Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Kaliszu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 marca 2024r.

Sąd Rejonowy w Kaliszu w I Wydziale Cywilnym, w składzie:

Przewodniczący: sędzia Michał Włodarek

Protokolant: Anna Dulas

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 11 marca 2024r. w K.

sprawy z powództwa powoda Skarb Państwa – Prezydent Miasta K.

przeciwko pozwanemu (...) Sp. z o.o. z/s w K. (KRS (...))

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanego (...) Sp. z o.o. z/s w K. na rzecz powoda Skarbu Państwa – Prezydenta Miasta K. kwotę 7.884,30zł (siedem tysięcy osiemset osiemdziesiąt cztery złote 30/100) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 1 kwietnia 2023r. do dnia zapłaty,

2.  nakazuje pobrać na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Kaliszu od pozwanego (...) Sp. z o.o. z/s w K. kwotę 500,00zł (pięćset złotych 00/100) tytułem zwrotu nieuiszczonej opłaty sądowej od pozwu,

3.  zasądza od pozwanego (...) Sp. z o.o. z/s w K. na rzecz powoda Skarbu Państwa – Prezydenta Miasta K. kwotę 1.800,00zł (jeden tysiąc osiemset złotych 00/100) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego wraz z odsetkami w wysokości w stosunku rocznym odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.

sędzia Michał Włodarek

Sygn. akt I C 59/24

UZASADNIENIE

W dniu 3 listopada 2023r. powód Skarb Państwa reprezentowany przez Prezydenta Miasta K. skierował do tut. Sądu żądanie zasądzenia od pozwanego (...) Sp. z o.o. z/s w K. kwoty 7.884,30zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 1 kwietnia 2023r. do dnia zapłaty oraz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powód podniósł, iż pozwany jest użytkownikiem wieczystym nieruchomości stanowiącej własność Skarbu Państwa, położonej w K. przy ul. (...), oznaczonej jako działka nr (...), zapisanej w Kw (...). Powód podał także, iż opłatę roczną za użytkowanie wieczyste pobiera się w całości od osoby będącej użytkownikiem wieczystym nieruchomości w dniu 1 stycznia roku, za który obowiązuje opłata, a pozwany zalega w stosunku do powoda z zapłatą opłaty rocznej za 2023r. w kwocie 7.884,30zł co powoduje, że roszczenie stało się wymagalne w dniu 1 kwietnia 2023r.

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym Sądu Rejonowego w Kaliszu z dnia 8 listopada 2023r. w sprawie o sygn. akt I Nc (...) uwzględniono w całości roszczenia powództwa i rozstrzygnięto o kosztach postępowania.

Pozwany (...) Sp. z o.o. z/s w K. wniósł sprzeciw od opisanego wyżej orzeczenia.

Pozwany zaskarżył przedmiotowe orzeczenie w całości i wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powoda na jego rzecz kosztów procesu według norm przepisanych.

Pozwany zakwestionował dochodzone pozwem roszczenie co do zasady i co do wysokości oraz podniósł zarzut niewłaściwości miejscowej tut. Sądu.

W odpowiedzi na sprzeciw powód podtrzymał swoje dotychczasowe stanowisko w sprawie.

Postanowieniem Sądu Rejonowego w Kaliszu z dnia 5 stycznia 2024r. w sprawie o sygn. akt I Nc (...) nie uwzględniono wniosku pozwanego o przekazanie sprawy według właściwości miejscowej i rzeczowej Sądowi Rejonowemu dla Krakowa – Krowodrzy w Krakowie.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny.

Powód Skarb Państwa jest właścicielem nieruchomości położonej w K. przy ul. (...), stanowiącej działkę (...), o pow. (...), dla której Sąd Rejonowy w Kaliszu prowadzi księgę wieczystą Kw nr (...).

Pozwanemu (...) Sp. z o.o. z/s w K. przysługuje prawo użytkowania wieczystego opisanej wyżej nieruchomości.

Z tytułu posiadanego prawa użytkowania wieczystego pozwanego obciąża obowiązek uiszczania opłaty za korzystania z tego prawa do dnia 31 marca każdego roku, której wysokość od dnia 1 stycznia 2021r. wynosi 7.884,30zł.

