Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Kaliszu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 października 2025r.

Sąd Rejonowy w Kaliszu w I Wydziale Cywilnym, w składzie:

Przewodniczący: sędzia Michał Włodarek

Protokolant: Anna Dulas

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 16 października 2025r. w K.

sprawy z powództwa (...) (...) w W. ( (...) (...))

przeciwko pozwanej B. R. (PESEL (...))

o zapłatę

1.  oddala powództwo w całości,

2.  zasądza od powoda (...) (...)z/s w W. na rzecz pozwanej B. R. kwotę 1.817,00zł (jeden tysiąc osiemset siedemnaście złotych 00/100) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego wraz z odsetkami w wysokości w stosunku rocznym odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.

sędzia Michał Włodarek

Sygn. akt I C 113/25

UZASADNIENIE

W dniu 16 stycznia 2025r., po uprzednim umorzeniu sprawy o sygn. akt Nc – e (...) w elektronicznym postępowaniu upominawczym, powód (...) (...) z/s w W. skierował do tut. Sądu żądanie zasądzenia od pozwanej B. R. kwoty pieniężnej w wysokości 7.309,91zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia następnego po dniu wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powód przytoczył okoliczności mające wskazywać na jego legitymację czynną, powołując się w tym zakresie na przelew uprawnień oraz oznaczył źródło zobowiązania, jego wysokość oraz wymagalność podając, iż dochodzone roszczenie stanowi należność wynikającą z nienależycie wykonanej umowy kredytu gotówkowego łączącej pozwaną z pierwotnym wierzycielem.

Powód wskazał, że na zobowiązanie pozwanego na dzień sporządzenia pozwu tj. 24.608,25zł składają się kwota 6.884,48zł tytułem wykorzystanego przez pozwanego, lecz niespłaconego do dnia złożenia pozwu kapitału umownego oraz 425,43zł tytułem niespłaconych przez pozwanego odsetek kapitałowych (umownych) naliczonych przez wierzyciela pierwotnego od kapitału umownego od dnia 2 stycznia 2022r. do dnia 9 czerwca 2022r. wedle stopy procentowej wskazanej w umowie

Postanowieniem Sądu Rejonowego w Kaliszu z dnia 13 lutego 2025r. w sprawie o sygn. akt I C 113/25, od którego zażalenie oddalono postanowieniem tego Sądu z dnia 2 czerwca 2025r. w sprawie o sygn. akt I Cz 39/25, negatywnie rozstrzygnięto wniosek pozwanej o ustanowienie pełnomocnika z urzędu.

W odpowiedzi na pozew pozwana B. R. wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powoda na jej rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu swojego stanowiska procesowego pozwana zakwestionowała powództwo co do zasady i wysokości, oraz podniosła zarzut nieudowodnienia roszczenia co do zasady jak i wysokości.

W dalszych pismach procesowych strony podtrzymały zajęte stanowiska procesowe w sprawie.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny.

W dniu 3 września 2019r. pozwana B. R. miała zawrzeć z (...) Bank (...) S.A. z/s W. umowę kredytu gotówkowego nr (...)_ (...).

W ramach przedmiotowej umowy (...) Bank (...) S.A. z/s W. miał przyznać pozwanej do korzystania kredyt w wysokości 8.694,71zł, w tym kwotę 8.000,00zł przelewem na rachunek bankowy nr (...) i kwotę 694,71zł na sfinansowanie prowizji. Całkowity koszt kredytu określono na kwotę 4.586,14zł, i tak 694,71zł z tytułu prowizji za udzielenia kredytu oraz 3.891,43zł z tytułu odsetek od kredytu. Całkowitą kwotę do zapłaty określono w wysokości 12.586,14zł. Kontrakt miał charakter terminowy, pozwana miała być zobowiązana do spłaty kredytu w 95 miesięcznych ratach kapitałowo – odsetkowych, od dnia 2 października 2019r. do dnia 2 sierpnia 2027r. Oprocentowanie kredytu było zmienne i w dniu zawarcia umowy wynosiło 9,79%. (...) oznaczono w wymiarze 13,11%.

