasady, bez zamiaru jego wykorzystywania, np. gdy poszkodowany posiada więcej pojazdów mechanicznych, którymi może zaspokajać swe usprawiedliwione potrzeby, lub też nie jest w stanie kierować samochodem, gdyż doznał poważnych obrażeń w wypadku, w którym uszkodzeniu uległ jego pojazd. Zasadność i wysokość wydatków podlega udowodnieniu przez poszkodowanego.

W tym miejscu należy wskazać, iż zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 17 listopada 2011r. w sprawie o sygn. akt III CZP 5/11, opubl. Legalis (por. też uchwała SN z dnia 25 sierpnia 2017r. III CZP 20/17, opubl. Legalis, uchwała SN z dnia 14 września 2006r. w sprawie o sygn. akt III CZP 65/06, opubl. Legalis) odpowiedzialność ubezpieczyciela z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za uszkodzenie albo zniszczenie pojazdu mechanicznego niesłużącego do prowadzenia działalności gospodarczej obejmuje celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki na najem pojazdu zastępczego.

Należy więc przyjąć, że wydatki muszą być konieczne – niezbędne do egzystencji poszkodowanego, przy uwzględnieniu obowiązku minimalizacji szkody z art. 354 kc i stosowania środków zaradczych w sposób proporcjonalny.

Przypisanie poszkodowanemu naruszenia obowiązku współpracy z ubezpieczycielem (wynikającego z art. 354 § 2 kc) jest możliwe jedynie wtedy, gdy świadomie lub przez niedbalstwo skorzystał on z droższych usług, czyli na przykład w sytuacji, kiedy poszkodowany, znając podmiot wynajmujący pojazdy po cenach niższych, wynajął pojazd zastępczy tam, gdzie wynajmowano je drożej. Zarzut uchybienia obowiązkowi z art. 354 § 2 kc mógłby zatem wchodzić w grę tylko w razie wykazania świadomości i niedbalstwa poszkodowanego przy skorzystaniu z podmiotu stosującego stawki wygórowane (i to rażąco).

Nawet sam brak zainteresowania się ofertą ubezpieczyciela i brak weryfikacji oferty cenowej firmy niewspółpracującej z pozwanym ubezpieczycielem nie stanowi jeszcze samoczynnie przyczynienie się poszkodowanego do zwiększenia rozmiarów szkody.

Powód wykazał bowiem, że wynajął pojazd według cen wolnorynkowych, a dokonany wybór nie stanowił oferty rażąco wysokiej i nie powodował naruszenia treści art. 354 § 2 kc.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt przedmiotowej sprawy należy stwierdzić, iż w wyniku zdarzenia drogowego z dnia 13 lipca 2020r. uległ uszkodzeniu należący do poszkodowanego E. M. pojazd m – ki B. (...) o nr rej. (...).

Faktyczny czas uzasadniający potrzebę korzystania przez poszkodowanego z najmu pojazdu zastępczego wynosił 45 dni, od dnia 13 lipca 2020r. do dnia 27 sierpnia 2020r., a średnia cena wynajmu pojazdów należących do segmentu uszkodzonego samochodu wynosiła 135,26zł brutto ( ustalenia biegłego) / 123,00zł brutto ( stawka zastosowana przez powoda) dziennie. Zatem koszt najmu pojazdu zastępczego w okresie od dnia 13 lipca 2020r. do dnia 27 sierpnia 2020r. (45 dni) wynosił 6.086,70zł brutto ( ustalenia biegłego) / 5.535,00zł brutto ( stawka zastosowana przez powoda). Powyższą kwotę należało pomniejszyć o wysokość wypłaty w postępowaniu likwidacyjnym w wysokości 1.615,00zł brutto, co stanowi kwotę 3.920,00zł brutto (5.535,00 zł – 1.615,00zł) – por. uchwała SN z dnia 25 sierpnia 2017r. III CZP 20/17, opubl. Legalis, uchwała SN z dnia 14 września 2006r. w sprawie o sygn. akt III CZP 65/06, opubl. Legalis.

Powód był również uprawniona do żądania zwrotu dalszych wydatków związanych i pozostających w bezpośrednim związku ze zdarzeniem wypadkowym, tj. wydatków związanym z holowaniem oraz dalszym transportem pojazdu oraz przechowaniem uszkodzonego samochodu.

Koszt usunięcia w/w samochodu z drogi na parking strzeżony znajdujący się na terenie przedsiębiorstwa biegłego wg stawki kilometrowej ustalonej przez biegłego wynosi 492,00zł brutto, a ponadto wartość 1.702,32zł brutto jako wydatek z tytułu przewozu uszkodzonego auta z parkingu strzeżonego do miejsca wskazanego przez poszkodowanego, co stanowi łącznie kwotę 2.194,32zł brutto. Powyższą kwotę należało pomniejszyć o wysokość wypłaty w postępowaniu likwidacyjnym w wysokości 1.931,10zł brutto, co stanowi kwotę 263,22zł brutto ( 2.194,32zł – 1.931,10zł)

Koszt przechowania pojazdu przez 36 dni, w okresie od dnia 13 lipca 2020r. do dnia 17 sierpnia 2020r., przy ustaleniu dobowej stawki dziennej parkingu na kwotę 40,59zł brutto, wynosi łącznie 1.461,24zł brutto (36 dni x 40,59zł za 1 dzień przechowania).