Pozwany nie uregulował opisanej wyżej opłaty za rok 2023 w wysokości 7.884,30zł.

( wydruk elektronicznej księgi wieczystej (...) k. 7-11, wydruk KRS k. 12-17, pismo powoda k. 18-20, wezwanie do zapłaty k. 21, zestawienie niezapłaconych należności k. 35-38)

Za wiarygodne należało uznać zaliczone w poczet materiału dowodowego dokumenty zgromadzone w postępowaniu albowiem zostały one sporządzone przez uprawnione organy w ramach przysługujących im kompetencji, w sposób rzetelny i fachowy. Ich prawdziwość i autentyczność nie wzbudziła w ocenie Sądu wątpliwości.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje.

Na podstawie art. 232 § 1 kc grunty stanowiące własność Skarbu Państwa a położone w granicach administracyjnych miast oraz grunty Skarbu Państwa położone poza tymi granicami, lecz włączone do planu zagospodarowania przestrzennego miasta i przekazane do realizacji zadań jego gospodarki, a także grunty stanowiące własność jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków, mogą być oddawane w użytkowanie wieczyste osobom fizycznym, i osobom prawnym., natomiast na podstawie art. 238 kc wieczysty użytkownik uiszcza przez czas trwania swego prawa opłatę roczną.

Stosownie do treści art. 71 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o gospodarce nieruchomościami Dz. U. 2023.344 – t.j. ze zm.) za oddanie nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste pobiera się pierwszą opłatę i opłaty roczne, natomiast na podstawie art. 71 ust. 4 zd. 1 cyt. ustawy opłaty roczne wnosi się przez cały okres użytkowania wieczystego, w terminie do dnia 31 marca każdego roku, z góry za dany rok.

Uiszczanie opłaty rocznej ma niewątpliwie charakter cywilnoprawny, a sposób jej ustalania i aktualizacji regulują przepisy ustawy o gospodarce nieruchomościami. Treść tych przepisów pozwala stwierdzić, że opłata roczna z tytułu użytkowania wieczystego stanowi swoisty ekwiwalent pieniężny za możliwość korzystania przez użytkownika wieczystego, z wyłączeniem innych osób, z gruntu skarbowego lub gminnego, w granicach określonych przez ustawę i zasady współżycia społecznego, a przede wszystkim przez umowę o oddanie nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste.

Wynikający z art. 238 kc obowiązek uiszczenia opłaty rocznej jest ściśle związany z czasem trwania użytkowania wieczystego i obciąża każdoczesnego użytkownika wieczystego, a więc podmiot, któremu prawo to w danym okresie przysługuje.

Obowiązek uiszczania określonej corocznej kwoty z tytułu użytkowania wieczystego powstaje z datą złożenia wniosku o wpis w księdze wieczystej. Jest to konsekwencja powstania użytkowania wieczystego.

Opłata roczna z tytułu użytkowania wieczystego obciąża podmiot wpisany do księgi wieczystej jako użytkownik wieczysty, niezależnie od tego, czy korzysta on z gruntu (art. 238 kc) – por. wyrok SN z dnia 12 lutego 2014r. w sprawie o sygn. akt IV CSK 284/13, opubl. LEX nr 1436178, wyrok s.apel. z dnia 9 października 2008r. w sprawie o sygn. akt VI ACa 245/08, opubl. Wspólnota (...), wyrok SN z dnia 17 grudnia 2008r. w sprawie o sygn. akt I CSK 244/08, opubl. OSNC-ZD 2009/3/82, wyrok SN z dnia 4 lutego 2005r. w sprawie o sygn. akt I CK 512/04, opubl. LEX nr 394484, wyrok SN z dnia 27 listopada 2003r. w sprawie o sygn. akt I CK 316/02, opubl. LEX nr 1129606.

W art. 77 - 81 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o gospodarce nieruchomościami Dz. U. 2023.344 – t.j. ze zm.) przyjęto tryb aktualizacji wysokości opłaty za użytkowanie wieczyste, którego zasadniczą przesłanką jest zmiana wartości nieruchomości.