W okresie trwania umowy pozwana miała dokonać wpłat tytułem spłaty należności w łącznej wysokości 3.943,04zł, przy czym ostatnia wpłata na kwotę 126,37zł miała zostać dokonana w dniu 17 grudnia 2021r. W dalszym zakresie pozwana miała nie wykonywać postanowień umowy i doprowadzić do zwłoki w spłacie zobowiązania.

W dniu 19 kwietnia 2022r. (...) Bank (...) S.A. z/s W. miał wypowiedzieć pozwanej przedmiotową umowę kredytu.

Wierzytelność z tytułu opisanej wyżej umowy kredytu miała być przedmiotem cesji pomiędzy (...) Bank (...) S.A. z/s W. a powodem (...) (...) z/s w W..

( przedsądowe wezwanie do zapłaty k. 31-32, zawiadomienie o przelewie wierzytelności k. 33-37, potwierdzenie zawarcia umowy k. 37-41, harmonogram k. 42-45, ostateczne wezwanie do zapłaty k. 46-47, wypowiedzenie umowy kredytu k. 48-50, umowa przelewu wierzytelności w ramach transakcji sekurytyzacji k. 51-94, zestawienie spłat k. 155-156, wyliczenie odsetek k. 157-158)

Sąd Rejonowy zważył, co następuje.

Powództwo podlegało oddaleniu w całości.

Obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach (art. 232 kpc), a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 kpc) spoczywa na stronie, która z faktów tych wywodzi skutki prawne (art. 6 kc).

Dobór dowodów należy do strony, to ona powinna wskazywać wyłącznie takie, które są dopuszczalne i wiarygodne. Rzeczą Sądu nie jest zarządzenie dochodzeń w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie ani też sąd nie jest zobowiązany do przeprowadzenia z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia spraw.

Przepis prawa materialnego – art. 6 kc określa na czyje ryzyko idzie nieudowodnienie określonego faktu. Z kolei art. 232 kpc stanowi procesowe narzędzie za pomocą, którego strony mogą osiągnąć skutek w postaci udowodnienia dla nich korzystnych faktów istotnych z punktu widzenia dochodzonego roszczenia w znaczeniu materialnoprawnym. Art. 6 kc zawiera normę decyzyjną, pozwalającą ocenić wyniki przeprowadzonego postępowania dowodowego.

Obowiązkiem powoda było przytoczenie okoliczności faktycznych, z których wywodzi roszczenie (art. 187 § 1 pkt 2 kpc) i wskazanie na dowody, których przeprowadzenie potwierdzi zasadność jego twierdzeń o faktach (art. 232 kpc i art. 6 kc), czemu nie sprostał. Zgodnie z zasadami procesu cywilnego ciężar gromadzenia materiału dowodowego spoczywa na stronach (art. 232 kpc, art. 3 kpc, art. 6 kc). Jego istota sprowadza się do ryzyka poniesienia przez stronę ujemnych konsekwencji braku wywiązania się z powinności przedstawienia dowodów. Skutkiem braku wykazania przez stronę prawdziwości twierdzeń o faktach istotnych dla sprawy jest tylko to, że twierdzenia takie zasadniczo nie będą mogły leżeć u podstaw sądowego rozstrzygnięcia. Strona, która nie udowodni przytoczonych twierdzeń, utraci korzyści, jakie uzyskałaby aktywnym działaniem (por. wyrok s.apel w Białymstoku z dnia 28 sierpnia 2014r. w sprawie o sygn. akt I ACa 286/14, opubl. LEX nr 1511625).

Należy wskazać, iż powód nie dostarczył wystarczających dowodów, które świadczyłyby o tym, że pomiędzy pozwaną B. R. a (...) Bank (...) S.A. z/s w W. doszło w dniu 3 września 2019r. do zawarcia umowy o kredyt gotówkowy nr (...)_ (...), w szczególności, że pozwana o taki kredyt występowała.

Okoliczności te nie wynikają przy tym z zaofiarowanego przez powoda materiału dowodowego. Przedłożony bowiem w toku postępowania przez stroną powodową dokumentarny materiał dowodowy ma charakter szczątkowy i wybiórczy oraz posiada postać dokumentów prywatnych w znaczącym zakresie nie potwierdzonych za zgodność oraz w żaden sposób nieweryfikowalny z kredytem pozwanej.