Łącznie należne stronie powodowej świadczenie odszkodowawcze wynosi 9.190,32zł brutto ( koszt najmu 5.535,00zł brutto, koszt holowania 2.194,32zł i koszt przechowania pojazdu 1.461,24zł). W toku postępowania likwidacyjnego przyznano odszkodowanie w łącznej wysokości 3.693,70zł. Różnica wskazanych należności stanowi kwotę 5.496,86zł.

Dalej należy wskazać, iż obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach (art. 232 kpc), a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 kpc) spoczywa na stronie, która z faktów tych wywodzi skutki prawne (art. 6 kc).

Dobór dowodów należy do strony, to ona powinna wskazywać wyłącznie takie, które są dopuszczalne i wiarygodne. Rzeczą Sądu nie jest zarządzenie dochodzeń w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie ani też sąd nie jest zobowiązany do przeprowadzenia z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia spraw.

Przepis prawa materialnego – art. 6 kc określa na czyje ryzyko idzie nieudowodnienie określonego faktu. Z kolei art. 232 kpc stanowi procesowe narzędzie za pomocą, którego strony mogą osiągnąć skutek w postaci udowodnienia dla nich korzystnych faktów istotnych z punktu widzenia dochodzonego roszczenia w znaczeniu materialnoprawnym. Art. 6 kc zawiera normę decyzyjną, pozwalającą ocenić wyniki przeprowadzonego postępowania dowodowego.

Obowiązkiem powoda było przytoczenie okoliczności faktycznych, z których wywodzi roszczenie (art. 187 § 1 pkt 2 kpc) i wskazanie na dowody, których przeprowadzenie potwierdzi zasadność jego twierdzeń o faktach (art. 232 kpc i art. 6 kc), czemu pozwany nie sprostał. Zgodnie z zasadami procesu cywilnego ciężar gromadzenia materiału dowodowego spoczywa na stronach (art. 232 kpc, art. 3 kpc, art. 6 kc). Jego istota sprowadza się do ryzyka poniesienia przez stronę ujemnych konsekwencji braku wywiązania się z powinności przedstawienia dowodów. Skutkiem braku wykazania przez stronę prawdziwości twierdzeń o faktach istotnych dla sprawy jest tylko to, że twierdzenia takie zasadniczo nie będą mogły leżeć u podstaw sądowego rozstrzygnięcia. Strona, która nie udowodni przytoczonych twierdzeń, utraci korzyści, jakie uzyskałaby aktywnym działaniem (por. wyrok s.apel. w Białymstoku z dnia 28 sierpnia 2014r. w sprawie o sygn. akt I ACa 286/14, opubl. LEX nr 1511625).

W niniejszym postępowaniu pozwany błędnie ustalił niezbędny czas najmu pojazdu zastępczego oraz w sposób nieuzasadniony przyjął zaniżone wartości stawki czynszu samochodu zastępczego.

Wykazanie wysokości szkody w związku ze zdarzeniem komunikacyjnym na pojeździe m – ki B. (...) o nr rej. (...) wobec sporu stron możliwe było więc tylko za pomocą dowodu z opinii biegłego, który uwzględniając posiadaną wiedzę specjalistyczną w sposób prawidłowy i realny dokonał analizy lokalnego rynku wynajmu pojazdów zastępczych i stawek stosowanych w takim najmie – por. uchwała SN z dnia 15 lutego 2019r. w sprawie o sygn. akt III CZP 84/18, opubl. Legalis.

Ponadto pozwany zaniżył wysokość wydatków z tytułu transportu uszkodzonego samochodu oraz koszty jego przechowania.

O roszczeniu ubocznym orzeczono w oparciu o treść art. 481 § 1 i 2 - 2 ⁴ kc, przy uwzględnieniu art. 817 kc i art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, (...) (Dz. U. 2023.2500 – t.j.).

O kosztach procesu, w tym kosztach zastępstwa procesowego orzeczono na podstawie art. 108 § 1 kpc w zw. z art. 98 § 1 – 1 ¹ i 3 kpc i art. 100 kpc i w zw. z § 2 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. 2023.1935 – t.j. ze zm.) oraz w oparciu o treść art. 13 ust. 1 i art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. 2024.959 – t.j. ze zm.) i art. 1 ust. 1 pkt 2 i art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2006r. o opłacie skarbowej (Dz. U. 2023.2111 – t.j.).

Z tych wszystkich względów orzeczono jak w sentencji wyroku.

sędzia Michał Włodarek