Zobowiązanym do zapłaty opłaty rocznej jest podmiot, któremu przysługuje przymiot wieczystego użytkownika w dniu 1 stycznia danego roku. Termin „do 31 marca” można określić jako termin płatności ustawowo zastrzeżony na korzyść dłużnika, będący jednocześnie terminem wymagalności. Data 1 stycznia określa więc datę powstania obowiązku zapłaty i tym samym wskazuje osobę zobowiązaną, zaś data 31 marca jest tylko terminem wymagalności wcześniej już powstałego obowiązku zapłaty (tak wyr. SA w Warszawie z dnia 10 listopada 2005r. w sprawie o sygn. akt I ACa 470/05, opubl. Legalis). Obowiązek zapłaty każdej opłaty rocznej, już ustalonej czy też nowej – zaktualizowanej, powstaje co roku z dniem 1 stycznia. Pogląd ten znajduje potwierdzenie w literaturze przedmiotu i w orzecznictwie SN. Andrzej Cisek (w: E. Gniewek (red.), System Prawa Prywatnego, t. IV, Prawo rzeczowe, Warszawa 2005, s. 177) stwierdza, że „obowiązek zapłaty opłaty rocznej powstaje, co do zasady, z każdym rozpoczętym rokiem kalendarzowym trwania użytkowania wieczystego, aczkolwiek termin ich uiszczenia (wymagalności) upływa z dniem 31 marca danego roku”, i dalej, że „miarodajnym dla powstania obowiązku zapłaty opłaty rocznej jest fakt bycia użytkownikiem wieczystym w dacie 1 stycznia danego roku. Późniejsze zmiany co do osoby użytkownika wieczystego nie mają wpływu na obowiązek ponoszenia wspomnianej opłaty i to w pełnej wysokości”. Pogląd ten podzielił Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z dnia 15 lutego 2002r. w sprawie o sygn. akt V CA 2/02, opubl. OSNC 2003, Nr 1, poz. 12), stwierdzając: „W piśmiennictwie prezentowane jest stanowisko, że skoro opłata za wieczyste użytkowanie ma charakter opłaty rocznej, przeto należna jest uprawnionemu w całości, bez względy na to, ile czasu prawo użytkowania wieczystego faktycznie istniało w danym roku. Podkreśla się, że obowiązek uiszczenia przedmiotowej opłaty powstaje z dniem 1 stycznia danego roku, a termin 31 marca tego roku jest tylko terminem wykonania wcześniej już powstałego obowiązku zapłaty”. Należy przy tym pamiętać, że decydujące znaczenie dla powstania i przeniesienia prawa użytkowania wieczystego ma data złożenia wniosku (skutecznego) o wpis do księgi wieczystej. Obecnie przedstawione zapatrywanie znalazło normatywne potwierdzenie w treści art. 71 ust. 7 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o gospodarce nieruchomościami Dz. U. 2023.344 – t.j. ze zm.) dodanego ustawą z 20 lipca 2017r. o zmianie ustawy o gospodarce nieruchomościami oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2017.1509 ze zm.), z którego wprost wynika, że opłatę roczną pobiera się w całości od osoby będącej użytkownikiem wieczystym nieruchomości w dniu 1 stycznia roku, za który obowiązuje opłata. Wyjątek od zasady niepodzielnego charakteru opłaty rocznej zawiera art. 71 ust. 6 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o gospodarce nieruchomościami Dz. U. 2023.344 – t.j. ze zm.). Wyjątek ten odnosi się wyłącznie do przypadku wygaśnięcia prawa użytkowania wieczystego i nie powinien być interpretowany rozszerzająco. Zastosowanie dyspozycji art. 71 ust. 6 w/w ustawy dotyczy sytuacji: sprzedaży nieruchomości użytkownikowi wieczystemu na podstawie art. 32 w/w ustawy, upływu okresu ustalonego w umowie o oddanie nieruchomości w użytkowanie wieczyste, rozwiązania umowy przez strony na podstawie art. 33 ust. 1 w/w ustawy, rozwiązania umowy przez sąd na żądanie właściciela (Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego) na podstawie art. 33 ust. 3 w/w ustawy, przekształcenia użytkowania wieczystego w prawo własności na podstawie odrębnych przepisów. Wygaśnięcie użytkowania wieczystego może również nastąpić na skutek zrzeczenia się prawa użytkowania wieczystego, jak również jego wywłaszczenia.