Dokument prywatny jest jednym z dowodów wymienionych w Kodeksie postępowania cywilnego i podlega ocenie tak jak wszystkie inne dowody. Może stanowić podstawę ustaleń faktycznych i wyrokowania. Materialna moc dowodowa dokumentu prywatnego zależy od jego treści merytorycznej i o tej materialnej mocy dowodowej rozstrzyga sąd według ogólnych zasad oceny dowodów (art. 233 § 1 kpc). Podobnie jak w wypadku innych dowodów, sąd ocenia, czy dowód ten ze względu na jego indywidualne cechy i okoliczności obiektywne zasługuje na wiarę, czy nie. Wynikiem tej oceny jest przyznanie lub odmówienie dowodowi z dokumentu waloru wiarygodności, ze stosownymi konsekwencjami w zakresie jego znaczenia dla ustalenia podstawy faktycznej orzeczenia. Dokument prywatny jest dowodem tego, że osoba podpisująca ten dokument złożyła oświadczenie w nim zawarte, a nie tego, że miały miejsce podane w nim fakty. Funkcja przepisu art. 245 kpc polega na określeniu mocy dowodowej dokumentu prywatnego. Nie dotyczy on zaś tego, jak należy kwalifikować dokument prywatny ze względu na jego treść, i tego, jak należy wykładać zawarte w nim oświadczenia – por. wyrok SN z dnia 15 września 2011r., II CSK 712/10, opubl. Legalis, wyrok SN z dnia 8 sierpnia 2012r., I CSK 25/12, opubl. Legalis, wyrok SN z dnia 27 lipca 2018r., V CSK 372/17, opubl. Legalis, postanow. SN z dnia 17 marca 2021r., IV CSK 170/20, opubl. Legalis, wyrok SN z dnia 7 listopada 2007r., II CSK 293/07, opubl. Legalis.

Choć z twierdzeń pozwu wynika, iż pozwana miała zawrzeć w/w umowę, to z załączonych do pozwu dokumentów nie można wyprowadzić wniosku, że pozwana w ogóle wnioskowała o zawarcie takiej umowy, że została ona w rzeczywistości zawarta, ani że stronami tej umowy były wskazywane przez powoda podmioty.

Istotą zobowiązania wynikającego z umowy kredytu jest przeniesienie własności przedmiotu kredytu z kredytodawcy na kredytobiorcę i odwrotnie przy zwrocie kredytu.

Nie zostały przedstawione Sądowi dokumenty potwierdzające dokonanie konsensualnej czynności prawnej w postaci umowy kredytu. Powód nie sprostał temu obowiązkowi.

Umowa kredytu (por. art. 69 i n. ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. prawo bankowe (Dz. U. 2024.1646 – t.j. ze zm.), art. 720 i n. kc) jest umową konsensualną, dwustronnie zobowiązującą, przy czym w pierwszej kolejności aktualizuje się obowiązek kredytodawcy przeniesienia na własność biorącego określonej ilości pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku. Dowód spełnienia tego obowiązku obciąża – w myśl art. 6 kc – kredytodawcę.

Jedynie w przypadku wykonania umowy kredytu, stosownie do treści art. 69 i n. ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. prawo bankowe (Dz. U. 2024.1646 – t.j. ze zm.) i art. 720 § 1 kc oraz art. 3 i n. ustawy z dnia 12 maja 2011r. o kredycie konsumenckim (Dz. U. 2025.1362 – t.j.), powstaje obowiązek zwrotu. Strona powodowa zatem, stosownie do treści art. 6 kc, winna udowodnić, że przedmiot kredytu został wydany pozwanej lub podmiotowi przez nią oznaczonemu w ramach wykreowanego kontraktu. Jeżeli powód nie wykazał, by taka kwota istotnie została przekazana, tym samym brak jest, stosownie do treści cytowanej powyżej przepisów a contrario po stronie pozwanej obowiązku zwrotu dochodzonej kwoty. Tak więc pozwana, od której powód domaga się zwrotu kredytu nie musi wykazywać zwrotu kredytu, dopóty powód nie wykaże, że kredytu udzielił (por. wyrok SA w Warszawie z 25 kwietnia 2014r., VI ACa 719/13, z 18 listopada 2013r., VI ACA 680/13, Legalis; z 9 kwietnia 2013r., I ACA 901/12, Legalis; w Łodzi z 16 kwietnia 2014 r., I ACA 1332/13, Legalis, 25 października 2012r. VI ACa 845/12, Legalis; SA w Warszawie z 18 listopada 2013r. VI ACa 680/13, Legalis; wyrok SN z 6 lipca 2012r. V CSK 394/11, Legalis).

Ponieważ strony nie zawarły umowy o kredyt, a powód nie wykazał, że do nawiązania takiego stosunku obligacyjnego doszło pomiędzy pozwaną a powodem, to ostatecznie upadła podstawa faktyczna powództwa. Nieistnienie umowy nie stanowi podstawy do czynienia jakichkolwiek rozliczeń, gdyż brak jest świadczeń, które zostałyby spełnione w jej wykonaniu – por. wyrok SA w Katowicach z dnia 24 marca 2016r. w sprawie o sygn. akt I ACa 713/15, opubl. Legalis.

Konstatując, Sąd uznał, że powód nie udowodnił zasadności, podstawy ani wysokości dochodzonego roszczenia. Do pozwu zostały dołączone wyłącznie dokumenty o charakterze prywatnym, które nie pozwalają na przyjęcie, iż istniało jakiekolwiek roszczenie kredytowe wobec pozwanej, ani też na ustalenie jego wysokości czy wymagalności. Przedłożone przez powoda niekompletne dokumenty nie mają waloru dowodowego w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego (por. art. 244 kpc i art. 245 kpc). W niniejszej sprawie powód przedłożył wydruki komputerowe, które nie zostały opatrzone podpisem żadnej osoby, nie zawierają oznaczenia wystawcy ani potwierdzenia ich zgodności z oryginałem. W rezultacie nie jest możliwe ustalenie, kto je sporządził, z jakiego źródła pochodzą, ani czy odzwierciedlają one rzeczywiste dane dotyczące stosunku prawnego między stronami. Wydruki komputerowe, które nie zostały w żaden sposób uwierzytelnione, nie mogą być utożsamiane z dokumentem prywatnym w rozumieniu art. 245 kpc, ani tym bardziej z dokumentem urzędowym w rozumieniu art. 244 § 1 kpc. Nie korzystają one z żadnych domniemań autentyczności czy zgodności z prawdą. Ich forma i treść, pozbawione jakichkolwiek cech dokumentu źródłowego, uniemożliwiają przyjęcie, iż mogłyby one stanowić dowód istnienia zobowiązania, jego wysokości lub wymagalności. W ocenie Sądu, przedstawione przez powoda dokumenty mają charakter wyłącznie informacyjny i nie dowodzą w żaden sposób, iż między stronami doszło do skutecznego zawarcia umowy kredytu, w szczególności że pozwana występowała o jego udzielenie, i że przekazano jej do dyspozycji oznaczony kapitał, tym bardziej, iż określono sposób jego udostępnienia przez przelew bankowy. Brak jest również dowodu na wysokość udzielonego finansowania, warunków jego spłaty, ewentualnego wypowiedzenia umowy czy określenia daty wymagalności roszczenia. Skoro więc powód nie przedłożył żadnych wiarygodnych, autentycznych dokumentów źródłowych, które pozwalałyby na weryfikację zasadności żądania, należało uznać, że nie wykazał on faktów stanowiących podstawę dochodzonego roszczenia. W konsekwencji Sąd uznał, iż roszczenie nie zostało udowodnione ani co do zasady, ani co do wysokości.

Przedstawione powyżej dywagacje należy również przełożyć na ocenę posiadania przez powoda w niniejszym postępowaniu atrybutu legitymacji czynnej.

Pozew jest pismem procesowym, które zawiera powództwo, tj. skierowany do sądu wniosek o udzielenie sądowej ochrony prawnej dokładnie określonemu żądaniu, uzasadnionemu i skonkretyzowanemu przytoczonymi okolicznościami faktycznymi. Żądanie pozwu jest tzw. roszczeniem formalnym (procesowym), którego treścią jest twierdzenie powoda o przysługującym mu i podlegającym ochronie prawnomaterialnym interesie.