Konstatując zgodnie z art. 238 kc, wieczysty użytkownik przez czas trwania swego prawa uiszcza opłatę roczną, która ma niewątpliwie charakter cywilnoprawny, a sposób jej ustalania i aktualizacji regulują przepisy ustawy z 1997r. o gospodarce nieruchomościami. Treść tych przepisów pozwala stwierdzić, że opłata roczna z tytułu użytkowania wieczystego stanowi swoisty ekwiwalent pieniężny za możliwość korzystania przez użytkownika wieczystego, z wyłączeniem innych osób, z gruntu skarbowego lub gminnego, w granicach określonych przez ustawę i zasady współżycia społecznego, a przede wszystkim przez umowę o oddanie nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste – por. wyrok SN z dnia 27 listopada 2003r. w sprawie o sygn. akt I CK 316/02, opubl. LEX nr 1129606.

Z zaofiarowanego przez stronę powodową materiału dowodowego wynika, iż prawo użytkowania wieczystego przysługiwało pozwanemu przez cały rok 2023, co powoduje, że opłata za oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste należna jest powodowi w pełnej wysokości.

Zobowiązanym do zapłaty opłaty rocznej jest podmiot, któremu przysługuje przymiot wieczystego użytkownika w dniu 1 stycznia, przy czym nie wystąpiły po stronie pozwanego żadne okoliczności stanowiące podstawę do zmniejszenia wysokości tej opłaty – por. uchwała SN z dnia 8 grudnia 2004r. w sprawie o sygn. akt III CZP 47/04, opubl. OSNC 2005/5/74, wyrok SN z dnia 25 listopada 2010r. w sprawie o sygn. akt I CSK 692/09, opubl. LEX nr 736524, wyrok s.apel. w Warszawie z dnia 10 listopada 2005r. w sprawie o sygn. akt I ACa 470/05, opubl. LEX nr 1385734.

W tym miejscu należy wskazać, iż obowiązkiem pozwanego, który negował powództwo zarówno co do zasady jak i wysokości, było w ramach procesu przed Sądem przytoczenie okoliczności faktycznych i wskazanie na dowody, których przeprowadzenie potwierdzi zasadność jego twierdzeń o faktach (art. 232 kpc i art. 6 kc).

Zgodnie z zasadami procesu cywilnego ciężar gromadzenia materiału dowodowego spoczywa na stronach (art. 232 kpc., art. 6 kc), czemu pozwany w ramach niniejszego postępowania nie sprostał.

Jego istota sprowadza się do ryzyka poniesienia przez stronę ujemnych konsekwencji braku wywiązania się z powinności przedstawienia dowodów. Skutkiem braku wykazania przez stronę prawdziwości twierdzeń o faktach istotnych dla sprawy jest tylko to, że twierdzenia takie zasadniczo nie będą mogły leżeć u podstaw sądowego rozstrzygnięcia. Strona, która nie udowodni przytoczonych twierdzeń, utraci korzyści, jakie uzyskałaby aktywnym działaniem (por. wyrok s.apel w Białymstoku z dnia 28 sierpnia 2014r. w sprawie o sygn. akt I ACa 286/14, opubl. LEX nr 1511625).

O roszczeniu ubocznym orzeczono w oparciu o treść art. 481 § 1 i 2 - 2 ⁴ kc.

O kosztach procesu, w tym kosztach zastępstwa procesowego orzeczono na podstawie art. 108 § 1 kpc w zw. z art. 98 § 1 – 1 ¹ i 3 kpc i w zw. z § 2 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. 2023.1935 – j.t.) oraz w oparciu o treść art. 13 ust. 1 i art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. 2023.1144 – t.j. ze zm.).

Z tych wszystkich względów orzeczono jak w sentencji wyroku.

sędzia Michał Włodarek