Legitymacja procesowa wskazuje kwalifikację materialną podmiotów prowadzących spór, w tym znaczeniu, że powód jest uprawniony do występowania z żądaniem udzielenia mu ochrony prawnej w stosunku do pozwanego, a ten zobowiązany do określonego zachowania się.

W niniejszym postępowaniu powód nie wykazał, że spełnia materialnoprawną przesłankę procesu, która decyduje o dopuszczalności badania i ustalania prawdziwości jego twierdzeń, że wymieniony w powództwie stosunek prawny istnieje i co jest jego przedmiotem.

W przedmiotowym postępowaniu nie istnieje możliwości określenia, że w procesie występują w charakterze stron te podmioty, które są jednocześnie podmiotami stosunku prawnego będącego przedmiotem procesu.

Przed oceną merytoryczną sprawy Sąd zawsze z urzędu ustala czy strony występujące w procesie posiadają legitymację, jej brak zawsze skutkuje oddaleniem powództwa bez potrzeby, a dokładniej bez możliwości merytorycznej oceny roszczenia.

Wobec powyższego następnie należy stwierdzić, iż w niniejszym postępowaniu powód w żaden sposób nie wykazał, iż pierwotny wierzyciel (...) Bank (...) S.A. z/s w W. przeniósł na niego dochodzoną pozwem wierzytelność przysługującą w stosunku do pozwanej B. R. z tytułu umowy o kredyt gotówkowy z dnia 3 września 2019r. nr (...)_ (...).

Warunkiem bowiem otrzymania należności przez nabywcę długu jest udowodnienie, że takie prawo przysługiwało poprzednikowi prawnemu – por. wyrok SN z dnia 12 lipca 2016r. w sprawie o sygn. akt V CSK 187/06, opubl. Legalis.

Przedmiotem przelewu może być co do zasady wierzytelność istniejąca, którą cedent może swobodnie rozporządzać. Wierzytelność, która ma stanowić przedmiot rozporządzenia, powinna być w dostateczny sposób oznaczona (zindywidualizowana). Dotyczy to przede wszystkim wyraźnego określenia stosunku zobowiązaniowego, którego elementem jest zbywana wierzytelność, a zatem oznaczania stron tego stosunku, świadczenia oraz przedmiotu świadczenia (por. wyrok s.apel. w Szczecinie z dnia 25 marca 2014r. w sprawie o sygn. akt I ACa 885/13, opubl. LEX nr 1461185, wyrok s. apel w Katowicach z dnia 8 marca 2005r. w sprawie o sygn. akt I ACa 1516/04, opubl. OSA 2005/12/44).

Sąd zawsze jest zobowiązany rozważyć, czy żądanie pozwu jest zasadne w świetle norm prawa materialnego. Negatywny wynik takiej analizy powoduje wydanie wyroku oddalającego powództwo (por. wyrok SN z dnia 6 czerwca 1972r. w sprawie o sygn. akt III CRN 30/72, opubl. Legalis, orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 29 maja 1958r. w sprawie o sygn. akt 1 CR 969/57 opubl. Legalis, wyrok SN z dnia 15 września 1967r. w sprawie o sygn. akt III CRN 175/67, opubl. Legalis).

W przedstawionych warunkach zaniechanie polegające na braku dołączenia dowodów na poparcie przytaczanych okoliczności daje asumpt do uznania, iż przytoczone okoliczności budzą uzasadnione wątpliwości, w szczególności w zakresie legitymacji czynnej powoda i biernej pozwanej oraz istnienia zobowiązania, jego wysokości i wymagalności w zakresie kapitału i należności ubocznych oraz podstawy faktycznej i prawnej żądania (por. art. 471 kc, 353 kc i art. 354 § 1 kc).

O kosztach procesu, w tym kosztach zastępstwa procesowego strony pozwanej orzeczono na podstawie art. 108 § 1 kpc w zw. z art. 98 § 1 – 1 ¹ i 3 kpc i w zw. z § 2 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. 2023.1935 – t.j. ze zm.) i art. 1 ust. 1 pkt 2 i art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2006r. o opłacie skarbowej (Dz. U. 2025.1154 – t.j.).

Z tych wszystkich względów orzeczono jak w sentencji wyroku.

sędzia Michał Włodarek